تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,638 |
تعداد مقالات | 13,318 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,874,024 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,945,761 |
سطحبندی توسعه منطقهای در ایران (کاربرد رهیافت شاخص ترکیبی) | ||
مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای (توقف انتشار) | ||
مقاله 3، دوره 4، شماره 13، شهریور 1391، صفحه 41-62 اصل مقاله (544.09 K) | ||
نویسندگان | ||
ابوالقاسم شریفزاده؛ غلامحسین عبداللهزاده* | ||
چکیده | ||
با توجه به وجود نابرابریهای گسترده در توزیع خدمات و امکانات توسعه در سطح استانهای کشور، این تحقیق با هدف، تعیین سطوح توسعه فضایی و شناسایی ماهیت الگوهای آمایشی توسعه طراحی شد. روش مورد استفاده بر مبنای تحلیل مجموعهای از شاخصها برای ساخت شاخص ترکیبی توسعه بود. این شاخص سپس برای رتبهبندی و سطحبندی توسعه استانها به کار برده شد. برای جمعآوری دادهها، نتایج سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385 و نتایج سالنامههای آماری کشور در طی سالهای مختلف بهره گرفته شده است. برای ساخت شاخص ترکیبی توسعه نه مرحله شامل انتخاب، گروهبندی، اعتبارسنجی، قضاوت، تبدیل، نرمالسازی، وزندهی، محاسبه شاخصهای ترکیبی زیر گروهها و محاسبه شاخص ترکیبی کل انجام شد. در این تحقیق 41 شاخص مورد استفاده قرار گرفت که در سه گروه اجتماعی، جمعیتی و فرهنگی (14 شاخص)، اقتصادی (13 شاخص) و زیرساختی و خدماتی (14 شاخص) قرار گرفتند. نتایج رتبهبندی استانها بر اساس شاخص ترکیبی ابعاد سهگانه نشان داد که استان تهران در گروه شاخصهای اجتماعی، جمعیتی و فرهنگی، استان خوزستان در گروه شاخصهای اقتصادی و استان سمنان در گروه شاخصهای زیرساختی و خدماتی بالاترین رتبه را دارا هستند. در کلیه موارد استان سیستان و بلوچستان پایینترین رتبه را به خود اختصاص میدهد. نتایج رتبهبندی استانها از نظر شاخص ترکیبی کل نیز نشان داد که، استانهای تهران، سمنان و اصفهان توسعهیافتهترین بودند و استانهای کهکیلویه و بویراحمد، لرستان و سیستان و بلوچستان از پایینترین سطح توسعه در کشور برخوردار بودند. الگوی فضایی به دست آمده بر اساس شاخص ترکیبی کل توسعه نیز در سه سطح توسعهیافتگی بالا (نه استان)، متوسط (16 استان) و پایین ( پنج استان) بر مبنای تکنیکهای سیستم اطلاعات جغرافیایی طبقهبندی شد. چنین الگویی وجود ساختار مرکز- پیرامون درتوسعه اقتصادی فضایی ایران را تأیید میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
سطحبندی توسعه؛ منطقهبندی؛ شاخص ترکیبی؛ توسعه آمایشی؛ توسعه منطقهای | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 592 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 368 |