
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,724 |
تعداد مقالات | 14,101 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,260,436 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,710,728 |
تحلیل گفتمان نامههای امام حسین(ع) به کوفیان در جریان واقعه عاشورا | ||
پژوهش های تاریخی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jhr.2025.142919.2709 | ||
نویسندگان | ||
سودابه زاجکانی1؛ هدیه تقوی* 2 | ||
1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه تاریخ، دانشگاه الزهرا، دانشکده ادبیات، گروه تاریخ | ||
چکیده | ||
واقعه عاشورا در نیمه دوم قرن اول هجری به ارائه گفتمان دینی و ایدئولوژی انجامید که در آن ضمن تقبیح حاکم ستمگر، وظایف و ویژگیهای امام را به عنوان پیشوای مردم مطرح کرد. این گفتمان با آگاهی بخشی و روشنگری به مردم، بر مشارکت و مسئولیتپذیری آنان در مقابل دستگاه حاکمیت تاکید میکرد. چنین گفتمانی در اساس با گفتمان حاکمیت در تقابل بود. ناهمسویی این گفتمانها، بستر لازم را برای تقابل گفتمانی امام حسین(ع) و یزید در متن نامههای آنان فراهم آورد. مقاله پیش رو تلاش دارد با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلئو و موفه که گفتمان را فراتر از ساختار زبانی در عرصههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دانسته، این پرسشها را مورد بحث قرار دهد که تقابل گفتمانی امام حسین(ع) و یزید در متن نامههای یزید به والیان خود و نامههای امام حسین(ع) به کوفیان چگونه بود؟ تلاش هر کدام از گفتمانها برای ثبیت معنا و هژمونی کردن گفتمان خود بر اساس چه نقاط کانونی و دال-های پیرامونی صورت گرفت؟ یافته پژوهش نشان میدهد که یزید با استفاده از نظریه خلافت الهی، تلاش نمود به هر طریقی امامحسین(ع) را به عنوان شخصیت مرجع دینی با خود همراه کند و مشروعیت حاکمیت خود را استحکام بخشد. اما امام حسین(ع) با طرد چنین خواستهای، بر اصلاح دینی حاکمیت تاکید کرد. نتیجه چنین تفکری در نامهها، گفتمان عدالت محورانهی مبتنی بر اسلام حقیقی، در مقابل اهداف قدرت طلبانه یزید مبتنی بر اسلام انحرافی را نمایان ساخت. | ||
کلیدواژهها | ||
نامههای امام حسین(ع)؛ کوفیان؛ عاشورا؛ تحلیل گفتمان | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 16 |