مطالعۀ فلوریستیک شیب شمالی منطقۀ کوهستان بهار، استان خراسان شمالی، ایران

رزبانی, الهه; قهرمانی نژاد, فرخ; جوهرچی, محمدرضا

doi:10.22108/tbj.2023.137452.1230

تعداد نشریات	42
تعداد شماره‌ها	1,537
تعداد مقالات	12,639
تعداد مشاهده مقاله	26,035,908
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	10,697,697

مطالعۀ فلوریستیک شیب شمالی منطقۀ کوهستان بهار، استان خراسان شمالی، ایران

تاکسونومی و بیوسیستماتیک

دوره 15، شماره 54، خرداد 1402، صفحه 19-38 اصل مقاله (1.02 M)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/tbj.2023.137452.1230

نویسندگان

الهه رزبانی¹؛ فرخ قهرمانی نژاد^* ²؛ محمدرضا جوهرچی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²استاد گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³پژوهشگر هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، مطالعۀ دامنۀ شیب شمالی کوهستان بهار واقع در استان خراسان شمالی است. در این مطالعه، فلور این منطقه بین سال‌‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ شناسایی شد. نمونه‌‌های گیاهی طی فصول رویشی به‌‌طور متوالی جمع‌‌آوری و در هرباریوم دانشگاه خوارزمی شناسایی و نگهداری شد. درمجموع، ۲۱۵ آرایه شامل ۱۵۶ سرده و
۴۹ تیره جمع‌‌آوری شد. از این تعداد یک گونه، یک سرده و یک تیره متعلق به نهانزادان آوندی و ۲۱۴ گونه،
۱۵۵ سرده و ۴۸ تیره متعلق به گیاهان دانه‌‌دار بود. براساس نتایج به‌‌دست آمده، تیره‌‌های باقلائیان و کاسنیان هرکدام با داشتن به ترتیب ۲۱ و ۲۰ آرایه بزرگ‌‌ترین تیره‌‌های موجود در منطقه هستند. سردۀ Astragalus با ۱۲ گونه، سردۀ Allium با شش گونه و سرده‌‌های Acanthophyllum و Bromus هریک با چهار گونه به ترتیب سرده‌‌های بزرگ‌‌تر موجود در منطقه هستند. از میان آرایه‌‌های بررسی‌‌شده، همی‌‌کریپتوفیت با 3۶ درصد، بیشترین درصد شکل زیستی گیاهان منطقه را به خود اختصاص داده است که با اقلیم سرد و کوهستانی منطقه هم‌‌خوانی دارد؛ همچنین شش آرایه (8/2 درصد) انحصاری ایران هستند و ۱۶ آرایه (4/7 درصد) در فهرست IUCN قرار می‌‌گیرند. ۷۰ درصد آرایه‌‌های مطالعه‌‌شده به ناحیۀ ایران – تورانی تعلق دارند.

کلیدواژه‌ها

استان خراسان شمالی؛ ایرانو - تورانی؛ گونه‌‌های انحصاری؛ رستنی‌‌ها

اصل مقاله

مطالعات فلوریستیک از مهم‌‌ترین و اساسی‌‌ترین انوع بررسی‌‌های علمی گیاهان هر منطقه است و ترکیب گیاهی محدودۀ جغرافیایی را مشخص می‌‌کند. این نوع تحقیقات از سوی دیگر نیز اهمیت خاصی دارند و آن افزایش نمونه‌‌های گیاهی در هرباریوم‌‌ها است؛ به طوری که وجود نمونه‌‌های هرباریومی همیشه به دیگر مطالعات علمی از قبیل مطالعات سیستماتیک مولکولی، شیمیایی، کروموزومی و بوم‌‌شناسی و همچنین کسب دیگر اطلاعات مرتبط با گیاهان از قبیل چگونگی مسیرهای احتمالی مهاجرت و انقراض و همین‌‌طور تهیۀ نقشه‌‌های پوشش گیاهی در سطح کشور کمک شایانی می‌‌کند؛ اما شاید عمده‌‌ترین تأثیر مطالعات تنوع فلوری، به‌‌ویژه در نقاط دورافتاده یا کمتر مطرح (به‌‌دلیل صعب‌‌العبوربودن)، کمک به تکمیل کتاب‌‌های فلور موجود باشد که دربارۀ ایران به مجموعۀ فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-2015) و مجموعۀ فلور ایران (Assadi, 1989-2021) اشاره می‌‌شود. امروزه شناسایی فلور و تخمین میزان فراوانی آرایه‌‌های هر منطقه در مدیریت حفاظت گونه‌‌های گیاهی کمک ارزشمندی است.

در سال‌‌های اخیر مطالعات فلوری بی‌‌شماری در مناطق متنوع کوهستانی تا ماندابی کشور انجام شده است (Khanhasani et al., 2021; Akhavan Roofigar & Bagheri, 2021; Mohammadi et al., 2021). در خراسان (استان‌‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی) نیز مطالعات فلوری متعددی در مناطق کوهستانی تا جنگلی صورت گرفته است (Ghahreman et al., 2006; Aydani et al., 2008; Saberi et al., 2010; Rahchamani et al., 2014; Ezazi et al., 2014; Rahimi et al., 2016; Malkeshi et al., 2022; Noedoost & Farzam, 2022)؛ علاوه‌‌بر این چندین مطالعۀ هرباریومی براساس نمونه‌‌های موجود در هرباریوم دانشگاه فردوسی (FUMH) نیز انجام شده که به تکمیل اطلاعات موجود در فلورا ایرانیکا در استان‌‌های خراسان کمک کرده است (Ghahremaninejad et al., 2005, 2010, 2012; Joharchi et al., 2007, 2011).

در راستای انجام مطالعات فلوریستیک در کشور، فلور کوهستان بهار واقع در استان خراسان شمالی، در شمال شرق ایران، در این پژوهش به‌‌طور دقیق و همه‌‌جانبه بررسی شده است.

مواد و روش‌‌ها

منطقۀ مطالعه‌‌شده

منطقۀ کوهستان بهار با وسعت حدود ۲۷ هزار هکتار در استان خراسان شمالی واقع شده است. از این وسعت، مساحتی حدود ۱۰ هزار هکتار مربوط به دامنه‌‌های شمالی این کوهستان در پژوهش حاضر مطالعه شده است. کوهستان بهار بین طول‌‌های جغرافیایی 56 درجه و 37 دقیقۀ شرقی تا 56 درجه و 44 دقیقۀ شرقی و عرض‌‌های جغرافیایی 37 درجه و 13 دقیقۀ شمالی تا
37 درجه و 16 دقیقۀ شمالی قرار دارد. نزدیک‌‌ترین شهر به این منطقه، جاجرم است که در فاصلۀ
40 کیلومتری جنوب غربی آن قرار دارد (شکل ۱). بخش سنخواست در فاصلۀ ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی کوهستان بهار واقع شده است. جاده سنخواست به جاجرم در جنوب این منطقه واقع است. نزدیک‌‌ترین دهستان‌‌ها به این منطقه شامل روستاهای کرف و خراشا در شرق، روستاهای مشما، چارچوبه، کرکی و برزنه در غرب و روستاهای قرجه‌‌آباد و کلاته حاج‌‌احمد در شمال می‌‌شود. این منطقه از سمت جنوب غربی ازطریق تپه‌‌ماهورهایی با ارتفاع کم به کوه اوزن متصل می‌‌شود.

شکل ۱- موقعیت استان خراسان شمالی و شهرستان جاجرم.

بلندی کم‌‌ارتفاع‌‌ترین نقطۀ این کوهستان نسبت به سطح دریا 1379 متر و مرتفع‌‌ترین نقطۀ آن 2530 متر است. متوسط دمای سالانه طی سال‌‌های ۱۳۹۳تا ۱۳۹۸ در ایستگاههای سنخواست ۵۶/۱۶ و طی سال‌‌های ۱۳۸۵تا ۱۳۹۸ در ایستگاه هواشناسی جاجرم ۸۴/۱۵ است. متوسط بارندگی سالیانه در سال‌‌های ۸۵ تا ۹۸ در ایستگاه هواشناسی سنخواست و جاجرم (شکل ۲) به ترتیب ۱/۱۳۶ میلی‌‌متر و ۸/۱۲۸ میلی‌‌متر برآورد شده است.

ازنظر زمین‌‌شناسی، استان خراسان شمالی در واحد ساختمانی کپه‌‌داغ قرار دارد. واحد ساختمانی کپه‌‌داغ در بین دو واحد فلات توران و ایران مرکزی قرار گرفته است. استان خراسان شمالی با توجه به شرایط توپوگرافی، شیب و جهت آن، زمین‌‌شناسی و ... دربرگیرندۀ‌‌ بخشی از دو حوزۀ آبریز درجه دو اترک و کویر مرکزی و همچنین بخش کوچکی از حوضه‌‌های آبریز قره‌‌سو - گرگانرود و قره‌‌قوم است. منطقۀ مطالعه‌‌شده در حوزۀ آبخیز کویر مرکزی واقع شده است (ESPN, 2016). اقلیم منطقه براساس ضریب خشکی دومارتن و آمبرژه، خشک است.

شکل 2- نمودار آمبروتیک منطقۀ کوهستان بهار.

روش پژوهش

به‌‌منظور بررسی فلوریستیک منطقه، از بهار 1398 تا اوایل پاییز 1400 در فصول بهار، تابستان و پاییز هر دو هفته یک‌‌بار نمونه‌‌برداری صورت گرفت. گیاهان دارای رشد کامل و عاری از هر گونه آفت و بیماری، به‌‌صورت کامل (شامل گل، ساقه، برگ و میوه) جمع‌‌آوری شد. اطلاعاتی دربارۀ محل جمع‌‌آوری نمونه نظیر تاریخ و محل جمع‌‌آوری، ارتفاع از سطح دریا و طول و عرض جغرافیایی و اطلاعاتی دربارۀ گیاه نظیر شکل زیستی، اندازۀ گیاه، رنگ گل و فراوانی آن در منطقه ثبت شد؛ همچنین ضمن جمع‌‌آوری، از گونه‌‌ها و مناظر طبیعی منطقه عکس‌‌های متعددی گرفته شد. نمونه‌‌ها بعد از پرس و خشک‌‌شدن، روی برگه‌‌های هرباریومی چسبانده شد و درحال حاضر در هرباریوم دانشگاه خوارزمی (هرباریوم تهران: با آکرونیم T) نگهداری می‌‌شود.

برای شناسایی علمی گیاهان جمع‌‌آوری‌‌شده از منابع مختلف به‌‌ویژه فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-2015) و فلور ایران (Assadi, 1989-2021) استفاده شده است. در مواقعی نیز نمونه‌‌های مطالعه‌‌شده با نمونه‌‌های گیاهی موجود در هرباریوم پژوهشکدۀ علوم گیاهی (FUMH) مقایسه شد؛ همچنین از پایگاههای IPNI ((2021 وPOWO (2021) برای بررسی صحت اسامی استفاده شد. شکل زیستی هرکدام از گونه‌‌های گیاهی براساس طبقه‌‌بندی رانکیه (Raunkiaer, 1934) تعیین شد. پراکنش جغرافیایی گیاهان با استفاده از فلورهای مرتبط با پوشش گیاهی ایران تعیین شد. برای تعیین رتبۀ IUCN (International Union for Conservation of Nature) از کتاب Red Data Book of Iran (Jalili and Jamzad, 1999) استفاده شد.

نتایج

طی مطالعۀ حاضر حدود ۳۴۸ نمونۀ گیاهی جمع‌‌آوری شد. درمجموع، 215 آرایه متعلق به
۲۳ راسته، ۴۹ تیره، ۱۵۶ سرده، ۲۱5 گونه، ۱۲ زیرگونه و چهار واریته با استفاده از منابع فلور شناسایی شد. از این تعداد، یک گونه، یک سرده و یک تیره متعلق به نهانزادان آوندی و ۲۱4 گونه، ۱۵۵ سرده و ۴۸ تیره متعلق به گیاهان دانه‌‌دار است. از بین گیاهان دانه‌‌دار، سه گونه، دو سرده و دو تیره به بازدانگان و ۲۱۲ گونه،
۱۵۳ سرده و ۴6 تیره به نهاندانگان تعلق دارد. از این تعداد گیاهان نهاندانه، دولپه‌‌ای‌‌ها ۱۶۹ گونه، ۱۲۷ سرده و ۳6 تیره و تک‌‌لپه‌‌ای‌‌ها ۴۲ گونه، ۲۶ سرده و ۱0 تیره را شامل می‌‌شوند. فهرست اسامی گیاهان در جدول 2 آورده شده است.

بزرگ‌‌ترین تیره‌‌ها ازنظر تعداد آرایه به ترتیب عبارتند از: Fabaceae (۲۱ گونه)، Asteraceae
(۲۰ گونه)، Brassicaceae (۱۹ گونه)،Lamiaceae (۱۸ گونه)، Poaceae (۱۵ گونه)، Apiaceae
(۱۱ گونه)، Boraginaceae (نه گونه)، Caryophyllaceae (هشت گونه)، Liliaceae (هفت گونه)، Ranuncalaceae (هفت گونه)، Rosaceae (شش گونه) و Amaranthaceae (شش گونه). سرده‌‌های Astragalus با ۱۲ گونه، Allium با شش گونه و Acanthophyllum و Bromus با چهار گونه نیز به ترتیب سرده‌‌های بزرگ‌‌تر موجود در منطقه هستند.

نسبت شکل زیستی آرایه‌‌های بررسی‌‌شده به ترتیب عبارت است از: همی‌‌کریپتوفیت (۳۶ درصد)، تروفیت (۲۲ درصد)، کامفیت (16 درصد)، ژئوفیت
(۱۸ درصد) و فانروفیت (هشت درصد). از میان گیاهان مطالعه‌‌شده، شش آرایه (8/2 درصد) انحصاری ایران هستند و ۱۶ آرایه (4/7 درصد) در فهرست IUCN قرار می‌‌گیرند. با توجه به فراوانی همی‌‌کریپتوفیت‌‌ها (۳۶ درصد) نتیجه گرفته می‌‌شود که اقلیم منطقه سرد و کوهستانی است.

با توجه به پراکنش جغرافیایی گونه‌‌های گیاهی هر منطقه، به تأثیرپذیری آنها از ناحیه یا نواحی رویشی مختلف پی برده می‌‌شود. بررسی‌‌های انجام‌‌شده نشان داد ۱۵۱ آرایه به ناحیۀ ایران - تورانی، ۲۷ آرایه به ناحیۀ ایران – تورانی / اروپا – سیبری / مدیترانه‌‌ای، ۱۰ آرایه به ناحیۀ ایران – تورانی / مدیترانه‌‌ای و هفت آرایه به ناحیۀ ایران – تورانی / اروپا - سیبری تعلق دارد. با توجه به اینکه بیشترین درصد پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه (۷۰ درصد) مربوط به عناصر رویشی ایران - تورانی است، نتیجه گرفته می‌‌شود منطقۀ مطالعه‌‌شده به ناحیۀ ایران - تورانی تعلق دارد (شکل ۳). در جدول 2 فهرست اسامی، شکل زیستی و کوروتیپ گیاهان منطقه آورده شده است. ترتیب ذکر آرایه‌‌ها براساس نظام APG ذکر شده است (Ghahremaninejad et al., 2017). تعدادی از عکس‌‌های گونه‌‌های منطقه در شکل‌‌های 4 تا 17 نمایش داده شده است.

شکل ۳- فراوانی و درصد کوروتیپ گیاهان منطقه. علائم اختصاری: (IT) ایران - تورانی، (IT,M) ایران – تورانی / مدیترانه‌‌ای، (IT,SS) ا
یران – تورانی / صحرا - سندی، (IT,ES,M) ایران – تورانی / اروپا – سیبری / مدیترانه‌‌ای، (IT,ES) ایران – تورانی / اروپا - سیبری، (IT,M,SS) ایران – تورانی / مدیترانه‌‌ای / صحرا - سندی، (COS) جهان‌‌وطن، (SCO) نیمه‌‌جهان‌‌وطن و (PL) چندناحیه‌‌ای.

از میان گونه‌‌های تعیین نام شده، شش آرایه شامل چهار گونه و دو واریته، انحصاری ایران هستند و 8/2 درصد از فلور کوه بهار را تشکیل داده‌‌اند (جدول 1).

جدول ۱- فهرست گیاهان انحصاری ایران موجود در کوه بهار.

کورولوژی	پراکنش در ایران	نام تیره	نام گونه
IT	شرق	Fabaceae	*Astragalus neoassadianus* Ranjbar	1
IT	شمال شرق	Fabaceae	*Astragalus kashmarensis* Maassoumi & Podlech	2
IT	شمال شرق	Brassicaceae	*Neotorularia dentata* (Freyn & Sint.) Hedge & J.Leonard var. *grandiflora* Khodash. & Joharchi	3
IT	شمال شرق	Brassicaceae	*Noccaea apterocarpa* (Rech.f. & Aellen) Al-Shehbaz & Menke	4
IT	شمال شرق و شمال	Plumbaginaceae	*Acantholimon gorganense* Mobayen	5
IT	شرق و شمال شرق	Asteraceae	*Echinops sphaerocephalus* L. var. *koelzii* (Rech.f.) Parsa	6

بحث

در میان آرایه‌‌های جمع‌‌آوری‌‌شده از فلور کوه بهار شش آرایه انحصاری ایران هستند و ۱۶ آرایه
(4/7 درصد) در فهرست IUCN قرار می‌‌گیرند. از میان ۱۶ آرایۀ IUCN، سه آرایه در معرض آسیب (VU) و ۱۱ آرایه در معرض آسیب کم (LR) هستند و برای کنترل آسیب وارد به فلور منطقه باید تدبیری اندیشید.

تیره‌‌های باقلائیان (Fabaceae) و کاسنیان (Asteraceae) به ترتیب با داشتن ۲۱ و ۲۰ آرایه بزرگ‌‌ترین تیره‌‌های موجود در منطقه هستند. این دو تیره، بزرگ‌‌ترین تیره‌‌های ایران و مانند منطقۀ مطالعه‌‌شده در این پژوهش دارای مقام اول و دوم در کشور هستند (Ghahremaninejad et al., 2017). سازگاری شکل رویشی گیاهان تیرۀ کاسنیان، نظیر سرده‌‌های Cirsium، Cousinia و Artemisia با شرایط سخت حاکم بر منطقه (دمای زیاد و رطوبت کم) و حضور بیشتر این گیاهان در منطقه به‌‌دلیل چرای مفرط و جاری‌‌شدن سیلاب منجر به گسترش چشمگیر آنها شده است. در تیرۀ باقلائیان (Fabaceae)، سرده‌‌هایی نظیر Onobrychis و Astragalus به‌‌دلیل سازش زیاد دربرابر شرایط خشک و دشوار در بخش‌‌های مرتفع کوه بهار حضور فراوانی داشتند.

تیره‌‌های کلمیان (Brassicaceae) و نعنائیان (Lamiaceae) هرکدام با داشتن ۱۹ آرایه، سومین و چهارمین تیره‌‌های بزرگ منطقه محسوب می‌‌شوند. بیشتر گونه‌‌های تیرۀ کلمیان، تروفیت هستند و در دورۀ زمانی کوتاه و مناسب رویش در منطقه (فصل بهار) روی زمین ظاهر می‌‌شوند.

تیرۀ گندمیان (Poaceae) با داشتن ۱۵ آرایه پنجمین تیرۀ بزرگ منطقه است. این تیره سومین تیرۀ بزرگ ازنظر تعداد گونه (477 گونه) در ایران است (Bidarlord & Ghahremaninejad, 2022). پراکنش وسیع این تیره در منطقه ممکن است به سهولت انتشار بذر آنها به‌‌دلیل سبک‌‌بودن و قدرت زیاد جوانه‌‌زنی مجدد پس از چرای دام مربوط باشد.

نزدیک‌‌ترین منطقۀ مطالعه‌‌شده به کوهستان بهار ازنظر پوشش گیاهی، منطقۀ میاندشت (Rahimi et al., (2016 واقع در ۱۰ کیلومتری شرق شهرستان جاجرم است. تیره‌‌های گندمیان، باقلائیان، کلمیان، کاسنیان و تاج‌‌خروسیان غنی‌‌ترین تیره‌‌ها ازنظر تعداد گونه در منطقۀ میاندشت هستند. همان‌‌طور که ذکر شد پنج تیرۀ بزرگ کوه بهار شامل باقلائیان (۲۱ گونه)، کاسنیان (۲۰ گونه)، کلمیان (۱۹ گونه)، نعنائیان (۱۸ گونه) و گندمیان (۱۵ گونه) می‌‌شود. مقایسۀ تیره‌‌ها در مناطق میاندشت و کوه بهار نشان می‌‌دهد که تیره‌‌های کاسنیان، کلمیان، باقلائیان و گندمیان به‌‌صورت مشترک جزئی از پنج تیرۀ بزرگ در هر دو منطقه هستند. سردۀ گون (Astragalus) در کوه بهار با ۱۲ گونه و در منطقۀ میاندشت با ۱۹ گونه بزرگ‌‌ترین سرده در هر دو منطقه است.

برای داشتن دیدگاه مقایسه‌‌ای بهتر از فلور منطقۀ مطالعه‌‌شده، لازم است نتایج حاصل از سایر مناطق ذکر شود؛ در همین راستا در مطالعۀ فلوریستیک و معرفی گیاهان دارویی منطقۀ بابا امان در خراسان شمالی توسط Nadaf (2021)، 117 گونۀ گیاهی در 101 سرده و
33 تیرۀ گیاهی گزارش شده است و تیره‌‌های کاسنیان با 20 گونه، گندمیان با 17 گونه و نعنائیان با 14 گونه بزرگ‌‌ترین تیره‌‌های گیاهی منطقه هستند. اشکال زیستی گیاهان منطقه شامل همی‌‌کریپتوفیت‏ها (38 درصد)، تروفیت‏ها (32 درصد)، کامفیت‏ها (16 درصد)، کریپتوفیت‏ها (هشت درصد) و فانروفیت‏ها (شش درصد) است. درصد کوروتیپ‎های مختلف گیاهان در منطقۀ بابا امان عبارتند از: منطقۀ ایرانو - تورانی
65 درصد، دوناحیه‏ای 18 درصد، سه‌‌ناحیه‏ای نه درصد و چندناحیه‏ای و جهان‌‌وطنی هشت درصد. در مطالعۀ Amini et al. (2021) در ناحیۀ اسدلی - رختیان در بجنورد (استان خراسان شمالی)، ۲۷ تیره، ۶۱ سرده و
۶۹ گونه مشاهده شده است. بزرگ‌‌ترین تیره‌های گیاهی منطقه، کلمیان و کاسنیان، تیپ‌‌های بیولوژیک گیاهان منطقه شامل ۲۳/۳۶ درصد تروفیت،
۷۸/۳۴ درصد همی‌‌کریپتوفیت، ۰۴/۱۳ درصد ژئوفیت، ۱۴/۱۰ درصد کامفیت، ۳۴/۴ درصد فانروفیت و
۴۴/۱ درصد کریپتوفیت و بیشترین سهم، مربوط به عناصر ناحیۀ ایرانو - تورانی با ۱۱/۶۸ درصد بوده است. با توجه به نتایج، درصد زیاد تروفیت‌‌ها و همی‌‌کریپتوفیت‌‌ها نشان از سرد و خشک بودن منطقه دارد. در مطالعۀ Ghayormand & Saeidi Mehrvarz (2014) که در منطقۀ قره‌‌چه در شمال شرق استان خراسان رضوی انجام شده است، درمجموع، 396 گونه از گیاهان آوندی متعلق به 252 سرده و 62 تیرۀ گیاهی شناسایی شده است. بزرگ‌‌ترین تیره‌‌های منطقه ازنظر تعداد گونه عبارتند از: کاسنیان (63 گونه)، باقلائیان (32 گونه)، کلمیان (28 گونه)، نعنائیان (25 گونه) و کرفسیان (22 گونه). سرده‌‌های Astragalus با 14 گونه و Centaurea، Cousinia و Euphorbia هریک با هفت گونه دارای بیشترین تعداد گونه بوده‌‌اند. شکل‌‌های زیستی عمدۀ منطقۀ قره‌‌چه به ترتیب عبارتند از: همی‌‌کریپتوفیت‌‌ها (43 درصد)، تروفیت‌‌ها
(28 درصد)، کامفیت‌‌ها (12 درصد)، ژئوفیت‌‌ها
(11 درصد) و فانروفیت‌‌ها (شش درصد). در اینجا نیز درصد زیاد همی‌‌کریپتوفیت‌‌ها نشان‌‌دهندۀ اقلیم سرد و کوهستانی منطقه است. ازنظر پراکنش جغرافیایی، بیشترین سهم، مربوط به عناصر ایرانو - تورانی
(55/60 درصد) و پس از آن عناصر چندناحیه‌‌ای (21/12 درصد) است که نشان می‌‌دهد منطقه ازنظر جغرافیای گیاهی به‌‌طور کامل از عناصر فلوریستیک منطقۀ ایران و توران تأثیر می‌‌گیرد.
Malkeshi et al. (2022) نیز در بررسی مقدماتی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ گیاهان منطقۀ بوزداغی در استان خراسان شمالی، درمجموع، 252 گونۀ گیاهی آوندی متعلق به 173 سرده و 53 تیره، ‏در جایگاه گیاهان بومی، از منطقۀ بوزداغی گزارش کرده‌‌اند. غنی‏ترین تیره‌‌ها کاسنیان، گندمیان، نعنائیان و باقلائیان بوده‌‌اند. سردۀ Astragalus نیز غنی‏ترین سرده در منطقه و شکل زیستی غالب منطقه، همی‏کریپتوفیت‏ها
(3/31 درصد) و تروفیت‏ها (8/29 درصد) بوده است. تعداد چشمگیری از گونه‌‌ها (5/63 درصد) به ناحیۀ رویشی ایرانو - تورانی تعلق داشته‌‌اند.

با توجه به مطالعات انجام‌‌شده در مناطق مجاور، تشابه زیادی در عناصر فلوری منطقه و نیز کوروتیپ و شکل زیستی آنها مشاهده می‌‌شود که تاحدودی امکان بسط‌‌دادن این تشابهات به سایر مناطق با اقلیم و شرایط نزدیک به هم وجود دارد و می‌‌شود پیش‌‌بینی‌‌هایی داشت. تیرۀ کاسنیان در تمام این مطالعات از غنی‌‌ترین تیره‌‌ها بوده است، همی‌‌کریپتوفیت‌‌ها جز در یک مطالعه، دارای بیشترین فراوانی بوده‌‌اند و شکل زیستی ایرانو – تورانی به‌‌طور قطع در تمام مناطق یادشده غالب بوده است.


شکل 4- Tamarix ramosissima	شکل 5- Tamarix ramosissima	شکل 6- Hyoscyamus turcomanicus	شکل 7- Hyoscyamus turcomanicus

شکل ۸- Hymenocrater calycinus	شکل ۹- Prunus microcarpa	شکل ۱۰- Valeriana ficariifolia	شکل 1۱- Tulipa montana

شکل 1۲- Tulipa	شکل ۱۳- Iris kopetdagensis var micheliana	شکل 1۴- Arum rupicola	شکل 1۵- Acer monspessulanum var. turcomanicum

شکل 16- نمایی از پوشش گیاهی ضلع شمالی کوهستان بهار. شکل 17- نمایی از پوشش گیاهی دامنۀ شمال غربی کوهستان بهار.

جدول ۲- فهرست اسامی، شکل زیستی و کوروتیپ گیاهان منطقه.

(علائم اختصاری: Th: تروفیت، G: ژئوفیت، Ph: فانروفیت، Ch: کامفیت، He: همی‌‌کریپتوفیت، Ep: اپی‌‌فیت، H: هلوفیت، COS: جهان‌‌وطن، IT: ایرانو تورانی، ES: اروپا سیبری، SS: صحارا سندی، M: مدیترانه‌‌ای، PL: چندمنطقه‌‌ای، LR: گونه‌‌های گیاهی با خطر کم، DD: گونه‌‌های گیاهی بدون اطلاعات و NE: ارزیابی‌‌نشده)

کوروتیپ	شکل زیستی	وضعیت IUCN	گونه	تیره	ردیف
دم‌‌اسبیان
PL	G	NE	*Equisetum ramosissimum* Desf.	Equisetaceae	1
بازدانگان
IT	Ph	NE	*Juniperus polycarpos* K. Koch var. *turcomanica* (B. Fedtsch.) R. P. Adams	Cupressaceae	2
IT	Ph	NE	*Juniperus sabina* L.	Cupressaceae	3
IT	Ch	NE	*Ephedra intermedia* Schrenk & C. A. Mey.	Ephedraceae	4
تک‌‌لپه‌‌ای‌‌ها
-	G	NE	*Arum rupicola* Boiss.	Araceae	5
IT	G	NE	*Fritillaria raddeana* Regel	Liliaceae	6
IT	G	NE	*Fritillaria gibbosa* Boiss.	Liliaceae	7
IT	G	NE	*Gagea gageoides* (Zucc.) Vved.	Liliaceae	8
IT, M	G	NE	*Gagea kunawurensis* (Royle) Greuter	Liliaceae	9
IT, SS	G	NE	*Gagea reticulata* (Pall.) Schult. & Schult.f.	Liliaceae	10
IT	G	NE	*Tulipa montana* Lindl.	Liliaceae	11
IT	G	NE	*Tulipa undulatifolia* Boiss. var *micheliana* (Hoog) Wilford	Liliaceae	12
IT	G	NE	*Colchicum robustum* (Bunge) Stef.	Colchicaceae	13
IT	G	NE	*Ixiolirion* tataricum (Pall.) Schult.f.	Ixioliriaceae	14
IT	G	NE	*Iris kopetdagensis* (Vved.) B. Mathew & Wendelbo	Iridaceae	15
IT	G	NE	*Iris songarica* Schrenk	Iridaceae	16
IT	G	LR	*Eremurus* spectabilis M. Bieb.	Asphodelaceae	17
IT	G	NE	*Eremurus olgae* Regel	Asphodelaceae	18
IT	G	LR	*Eremurus stenophyllus* (Boiss. & Buhse) Baker	Asphodelaceae	19
IT	G	LR	*Hyacinthus litwinowii* Czerniak.	Asparagaceae	20
IT, ES, M	G	NE	*Muscari neglectum* Guss. ex Ten.	Asparagaceae	21
IT	G	NE	*Polygonatum sewerzowii* Regel	Asparagaceae	22
IT	G	NE	*Allium* *grande* Lipsky	Amaryllidaceae	23
IT	G	LR	*Allium kopetdagense* Vved.	Amaryllidaceae	24
IT	G	NE	*Allium sarawschanicum* Regel	Amaryllidaceae	25
IT	G	NE	*Allium scabriscapum* Boiss.	Amaryllidaceae	26
IT	G	NE	*Allium umbilicatum* Boiss.	Amaryllidaceae	27
IT	G	NE	*Allium xiphopetalum* Aitch. & Baker	Amaryllidaceae	28
IT, M	He	NE	*Cyperus longus* L.	Cyperaceae	29
COS	He	NE	*Juncus articulatus* L.	Juncaceae	30
PL	He	NE	*Juncus inflexus* L.	Juncaceae	31
IT, ES, M	Th	NE	*Aegilops cylindrica* Host	Poaceae	32
IT, M, ES	He	NE	*Alopecurus arundinaceus* Poir.	Poaceae	33
IT, M, ES	Th	NE	*Avena sterilis* L. subsp. ludoviciana (Durieu) Gillet & Magne	Poaceae	34
IT	Th	NE	*Bromus danthoniae* Trin.	Poaceae	35
IT	He	LR	*Bromus kopetdagensis* Drobow	Poaceae	36
IT	Th	NE	*Bromus pumilio* (Trin.) P.M.Sm.	Poaceae	37
IT, ES, M	Th	NE	*Bromus tectorum* L.	Poaceae	38
IT, ES	G	NE	*Calamagrostis pseudophragmites* (Hall.f.) Koeler.	Poaceae	39
PL	He	NE	*Cynodon* dactylon (L.) Pers.	Poaceae	40
PL	He	NE	*Festuca sclerophylla* Boiss. ex Bisch.	Poaceae	41
IT	He	NE	*Melica persica* Kunth	Poaceae	42
IT, M	He	NE	*Piptatherum holciforme* (M. Bieb.) Roem. & Schult.	Poaceae	43
IT, ES, M	He	NE	*Poa bulbosa* L.	Poaceae	44
IT, ES	He	NE	*Stipa hohenackeriana* Trin. & Rupr.	Poaceae	45
IT, ES, M	Th	NE	*Taeniatherum caput- medusa* (L.) Nevski	Poaceae	46
دولپه‌‌ای‌‌های حقیقی
IT	G	LR	*Corydalis* *chionophila* Czernjak.	Papaveraceae	47
IT	Th	NE	*Glaucium elegans* Fisch. & C. A. Mey.	Papaveraceae	48
IT, ES, M	Th	LR	*Fumaria vaillantii* Loisel.	Papaveraceae	49
IT	Ph	NE	*Berberis integerrima* Bunge	Berberidaceae	50
IT	Ph	NE	*Berberis integerrima* Bunge × *B. orthobotrys* Bien. ex Aitch.	Berberidaceae	51
IT	G	NE	*Bongardia chrysogonum* (L.) Spach	Berberidaceae	52
IT, ES, M	Th	NE	*Adonis scrobiculata* Boiss.	Ranunculaceae	53
IT	Ch	NE	*Clematis orientalis* L.	Ranunculaceae	54
IT, M	Th	NE	*Delphinium ajacis* L.	Ranunculaceae	55
IT	Th	NE	*Delphinium* *rugulosum* Boiss.	Ranunculaceae	56
IT	Th	NE	*Nigella integrifolia* Regel	Ranunculaceae	57
IT	G	NE	*Ranunculus olgae* Regel	Ranunculaceae	58
IT	He	NE	*Thalictrum sultanabadense* Stapf	Ranunculaceae	59
IT, M, SS	He	NE	*Alhagi maurorum* Medik.	Fabaceae	60
IT	He	VU	*Astragalus ackerberagensis* Freyn	Fabaceae	61
IT	He	NE	*Astragalus brevidens* Freyn & Sint.	Fabaceae	62
IT	He	VU	*Astragalus citrinus* Bunge subsp. khorassanicus Podlech	Fabaceae	63
IT	He	NE	*Astragalus gompholobium* Benth. ex Bunge	Fabaceae	64
IT	He	NE	*Astragalus juratzkanus* Freyn & Sint.	Fabaceae	65
IT	He	VU	*Astragalus kashmarensis* Maassoumi & Podlech	Fabaceae	66
IT	He	NE	*Astragalus neoassadianus* Ranjbar	Fabaceae	67
IT	He	NE	*Astragalus pendulinus* popov & B. Fedtsch.	Fabaceae	68
IT	Ch	NE	*Astragalus podolobus* Boiss. & Hohen.	Fabaceae	69
IT	He	LR	*Astragalus schahrudensis* Bunge	Fabaceae	70
IT	He	NE	*Astragalus sumbari* Popov	Fabaceae	71
IT	Ch	NE	*Astragalus verus* Olivier	Fabaceae	72
IT, ES	Ph	NE	*Colutea buhsei* (Boiss) Shapar.	Fabaceae	73
IT	He	NE	*Hedysarum kopetdaghi* Boriss.	Fabaceae	74
IT	He	NE	*Hedysarum micropterum* Bunge ex Boiss.	Fabaceae	75
PL	He	NE	*Lotus corniculatus* L.	Fabaceae	76
IT	Ch	DD	*Onobrychis arnacantha* Bunge ex Boiss.	Fabaceae	77
IT	Ch	NE	*Onobrychis cornuta* (L.) Desv.	Fabaceae	78
IT	He	NE	*Sophora pachycarpa* C. A. Mey.	Fabaceae	79
IT	G	NE	*Vicia subvillosa* (Ledeb.) Boiss.	Fabaceae	80
IT	Ph	NE	*Crataegus turkestanica* Pojark.	Rosaceae	81
IT	Ph	NE	*Prunus microcarpa* C. A. May.	Rosaceae	82
IT	Ph	NE	*Prunus turcomanica* (Lincz.) Kitam.	Rosaceae	83
IT	Ph	NE	*Rosa beggeriana* Schrenk	Rosaceae	84
IT, ES, M	Ph	NE	*Rosa canina* L.	Rosaceae	85
IT	Ph	NE	*Cotoneaster nummularioides* Pojark.	Rosaceae	86
IT	He	NE	*Bryonia monoica* Aitch. & Hemsl.	Cucurbitaceae	87
IT	Ch	NE	*Hypericum scabrum* L.	Hypericaceae	88
IT	Th	NE	*Viola occulta* Lehm.	Violaceae	89
IT, ES, M	Ph	NE	*Salix alba* L.	Salicaceae	90
IT	He	NE	*Euphorbia buhsei* Boiss.	Euphorbiaceae	91
IT	He	NE	*Euphorbia bungei* Boiss.	Euphorbiaceae	92
IT	He	NE	*Euphorbia kopetdaghi* (Prokh.) Prokh.	Euphorbiaceae	93
IT	G	NE	*Geranium kotschyi* Boiss.	Geraniaceae	94
PL	G	NE	*Epilobium hirsutum* L.	Onagraceae	95
IT	Ph	NE	*Acer monspessulanum* L. subsp. turcomanicum (Pojark.) Rech.f.	Sapindaceae	96
IT	He	NE	*Haplophyllum acutifolium* DC.	Rutaceae	97
IT	Th	NE	*Diarthron* *vesiculosum* Fisch. & C.A.Mey.	Thymelaeaceae	98
IT, ES, M	He	NE	*Reseda lutea* L.	Resedaceae	99
IT	He	NE	*Cleome coluteoides* Boiss.	Cleomaceae	100
IT, ES, M	Th	NE	*Alyssum desertorum* Stapf.	Brassicaceae	101
IT	Th	NE	*Alyssum szovitsianum* Fisch & C.A.Mey.	Brassicaceae	102
IT, ES	Th	NE	*Asperuginoides axillaris* (Boiss. & Hohen.) Rauschert	Brassicaceae	103
IT, ES, M	Th	NE	*Camelina rumelica* Velen.	Brassicaceae	104
IT	Th	NE	*Chorispora tenella* (Pall.) DC.	Brassicaceae	105
IT	Th	NE	*Conringia clavata* Boiss.	Brassicaceae	106
IT	He	NE	*Crambe cordifolia* Steven subsp. kotschyana (Boiss.) Jafri	Brassicaceae	107
IT	He	NE	*Dvorakia alyssifolia* (DC.) D.A.German	Brassicaceae	108
IT	G	NE	*Eutrema renifolium* (Boiss. & Hohen.) Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu	Brassicaceae	109
IT, ES	He	NE	*Lepidium draba* L.	Brassicaceae	110
IT, ES, M	He	NE	*Lepidium* latifolium L.	Brassicaceae	111
IT, ES	He	NE	*Lepidium affghan*um Boiss.	Brassicaceae	112
IT	Th	NE	*Neotorularia dentate* (Freyn & Sint.) Hedge & J.Leonard	Brassicaceae	113
IT	Th	NE	*Neotorularia dentata* (Freyn & Sint.) Hedge & J.Leonard var. *grandiflora* Khodash. & Joharchi	Brassicaceae	114
IT	He	NE	*Noccaea apterocarpa* (Rech.f. & Aellen) Al-Shehbaz & Menke	Brassicaceae	115
IT	He	NE	*Noccaea trinervia* Steud.	Brassicaceae	116
IT, ES, M	Th	NE	*Odontarrhena inflata* (Nyár.) D.A.German	Brassicaceae	117
IT	He	NE	*Peltaria angustifolia* DC.	Brassicaceae	118
IT, M, SS	Th	NE	*Strigosella africana* (L). Botsch.	Brassicaceae	119
IT, ES	Ph	NE	*Myricaria germanica* Desv.	Tamaricaceae	120
PL	Ph	NE	*Tamarix ramosissima* Ledeb.	Tamaricaceae	121
IT	Ch	LR	*Acantholimon gorganense* Mobayen	Plumbaginaceae	122
IT	Ch	NE	*Acantholimon erinaceum* (Jaub. & Spach) Lincz.	Plumbaginaceae	123
IT	Ch	DD	*Acantholimon quinquelobum* Bunge	Plumbaginaceae	124
IT	Ch	NE	*Atraphaxis spinosa* L.	Polygonaceae	125
IT	Ch	NE	*Acanthophyllum glandulosum* Bunge ex Boiss.	Caryophyllaceae	126
IT	Ch	NE	*Acanthophyllum korshinskyi* Schischk.	Caryophyllaceae	127
IT	Ch	NE	*Acanthophyllum lilacinum* Schischk.	Caryophyllaceae	128
IT	Ch	NE	*Acanthophyllum mucronatum* C.A.Mey.	Caryophyllaceae	129
IT	Ch	NE	*Dianthus orientalis* Adams subsp. stenocalyx (Boiss.) Rech.f.	Caryophyllaceae	130
IT, SS	Th	NE	*Holosteum umbellatum* L. subsp. *glutinosum* (M.Bieb.) Nyman	Caryophyllaceae	131
IT	Th	NE	*Lepyrodiclis holosteoides* (C.A.Mey.) Fenzl ex Fisch. & C.A.Mey.	Caryophyllaceae	132
IT, ES, M	He	NE	*Silene latifolia* Poir.	Caryophyllaceae	133
PL	Th	NE	*Blitum virgatum* L.	Amaranthaceae	134
IT	Ch	NE	*Caroxylon dendroides* Pall.	Amaranthaceae	135
IT	Ch	NE	*Halothamnus glaucus* (M.Bieb.) Botsch.	Amaranthaceae	136
IT	Ch	NE	*Krascheninnikovia ceratoides* (L.) Gueldenst.	Amaranthaceae	137
IT	Ch	NE	*Noaea mucronata* Asch. & Schweinf.	Amaranthaceae	138
IT, ES, M	Ch	NE	*Suaeda microphylla* Pall.	Amaranthaceae	139
IT, ES, M	Th	NE	*Androsac maxima* L.	Primulaceae	140
IT	Th	NE	*Asperula setosa* Jaub. & Spach	Rubiaceae	141
IT	He	NE	*Crucianella gilanica* Trin. subsp. *transcaspica* (Ehrend.) Ehrend & Schoenb.-Tem.	Rubiaceae	142
IT	He	NE	*Galium pojarkovae* Pobed.	Rubiaceae	143
IT	Ch	LR	*Rubia florido* Boiss.	Rubiaceae	144
IT	Th	NE	*Buglossoides tenuiflora* (L.f) I.M.Johnts.	Boraginaceae	145
IT	Th	NE	*Lappula barbata* (M.Bieb) Gurke	Boraginaceae	146
IT	Th	NE	*Lappula microcarpa* (Ledeb.) Gurke	Boraginaceae	147
IT	Th	NE	*Nonea caspica* (Willd.) G.Don	Boraginaceae	148
IT	He	NE	*Onosma longiloba* Bunge	Boraginaceae	149
IT	He	NE	*Paracaryum crista-galli* (Rech.f. & Riedl) D.Heller	Boraginaceae	150
IT	Th	NE	*Pseudolappula sinaica* (A.DC.) Khoshsokhan, Sherafati & Kaz.Osaloo	Boraginaceae	151
IT	Th	NE	*Rochelia disperma* (L.f.) K.Koch	Boraginaceae	152
IT	He	NE	*Solenanthus circinnatus* Ledeb.	Boraginaceae	153
IT	He	NE	*Convolvulus pseudocantabrica* Schrenk subsp. *askabadensis* (Bornm. & Sint.) Vved.	Convolvulaceae	154
IT, ES, M	Th	NE	*Cuscuta monogyna* Vahl	Cuscutaceae	155
IT	He	NE	*Hyoscyamus turcomanicus* Pojark.	Solanaceae	156
IT	Ph	NE	*Lycium ruthenicum* Murray	Solanaceae	157
IT	He	NE	*Linaria pyramidalis* (Vent.) F.Dietr. subsp. *kopetdaghensis* (Kuprian.) D.A.Sutton	Plantaginaceae	158
IT	He	NE	*Veronica oxycarpa* Boiss.	Plantaginaceae	159
IT	He	NE	*Veronica khorassanica* Czerniak.	Plantaginaceae	160
IT, ES, M	Th	NE	*Clinopodium graveolens* Kuntze	Lamiaceae	161
IT	Ch	NE	*Hymenocrater calycinus* Benth.	Lamiaceae	162
IT	Ch	NE	*Lagochilus khorassanicus* Zeraatkar, F.Ghahrem. & Joharchi	Lamiaceae	163
SCO	Th	NE	*Lamium amplexicaule* L.	Lamiaceae	164
PL	He	NE	*Marrubium vulgare* L.	Lamiaceae	165
PL	He	LR	*Mentha longifolia* (L.) L.	Lamiaceae	166
IT	Ch	NE	*Nepeta elegantissima* Jamzad & Serpoosh.	Lamiaceae	167
IT	He	NE	*Phlomis cancellata* Bunge	Lamiaceae	168
IT	He	NE	*Phlomoides labiosiformis* (Popov) Adylov, Kamelin & Makhm.	Lamiaceae	169
IT	He	NE	*Phlomoides molucelloides* (Bunge) Salmaki	Lamiaceae	170
IT	Ch	NE	*Salvia abrotanoides* (Kar.) Sytsma	Lamiaceae	171
IT	He	NE	*Salvia chloroleuca* Rech.f. & Aellen	Lamiaceae	172
IT, M	He	NE	*Stachys lavandulifolia* Vahl	Lamiaceae	173
IT	Ch	NE	*Stachys trinervis* Aich. & Hemsl. & Hemsl.	Lamiaceae	174
IT	Ch	NE	*Stachys turcomanica* Trautv.	Lamiaceae	175
IT, M	Ch	NE	*Teucrium polium* L.	Lamiaceae	176
IT	Th	NE	*Ziziphora tenuior* L.	Lamiaceae	177
IT	Ch	NE	*Ziziphora clinopodioides* Lam.	Lamiaceae	178
IT, ES, M	He	NE	*Dodartia orientalis* L.	Mazaceaae	179
IT	G	NE	*Orobanche amoena* C.A.Mey.	Orobanchaceae	180
IT	He	NE	*Achillea wilhelmsii* K.Koch	Asteraceae	181
IT	Ch	NE	*Artemisia aucheri* Boiss.	Asteraceae	182
IT	Th	NE	*Carduus transcaspicus* Gand.	Asteraceae	183
IT, ES, M	Th	NE	*Carthamus oxyacantha* M.Bieb.	Asteraceae	184
IT	Ch	NE	*Centaurea virgata* Cav. subsp. squarrosa (Willd.) Gugler	Asteraceae	185
IT	Th	NE	*Centaurea depressus* M.Bieb.	Asteraceae	186
IT, ES, M	He	NE	*Chondrilla juncea* L.	Asteraceae	187
IT	G	NE	*Cicerbita kossinskyi* Krasch.	Asteraceae	188
PL	Th	NE	*Cirsium arvense* (L.) Scop.	Asteraceae	189
IT	He	NE	*Cousinia eryngioides* Boiss.	Asteraceae	190
IT	He	NE	*Cousinia hypopolia* Bornm. & Sint.	Asteraceae	191
IT	He	NE	*Echinops* *sphaerocephalus* L. var. *koelzii* (Rech.f.) Parsa	Asteraceae	192
IT	He	NE	*Klasea latifolia* (Boiss.) L.Martins	Asteraceae	193
IT	He	NE	*Leuzea repens* (L.) D.J.N.Hind.	Asteraceae	194
IT	Th	NE	*Microcephala lamellata* (Bunge) Pobed.	Asteraceae	195
IT	He	NE	*Senecio paulsenii* O.Hoffm. subsp. *khorasanicus* (Rech.f. & Aellen) B.Nord.	Asteraceae	196
PL	He	NE	*Tanacetum parthenium* Sch.Bip.	Asteraceae	197
IT	He	NE	*Tanacetum polycephalum* Sch.Bip. subsp. duderanum (Boiss.) Podlech	Asteraceae	198
IT	He	NE	*Taraxacum sonchoides* (D.Don) Sch.Bip.	Asteraceae	199
IT, ES, M	G	NE	*Tussilago farfara* L.	Asteraceae	200
IT, M	Ph	NE	*Lonicera nummulariifolia* Jaub. & Spach	Caprifoliaceae	201
IT, SS	Th	NE	*Lomelosia olivieri* (Coulter) Greuter & Burdet	Caprifoliaceae	202
IT	He	NE	*Valeriana ficariifolia* Boiss.	Caprifoliaceae	203
IT	He	NE	*Valeriana sisymbriifolia* Vahl	Caprifoliaceae	204
IT, M	Th	NE	*Bifora radians* M.Bieb.	Apiaceae	205
IT, M	Ch	NE	*Bupleurum exaltatum* M.Bieb.	Apiaceae	206
PL	He	NE	*Conium maculatum* L.	Apiaceae	207
IT	G	NE	*Elwendia kuhitangi* (Nevski) Pimenov & Kljuykov	Apiaceae	208
IT	G	NE	*Elwendia cylindrica* (Boiss. & Hausskn.) Pimenov & Kljuykov	Apiaceae	209
IT, ES, M	He	NE	*Falcaria vulgaris* Bernh.	Apiaceae	210
IT	He	NE	*Ferulago* sp.	Apiaceae	211
IT, ES, M	Ch	NE	*Pimpinella tragium* Vill. subsp. *lithophila* (Schischk.) Tutin	Apiaceae	212
IT	He	NE	*Prangos latiloba* Korov.	Apiaceae	213
IT, M	Th	NE	*Scandix stellata* Banks & Soland.	Apiaceae	214
IT	He	NE	*Zosima* *absinthiifolia* (Vent.) Link	Apiaceae	215

سپاسگزاری

نویسندگان از سردبیر محترم مجله و داوران گرامی به‌‌دلیل ارتقادادن سطح مقاله با ارائۀ نظرات سازندۀ خود، صمیمانه تشکر می‌‌کنند.

مراجع

Akhavan Roofigar, A., & Bagheri, A. (2021). The floristic study of the Golestankooh area in Isfahan province, Iran. Nova Biologica Reperta, 8(1), 68-83. Dor: 20.1001.1.24236330.1400.8.1.14.3
[In Persian].

Amini, M., Jafari, A., & Gassemzadeh, F. (2021). Floristics study of Assadli-Rakhtian region in Bojnourd (North Khorasan province). Journal of Plant Ecosystem Conservation, 9(18), 37-67. [In Persian].

Assadi, M. (1989-2021). Flora of Iran. No. 1-151. Tehran: Research Institute of Forests and Rangelands )RIFR) Publication.

Aydani, M., Ghahremaninejad, F., Khavarinejad, R. A., & Joharchi, M. R. (2008). The investigation on floristic, life form and chorotype of medicinal plants of Darkesh area in Northern Khorasan province, Iran. Quarterly Journal on Plant Science Researches, 1(8), 36-46.

Bidarlord, M., & Ghahremaninejad, F. (2022). A checklist of Iranian grasses. Phytotaxa, 574(1), 1-31.
Doi: 10.11646/phytotaxa.574.1.1

Experimental Studies Program of North Khorasan (ESPN). (2016). Deputy planning. Bojnord: Management and Planning Organization [In Persian].

Ezazi, A., Rahchamani, N., & Ghahremaninejad, F. (2014). The flora of Saluk National Park, Northern Khorasan province, Iran. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 5(1), 45-71.

Ghahreman, A., Heydari, J., Attar, F., & Hamzeh’ee, B. (2006). A floristic study of the southwestern slopes of Binaloud elevations (Iran: Khorasan Province). JUST, 32(1), 1-12.

Ghahremaninejad, F., Ataei, N., & Nejad Falatoury, A. (2017). Comparison of angiosperm flora of Afghanistan and Iran in accordance with APG IV system. Nova Biologica Reperta, 4(1), 73-97. Dor: 20.1001.1.24236330.1396.4.1.9.0 [In Persian].

Ghahremaninejad, F., Joharchi, M., & Memariani, F. (2022). Astragalus durandianus (sect. Trachycercis) as an Iranian endemic species: Emended description, distribution, and conservation. Phytotaxa, 550(1),
32-44. Doi: 10.11646/phytotaxa.550.1.2

Ghahremaninejad, F., Joharchi, M., & Vitek, E. (2005). New plant records for Khorasan province, Iran. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, Serie B für Botanik und Zoologie, 106, 255-293.

Ghahremaninejad, F., Joharchi, M., & Vitek, E. (2010). New plant records for Khorasan province, Iran, III. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, Serie B für Botanik und Zoologie, 111, 135-148.

Ghahremaninejad, F., Joharchi, M., & Vitek, E. (2012).New plant records for Khorasan province, Iran, V; with complementaries to its flora. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, Serie B für Botanik und Zoologie, 114, 59-94.

Ghayormand, M., & Saeidi Mehrvarz, Sh. (2014). Floristic study of Ghareche region in NE Khorasan Razavi province. Taxonomy and Biosystematics Journal, 6(3), 85-102. Dor: 20.1001.1.20088906.1393.6.20.9.2 [In Persian].

IPNI. (2021). International plant names index. Published online: http://www.ipni.org, The Royal Botanic Gardens, Kew, Harvard University Herbaria and Libraries and Australian National Botanic Gardens (Retrieved 12 August 2021).

Jalili, A., & Jamzad, Z. (1999). Red data book of Iran: A preliminary survey of endemic, rare, and endangered plant species in Iran. Tehran: Research Institute of Forests and Rangelands )RIFR) Publication.

Joharchi, M., Ghahremaninejad, F., & Vitek, E. (2007). New plant records for Khorasan province, Iran. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, Serie B für Botanik und Zoologie, 108, 277-301.

Joharchi, M., Ghahremaninejad, F., & Vitek, E.(2011).New plant records for Khorasan province, Iran, IV; with complementary notes to its flora. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, Serie B für Botanik und Zoologie, 112, 329-367.

Khanhasani, M., Jalili, A., Khodakarami, Y., & Jalilian, N. (2021). Wetlands flora of Kermanshah province, Iran. Nova Biologica Reperta, 8(2), 154-172. Dor: 20.1001.1.24236330.1400.8.2.6.7 [In Persian].

Mahmoodi, M., Ghahremaninejad, F., & Maassoumi, A. A. (2022). Diversity of vascular plants in Damirli Mountains (Zanjan province, NW of Iran). Rostaniha, 23(Supplement 1), 1-131. Doi: 10.22092/bot.j.iran.2022.356130.1274

Malkeshi, A., Bakhshi Khaniki, G., Asri, Y., Nadaf, M., & Rabie, M. (2022). A preliminary survey of flora, life form and chorotype of plants of the Booz Daghi region in North Khorasan province. Taxonomy and Biosystematics Journal, 14(52), 1-26. Dor: 20.1001.1.20088906.1401.14.52.1.4 [In Persian].

Mohammadi, M., Ghahreaninejad, F., & Tavakkoli, Z. (2021). Flora, life form, and a chorological study of Bazarjan region’s vegetation in Markazi Province. Taxonomy and Biosystematics Journal, 13(49), 43-66. Dor: 20.1001.1.20088906.1400.13.49.4.4 [In Persian].

Nadaf, M. (2021). Floristic study and introduce medicinal plants of Babaaman region, North Khorasan. Journal of Plant Research (Iranian Journal of Biology), 34(1), 43-53.
Dor: 20.1001.1.23832592.1400.34.1.4.1 [In Persian].

Noedoost, F., & Farzam, M. (2022). Flora, life form, and chorology of plants in highlands of south Mashhad. Taxonomy and Biosystematics Journal, 14(50), 115-148. Dor: 20.1001.1.20088906.1401.14.50.4.3 [In Persian].

POWO (2021). Plants of the world online. www.plantsoftheworldonline.org, (Retrieved 10 November 2021).

Rahchamani, N., Ezazi, A., & Ghahremaninejad, F. (2014). The flora of Sarigol National Park, Northern Khorasan Province, Iran. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 4(6), 278-307.

Rahimi, A., Atri, M., & Khavarinejad, R. A. (2016). The study of the safe part of Miandasht Wildlife Refuge flora in North Khorasan province. Taxonomy and Biosystematics Journal, 8(27), 39-56.
Dor: 20.1001.1.20088906.1395.8.27.4.5

Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statistical plant geography. London: Oxford University Press.

Rechinger, K. H. (Ed.) (1963-2015). Flora Iranica. Vols. 1-174: Akademische Druck- u. Verlagsanstalt, Graz; 175: Akademische Verlagsgesellschaft, Salzburg; 176-181: Naturhistorisches Museum, Wien.

Saberi, A., Ghahremaninejad, F., Sahebi, J., & Joharchi, M. R. (2010). A floristic study on Chahchaheh Pistachia forest, NE Iran. Taxonomy and Biosystematics Journal, 2(5), 61-92.
Dor: 20.1001.1.20088906.1389.2.5.7.2 [In Persian].

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 84

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

مطالعۀ فلوریستیک شیب شمالی منطقۀ کوهستان بهار، استان خراسان شمالی، ایران