
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,687 |
تعداد مقالات | 13,862 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,909,376 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,016,563 |
مشخصههای رسوبی و ژئوشیمیایی نهشتههای ساحلی جزیرۀ هرمز در جنوب ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 6، دوره 36، شماره 2 - شماره پیاپی 79، تیر 1399، صفحه 105-124 اصل مقاله (1.27 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jssr.2020.118294.1111 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مهدی غلام دخت بندری1؛ پیمان رضائی* 2؛ منصور قربانی3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1کارشناس ارشد رسوبشناسی، ادارۀ کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان، استان هرمزگان، بندرعباس، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2دانشیار، گروه زمین شناسی دانشگاه هرمزگان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه هرمزگان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
جزیرۀ هرمز در ورودی خلیج فارس و دریای عمان، نماد دیاپیریسم در ایران و سری هرمز است. باتوجهبه موقعیت قرارگیری جزیره و نظر به برنامههای توسعهای برای ساحل جزیرۀ هرمز، شناخت ترکیب و ویژگیهای رسوبات ساحل این جزیره اهمیت فراوانی دارد. پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ ویژگیهای رسوبی، کانیشناسی و ژئوشیمیایی رسوبات ساحلی این جزیره انجام شد.در پژوهش حاضر، 20 نمونۀ سنگی از گراولهای موجود در محدودۀ مورد مطالعه مقطع نازک گردید؛ همچنین 27 نمونه رسوب سطحی از 9 ایستگاه برداشت و آزمایشهای پایۀ رسوبشناسی، کانیشناسی کمی به روش XRD، شناسایی کانیهای سنگین با استفاده از محلول برموفرم و خاصیت مغناطیسی، سنجش فلزات سنگین و اکسیدهای اصلی به روش XRF و مطالعۀ کانیشناسی به کمک میکروسکوپ پلاریزان روی آنها انجام شدند. نتایج نشان دادند رسوبات ازنظر دانهبندی در محدوۀ ماسه تا ماسۀ گراولی قرار میگیرند. مقدار متوسط کربناتکلسیم 32 تا 62 درصد محاسبه شد. کانیشناسی رسوبات نشان داد مجموعهای از کانیهای هماتیت، کلسیت، کوارتز، فلدسپات، پلاژیوکلاز، دولومیت، آراگونیت، کانیهای رسی(کائولینیت و ایلیت) و کانیهای سنگین (مگنتیت، هماتیت، الیژیست، اپیدوت، پیروکسن، پیریت، گوتیت، لیمونیت، آپاتیت، باریت، زیرکن، فلوریت) اجزای متشکله رسوبات سطحی را تشکیل میدهند. مطالعۀ مقاطع نازک نشان داد بیشتر گراولهای موجود در ساحل منشأ آذرین دارند و ترکیب ریولیتی و تراکیتی را نشان میدهند. یافتههای پژوهش حاضر نشان دادند منشأ اصلی این رسوبات، دگرسانی و فرسایش سنگهای سری هرمز(پرکامبرین پسین- کامبرین پیشین) در مرکز این جزیره در شرایط آبوهوای گرم مرطوب است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
جزیرۀ هرمز؛ رسوبشناسی؛ کانیشناسی؛ ژئوشیمی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقدمه مطالعۀ رسوبات سواحل و بستر دریاها و بررسی عناصر و کانیهای متشکلۀ آنها ازجمله اهداف مهم زمینشناسی دریایی محسوب میشود (Prins et al. 2000)؛ همچنین باتوجهبه اینکه سواحل ارزش زیادی در فعالیتهای خدماتی، عمرانی، زیستمحیطی، رفاهی و ... دارند، شناخت ترکیب و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی رسوبات آنها کمک شایانی به تدوین برنامههای توسعهای سواحل خواهد کرد؛ ازجمله برنامههای یادشده میتوان به برنامههای عمرانی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، استانداری هرمزگان و بنیاد برکت در جزیرۀ هرمز اشاره کرد که مطالعههای رسوبشناسی کارکرد بسیاری در این برنامهها دارند. دگرسانی شیمیایی رسوبات یادشده موجب آزادشدن تعدادی از عناصر شیمیایی در محیط رسوبی میشود. بررسیهای رسوبشناسی، کانیشناسی و ژئوشیمیایی رسوبات ابزار بسیار مفیدی برای درک شرایط و تغییرات رسوبگذاری است (Beg 1995). مطالعههای ژئوشیمیایی رسوبات در محیطهای ساحلی و آبی گام مؤثری برای یافتن منشأ رسوبات، الگوی پراکنش فلزات سنگین و ارزیابی زیستمحیطی وضعیت آلایندههای موجود در منطقه است (Shajan 2001; Defew et al. 2005). اگرچه مطالعههای رسوبشناسی و بررسی غلظت فلزات در بنادر صیادی و رسوبات سطحی نواحی ساحلی بسیاری از نقاط دنیا انجام شدهاند (Binning and Barid 2003; Man et al. 2004; Caplat et al. 2005; Mccready et al. 2006; Muzuka 2007 Ahdy and Khaled 2009; Herve et al. 2010;Afarin et al. 2015; Spagnoli et al. 2014; Benmoussa et al. 2019; Rao et al. 2019)، این گونه پژوهشها در زمینۀ سواحل ایرانی دریای عمان و خلیج فارس بهطور محدود انجام شدهاند. اگرچه سواحل جزیرۀ هرمز ازنظر پتانسیلهای صنعتی ازجمله صنعت گردشگری اهمیت بسیار زیادی دارند، تاکنون مطالعهای دربارۀ ترکیب کانیشناسی و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی جزیرۀ هرمز انجام نشده است که این امر ممکن است به دلایلی ازجمله محدودیتهای دسترسی به منطقه و هزینههای زیاد بررسیها باشد؛ گفتنی است نهادهای نظامی و شرکتهای تابع وزارت نفت مطالعههای تخصصی را بهشکل تحتالارضی و سطحالارضی انجام دادهاند که نتایج آنها بهعلت راهبردیبودن موقعیت جزیرۀ هرمز در دسترس عموم قرار ندارند.
زمینشناسی و ریختشناسی جزیرۀ هرمز از دیدگاه زمینشناسی، جزیرۀ هرمز در ورودی خلیج فارس و دریای عمان، بین مدارهای "10'25 ◦56 و "80 '30 ◦56 طول شرقی و "07 '02 ◦27 و "25 "06 ◦27 عرض شمالی واقع شده است. جزیرۀ هرمز در انتهاییترین جنوبخاوری پهنۀ رسوبی- ساختاری زاگرس قرار دارد (Aghanabati 2006) و حاصل دیاپیریسم سری هرمز است (Eliassi et al. 1975)؛ این سری شامل سنگهای رسوبی (سنگآهک و دولومیت)، سنگهای پلوتونیکی (نظیر دیاباز) و آتشفشانی (ریولیت، تراکیت، بازالت و توف) است. رخنمونهای محدودی از سازند آغاجاری (میوسن میانی- پلیوسن میانی) و سازند میشان (میوسن پیشین- میانی) در کنار نهشتههای بادی و ساحلی در این جزیره دیده میشوند (شکل 1).
شکل 1- نقشۀ زمینشناسی جزیرۀ هرمز (برگرفته از(Eliassi et al.1975
از دیدگاه ریختشناسی، جزیرۀ هرمز ساختمانی و بیضویشکل است، بخش اعظم جزیره گنبد نمکی است و ارتفاعات، دشت و ساحل در کل جزیره دیده میشود؛ ارتفاعات جزیرۀ هرمز عموماً در بخشهای جنوبی جزیره متمرکز شدهاند، بخشهای دشت در سطح و حاشیۀ شمالی جزیره پراکندهاند و سواحل جزیرۀ هرمز عموماً ماسهای و گاهی صخرهای با پرتگاههای عمود یا دارای پادگانهاند. شکل 2، نمای کلی ساحل و ریختشناسی جزیره را نشان میدهد. در پژوهش حاضر سعی شده است با بررسی و مطالعۀ رسوبشناسی، کانیشناسی و ژئوشیمی رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز به شناسایی منشأ این رسوبات پرداخته شود.
شکل 2- الف. نمایی از ارتفاعات و واحدهای سنگی رخنمونیافته در جزیرۀ هرمز (دید بهسوی شمال)، ب. نمایی از پادگانههای ساحلی در نوار جنوبی جزیرۀ هرمز (دید بهسوی شرق)، پ. نمایی از ساحل ماسهای جزیرۀ هرمز (دید بهسوی شرق)، ت. نمایی از ساحل صخرهای با پرتگاههای عمود بر دریا در نیمۀ جنوبی جزیره (دید بهسوی جنوب)
مواد و روشها بهمنظور بررسی ویژگیهای رسوبشناسی، کانیشناسی و ژئوشیمیایی نهشتههای ساحلی جزیرۀ هرمز و رسیدن به اهداف پژوهش حاضر، نمونهبرداری بهطور سطحی (نقطهای- تصادفی) انجام شد (Khodabakhsh and Sahrarou 2013; Arzani 1997). بهمنظور انجام آزمایشهای رسوبشناسی، کانیشناسی و ژئوشیمیایی، تعداد 27 نمونه رسوب سطحی (هر ایستگاه 3 نمونه برای مطالعۀ رسوبشناسی، فلزات سنگین و کانی سنگین) از عمق 10 تا 40 سانتیمتری با ظرف استوانهایشکلی (Tucker 1989) از جنس پولیکا طی پاییز 1391 برداشت شدند؛ همچنین تعداد 20 نمونۀ سنگی از گراول در ایستگاههایی که گراول داشتند (بهطور میانگین 2 نمونه از هر ایستگاه) و رخنمونهای مشرف به ساحل برای تهیۀ مقطع نازک و بررسیهای سنگشناسی برداشت شدند. عمق آب در نمونهبرداری بیتأثیر بود. نمونهبرداری دقیقاً در فاصلۀ بین خشکی و آب در پهنۀ جزرومدی انجام شد؛ گفتنی است ایستگاه 4، ساحل تختهسنگی بود و خاک سرخ معدن مجاور این ایستگاه برای سنجش فلزات سنگین و کانیشناسی نمونهبرداری شد (شکل 3).
شکل 3- موقیعت ایستگاههای نمونهبرداری در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز
مهمترین آزمایشهایی که روی رسوبات انجام شدند، عبارتند از: دانهبندی، کلسیمتری، کانیشناسی، تجزیهوتحلیل XRD بهمنظور شناسایی کانیهای رسی (Tucker,1989)، شناسایی کانیهای سنگین با استفاده از محلول برموفرم (CHBr3) (Khodabakhsh and Sahrarou 2013; Arzani 1997)، تجزیهوتحلیل عناصر اصلی و فرعی به روش XRF و تهیۀ مقاطع نازک از گراولها که در آزمایشگاههای سازمان زمینشناسی، دانشگاه هرمزگان و کانساران بینالود تهران انجام شد. بهمنظور تعیین اندازۀ ذرات رسوبی، رسوبات بزرگتر از 63 میکرون به روش الککردن و رسوبات کوچکتر از 63 میکرون به روش هیدرومتری دانهبندی شدند. میزان کربناتکلسیم (کلسیت) و دولومیت رسوبات با دستگاه Autocalcimeter تجزیهوتحلیل شد. چند روش برای مطالعۀ کانیشناسی رسوبات باتوجهبه اهداف پژوهش استفاده شدند که عبارتند از: الف) تعیین ترکیب کانیشناسی رسوبات به روش تجزیهوتحلیل ژئوشیمیایی XRD که بهطور کمّی انجام شد؛ ب) تهیۀ 20 مقطع نازک از گراولها و رخنمونهای موجود؛ ج) شناسایی و مطالعۀ کانیهای سنگین رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز که کانیهای سنگین با محلول برموفرم از کانیهای سبک جدا و بر اساس ویژگیهایی مانند خاصیت مغناطیسی به روش نمونۀ مرتعش VSM با دستگاه مغناطومتر (بدون مغناطیس، مغناطیس متوسط و مغناطیس قوی) و ویژگیهای فیزیکی در آزمایشگاه دانشگاه هرمزگان (مطالعۀ کانیها با بینوکولار) و سازمان زمینشناسی و اکشافات معدنی کشور (جداسازی کانیهای سنگین با برموفرم) شناسایی شدند. بهمنظور افزایش دقت شناخت کانیهای سیلیکاته، تعداد 6 مقطع نازک از رسوبات در حد ماسۀ متوسط تهیه و با میکروسکوپ نوری مطالعه شدند.
نتایج و بحث رسوبشناسی باتوجهبه نتایج دانهبندی، نوع رسوبات بر مبنای مثلث فولک 1974) (Folk مشخص شد (شکل 3). مشخصههای آماری مانند میانه، میانگین، جورشدگی، کشیدگی و کجشدگی رسوبات با نرمافزار Sediment Size محاسبه شدند (جدول 1). رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز ازنظر دانهبندی بهطور عمده در محدودۀ ماسه تا ماسۀ گراولی قرار دارند و یک نمونه نیز گراول ماسهای است (شکل 4).
جدول1- مشخصههای آماری در رسوبات ایستگاههای مطالعهشده
شکل4- نامگذاری نوع رسوبات بر اساس روش فولک (Folk 1974)
رسوبات این جزیره جورشدگی متوسط تا خوب دارند که نشاندهندۀ تأثیر عملکرد امواج و جزرومد است و ازنظر کشیدگی متوسط تا کشیدهاند. نتایج کجشدگی در رسوبات نشان میدهند اندازۀ ذرات رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز در محدودۀ ماسۀ متوسط قرار دارد و در محیط نسبتاً پرانرژی تهنشین شدهاند که با نتایج دانهبندی مطابقت دارد (Zarei-Shamili 2013). درمجموع، رسوبات در حد ماسه بیشتر بخشهای نوار ساحلی جزیرۀ هرمز را تشکیل میدهند. میانگین حجم هریک از طیفهای اندازۀ ذرات را میتوان بر حسب درصد بهشکل 85 درصد ماسه، 13 درصد گراول و 2 درصد گل بیان کرد. بخشی از رسوبات که در محدودۀ گراول قرار دارند، بیشتر بقایای صدف جانوران و رسوبات سیمانیشدهایاند که در موقع الککردن در محدودۀ گراول قرار میگیرند؛ همچنین ممکن است بهعلت عملکرد امواج بهویژه در فصل موسمی، فرسایش مکانیکی زیاد صخرههای ساحلی موجب تولید رسوبات دانهدرشت در حد گراول شود؛ از سوی دیگر، امواج و جریانهای موازی با ساحل توانایی حمل ذرات دانهریز گلی را دارند و بهعلت ناتوانی در حمل ذرات شنی و قلوهای سبب تجمع آنها در ساحل میشوند. در منطقۀ مطالعهشده بهعلت فاصلۀ بسیار کم ساحل و ارتفاعات منطقه، دشت ساحلی گسترش زیادی ندارد و امواج ذرات بزرگ در حد گراول را در خط ساحلی منطقه رسوب میدهند که موجب میشود ساحل گراولی در بخشهای جنوبغربی جزیره دیده شود (شکلهای 4، ب و 5، الف).
شکل5- الف. ساحل گراولی (جنوبغربی جزیرۀ هرمز)، ب. دشت ساحلی (شمالشرق و شرق جزیرۀ هرمز)
کانیشناسی ترکیب کانیشناسی رسوبات ساحلی این جزیره شامل کانیهای روشن (Light Minerals)، کانیهای رسی (Clay Minerals) و کانیهای سنگین (Heavy Minerals) است. ذرات غیرآواری موجود نیز ماهیت شیمیایی- بیوشیمیایی دارند و بیشتر اجزا اسکلتیاند. فراوانی کانیها در منطقۀ مطالعهشده در جدول 2 نشان داده شده است. کانیهای روشن شامل کانیهای سبکیاند که با باد یا از طریق رودخانۀ فصلی به نوار ساحلی جزیرۀ هرمز حمل شدهاند. کانیهای مهم موجود بهترتیب اولویت عبارتند از: کربنات، کوارتز، دولومیت، هالیت، فلدسپار و میکا (شکل 6). نتایج آزمایشها نشان میدهند میزان کلسیت در نمونههای مطالعهشده از 32 تا 62 درصد متغیر است (شکل 7).
جدول 2- حضور کانیها در ایستگاههای مطالعهشده (برگرفته از نتایج XRD)
شکل 6- کانیهای موجود در جزیرۀ هرمز: کوارتز (Q)، هماتیت (He)، مارتیت (از گروه اکسیدهای آهن) (M)، الیژییست (Ol)، هالیت (H)، دولومیت (D)، اپیدوت (Ep) و آپاتیت (Ap)
شکل 7- تغییرات فراوانی کانیهای متشکلۀ رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز (برگرفته از نتایج XRD در ایستگاههای مطالعهشده)
نتایج پراکنش اشعۀ X، حضور کانیهای کلسیت (کانی شیمیایی و بیوشیمیایی)، کوارتز، هماتیت، پلاژیوکلاز، کانیهای رسی (ایلیت و کائولینیت) و هالیت را در تمام رسوبات ناحیۀ ساحلی جزیرۀ هرمز نشان میدهند؛ برای نمونه در شکل 8، نمودار XRD رسوبات در ایستگاه شمارۀ 6 نشان داده شده است.
شکل 8- نمودار XRD رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز در ایستگاه شمارۀ 6
بهمنظور بررسی منشأ کانیهای موجود در این رسوبات، رخنمونهای دو سازند میشان و آغاجاری و سری هرمز تجزیهوتحلیل XRD شدند (جدول 3). وجود کوارتز در رسوبات نشاندهندۀ نقش سری هرمز (سنگهای آذرین موجود در این مجموعه)، سازندهای میشان و آغاجاری در منطقه است و حضور فلدسپات و پلاژیوکلاز در این رسوبات گویای رسوبگذاری و نزدیکبودن منطقۀ منشأ (سازند آغاجاری و سری هرمز) نسبت به ساحل است (Tucker 2001). بر اساس نتایج کمّی کانیشناسی مشخص شد کوارتز حدود 10 درصد از کل ذرات رسوبات ساحلی این جزیره را در محدودۀ مطالعهشده تشکیل میدهد.
جدول 3- کانیهای متشکلۀ سری/سازندهای رخنمونیافته در سطح جزیرۀ هرمز
نتایج تجزیهها نشان میدهند کانی هالیت بارزترین کانی تبخیری حاضر در این رسوبات است (جدول 2). باتوجهبه انحلالپذیری کانی هالیت، به نظر میرسد بخش درخور توجهی از آن بهطور ثانویه و تحتتأثیر نوسانهای سطح آب دریا تشکیل شده است(Sinha and Raymahaashay 2004). فراوانی کانیهای تبخیری در رسوبات جزیرۀ هرمز ممکن است بهعلت وجود این کانیها در نهشتههای سری هرمز باشد و از آنجا منشأ گرفته باشند. ایلیت و کائولینیت، کانیهای رسی شناساییشدهایاند که در تمام نمونه رسوبات مطالعهشده یکسانند و این یکنواختی کانیهای رسی در زمان و مکانهای مختلف دلیلی بر ثابتماندن منشأ و شرایط محیطی رسوبات است (Chamley 1989). کانیهای رسی در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز بهطور عمده از هوازدگی و دگرسانی سنگهای آتشفشانی این جزیره و در شرایط اقلیمی گرم و مرطوب و در حد کمتر از نوشکلی ناشی شدهاند (Gholamdokht Bandari et al. 2013). ترکیب اصلی رسوبات ساحلی هرمز شامل کلسیت، هماتیت، کوارتز، فلدسپات، پلاژیوکلاز و کانیهای رسی است. باتوجهبه سنگهای آذرین اسیدی (ریولیت و تراکیت) حاوی فلدسپات در بخش اعظمی از سطح جزیرۀ هرمز، کائولینیت ممکن است حاصل هوازدگی و فرسایش فلدسپاتها باشد که در مراحل بعدی ازجمله آبشویی در پهنۀ جزرومدی به این کانی تبدیل شدهاند (Tucker 2001).
کانیهای سنگین کانیهای سنگین (Heavy Minerals)، ذرات ریز با چگالی زیاد (بیشتر از کانیهای دیگر) هستند و تعیین منشأ رسوبات ازجمله کاربردهای فراوان این کانیهاست (Alloway 1995; Morton et al. 2004). حضور کانیهای سنگین در رسوبات به عوامل مختلفی نظیر تنوع کانی در سنگ مادر، خاستگاه ریختشناسی محیط تهنشست و چگونگی حملونقل و تهنشینی آنها در محیط رسوبی بستگی دارد(Pettijohn et al. 1987)؛ همچنین شرایط هیدرولیکی وابسته به جورشدگی ذرات میتواند در تمرکز کانیهای سنگین نقش داشته باشد (Mange and Heinze 2012). مقایسۀ تنوع کانیهای سنگین در ایستگاههای مختلف جزیرۀ هرمز نشان داد این کانیها کموبیش یکسان و مشابه یکدیگرند و چنین شرایطی معمولاً نشاندهندۀ منشأ مشترک نمونههاست (Chris and Phllips 1990). کانیهای سنگین عبارتند از: کانیهای با خاصیت مغناطیسی قوی (AA)، کانیهای با خاصیت مغناطیسی متوسط (AV) و کانیهای بدون خاصیت مغناطیسی (NM) (Ansari 2012). در مطالعۀ حاضر، کانیهای AA شامل مگنتیت (شکل 8)، کانیهای AV شامل هماتیت، مارتیت، الیژیست، اپیدوت، پیروکسن، پیریت، گوتیت و لیمونیت (شکل 9) و کانیهای NM شامل آپاتیت، باریت، زیرکن و فلوریت (شکل 8) بودند. نتایج نشان دادند کانیهای سنگین در 9 ایستگاه مطالعهشده تنوع زیادی دارند و منشأ آنها کموبیش یکسان و از انواع سنگهای آذرین ریولیتی، تراکیتی، ریوداسیتی و بازالتی است. کانیهای آپاتیت، زیرکن، هماتیت، مگنتیت و پیریت بهشکل کانی فرعی در سنگهای اسیدی آتشفشانی جزیرۀ هرمز دیده میشوند. وجود آپاتیتهای با گردشدگی زیاد در نمونهها نشاندهندۀ فعالبودن زمینساختی و بالاآمدگی ناشی از گنبد نمکی جزیرۀ هرمز است که باعث فرسایش بیشتر و گردشدگی کانی آپاتیت شده است (Enghiad-Kamiz 2015). کانی فلوریت درنتیجۀ دگرسانی گرمایی ریولیتیهای موجود به وجود آمده است، لیمونیت و اپیدوت کانیهای ثانویهاند و از دگرسانی کانیهای اصلی به وجود آمدهاند. غلامدخت بندری و رضایی (Gholamdokht Bandari and Rezaie 2015) طی پژوهشی که در زمینۀ آلودگی فلزات سنگین رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز و منشأ آنها انجام دادند، فرسایش واحدهای سنگی سری هرمز در کنار فعالیتهای انسانزاد را منشأ فلزات سنگین رسوبات ساحل این جزیره معرفی کردند.
شکل 9- کانیهای سنگین شناساییشده در رسوبات جزیرۀ هرمز؛ الف. مگنتیت، ب. هماتیت، پ. الیژیست، ت. هماتیت، مارتیت، الیژیست، ج. اپیدوت، چ. پیروکسن، ح. پیریت، خ. گوتیت، ر. لیمونیت، ز. آپاتیت، ف. باریت، ق. زیرکن، ک. فلوریت، گ. زیرکن
سنگشناسی بخش عمدۀ سنگهای موجود در جزیرۀ هرمز شامل مجموعهای از سنگهای رسوبی (آهکی، تبخیری و آواری) است که با سنگهای آتشفشانی همچون ریولیت و بازالت و تودههای نفوذی گرانیتی و دیابازی همراه است (Eliassi et al. 1975). بهمنظور مطالعۀ منشأ رسوبات، تعداد 20 نمونۀ سنگی از رخنمونها و گراولهای موجود در ساحل برداشت و مقاطع نازک تهیهشده از آنها با میکروسکوپ سنگشناسی مطالعه شدند و درنهایت، کانیهای تشکیلدهنده، بافت و نام سنگ مشخص شد. تصویر میکروسکوپی ریولیت با بافت پورفیری و فنوکریستالهای کوارتز، پلاژیوکلاز و فلدسپات آلکالن در شکل 10، الف مشاهده میشود. کانی کوارتز بهشکل کانی درشت شکلدار تا نیمهشکلدار بهشکل فنوکریست و زمینه دیده میشود؛ خاموشی موجی و بافت خلیجی از ویژگیهای کوارتزهای موجود در این مقاطع است. فلدسپاتهای آلکالن بهشدت دگرسان و به کانیهای سریست و کائولینیت تبدیل شدهاند (شکل10، ب). پلاژیوکلازها کمترین حجم را بین فنوکریستها دارند، در نمونههایی ماکل پلیسنتتیک دارند و بهشدت تجزیهشدگی نشان میدهند و به کانیهای رسی تبدیل شدهاند (شکل10، ج). بیوتیت، موسکویت و کانیهای اپک ازجمله کانیهای فرعی موجود به شمار میآیند. تصویر میکروسکوپی تراکیت با بافت پورفیری میکروگرانولار و فنوکریستالهای کوارتز و فلدسپات آلکالن در شکل 10، د مشاهده میشود. کوارتزها به رنگ شفافند و فلدسپاتها اکثراً تجزیه و به کانیهای رسی تبدیل شدهاند. عمده گراولهای موجود در ساحل جزیرۀ هرمز، ریولیت، تراکیت و خردهسنگهای رسوبیاند؛ بیشتر این سنگها ویژگیهای اولیۀ خود را از دست دادهاند، اما ریولیتها کموبیش ویژگیهای اولیۀ خود را حفظ کردهاند و تنها فنوکریستالهای کوارتز از کانیهای اولیۀ سنگ در آنها باقی ماندهاند و پلاژیوکلازها و فلدسپارها به کانیهای رسی تبدیل شدهاند. کانیهای اپک، اسفن، آپاتیت، موسکویت، ایلیت، پیروکسن و الیوین ازجمله کانیهای فرعی موجود به شمار میآیند. باتوجهبه یافتههای یادشده میتوان گفت هوازدگی و دگرسانی واحدهای سنگی سری هرمز رخنمونیافته در مجاور ساحل جزیرۀ هرمز منشأ کانیهای رسوبات ساحلی این جزیره است.
ژئوشیمی مطالعۀ ژئوشیمی رسوبات محیطهای ساحلی، آبی و بستر دریاها گام مؤثری برای یافتن منشأ رسوبات و الگوی پراکنش عناصر و ارزیابی زیستمحیطی در منطقه است (Shajan 2001)؛ در این راستا میتوان از تجزیهوتحلیل خوشهای برای یافتن منشأ عناصر در رسوبات استفاده کرد (Davis 1973). در شناخت ژئوشیمی رسوبات نهشتههای ساحلی جزیرۀ هرمز، میزان غلظت عناصر اصلی و فرعی رسوبات ساحلی منطقۀ مطالعهشده بهعنوان دادههای ورودی برای محاسبۀ ضرایب همبستگی و رسم نمودار تجزیهوتحلیل خوشهای استفاده شد (جدول 4) و بیشترین اکسید گزارششده در رسوبات، CaO با 75/35 درصد و پسازآن، SiO2 با 82/15 درصد بود (جدول 4). روش پیرسون برای تعیین همبستگی بین عناصر (باتوجهبه نرمالبودن دادهها) به کار رفت.
شکل 10- الف. تصویر میکروسکوپی ریولیت با بافت پورفیری و فنوکریستالهای کوارتز، پلاژیوکلاز و فلدسپات آلکالن (بزرگنمایی 4x)، ب. فلدسپاتهای آلکالن بهشدت دگرسان و به کانیهای سریست و کائولینیت تبدیل شدهاند (بزرگنمایی 4x)، پ. تصویر میکروسکوپی ریولیت با کانیهای تشکیلدهندۀ آن به همراه پلاژیوکلاز با ماکل پلیسنتتیک (بزرگنمایی 4x)، ت. تصویر میکروسکوپی تراکیت با کانیهای تشکیلدهندۀ آن که فلدسپاتها اکثراً درحال تجزیه به کائولینیت هستند (بزرگنمایی 4x)
جدول 4- درصد اکسیدهای اصلی بر اساس نتایج تجزیهوتحلیل XRF در رسوبات مطالعهشده
در مطالعۀ حاضر، تجزیهوتحلیل خوشهای برای منشأیابی با نرمافزار SPSS Ver 16 استفاده شد (Anazawa 2004). نمودار تجزیهوتحلیل خوشهای برای رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز در شکل 11 نشان داده شده است.
شکل 11- نمودار تجزیهوتحلیل خوشهای برای اکسیدهای اصلی در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز
در زمینۀ رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز در شکل 11، نمودار در بازۀ 15 تا 20 از دو شاخۀ A و B تشکیل شده است: در شاخۀ A، اکسیدهای منیزیم، سدیم و آلومینیوم با ضرایب تشابه زیاد و معنادار در کنار هم قرار گرفتهاند و همبستگی زیادی را باهم و همبستگی نسبتاً زیادی را با اکسیدسیلیس نشان میدهند و میتوان نتیجه گرفت عوامل کنترلکنندۀ آنها یکسانند (Shajan 2001)؛ در شاخۀ B، اکسیدکلسیم قرار دارد که میتواند منشأ متفاوتی از اکسیدهای دیگر داشته باشد. شاخۀ A باتوجهبه رخنمونها و واحدهای سنگی جزیره منشأ آواری دارد و قرارگرفتن اکسیدکلسیم در شاخۀ B نشاندهندۀ منشأ زیستی است. میزان کربناتکلسیم در نواحی ساحل شرقی جزیرۀ هرمز بیشتر از نواحی دیگر است و فراوانی زیاد کربناتکلسیم در این بخش بهعلت وجود کانیهای کربناتۀ زیستی است که عمدتاً از پوستهای آهکی جانوران عهد حاضرتشکیل شدهاند. باتوجهبه مطلب یادشده و همبستگی زیاد عنصر کلسیم با استرانسیم میتوان این کربناتها را از نوع درجازا در نظر گرفت (Adabi 2004) (شکل 12).
شکل 12- ضریب همبستگی مثبت بین کلسیم و استرانسیم در رسوبات منطقۀ مطالعهشده (Adabi 2004)
مقایسۀ فراوانی عناصر در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز با سنگهای مختلف در جدول 5، غلظت فلزات سنگین سنجششده به کمک فلورسانس اشعۀ X (XRF) آورده شده است. باتوجهبه اینکه محیط پیرامونی جزیرۀ هرمز 42 کیلومتر است و بیشتر این جزیره به ساحل مشرف است، میتوان سنگهای بخش مرکزی، جنوبی و کرانههای ساحلی را خاستگاه رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز دانست که از طریق دو عامل حمل (آب و باد) به ساحل وارد میشوند؛ درستی این خاستگاه در بررسی فلزات رسوبات با رخنمونها نشان داده شده است که در ادامه به آن پرداخته میشود.
جدول 5- غلظت عناصر اندازه گیریشده به روش فلورسانس اشعۀ X (XRF) (غلظت عناصر بر حسب ppm)
باتوجهبه میزان بالاآمدگی این جزیره در اثر دیاپیریسم گنبد نمکی، رودخانههای فصلی میزان رسوب وارده به ساحل را افزایش میدهند. هوازدگی فیزیکی سبب تشکیل قطعههای ریز حاوی عناصر مختلف میشود که پساز طی مراحل مختلف حمل، درصد برخی عناصر را افزایش میدهند. هوازدگی شیمیایی عمدتاً در اثر انحلال سنگها در مجاورت آب باران و ایجاد اسید ضعیف حاصل میشود. سنگهای منشأ رسوبات ساحلی ممکن است یکی از انواع سنگهای رسوبی، سنگهای آذرین یا مخلوط چند نوع از آنها باشند. تمرکز رسوبات در ساحل جزیرۀ هرمز علاوهبر آنکه منشأیی خارج از حوضۀ رسوبی و درارتباطبا بار رسوبی وارده به درون حوضه دارد، منشأ درونحوضهای نیز دارد (Eliassi et al.1975). بهمنظور شناخت بهتر ارتباط فراوانی عناصر در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز با سنگهای منشأ، تمام اطلاعات مربوط به فراوانی عناصر جمعآوری و در جدول 6 ارائه شدند. بهمنظور درک بهتر، ارتباط عناصر اصلی و فرعی در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز با سنگهای مختلف در شکل 13 ارائه شده است. در جدول 7، میانگین غلظت فلزات سنگین در پوستۀ زمین و انواع عمدۀ سنگها دیده میشود؛ بر اساس این، میزان غلظت عناصر در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز کمتر از مقدار آنها در سنگهای موجود در جزیره است. باتوجهبه مطلب یادشده میتوان نتیجه گرفت این رسوبات از فرسایش و تخریب واحدهای سنگی موجود در جزیره منشأ گرفتهاند. بیشتربودن میزان عنصر کروم در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز نسبت به سنگهای منطقه گویای اینست که این عنصر منشأ برونحوضهای دارد و از بیرون منطقه وارد نواحی ساحلی جزیرۀ هرمز شده است (Enghiad-Kamiz 2015).
جدول 6- غلظت فلزات سنگین در سنگهای منطقۀ مطالعهشده (بر حسب ppm) (برگرفته از (Gholami 2008
شکل 13- مقایسۀ فراوانی عناصر در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز با سنگهای رخنمونیافته در جزیرۀ هرمز (برحسبppm)
بزی و همکاران (Bazi et al. 2014) در مطالعهای مشابه روی ویژگیهای رسوبشناسی و ژئوشیمی رسوبات ساحل و بستر خلیج گواتر، جنوبخاوری ایران، دانهبندی این رسوبات را در محدودۀ سیلت و رس تشخیص و غلظت زیاد فلزات منگنز، سرب، روی و کروم این رسوبات را به فرسایش تودههای افیولیتی این منطقه نسبت دادند؛ تفاوت دانهبندی رسوبات این ساحل با ساحل جزیرۀ هرمز بهعلت توپوگرافی جزیرۀ هرمز، تأثیر گنبد نمکی در بالاآمدگی جزیره، مسیر کوتاه حملونقل رسوبات یا تأثیر انرژی امواج بر رسوبات دو ساحل جزیرۀ هرمز و ساحل خلیج گواتر است. باقری (Bagheri 2017) نیز در مطالعۀ مشابهی به بررسی رسوبشناسی و کانیشناسی بخش جنوبی دریای خزر پرداخت و ضمن معرفی کانیهای این رسوبات که شامل ایلمنیت، آپاتیت، مگنتیت، پیروکسن و غیره است، دو منشأ شامل کوههای کپهداغ و حملشدن رسوبات حاصل از فرسایش سنگهای آتشفشانی از طریق رودخانۀ سفیدرود را منشأ این کانیها معرفی کرد.
نتیجه بررسی رسوبات بیانکنندۀ چهار نوع اصلی رسوب شامل ماسه، ماسۀ گراولی، ماسه با کمی گراول و گراول ماسهای است. مطالعهها نشان میدهند عمده کانیهای رسی رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز شامل کانیهای ایلیت و کائولینیت است. کانیهای روشن عبارتند از: کربنات، کوارتز، فلدسپار، دولومیت، آراگونیت و هالیت. بررسی کانیهای سنگین نشاندهندۀ وجود کانیهای مگنتیت، هماتیت، الیژیست، پیروکسن، آپاتیت، مارتیت، فلوریت، لیمونیت، گوتیت، باریت و زیرکن است. بررسی مقاطع نازک نشان داد بیشتر گراولهای ساحل جزیرۀ هرمز منشأ آذرین دارند و از سریهای ریولیتی و تراکیتی موجود در جزیره منشأ گرفتهاند. تجزیهوتحلیل ضرایب همبستگی و تجزیهوتحلیل خوشهای نشان دادند بهجز عنصر کروم و اکسیدکلسیم، سایر عناصر سنگین و اکسیدهای اصلی از فرسایش واحدهای سنگی رخنمونیافته در جزیره منشا گرفتهاند. قرارگرفتن اکسیدکلسیم در شاخهای جداگانه نسبت به سایر اکسیدها نشاندهندۀ منشأ متفاوت این اکسید و گویای منشأ زیستی آن است. مقایسۀ فراوانی عناصر در رسوبات با سنگهای رخنمونیافته در این جزیره نشان میدهد هوازدگی و فرسایش واحدهای سنگی در شرایط آبوهوایی گرم و مرطوب منشأ این عناصر در رسوبات ساحلی جزیرۀ هرمز است. بیشک یافتههای پژوهش حاضر کمک شایانی به تدوین و اجرای پروژههای عمرانی و اقتصادی با محوریت ساحل در جزیرۀ هرمز است.
سپاسگزاری نویسندگان از دانشگاه هرمزگان برای دراختیارگذاشتن امکانات آزمایشگاهی و از سرکار خانم سیده اکرم جویباری، دانشجوی دکتری رسوبشناسی و سنگشناسی رسوبی دانشگاه هرمزگان، برای انجام اصلاحات و کمک به بازنگری مقاله سپاسگزاری میکنند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Adabi M. 2004. Sedimentary Geochemistry, Arian Zaman Publications. 448 p. Afarin M. Boomeri M. Mahboubi A. Gorgij M and Hamzeh M. 2015. Sedimentology and Geochemistry of Siliciclastic Sediments (Tertiary-Quaternary) in the Eastern Coasts of Chabahar, SE Sistan and Baluchistan. Journal of Geoscience. 24(96): 85-97. Aghanabati S. A.2004. Geology of Iran. Geological Survey and Mining Exploration of Iran, 606p. Ahdy H.H. and Khaled A. 2009. Heavy Metals Contamination in Sediments of the Western Part of Egyptian Mediterranean Sea. Basic and Applied Sciences. 3(4): 3330-3336. Alloway B. J. 1995. Heavy Metals in Soils. Chapman and Hall, London, 368. Anazawa K. Kaida Y. Shinomura Y. Tomiasu T. and SakamotoH. 2004. Heavy metal distribution in river waters and sediments around a "Fire Fly Village''. Shikoku, Japan: Application of Multivariate Analysis. J. Analytical Science. v.20: 79-84. Ansari J. 2012. Study of Heavy Minerals, Pazineh Publications. 144 p. Arzani N. 1997. Sedimentology Laboratory, Payame Noor University Press. 129 p. Bagheri H. 2017. Sedimentology and mineralogical characteristics of the coastal sediments in the southern part of the Caspian Sea (Iran), Journal of Marine Science and Technology Rrsearch. 11(4): 43-60. Bazzi A. O. Boomeri M and Rezaei H. 2014. Sedimentary and Geochemical Characterization of the Sediments of the Coast and Bed of Govatr Gulf, southeastern Iran, Journal of Oceanography. 5 (18) :99-110 Beg M. A. A. 1995. Ecological imbalances in the coastal areas of Pakistan and Karachi harbor. Pakistan Journal of Marine Sciences, 4 (2): 159-174. Benmoussa T. Amrouni O. Dezileau L. Mahé G. Chiarella D. and Abdeljaouad S. 2019. Recent geochemical and grain size distribution of terrestrial sediment in coastal area from the watershed of Medjerda River, Gulf of Tunis. In Paleobiodiversity and Tectono-Sedimentary Records in the Mediterranean Tethys and Related Eastern Areas, Springer, Cham, 347- 351. Binning K. and Baird D. 2003. Survey of heavy metals inthe sediments of the Swartkops river estuary, Port Elizabeth South Africa, Water Sa, 27(4) : 461-466. CaplatC. Texier H. Barillier D. and Lelievre C. 2005. Heavy metals mobility in harbor contaminated sediments: The case of Port-en-Bessin. Marine Pollution Bulletin. 50: 504-511. ChamleyH. 1989. Clay sedimentology, Springer-Verlag-Berlin. 623p. Chris P. and Phillips R. 1990. Rocks, Minerals, and Fossils of the world", Boston: Little, Brown and Company, 175p. Davis J. C. 1973. Statistics and Data Analysis in Geology. Wiley International, New York, 656p. Defew L. H. Mair J. M. and Guzman H. M. 2005. Anassessment of metal contamination in mangrove sediments and leaves from Punta Mala Bay, Pacific Panama. Marine Pollution Bulletin. 50: 547-552. Eliassi J. Amin Sobahami A. Behzad A. Moein Vaziri H. and Meysami A. 1975 Geology of Hormoz Island, Teacher Training University, Iranian Petroleum Association, 2:46-35. Enghiadi- Kamiz M. 2015. Economic Geology of a number of diapirs and glaciers of the Hormoz Series in the 1: 250000 folded geological map of Bandar Abbas Zagros, MA thesis, Department of Geology, Sistan and Baluchestan University. 185 p. Folk R. L. 1974. Petrology of sedimentary rocks. Hemphill Publishing Company. Austin, Texas. 184p. Gholamdokht Bandari M. and Rezaie P. 2015. Study of some heavy metal pollutions in the Hormoz Islands coastal sediments and their origin. Journal of Oceanography. 6 (22) :97-106. Gholamdokh Bandari M. Rezaei P. and Ghorbani M. 2013. Clay mineralogy of the coastal deposits of Hormoz Island by XRD, understanding the origin and analysis Environmental, Iranian Economic Geological Association, Proceedings of the 5th Iranian Economic Geological Conference. 6 p. Gholami N. 2008. Petrological study of Hormoz volcanic rocks with attitude toward heavy metal pollution in the area, M.Sc. in Geology, University of Hormozgan. 154 p. Herve R. P. Andriamalala R. Yves M. Marcellin R. Christine R and Andriamandimbisoa N. 2010. Assessment of heavy metals concentrations in coastalsediments in north-western cities of Madagascar, Environmental Science and Technology. 4(2): 51-60. Khodabakhsh S. and Sahrarou N. 2013. Sedimentology experiment, Bu Ali Sina University Press, 119 p. Man K.W. Zheng J. Leung A.P.K. Lam P.K.S. Lam M.H.W. and Yen Y.F. 2004. Distribution and behavior of trace metals in the sediment and pore water of a bay-Dar es Salaam Harbour area, Marine Sciences. 6: 73–83. Mange M. A. Heinz F. and Maurer W. 2012. Heavy minerals in colour", London: Chapman and Hall, 147p. Mc Cready S. Birch G.F. and Long E.R. 2006. Metallicand organic contaminants in sediments of Sydney Harbour, Australia and vicinity – A chemical dataset for evaluating sediment quality guidelines. Environment International. 32: 455-465. Morton A.C. Hallsworth C.R. and Chalton B. 2004. Garnet compositions in Scottish and Norwegianbasement terrains: a framework for interpretation of North Sea sandstone provenance", Marine and Petroleum Geology. 21: 393–410. Muzuka A. 2007. Distribution of heavy metals in the coastal marine surficial sediments in the Msasani Bay-Dar es Salaam harbour area. Western Indian Ocean Journal of Marine Science, 6(1):73-83. Prins M. A. Postma G. Weltje J. 2000. Controls on terrigenous sediment supply to the Arabian Sea during the late Quaternary, the Makran continental slope: Marine Geology. 169:351-371. Pettijohn F.J. Potter P.E. and Siever R. 1987. Sand and Sandstone, New York: Springer-Verlag, 547p. Rao P. G. Reddy K.S.N. Sekhar C.R. Naidu K.B. Krishna K.M. and Reddy G.V.R. 2019. Provenance studies of ilmenite from Red Sediments, Bhimunipatnam Coast, East Coast of India. Journal of the Geological Society of India. 93(1): 101-108. Shajan K.P. 2001. Geochemistry of bottom sediment from a river estuary- shelf mixing zone on the Tropicak southwest coast of Iindia. Bulletin of Geological Survey of Japan. 52(8): 371-382p. Spagnoli F. Dinelli E. Giordano P. Marcaccio M. Zaffagnini F. and Frascari F. 2014. Sedimentological, biogeochemical and mineralogical facies of northern and central western Adriatic Sea. Journal of Marine Systems. 139:183-203p. Sinha R. and Raymahashay B.C. 2004. Evaporite mineralogy and geochemical evolution of the Sambhar Salt Lake, Rajastan, India. Sedimentary Geology. 166: 59-71p. Tucker M. 2001. Sedimentology Petrology: an introduction to the origin of sedimentary rocks: Blackwell, Scientific Publication, London. 260p. Tuker M. 1989. Thechnique in sedimentology, Blackwel Scientific Publication, London. 394p. Zarei Shamili S. 2013. Physical sedimentology of coastal deposits of Hormoz Island, MSc in Geology, University of Hormozgan, 78 p.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,408 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 521 |