
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,737 |
تعداد مقالات | 14,198 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,892,313 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,924,098 |
قهرمانی زیر پردههای تزویر: پیکاروی ایرانی در کوچههای بغداد (بررسی مولفههای پیکارسک در رمان ماشالله خان در بارگاه هارونالرشید) | ||
فنون ادبی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2025.144614.2445 | ||
نویسندگان | ||
حجت اله امیدعلی* 1؛ مسعود کشاورز2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران. | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران. | ||
چکیده | ||
رمان «ماشاللهخان در بارگاه هارونالرشید» اثر ایرج پزشکزاد، با وجود نقش برجسته در ادبیات طنز معاصر فارسی، تاکنون از منظر شکلگیری ژانر پیکارسک در بستر فرهنگی ایران بهطور نظاممند بررسی نشده است. این تحقیق با هدف پاسخ به این پرسش کلیدی انجام میشود: «چگونه مولفههای پیکارسک در روایت و شخصیتپردازی این رمان بومیسازی شده و چه نوآوریهایی در تلفیق آن با سنتهای روایی ایرانی پدید آمده است؟ روش پژوهش توصیفی تحلیلی است: ابتدا با روش تحلیل روایتشناسانه ساختار اپیزودیک، زبان طنز و کنشهای قهرمان طبقهبندی شد؛ سپس با تحلیل تماتیک، نقش هر مولفه (سفر، فقر، حقهبازی، پوشش مبدل) در نقد اجتماعی و بازنمایی تضادهای طبقاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. منبع نظری مطالعه بر تعاریف کلاسیک ابرمز و کادِن مبتنی است و معیارهای انتخاب مولفهها از تطبیق انتقادی تعاریف با مثالهای متنی استخراج شد. یافتهها نشان میدهد پزشکزاد، با توزیع متوازن اپیزودها و گنجاندن سه سطح طنز کلامی، موقعیتی و ساختاری، مولفههای اصلی پیکارسک را نهفقط به شکل گزارشی، بلکه در خدمت یک الگوی مفهومی بومیشده قرار داده است. ساختار اپیزودیک رمان، امکان نقد موازی نابرابریهای اقتصادی و فرهنگی را فراهم میکند؛ سفر در زمان با کارکرد نمادین جستوجوی عدالت جمعی همراه میشود؛ فقر و حقهبازی بهعنوان موتور کنش قهرمان، ترکیبی از طنز تلخ و خلاقیت مردمی را عرضه میکنند و پوشش مبدل در سه محور کلیدی، ابهام هویتی را به ابزاری برای افشای سطوح قدرت و سلسلهمراتب تبدیل میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ماشاالله خان در دربار هارون الرشید؛ ایرج پزشکزاد؛ پیکارسک؛ نقد اجتماعی؛ رمان معاصر ایرانی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 |