
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,713 |
تعداد مقالات | 14,040 |
تعداد مشاهده مقاله | 33,958,186 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,596,907 |
بازنمایی چهرهی شاهاسماعیل یکم بهمثابه شاهِ آرمانی: الگوی ایرانشهریِ حبیبالسیر خواندمیر در مشروعیتبخشی به بنیانگذار دولت صفوی | ||
پژوهش های تاریخی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 فروردین 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jhr.2025.143675.2738 | ||
نویسندگان | ||
امیر قدسی1؛ علی قاسمی* 2؛ سعید موسوی سیانی3 | ||
1دانش آموخته کارشناسیارشد تاریخ، گرایش ایران دوره اسلامی، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، | ||
2گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
3استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
صفویان با زور شمشیر قزلباشان بر اریکهی قدرت ایران جلوس کردند، با این حال، بهدلیل آنکه برپایی حکومت دیرپایی را در سر داشتند، دعاوی ویژهی فرهنگیای در راستای مشروعیتبخشیدن به حکومتشان؛ مطرح ساختند. متون تاریخنویسی، ابزار مهم تولید و توجیه مشروعیت سیاسی در ایران بود که بهمنظور ترسیم چهرهی مطلوبِ شاه و دولت، در میان رعایای زیردست، بهکار برده میشد. کتاب حبیبالسیر خواندمیر که در بزنگاه مخاطرهآمیز بنیانگذاری دولت صفوی و در راستای تضمین مشروعیت آن نگاشته شد، در همین راستا قابل ارزیابی است. بر این اساس، این مقاله با روش مطالعات تاریخی و رویکرد توصیفی و تحلیلی نشان میدهد، برخلاف برخی نظرات که بر مثلث مشروعیتبخش شیعی، صوفیانه و ایرانشهری متون تاریخی عصر صفوی تأکید دارند، بازاندیشی و بازخوانی متن حبیبالسیر چنین مینمایاند که، خواندمیر در کنار توجه به عناصر شیعی و صوفیانه، نگاه ویژهای به برساخت یک شاه آرمانی- ایرانی، با بهرهگیری از الگوی اندیشهی ایرانشهری داشته است. تفاخر بر تبار والای شاه و خاندان صفوی، ترسیم چهرهای فرهمند از بنیانگذار حکومت، تشبیه و الگوسازی بین شاهاسماعیل و پادشاهان ساسانی- یعنی شکستناپذیری، اتحاد دین و دولت و منجیسازی- دلایل مقالهی حاضر برای تأیید این ادعا است. شایان توجه است، سیطرهی مضامین ایرانشهری بر ذهن خواندمیر، بهمعنای نادیده انگاشتن عناصر مهم شیعی و صوفیانه نیست؛ چراکه این مولفهها، در کنار مقولات اندیشهی ایرانشهری، در طرحاندازیهای روایی حبیبالسیر، بهکار گرفته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
حبیبالسیر؛ خواندمیر؛ شاهاسماعیل یکم؛ شاه آرمانی؛ اندیشهی ایرانشهری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |