
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,706 |
تعداد مقالات | 13,972 |
تعداد مشاهده مقاله | 33,568,948 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,310,282 |
ژئوشیمی و پتروژنز مجموعه دایکهای مافیک و حدواسط در شرق تفرش (پهنه ماگمایی ارومیه- دختر) | ||
پترولوژی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/ijp.2025.143646.1347 | ||
نویسندگان | ||
احمدرضا احمدی* ؛ بهناز حسینی | ||
گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
در شرق تفرش مجموعهای گسترده از دایکها با سن میوسن در واحدهای آتشفشانی و رسوبی ائوسن نفوذ یافتهاند. دایکهای مافیک و حدواسط به لحاظ ژئوشیمیایی، ویژگیهای سنگهای وابسته به سری کالک آلکالن با پتاسیم متوسط را نشان میدهند. در الگوهای عناصر نادرخاکی، عناصر LREE در مقایسه با عناصر MREE تا حدودی غنی شدهاند (میانگین میزان (La/Sm)Cn در حدود 2)، درحالیکه عناصر MREE نسبت به عناصر HREE غنی شدگی چندانی نشان نمیدهند. در الگوهای عناصر ناسازگار، غنی شدگی عناصر LILE و تهی شدگی عناصر HFSE در مقایسه با عناصر LREE مشابه با الگوهای سنگهای ماگمایی وابسته به مناطق فرورانش است. با این حال، ویژگیهای ژئوشیمیایی سنگهای مورد مطالعه مشابه با ویژگیهای ژئوشیمایی سنگهای آذرین شکل گرفته در حوضه پشت قوس قارهای (intra-continental back-arc basin) است. به نظر میرسد که در مراحل پایانی فرورانش نئوتتیس به زیر ایران مرکزی و کاهش سرعت فرورانش و در پی آن افزایش شیب ورقه فرورونده، تکتونیک کششی بر منطقه حاکم گردیده است. این تکتونیک کششی باعث نازکشدگی گوشته لیتوسفری و پوسته قارهای و هم زمان بالا آمدن آستنوسفر گردیده است. گوشته لیتوسفری که پیشتر تحت تأثیر سیالات و مذابهای آزاد شده از ورقه فرورونده قرار داشت، اکنون به دلیل ذوب بخشی، مذابهایی با ویژگیهای ماگماهای مناطق فرورانش تولید میکند. توسعه شکستگیهای کششی در واحدهای پالئوژن، فضای مناسب را برای جایگیری دایکها در زمان میوسن مهیا نموده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تفرش؛ ژئوشیمی؛ ماگماتیسم مناطق فرورانش؛ میوسن؛ کمربند ماگمایی ارومیه- دختر | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 52 |