پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,737 |
| تعداد مقالات | 14,198 |
| تعداد مشاهده مقاله | 34,892,793 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,924,252 |
شناسایی و دسته‌بندی موضوعی اشعار حافظ با استفاده از هوش مصنوعی و متن‌کاوی | ||
| پژوهش‌های ادب عرفانی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpll.2025.144858.1914 | ||
| نویسنده | ||
| محمد ربیعی* | ||
| پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) | ||
| چکیده | ||
| شناسایی موضوعات و دسته‌بندی اشعار دیوان حافظ مورد توجه بسیاری از حافظ‌پژوهان است و مطالعات گوناگونی در این عرصه انجام شده است که عمده آنها به دسته‌بندی تاریخی یا دوره عمر شاعر توجه داشته‌اند و یا با استفاده از نظر خبرگان حوزه ادبیات فارسی به این امر پرداخته‌اند. در این پژوهش موضوعات اشعار دیوان حافظ بر اساس روشی مبتنی بر هوش مصنوعی و متن‌کاوی و بدون اعمال نظر فرد خبره مدنظر قرار گرفته است که پس از بیان ویژگی‌های ظاهری اشعار دیوان حافظ، و انجام پیش‌پردازش، هشت موضوع اصلی در دیوان شناسایی شده است و برمبنای واژگان پرکاربرد هر موضوع و با کمک هوش مصنوعی، این موضوعات نامگذاری شده‌اند. موضوعات استخراج شده شامل «سوز و گداز»، «مدح و ستایش»، «فراق و وصال»، «زیبایی و دلربایی»، «عیش و مستی»، «راز عشق»، «طریقت و عرفان» و «رندی و آزادگی» است. در ادامه، اشعار حافظ در این موضوعات دسته‌بندی شده است و میزان ارتباط هر شعر با هر موضوع بر اساس بیشترین ارتباط و یا برخورداری از حدآستانه ارتباط، استخراج شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش که مستقل از نظر خبرگان و کاملا مبتنی بر یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است و با واکاوی واژگان به کنکاش موضوعات موجود در دیوان حافظ پرداخته است می‌تواند در دیگر متون ادبی نیز مورد استفاده قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیوان حافظ؛ مدل‌سازی موضوعی؛ متن‌کاوی؛ پردازش زبان طبیعی؛ شعر فارسی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 |
||