
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,685 |
تعداد مقالات | 13,831 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,712,322 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,926,865 |
تحلیل بوطیقایی ادبیات و آئینهای عاشورایی (میانه گزارش و تحریف) مطالعه موردی ترکیببند محتشم کاشانی | ||
پژوهشهای ادب عرفانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpll.2025.141728.1848 | ||
نویسنده | ||
حسینعلی قبادی* | ||
استاد و عضو هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
این پژوهش در صدد تبیین آن است که ظرفیت بوطیقایی در ادبیات و برخی نمودهای آیینی شکل گرفته پیرامون نهضت عظیم عاشورا، به ماهیت این قیام بزرگ مربوط میشود. بازآفرینی این جنبش شگفت، عملاً در عرصه بیان، آن را از حیث تحلیل ژانر ادبی به "حماسه" تبدیل کرده است. از جمله دلایل این تبدّل، تخست عظمت و سترگی حادثه، از جهت ظهور ارادهای خللناپذیر و مقدّس در نبردی بسیار نابرابراست و دوم عمق معنوی این نهضت؛ از آغاز تا پایان؛ از مقدمات تا امواج اجتماعی، فرهنگی؛ تبدیل شدن به نمودها و مظاهری انسانشناسانه و ادبیات عمومی و شفاهی اقشار گوناگون مردم. بنابراین، عملاً از منظر ژانرشناسی ادبی در عرصه نوشتارها و گفتارها، ظرفیتی حماسی (epic) به این حرکت پرعظمت بخشیده، لذا طبعاً در فرایند ورود به ساحت هنری حماسه، عناصر بوطیقایی ویژه در آن راه یافته است. این جستار میخواهد حد واسط میان "گزارش صرف" از عاشورا و تحریفهای اغراق آمیخته از آن را بشناساند. این حد واسط فقط ادبیات می تواند باشد و از زاویه نگاه ادبی و بوطیقایی و هنری متناسب این واقعه خارقالعاده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و بر پایه چهارچوب نظری محاکات و بوطیقایی ارسطو است. اجمالاً نتیجه تحقیق ضمن تایید ضرورت به رسمیت شناختن نگاه نسبت به ادبیات و آیینهای عاشورا، هم غلوّهای افراطی و تحریف هم گزارشگری معمولی غیرادبی مرتبط با عاشورا را به نقد میکشد و در ادامه با تبیین عناصر بوطیقایی، از طریق تجزیه و تحلیل مشهورترین شعر عاشورایی فارسی، یعنی ترکیببند محتشم کاشانی، این مرزها را بازشناسی میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات عاشورایی؛ تحلیل بوطیقایی و فهم ادبی؛ عناصر ادبیت؛ تحریف؛ تاویل | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 22 |