
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,685 |
تعداد مقالات | 13,830 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,664,818 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,916,949 |
مکانیابی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی (مطالعۀ موردی: شهرستان سمیرم) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
برنامه ریزی فضایی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 2، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 54، مهر 1403، صفحه 1-30 اصل مقاله (2.11 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/sppl.2024.141052.1781 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نرگس وزین* 1؛ علی صادقی2؛ زهرا براتی3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1استادیار جغرافیا و برنامهریزی گردشگری، دانشکدۀ علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی گردشگری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
امروزه به گردشگری کشاورزی بهعنوان فرصتی برای توسعۀ منطقههای روستایی توجه شده است. برای توسعۀ گردشگری کشاورزی پایدار شناسایی و اولویتبندی روستاهای مستعد بهمنظور توسعۀ این نوع فعالیت ضروری است. هدف از پژوهش حاضر مکانیابی روستاهای مناسب توسعۀ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﮐﺸﺎورزی در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن سمیرم است. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و به شیوۀ پیمایشی است. ﺟﺎﻣﻌۀ آﻣﺎری پژوهش کارشناسان و کشاورزان است. در این پژوهش ﺑﺮای ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت از پرسشنامه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است. بدین صورت که شاخصهای مناسب ابتدا با نظرخواهی از 15 نفر از خبرگان و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی فازی و نرمافزار Super Decicion شناسایی و سپس پهنۀ مستعد و روستاهای مستعد با استفاده از شاخصهای مکانی ازطریق نرمافزار ARCGIS و روش همپوشانی فازی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی تعیین و درنهایت، براساس تعداد جمعیت 14 روستای مستعد برای توسعۀ گردشگری کشاورزی انتخاب شد. در مرحلۀ بعد ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی در روستاهای شناساییشده سنجیده شد. حجم نمونۀ پژوهش 326 نفر است. برای جمعآوری دادهها از ابزار پرسشنامه استفاده و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهها با نرمافزار SPSS انجام شد. درنهایت، با استفاده از مدل TOPSIS روستاها براساس تمامی شاخصهای ظرفیت کشاورزی، منابع طبیعی و گردشگری، زیرساختهای گردشگری و ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی مؤثر بر توسعۀ گردشگری کشاورزی رتبهبندی شد. سه روستای علیآباد، دنگزلو و خفر بیشترین توانمندی را برای توسعۀ گردشگری کشاورزی دارند. نتایج نشان داد که برنامهریزان باید تمام عوامل شامل ظرفیت کشاورزی، منابع طبیعی، جاذبههای گردشگری، زیرساختها و ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی را برای شناسایی روستاهای مناسب گردشگری کشاورزی درنظر بگیرند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
گردشگری کشاورزی؛ تعیین منطقۀ مستعد گردشگری کشاورزی؛ مناطق روستایی؛ تحلیل سلسلهمراتبی فازی؛ شهرستان سمیرم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقدمه گردشگری کشاورزی نوعی از گردشگری است که به بازدیدکنندگان امکان میدهد فعالیتهای کشاورزی و سبک زندگی روستایی را بیاموزند و تجربه کنند (Ammirato et al., 2020, P. 3). امروزه گردشگری کشاورزی بهعنوان رویکردی برای توسعۀ پایدار منطقههای روستایی شناخته میشود (AL Hinai & Jayasuriya, 2021, P. 2 Kim et al., 2019, P. 145;). همچنین، بازار روبه رشدی از افراد علاقهمند به تجربۀ تفریحات سازگار با محیط زیست، تجربهای اصیل از زندگی محلی و میراث طبیعی و فرهنگی مبتنی بر گردشگری کشاورزی در جهان وجود دارد (Tew & Barbieri, 2012, P. 217) که منجر به رشد سریع گردشگری کشاورزی در جهان شده است (Matyakubov et al., 2022, P. 407). گردشگری کشاورزی میتواند راهکار مناسبی برای ایجاد ارتباط بین نیازهای فعلی گردشگران با نیازهای جوامع روستایی باشد (Ammirato et al., 2020, P. 4). گردشگری کشاورزی میتواند منابع محلی را به محصولات و خدمات گردشگری تبدیل کند و فرصتهای واقعی را برای توسعۀ جوامع روستایی فراهم آورد (Lordkipanidze et al., 2005, P. 790). بنابراین مکانیابی روستاهای مستعد برای توسعۀ گردشگری کشاورزی اهمیت بسیاری دارد. شناخت مناطق با پتانسیل بالا ازطرفی، باعث کاهش هزینههای سرمایهگذاری و افزایش سود برای کسبوکارها خواهد شد و از طرف دیگر، بر جذب گردشگران علاقهمند به تجربۀ فعالیتهای کشاورزی و سبک زندگی روستایی مؤثر است و در عین حال باعث توانمندسازی جامعۀ محلی میشود. یکی از چالشهای اساسی در مکانیابی مکان مناسب توسعۀ گردشگری کشاورزی ارائۀ چارچوب و تکنیک مناسب برای ارزیابی تناسب مکان برای این نوع گردشگری است. برای ایجاد و توسعۀ مقصد گردشگری کشاورزی توجه به تمامی پتانسیلهای منطقه نظیر محیط، محصولات کشاورزی، آثار و جاذبههای فرهنگی و زیرساختها که نیازهای گردشگران را در هنگام بازدید برآورده میکند، الزامی است (Wu et al., 2023, P. 3). همچنین، عوامل اجتماعی مانند توانمندی کشاورزان در ارائۀ محصولات گردشگری کشاورزی، ارتباط با بازدیدکنندگان، تبلیغات، نیروی انسانی متخصص نیز ضروری است (Peira et al., 2021, P. 10; Vazin & Zamani Alavijeh, 2023, P. 13; Donavon, 2023, P. 78). این مسئله اهمیت تکنیک مناسب برای شناسایی مکان مناسب را نشان میدهد. در انتخاب مکان مناسب از روشهای مختلفی بهخصوص انواع تکنیکهای تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM) استفاده میشود. همچنین، استفاده از GIS بهعنوان روشی کارآمد برای اعتبارسنجی و افزایش دقت در مکانیابی بهطور گسترده، مورد توجه است. فرآیند تعیین مقصد گردشگری مناسب بهدلیل درگیری فعالیتهای جامعۀ محلی پیچیده است؛ بنابراین بهکارگیری ابزارهای یکپارچه شامل سیستم خبره، GIS و سنجه چندمعیاره نیاز است (Eldrandaly & Al-Amari, 2014, P. 1). بنابراین برای شناسایی مناسبترین مقصد گردشگری کشاورزی تحلیل جامع تمامی جنبههای محیطی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی مناطق روستایی و استفاده از ابزارهای تحلیل یکپارچه ضروری است. منطقۀ مطالعهشدۀ شهرستان سمیرم در استان اصفهان است که قطب باغداری استان اصفهان شناخته میشود. علاوهبر ظرفیتهای کشاورزی با برخورداری از انواع جاذبههای طبیعی، فرهنگی و تاریخی مقصد مناسبی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی است و سالانه گردشگران بسیاری برای بازدید از روستاها و باغها به این منطقه سفر میکنند. شناسایی روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی در شهرستان سمیرم گامی مهم برای بهرهوری بهتر از ظرفیت این منطقه است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی معیارهای مناسب برای تعیین روستاهای مناسب توسعۀ گردشگری کشاورزی و مکانیابی روستاهای مناسب توسعۀ گردشگری کشاورزی در شهرستان سمیرم است. در این مطالعه برای تعیین روستاهای مناسب ازجهت توسعۀ گردشگری کشاورزی بهدلیل استفاده از معیارهای کیفی و کمّی مختلف از روشهای مختلفی شامل GIS، AHP فازی، تحلیل آماری و TOPSIS استفاده شده است. بررسی پژوهشهای قبلی درزمینۀ انتخاب مکان مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی نشان داده است که محققان در برخی از مطالعات بدون در نظر گرفتن توزیع فضایی، پتانسیلهای گردشگری کشاورزی را براساس عواملی مانند ادراک کشاورزان، عوامل محیطی، خدمات، دسترسی، منابع گردشگری و فرهنگ و با استفاده از روش پرسشنامه و تحلیل آماری (آشفتهپور و همکاران، 1399؛ Tirnakci et al., 2018; Malkanthi & Routry, 2011) یا مدلهای تصمیمگیری چندشاخصه (محمودی و همکاران، 1398؛ Wu et al, 2023; Wu et al., 2022) ارزیابی کردند. برخی محققان نیز در مطالعات تنها با تمرکز بر عوامل مکانی محدود (شامل منابع و جاذبههای گردشگری، زیرساختها و ظرفیتهای کشاورزی) و نیز با استفاده از نرمافزار GIS یا ترکیبی با روش تصمیمگیری چندشاخصه پهنۀ مناسب را شناسایی کردند (Baskerville, 2013; Van der Merwe et al., 2013؛ رضوانی و همکاران، 1400). براساس مطالعات پیشین استفاده از چارچوب ارزیابی یکپارچه مبتنی بر تحلیل عوامل محیطی، ظرفیت کشاورزی، خدمات و زیرساختهای گردشگری و شرایط اجتماعی برای اولویتبندی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی از نوآوری پژوهش حاضر است. این چارچوب قابلیت اجرا را برای پهنهبندی و اولویتبندی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی در مناطق دیگر دارد. نتایج پژوهش برای برنامهریزان در انتخاب روستاهای مناسب ازجهت گردشگری کشاورزی کاربردی خواهد بود. مبانی نظری پژوهش گردشگری کشاورزی جایگزین پایدار برای گردشگری سنتی است و شامل فعالیتهای دوستدار محیط زیست است (An & Alarcón, 2020, P. 2) که با ارائۀ عناصر بینظیر خود یک فضای گردشگری هماهنگ با طبیعت را ایجاد میکند (Tseng et al., 2019, P. 1). بازدیدکنندگان در گردشگری کشاورزی در فعالیتهای مرتبط با کشاورزی، سبک زندگی روستایی و تولید غذای محلی شرکت می کنند (Arroyo et al., 2013, P. 40; Duffy et al., 2016, P. 2). بنابراین مفهوم گردشگری کشاورزی فراتر از گشتوگذار است که گردشگران را به مشارکت فعّال در زندگی روستایی دعوت و رابطۀ همزیستی بین گردشگران و جوامع محلی را ایجاد میکند. گردشگری کشاورزی نقش مهمی در توسعۀ منطقههای روستایی دارد. با توسعۀ گردشگری کشاورزی میتوان نواحی روستایی را بازسازی کرد (Kim et al., 2019, P. 146; Barbieri, 2013, P. 266) و فرآیندهای افول اقتصادی، مهاجرت و از دست دادن هویت روستایی را کاهش داد (Choo & Petrick, 2014, P. 372 Park et al., 2014, P. 201;). گردشگری کشاورزی نقش مهمی در توانمندسازی مردم محلی (Dubois et al., 2017, P. 298; Tew & Barbieri, 2012, P. 216)، بهبود کیفیت زندگی مردم محلی با کارآفرینی (Naidoo & Sharpley, 2016, P. 16)، تنوع فعالیتهای کشاورزی و کسبوکارهای روستایی (Canovi & Lyon, 2019, P. 591)، حفاظت از ارزشهای فرهنگی، پایداری محیطی (Campbell & Kubickova, 2020, P. 1) و حفاظت از میراث کشاورزی (Torabi et al., 2019, P. 541) دارد. انتخاب مکان مناسب برای گردشگری کشاورزی یک گام ضروری در بهرهبرداری از منابع ارزشمند منطقههای روستایی جهت توسعۀ پایدار روستایی و پاسخگویی به تقاضای روزافزون علاقهمندان به تجربۀ میراث طبیعی و فرهنگی روستاهاست. توسعۀ گردشگری کشاورزی مبتنی بر ویژگیهای محیطی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی مقصد است. شرایط محیطی و جغرافیایی از عوامل مؤثر در توسعۀ گردشگری کشاورزی است. برنامهریزان باید ویژگیهای محیطی، وسعت زمین، منابع آب و امکان ایجاد فعالیتهای تفریحی را ارزیابی کنند (Lin & Juan, 2009, P. 1259; Wu et al., 2022, P. 10). جاذبههای گردشگری نیز منبع مهمی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی است. تنوع محصولات گردشگری کشاورزی شامل فعالیتهای مبتنی بر کشاورزی، ایجاد محیط دوستانه و فعالیتهای ارتباطی با گردشگران، میراث فرهنگی، سبک زندگی سنتی است که بر توسعه و پایداری گردشگری کشاورزی اثرگذار است (Naidoo & Sharpley, 2016, P. 23; Sgroi et al., 2018, P. 680; Wu et al., 2019, P. 159). خدمات و زیرساختها ازجمله دسترسی، حملونقل عمومی، امکانات ارتباطی و سایر خدمات شرط ضروری برای توسعۀ صنعت گردشگری است (Wu et al., 2023, P. 12). همچنین، سیاستها و قوانین دولتی، سیاستهای منطقهای، تشکیل انجمنها با مشارکت ساکنان محلی (Lupi et al., 2017, P. 383) و حمایتهای دولتی (Galluzzo, 2021, P. 458; Dsouza et al., 2024, P. 1) میتواند در توسعۀ گردشگری کشاورزی مؤثر باشد. تمایل کشاورزان و جامعۀ محلی برای مشارکت در توسعۀ فعالیتهای گردشگری کشاورزی نیز بر توسعۀ گردشگری کشاورزی اثرگذار است (بوذرجمهری و همکاران، 1399، ص. 138؛ Peira et al., 2021, P. 10). توانمندی کشاورزان شامل منابع مالی، درآمد، آموزش و امکانات در تمایل به مشارکت در فعالیتهای گردشگری کشاورزی مؤثر است (Togaymurodov et al., 2023, P. 1; Vazin & Zamani Alavijeh, 2023, P. 12). همچنین، وجود منابع انسانی ماهر و متخصص گردشگری در مقصد میتواند کیفیت خدمات را بهبود ببخشد و محیطی مهماننواز را برای گردشگران فراهم کند (Lupi et al., 2017, P. 383; Forbord et al., 2012, P. 895). ضرورت برنامهریزی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی محققان را به سمت شناسایی مکان مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی سوق داده است (جدول 1). جدول 1: مطالعات پیشین درحوزۀ موضوع پژوهش Table 1: Previous studies in the field of research topic
منبع: بررسیهای پژوهشگر مطالعه نشان میدهد که شناخت مکان مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی نیازمند یک رویکرد چندجانبه است تا تمامی عوامل محیطی، اقتصادی و اجتماعی اثرگذار بر توسعۀ گردشگری کشاورزی بررسی شود. ظرفیتهای کشاورزی شامل انواع محصولات باغی و زراعی و فعالیتهای تفریحی و سرگرمی مرتبط با کشاورزی اساسی برای توسعه و پایداری گردشگری کشاورزی ضروری است. وجود منابع و سرمایههای طبیعی محیط، جاذبههای گردشگری و توسعۀ زیرساختها و خدمات نیز اهمیت زیادی در این حوزه دارد. علاوه بر این، مشارکت و توانمندی جامعۀ محلی برای ارائۀ خدمات و محصولات گردشگری کشاورزی به بازدیدکنندگان نیز نقش بسزایی در توسعۀ گردشگری کشاورزی دارد (شکل 1). شکل 1: معیارها و شاخصهای پژوهش (منبع: یافتههای پژوهش، 1403) Fig 1: Research criteria and indicators روششناسی پژوهش پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است که به شیوۀ پیمایشی و با روش کمّی انجام شده است. محدودۀ مکانی پژوهش روستاهای شهرستان سمیرم است. در این مطالعه نخست معیارها و شاخصهای پژوهش با مطالعات کتابخانهای و نظرخواهی از خبرگان شناسایی شد (شکل 1). سپس 15 نفر از خبرگان درحوزۀ گردشگری کشاورزی معیارها و شاخصها را با استفاده از مدل تحلیل سلسلهمراتبی فازی (Fuzzy AHP) و نرمافزار Super Decision و نیز با استفاده از پرسشنامه و بهصورت مقایسۀ زوجی براساس طیف 9 درجۀ ساعتی ارزیابی کردند و درنهایت، وزن نهایی شاخصها تعیین شد (جدول 2). مدل FAHP از روشهای تصمیمگیری چندشاخصه است که از اعداد فازی برای قضاوت استفاده میکند. پس از آنکه تصمیمگیرنده نمودار سلسلهمراتبی را ترسیم کرد، عناصر هر سطح نسبت به یکدیگر مقایسه و اهمیت نسبی عناصر با استفاده از اعداد فازی مشخص شد (Chang, 1996). جدول 2: طیفهای فازی برای مقایسۀ زوجی شاخصها در روش FAHP Table 2: Pairwise ranges for comparing pairwise of indicators in FAHP
منبع: Chang, 1996 در گام بعد، پهنۀ مستعد و روستاهای مستعد گردشگری کشاورزی با استفاده از معیارهای مکانی شامل عوامل جغرافیایی، سرمایههای طبیعی، ظرفیت کشاورزی، خدمات و زیرساختهای گردشگری و جاذبههای گردشگری شناسایی شد. جهت شناخت پهنۀ مناسب برای هریک از شاخصها یک نقشه براساس وزن شاخصها تهیه و معیار تحلیل با نرمافزار ARCGIS انجام شد. برخی از نقشهها براساس شیب فایلهای پایۀ استان از سازمان نقشهبرداری کشور و برخی دیگر با جمعآوری دادۀ لازم از گوگل ارث تهیه و سپس نقشۀ نهایی با روی هم گذاری نقشهها از روش همپوشانی فازی (Fuzzy Overlay) و عملگر فازی گاما (Fuzzy Gamma) تهیه شد. در گام بعدی، ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی در روستاهای مستعد گردشگری کشاورزی ارزیابی شد (جدول 6). جامعۀ آماری پژوهش کشاورزان روستاهای شناساییشده بود. تعداد نمونه براساس فرمول کوکران و تعداد کشاورزان 373 نفر محاسبه شد؛ اما روش نمونهگیری همپوشانی معنایی ندارد و تنها افرادی که شناخت از گردشگری داشتند، بهعنوان نمونه انتخاب شدند که درمجموع تعداد نمونهها 326 نفر بود. توزیع پرسشنامه در روستاها براساس تعداد جمعیت (سهم) بوده است. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامۀ محققساخت استفاده شد. متغیرهای پرسشنامه با استفاده از مقیاس پنجدرجهای لیکرت از خیلیکم (1) تا خیلیزیاد (5) اندازهگیری شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روش محتوایی و برای سنجش پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار ضریب 83/0 برای کل متغیرهای پرسشنامه به دست آمد. برای تجزیۀ دادهها از نرمافزار SPSS، آزمونهای آماری توصیفی و تی تکنمونهای استفاده شد. درنهایت، روستاهای مستعد شناساییشده براساس همۀ شاخصها و با استفاده از مدل Topsis (یکی از روشهای کارآمد در رتبهبندی گزینهها براساس شباهت به راهحل ایدهال است) اولویتبندی شد (Mardani et al., 2016, P. 119). (شکل 2). شکل 2: فرآیند روش پژوهش (منبع: یافتههای پژوهش، 1403) Fig 2: Research method process محدودۀ مطالعهشده شهرستان سمیرم با مساحت حدود ۵۲۲۴ متر مربع در جنوب استان اصفهان واقع شده است (شکل 3). جمعیت این شهرستان 94125 نفر بوده که 54 هزار نفر در منطقههای روستایی سکونت دارند. این شهرستان از چهار بخش مرکزی، پادنا، وردشت و دناکوه تشکیل شده است و 8 دهستان، 6 شهر و 118 روستا دارد (مرکز آمار ایران، 1395) که از بین آنها دو روستای خفر و سیور بهعنوان روستای هدف گردشگری و مهرگرد بهعنوان روستای ملی بافتههای داری به ثبت رسیده است. شهرستان سمیرم با 7-28 هزار هکتار اراضی باغی و تولید ۱۱۰ هزار تن محصولات باغی که عمدۀ آن سیب است، قطب باغهای استان اصفهان است (جهاد کشاورزی شهرستان سمیرم، 1402). این شهرستان با داشتن انواع جاذبههای طبیعی و تاریخی ازجمله منطقۀ زرینگیاه، پیست اسکی، منطقۀ جوزار، آبشار سمیرم و بیبی سیدان، قرهچشمه، چشمه نول، غار دنگزلو، قدمگاه شاه جعفر، منطقه چالقفا و جسیر، آسیابهای آبی، بازارچه صنایعدستی از قطبهای گردشگری استان اصفهان است (ادارۀ میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان سمیرم، 1402). شکل 3: موقعیت جغرافیایی منطقۀ مطالعهشده (منبع: بازترسیم، نگارنده، 1403) Fig 3: Geographical location of the study area یافتههای پژوهش و تجزیهوتحلیل اولویتبندی شاخصهای مؤثر در شناسایی روستاهای مستعد گردشگری کشاورزی خبرگان اهمیت شاخصها را نسبت به یکدیگر با استفاده از مدل AHP فازی بررسی کردند. نتایج نشان داد که شاخصهای وسعت باغها و وسعت مزارع مهمترین شاخص در انتخاب روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی است. در این مطالعه میزان سازگاری برای اعتبارسنجی وزنهای بهدستآمده سنجیده شد. میزان سازگاری مقایسۀ زوجی شاخصها برابر با 40/0 بوده که مقدار کمتر از حد پذیرش 1/0 بوده است؛ بنابراین اعتبار پژوهش تأیید میشود (جدول 3). جدول 3: وزن نهایی شاخصهای سنجش Table 3: Final weights of measurement indicators
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
شناسایی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی مقیاس تحلیل شاخصها براساس استانداردهای موجود، مروری بر پیشینۀ پژوهش و انطباق با شرایط منطقۀ مطالعهشده تعیین شد (جدول 4). استانداردسازی (فازیسازی) باتوجه به ساختار متفاوت شاخصها و با استفاده از توابع عضویت فازی Small، Linear، MSsmall و Large انجام شد. استفاده از مدل فازی برای پهنهبندی براساس تحلیل رستری است. هر پیکسل باتوجه به تابع ایدهآل ارزش عضویتی بین 0 تا 1 میگیرد و مقدارهای نزدیک به 1 نشاندهندۀ درجۀ تناسب بیشتر برای انتخاب مکان توسعۀ گردشگری کشاورزی است. جدول 4: دستهبندی شاخصهای پژوهش Table 4: Classification of research indicators
منبع: یافتههای پژوهش، 1403 نقشههای رستری براساس معیار تحلیل تهیه شد (جدول 4). برای شاخصهایی که براساس معیار فاصله تحلیل شدند نظیر فاصله از کانونهای جمعیتی، منابع آبی، مناطق چهارگانه و راههای دسترسی از تابع فازی Small استفاده شد. براساس این تابع مکانهای با ارزش کمتر درجۀ عضویت نزدیک به 1 را خواهند گرفت؛ بنابراین هرچه فاصلۀ روستاها به کانونهای جمعیتی، منابع آبی، مناطق چهارگانه و سایر خدمات نزدیکتر باشد، در پهنۀ مناسبتر برای توسعه گردشگری کشاورزی هستند. برای فازیسازی شاخص پوششگیاهی از تابع فازی Large استفاده شد. این تابع براساس یک نقطۀ میانی تعریف میشود. در این میان، مکانهایی با ارزش بیشتر درجۀ عضویت بهتری خواهند گرفت. مکانهای با پوششگیاهی سطح خوب درجۀ عضویت 1 را دریافت کردند؛ درنتیجه پهنۀ مناسبتری هستند. برای فازیسازی شاخصهای ارتفاع، شیب و اقلیم از تابع فازی Linear استفاده شد. این تابع بین مقدارهای کمینه و پیشینه درجه عضویت میگیرد. مکانهای با ارتفاع پایینتر، شیب پایین و اقلیم معتدلتر ارزش عضویت نزدیک به 1 را دریافت کردند؛ درنتیجه پهنۀ مناسبتری هستند. برای فازیسازی شاخصهای وسعت مزارع و باغها از تابع فازی MSsmall استفاده شد که این تابع براساس میانه و انحراف معیار تعریف میشود. در این میان، مقدارهای کوچکتر درجۀ عضویتی نزدیک به 1 را میگیرند. مکانهایی که نزدیکی بیشتر با پهنههای وسیع دارند، درجۀ عضویت نزدیک به 1 را دریافت کردند؛ درنتیجه پهنۀ مناسبتری برای توسعۀ گردشگری کشاورزی هستند.
شکل 4: نقشههای فازیشدۀ شاخصهای مکانیابی پهنۀ مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی (منبع: یافتههای پژوهش، 1403) Fig 4: Fuzzy maps of agricultural tourism potential location indicators
پس از تهیۀ نقشه برای هریک از شاخصها و سپس تلفیق نقشهها با استفاده از تابع همپوشانی فازی و عملگر گاما، نقشۀ پهنه و روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی تهیه شد. این نقشه به پنج طبقۀ بسیارنامناسب (2/0-0)، نامناسب (4/0-2/0)، متوسط (6/0-4/0)، مناسب (8/0-6-/0) و بسیارمناسب (1-8/0) طبقهبندی شده است. از مجموع مساحت منطقه، 66/4 درصد برای توسعۀ گردشگری کشاورزی بسیارمناسب، 51/9 درصد مناسب، 10/24 درصد با تناسب متوسط، 24/17درصد نامناسب و 48/44 درصد بسیارنامناسب است (شکل 5).
شکل 5: پهنه و روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی (منبع: یافتههای پژوهش، 1403) Fig 5: Suitable villages and destinations for agricultural tourism development
براساس نقشۀ نهایی پهنۀ بسیارمناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی در بخشهای پادنا و دناکوه واقع شده است. در این پهنه 23 روستا وجود دارد که شرایط مناسبی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی دارند. باتوجه به تعداد جمعیت و خانوار (روستاهای بیش از 100 خانوار) 14 روستا بهعنوان روستای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی شناسایی شد (جدول 5). جدول 5: روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی Table 5: Villages suitable for agritourism development
منبع: یافتههای پژوهش، 1403 ارزیابی ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی روستاهای مستعد شناساییشده بعد از شناسایی روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی ظرفیت اجتماعی کشاورزان برای مشارکت در توسعۀ گردشگری کشاورزی بررسی شد. ویژگیهای جمعیتشناختی حجم نمونه در 14 روستای شناساییشده در جدول 5 آمده است. از کل 326 نفر، 4/99 درصد مردان و 6/0 درصد زنان بودند. بیشترین درصد حجم نمونه در گروه سنی 50 تا ۴1 قرار دارد. بیشترین تعداد نمونه مدرک دیپلم داشتند. همچنین، بیشتر پاسخگویان اعلام کردند که یک نفر درسطح مزارع یا باغهایشان مشغول به فعالیت است. جدول 6: ویژگیهای آماری جامعۀ نمونۀ پژوهش Table 6: Demographic characteristics of the research sample population
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
نتایج متغیرهای سنجش ظرفیت اجتماعی کشاورزان برای توسعۀ گردشگری کشاورزی در جدول 7 آمده است. دربارۀ معیارها، نگرش و توانایی جامعۀ محلی و میانگین محاسبهشده برای بیشتر گویهها بیشتر از حد متوسط بوده است که نشان میدهد کشاورزان اثرهای مثبت گردشگری کشاورزی را درک کردهاند و نگرش مثبتی نسبت به توسعۀ گردشگری کشاورزی دارند. در معیار سیاستها و برنامههای حمایتی، میانگین برای همۀ گویهها پایینتر از حد متوسط بوده است. در معیار نیروی انسانی، میانگین محاسبهشده برای دو گویۀ شناخت از جاذبههای گردشگری منطقه و تمایل جوانان روستا به فعالیت در گردشگری بیشتر از حد مطلوب بوده است. دربارۀ معیار توسعۀ فعالیتهای گردشگری کشاورزی، بیشترین میانگین برای گویههای تمایل به آموزش تجربههای خود به گردشگران و تمایل به مشارکت در برگزاری جشنوارههای کشاورزی بوده است.
جدول 7: یافتههای توصیفی متغیرهای ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی روستاهای مستعد Table 7: Descriptions findings of social capacity variables of the local community
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
وضعیت شاخصهای ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی با استفاده از آزمون آماری t تک نمونهای بهدلیل نرمالبودن دادهها بررسی شد. نتایج نشان میدهد که میانگین دو شاخص مهماننوازی و نگرش مثبت به گردشگری (21/4) و توانمندی برای توسعۀ فعالیتهای تجربۀ گردشگری کشاورزی (77/3) بیشتر از حد متوسط بوده و آمارۀ آزمون t نیز درسطح آلفا 05/0 (000/0=Sig) معنادار است که نشان دهندۀ شناخت و نگرش مثبت جامعۀ محلی به گردشگری است. میانگین بهدستآمده برای سایر شاخص کمتر از حد مطلوب بوده است. آمارۀ آزمون t نیز درسطح آلفا 05/0 (000/0=Sig) معنادار است که نشان میدهد ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی برای توسعۀ گردشگری کشاورزی در روستاهای مطالعهشده شرایط مطلوبی را ندارد (جدول 8). جدول 8: سنجش معناداری شاخصهای ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی با استفاده از آزمون تی تک نمونهای (حد متوسط=3) Table 8: Social capacity indicator scoring using Single-Sample t-Test (Mean Score = 3)
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
رتبهبندی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی در این مطالعه برای ارزیابی نهایی و اولویتبندی روستاهای با پتانسیل بالا ازجهت توسعۀ گردشگری کشاورزی، روستاها براساس تمامی شاخصهای طبیعی و انسانی با استفاده از مدل TOPSIS رتبهبندی شد. دادههای اولیۀ هریک از شاخصها به تفکیک روستا در جدول 9 آمده است. برای شاخصهای مکانی اقلیم، ارتفاع و شیب از وزن فازی و برای سایر شاخصهای مکانی از معیار فاصله (متر) استفاده شد. واحد اندازهگیری شاخصهای ظرفیت اجتماعی کشاورزان که با استفاده از ابزار پرسشنامه ارزیابی شد، میانگین است.
جدول 9: ماتریس دادههای اولیه Table 9: Initial data matrix
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
باتوجه به نتایج روستای علیآباد با کمترین فاصله از حالت ایدهآل مثبت و بیشترین فاصله از حالت ایدهآل منفی و با فاصلۀ نسبی 663/0بهعنوان مستعدترین روستای شهرستان سمیرم برای توسعۀ گردشگری کشاورزی شناخته شد. روستاهای دنگزلو با فاصلۀ نسبی 564/0 و خفر با فاصلۀ نسبی 560/0در رتبههای بعدی قرار گرفتند. همچنین، روستاهای ماندگان، کیفته حسینی و کیفته گیوه با بیشترین فاصله از ایدهآل مثبت و کمترین فاصله از ایدهآل منفی در پایینترین رتبه قرار دارند. جدول 10: نتایج رتبهبندی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی Table 10: Ranking results of suitable villages for agricultural tourism development
منبع: یافتههای پژوهش، 1403
براساس یافتههای پژوهش 29 شاخص برای مکانیابی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی شناسایی و ازنظر اعتبارسنجی تأیید شد. شاخصهای وسعت باغها و وسعت اراضی زراعی مهمترین شاخصها برای مکانیابی روستاهای مستعد گردشگری کشاورزی شناسایی شدند. این نتایج با یافتههای رضوانی و همکاران (1400)، Tirnakci et al. (2018)، et al. Wu (2022) سازگار است. همچنین، شاخصهای اقلیم، نزدیکی به منابع آبی، تنوع پوششگیاهی و نزدیکی به مناطق چهارگانه نیز بهعنوان شاخصهای مهم در توسعۀ گردشگری کشاورزی شناسایی شدند که با نتایج Baskerville (2013) و Donavon (2023) همسوست. جاذبههای فرهنگی و تاریخی روستا نیز اهمیت زیادی دارد که با یافتههای Shen et al. (2020) همسوست. همچنین، شاخصهای شبکۀ دسترسی و حملونقل عمومی و خدمات اقامتی و پذیرایی از شاخصهای ضروری برای ارزیابی پتانسیل گردشگری کشاورزی شناسایی شدند که با نتایج پژوهشهای Wu et al. (2023)، Shen et al. (2020) منطبق است. علاوه بر این، شاخصهای ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی نسبت به سایر معیارها وزن کمتری به دست آوردند که نتایج منطبق با یافتههای پیشین است. از مجموع شاخصهای ظرفیت جامعۀ محلی، شاخص حمایت دولتی و وجود برنامههای توسعۀ گردشگری کشاورزی از شاخصهای مهم در توسعۀ گردشگری کشاورزی شناسایی شدند. درمجموع، نتایج نشان میدهد که ظرفیتهای کشاورزی و منابع طبیعی نقش اساسیتری در توسعۀ گردشگری کشاورزی دارند. وجود ظرفیتهای کشاورزی متنوع ازجمله زمینهای وسیع و انواع محصولات کشاورزی تأثیر چشمگیری بر توسعۀ محصولات گردشگری کشاورزی متنوع و متمایز و رقابتپذیری مقصد در بازار گردشگری کشاورزی دارند. همچنین، وجود میراث فرهنگی و تاریخی بینظیر نیز از شاخصهای مهم است. در این راستا، پژوهش حاضر نشان میدهد که جاذبهها و میراث فرهنگی ویژۀ محلی میتوانند بهعنوان مزیت رقابتی بر جذب بازدیدکنندگان به مقصد تأثیرگذار باشند (Sgroi et al., 2018). سهولت دسترسی و خدمات رفاهی نیز از معیارهای ضروری برای جذب گردشگران است که باید در استراتژی توسعۀ گردشگری کشاورزی مدنظر قرار گیرد. همچنین، مشارکت جوامع محلی و وجود سازمانهای مردمنهاد برای ایجاد و پایداری گردشگری کشاورزی حائز اهمیت است؛ بنابراین برنامهریزان در انتخاب روستاهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی باید تمام این عوامل را درنظر بگیرند. پس از تهیۀ لایهها وضعیت شهرستان نسبت به شاخصهای منتخب مشخص شد. بررسی نقشهها نشان میدهد که بیشتر مناطق ازنظر ارتفاع و شیب در شرایط مطلوبی واقع شده است. بیشتر مناطق ازنظر اقلیم، اقلیم مناسبی دارند و تنها بخشهای محدودی از وردشت، درهشور و حنا در شرایط نیمهخشک و نامناسب واقع شده است. بیشتر مناطق منابع آبی بهنسبت مناسبی دارند. مناطق درهشور، وردشت و ونک تنوع پوششگیاهی مناسبی دارند. مناطق پادنا و برآفتاب ازنظر فاصله از مناطق حفاظتشده در پهنۀ مناسب واقع شده است. بیشتر اراضی ازنظر وسعت اراضی زراعی و باغی مربوط به باغستانهاست و بهجزء در مناطق از حنا و وردشت سایر مناطق اراضی باغی وسیعی دارند و عمدۀ اراضی زراعی در دهستانهای وردشت، حنا و سمیرم واقع شده است. شهرستان سمیرم جاذبههای طبیعی، فرهنگی و تاریخی بسیاری دارد و در بیشتر مناطق دسترسی مناسبی به جاذبههای گردشگری وجود دارد. بیشتر روستاها ازنظر فاصله از کانونهای جمعیتی و دسترسی به راههای ارتباطی اصلی شرایط خوبی را دارند؛ اما ازنظر دسترسی به خدمات و زیرساختهای گردشگری در وضعیت نامناسبی قرار دارند. براساس نقشۀ نهایی 66/4 درصد از وسعت استان (14 روستا در محدودۀ جنوب غربی، بخشی از مرکز و شمال غربی شهرستان سمیرم) بهعنوان مناسبترین پهنه برای توسعۀ گردشگری کشاورزی شناخته شده است. وضعیت ظرفیت اجتماعی کشاورزان روستاهای واقع در طبقۀ بسیارمناسب ارزیابی شد. نتایج نشان داد که کشاورزان روستاها اثرهای مثبت گردشگری کشاورزی را بر روستا و کسبوکار خود درک کردهاند و بهدنبال آن تمایل به فعالیت درحوزۀ گردشگری کشاورزی را دارند؛ اما توانمندی کشاورزان برای ارائۀ انواع فعالیتهای گردشگری کشاورزی شامل توسعۀ فعالیتهای تفریحی، برگزاری مراسم و جشنوارهها پایینتر از حد مطلوب است. کشاورزان از حمایتهای مالی و مشاورهای، امکانات و تسهیلات، آموزش، دانش و مهارت لازم برای مشارکت در فعالیتهای گردشگری کشاورزی برخوردار نیستند. به هر حال، پهنهها و روستاهای شناساییشده مکانهایی هستند که ازلحاظ تمام شاخصهای طبیعی و انسانی ارزیابیشده بهترین شرایط را داشتهاند؛ بنابراین بهترین انتخاب برای سرمایهگذاری و اجرای پژوههای توسعۀ گردشگری کشاورزی هستند.
نتیجهگیری باتوجه به اهمیت گردشگری کشاورزی بهعنوان رویکردی پایدار برای توسعۀ مناطق روستایی و افزایش تقاضا برای تجربۀ فعالیتهای کشاورزی و سبک زندگی روستایی، شناسایی مکانهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی مهم است. در پژوهش حاضر شاخصهای مناسب برای توسعۀ گردشگری کشاورزی و اولویتبندی روستاهای مستعد توسعۀ گردشگری کشاورزی در شهرستان سمیرم شناسایی شد. در این میان، ابتدا شاخصهای مؤثر بر توسعۀ گردشگری کشاورزی در چهار گروه ظرفیتهای کشاورزی، منابع طبیعی و گردشگری، زیرساختهای گردشگری و ظرفیت اجتماعی جامعۀ محلی دستهبندی و با خبرگان وزندهی شد. نتایج نشان داد که هرچند ظرفیتهای کشاورزی و منابع طبیعی معیار اصلی در توسعۀ گردشگری کشاورزی هستند، توسعه و پایداری گردشگری کشاورزی به وجود میراث فرهنگی بینظیر روستا، زیرساختهای گردشگری و توانمندی جامعۀ محلی نیز وابسته است. سپس براساس شاخصهای مکانی، پهنهها و روستاهای مناسب شناسایی شد که 14 روستا مناسبترین پتانسیل را برای توسعۀ گردشگری داشتند. پس از رتبهبندی روستاها براساس تمامی شاخصها، روستاهای علیآباد، دنگزلو و خفر بهعنوان مستعدترین روستا برای توسعۀ گردشگری کشاورزی شناخته شدند. محققان در پژوهش حاضر تحلیل جامعی از توزیع فضایی ظرفیت کشاورزی، منابع و جاذبههای گردشگری، زیرساختها و ظرفیت جامعۀ محلی ارائه دادند که میتواند به برنامهریزان منطقه کمک کند تا بهترین استراتژیها را برای توسعۀ گردشگری کشاورزی شناسایی و اجرا کنند. همچنین، آنها نقشۀ پهنهبندی را در طبقات مختلف از بسیارمناسب تا بسیارنامناسب ارائه دادند و سپس مناسبترین روستاها را برای توسعۀ گردشگری کشاورزی رتبهبندی کردند که نتایج برای برنامهریزان و مسئولان منطقه بهمنظور انتخاب روستای بهینه ازجهت سرمایهگذاری و توسعۀ گردشگری کشاورزی کاربردی خواهد بود. علاوه بر این، محققان در این پژوهش به دستهبندی جامعتری از شاخصهای سنجش برای انتخاب مکان مناسب ازجهت توسعۀ گردشگری کشاورزی پرداختند. چارچوب ارائهشده برای محققان و برنامهریزان در سایر پروژههای گردشگری بهمنظور شناخت مکان مناسب ازجهت توسعۀ گردشگری کشاورزی مفید خواهد بود. مطالعۀ حاضر محدودیتهایی دارد که میتوان آنها را در پژوهش بعدی بررسی کرد. بین گردشگری کشاورزی و محیطزیست رابطۀ نزدیکی وجود دارد. بهرهبرداری مؤثر از منابع طبیعی میتواند محصولات گردشگری کشاورزی بینظیری را ایجاد کند و بهدنبال آن اجرای صحیح فعالیتهای گردشگری باعث حفظ محیط زیست روستا خواهد شد؛ بنابراین پیشنهاد میشود که در پژوهشهای آینده برای انتخاب مکان مناسب به معیار محیط زیست (نحوۀ بهینۀ استفاده از منابع و مدیریت آلایندهها) پرداخته شود. همچنین، امکان توسعۀ بازار (متمایزبودن مناظر، تنوع منابع، ایجاد مراکز تفریحی) میتواند به پایداری گردشگری کشاورزی کمک کند؛ بنابراین محققان در پژوهش بعدی میتوانند این معیار را درارزیابی پتانسیل مقصد گردشگری کشاورزی بررسی کنند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان سمیرم (1402). جاذبههای گردشگری شهرستان سمیرم. قابل دسترس در سایت http://www.ichto.ir/Home/News-RSS
آشفتهپور لیلا، کوهی، سپیده، قریشی میناباد، محمدباسط، مطیعی لنگرودی، حسن، و آمارحاجی شیرکیا، تیمور (1399). تحلیل فضایی عرصههای روستایی مستعد گردشگری کشاورزی (شهرستان رودسر). اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 9(31)، 41-66. https://serd.khu.ac.ir/article-1-3488-fa.html
بهمنی، افشین، قدیری، مجتبی، حاجیلو، مهدی، عظیمی، فریده، و قدیری، مهدیه (1400). تحلیلی بر عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگری کشاورزی و زمینهیابی کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: روستاهای استان تهران). نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 20(63)، 315-334. https://sid.ir/paper/959914/fa
بوذرجمهری، خدیجه، شایان، حمید، و قندهاری، الهام (1399). بررسی ادراکات و تمایل جامعۀ محلی برای مشارکت در توسعۀ گردشگری کشاورزی (مورد مطالعه: شهرستان تربت حیدریه). فصلنامۀ برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، 9(35)، 161-138. https://doi.org/10.22080/JTPD.2021.19605.3357
جهاد کشاورزی شهرستان سمیرم (1402). سیمای کشاورزی شهرستان سمیرم 1401-1400.
رضوانی، محمدرضا، نیکروش، فاطمه، کاظمی، نسرین (1400). پهنهبندی فضایی قابلیتهای گردشگری کشاورزی در نواحی روستایی استان لرستان، جغرافیا و پایداری محیط، 11(1)، 93-112.
https://doi.org/10.22126/GES.2021.6264.2367
محمودی چناری، حبیب، مطیعی لنگرودی، حسن، فرجی سبکبار، حسنعلی، قدیری معصوم، مجتبی، و یاسوری، مجید (1398). سنجش ظرفیت محیط روستاهای شهرستان ماسال برای توسعۀ گردشگری کشاورزی، پژوهشهای روستایی، 10(4)، 596-613. 10.22059/JRUR.2019.272118.1310
مرکز آمار ایران (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان اصفهان. مرکز آمار ایران.
References Agricultural jihad of Semirom county. (2023). Agricultural situation of Semirom county 2021-2022. http://agri-semirom.ir/Portals/23/sima-keshavarzi1400-01.pdf [In Persian]. Al Hinai, A., & Jayasuriya. H. (2021). Agricultural sustainability through agritourism in oman and potentials for adoption. 2nd International Conference On Agriculture, Food Security And Safety, India. https://doi.org/10.32789/agrofood.2021.1008 Ammirato, S., Felicetti, A.M., Raso, C., Pansera, B.A., & Violi, A. (2020). Agritourism and sustainability: What we can learn from a systematic literature review. Sustainability, 12(22), 9575. https://doi.org/10.3390/su12229575 An, W., Alarcón, S. (2020). How can rural tourism be sustainable? A systematic review. Sustainability, 12(18), 7758. https://doi.org/10.3390/su12187758 Arroyo, C. G., Barbieri, C., & Rich, S. R. (2013). Defining agritourism: A comparative study of stakeholders’ perceptions in Missouri and North Carolina. Tourism Management, 37, 39–47. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.12.007 Ashofetapour, S., Qureshi, M.B., Matiei Langroudi, H., & Amarhaji, T. (2020). Spatial analysis of rural areas prone to agricultural tourism (Rodsar city). Spatial Economy And Rural Development, 9(31), 41-66. https://serd.khu.ac.ir/article-1-3488-fa.html [In Persian]. Bahmani, A., Qadiri, M., Hajilo, M., Azimi, F., & Qadiri, M. (2021). An analysis of factors affecting the development of agritourism and entrepreneurship in rural areas (Case study: Villages of Tehran province). Journal Of Applied Researches In Geographical Sciences, 20(63), 315-334. https://sid.ir/paper/959914/fa [In Persian]. Barbieri, C. (2013). Assessing the sustainability of agritourism in the US: A comparison between agritourism and other farm entrepreneurial ventures. Sustainable Tourism, 21(2), 252–270. https://doi.org/10.1080/09669582.2012.685174 Baskerville, B.G. (2013). Building a GIS model to assess agritourism potential [Master's thesis, University of Nebraska]. https://digitalcommons.unl.edu/geographythesis/18 Bouzarjomehri, Kh., Shayan, H., & Ghandehari, E. (2021). An investigation of the perceptions and preferences of local community to participate in the development of Agro-Tourism (A case study on Torbat Heydariyeh city). Tourism Planning And Development, 9(35), 135-161. https://doi.org/10.22080/jtpd.2021.19605.3357 [In Persian]. Campbell, J., & Kubickova, M. (2020). Agritourism microbusinesses within a developing country economy: A resource-based view. Destination Marketing & Management, 17, 100460. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2020.100460 Canovi, M., & Lyon, A. (2019). Family-Centred motivations for agritourism diversification: The case of the langhe region, Italy. Tourism Planning Development, 17(6), 591–610. https://doi.org/10.1080/21568316.2019.1650104 Chang, D. Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. European Journal Of Operational Research, 95(3), 649-655. https://doi.org/10.1016/0377-2217(95)00300-2 Choo, H., & Petrick, J. F. (2014). Social interactions and intentions to revisit for agritourism service encounters. Tourism Management, 40, 372-318. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2013.07.011 Donavon, M. (2023). Assessing the potential of agritourism at neudamm, namibi] PhD thesis, University of Namibia]. https://repository.unam.edu.na/handle/11070/3694 Dsouza, K.J., Shetty, A., Damodar, P., Dogra, J., & Gudi, N. (2024). Policy and regulatory frameworks for agritourism development in India: A scoping review. Cogent Social Sciences, 10(1), 1-18. https://doi.org/10.1080/23311886.2023.2283922 Dubois, C., Cawley, M., & Schmitz, S. (2017). The tourist on the farm: A muddled image. Tourism Management, 59, 298–311. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.08.016 Duffy, L.N., Kline, C., Swanson, J.R., Best, M., & Hunt, M. (2016). Community development through agroecotourism in Cuba: An application of the community capitals framework. Ecotourism, 16(3), 203-221. https://doi.org/10.1080/14724049.2016.1218498 Eldrandaly, K.A., & Al-Amari, M.A. (2014). An expert GIS-Based ANP-OWA decision making framework for tourism development site selection. International Journal Of Intelligent Systems And Applications, 6(7), 1–11. https://doi.org/10.5815/ijisa.2014.07.01 Forbord, M., Schermer, M., & Griebmair, K. (2012). Stability and variety - products organization and institutionalization. Tourism Management, 33(4), 895-909. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.08.015 Galluzzo, N. (2021). A quantitative analysis on romanian rural areas, agritourism and the impacts of European Union’s financial subsidies. Rural Studies, 82(1), 458-467. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2021.01.025 Iran’s ministry of cultural heritage tourism of and handicrafts. (2023). Tourism of Isfahan province. http://www.ichto.ir/Home/News-RSS [In Persian]. Kim, S., Lee, S. K., Lee, D., Jeong, J., & Moon, J. (2019). The effect of agritourism experience on consumers’ future food purchase patterns. Tourism Management, 70, 144-152. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.08.003 Lin, C. T., & Juan, P. J. (2009). Measuring location selection factors for international resort parks. Quaity & Quantity, 44(6), 1257–1270. https://doi.org/10.1007/s11135-009-9275-2 Lordkipanidze, M., Han, B., Mikael, B. (2005). The entrepreneurship factor in sustainable tourism development. Cleaner Production, 13(8), 787-798. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2004.02.043 Lupi, C., Giaccio, V., Mastronardi, L., Giannelli, A., & Scardera, A. (2017). Exploring the features of agritourism and its contribution to rural development in Italy. Land Use Policy, 64(3), 383–390. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2017.03.002 Mahmoodi, H., Motiee Langrodi, H., Faraji Sabokbar, H.A., Ghadiri Masoum, M., & Yasoori, M. (2020). Assessing the capacity of masal rural environment for the development of agritourism. Journal Of Rural Research, 10(4), 596-613. https://doi.org/10.22059/JRUR.2019.272118.1310 [In Persian]. Malkanthi, P., & Routry, J.K. (2011). Potential for agritourism development: Evedance from Sri Lanka. Journal Of Agricultural Sciences, 6(1), 45-58. https://doi.org/10.4038/jas.v6i1.3812 Mardani, A., Zavadskas, E.K., Streimikiene, D., Jusoh, A., Nor, K.M., & Khoshnoudi, M. (2016). Using fuzzy multiple criteria decision making approaches for evaluating energy saving technologies and solutions in five star hotels. Energy, 117, 131–148. https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.10.076 Matyakubov, U., Rakhimbaev, A., Rocchi. B., & Turaev, O. (2022). An evolutionary framework of Italy agritourism development: Actual experience for the acceleration of the agritourism growth in Uzbekistan. Theoretical & Applied Science, 6(110), 406-414. https://doi.org/10.15863/TAS.2022.06.110.72 Naidoo, P., & Sharpley, R. (2016). Local perceptions of the relative contributions of enclave tourism and agritourism to community well-being: The case of Mauritius. Journal Of Destination Marketing Management, 5(1), 16–25. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2015.11.002 Park, D. B., Doh, K. R., & Kim, K. H. (2014). Successful managerial behavior for farm-based tourism: A functional approach. Tourism Management, 45, 201–210. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.04.007 Peira, G., Longo, D., & Pucciarelli, F. (2021). Rural tourism destination: The ligurian farmers perspective. Sustainability, 13(24), 1-15. https://doi.org/10.3390/su132413684 Rezvani. M.R., Nickravesh, F., & Kazemi, N. (2021). Spatial zoning of agritourism capabilities in rural areas of Lorestan province. Geography And Environmental Sustainability, 11(1), 93-112. https://doi.org/10.22126/GES.2021.6264.2367 [In Persian]. Sgroi, F., Donia, E., & Mineo, A.M. (2018). Agritourism and local development: A methodology for assessing the role of public contributions in the creation of competitive advantage. Land Use Policy, 77(1), 676–682. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.06.021 Shen, C.C., Chang, Y.R., & Liu, D.J. (2020). Rural Tourism and environmental sustainability—a study on a model for assessing the developmental potential of organic agritourism. Sustainability, 12(22), 9642. https://doi.org/10.3390/su12229642 Statistical center of Iran. (2016). General population and housing census. Statistical center of Iran. https://www.amar.org.ir [In Persian]. Tew, C., & Barbieri, C. (2012). The perceived benefits of agritourism: The provider's perspective. Tourism Management, 33(1), 215-224. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.02.005 Tirnakci, A., Özhanci, E., & Aklibasinda, M. (2018). Agricultural landscape pattern and agricultural tourism potential of Nevsehir. Akademik Ziraat Dergisi, 7(2), 245-252. https://doi.org/10.29278/azd.476660 Togaymurodov, E., Roman, M., & Prus. P. (2023). Opportunities and directions of development of agritourism: evidence from samarkand region. Sustainability, 15(1), 981. https://doi.org/10.3390/su15020981 Torabi, N., Samani, S., & Altafi, M. (2019). Agricultural heritage as a creative tourism attraction. Asia Pacific Journal Of Tourism Research, 24(6), 541-549. https://doi.org/10.1080/10941665.2019.1593205 Tseng, M. L., Chang, C. H., Wu, K. J., Lin, C. W.R., Kalnaovkul, B., & Tan, R.R. (2019). Sustainable agritourism in Thailand: Modeling business performance and environmental sustainability under uncertainty. Sustainability, 11(15), 4087. https://doi.org/10.3390/su11154087 Van der Merwe, J.H., Ferreira, S.L.A., & Niekerk, A.V. (2013). Resource-directed spatial planning of agritourism with GIS. South African Geographical Journal, 95(1), 16-37. https://doi.org/10.1080/03736245.2013.805080 Vazin, N., & Zamani Alavijeh, F. (2023). A Study of demand and supply of agritourism activities (Case study: Rural areas of semirom county, Iran). Journal Of Research And Rural Planning, 12(1), 1-18. https://doi.org/10.22067/JRRP.V12I1.2211-1061 Wu, C.K., Wang, C. N., & Le, T.K.T. (2022). Fuzzy multi criteria decision making model for agritourism location selection: A case study in Vietnam. Axioms, 11(4), 176. https://doi.org/10.3390/axioms11040176 Wu, C.K., Wang, C. N., Le, T.K.T., & Nhieu, N.L. (2023). Sustainable agritourism location investigation in vietnam by a spherical fuzzy extension of integrated decision-making approach. Sustainability, 14, 10555. https://doi.org/10.3390/su141710555 Wu, K. J., Zhu, Y., Chen, Q., & Tseng, M. L. (2019). Building sustainable tourism hierarchical framework: Coordinated triple bottom line approach in linguistic preferences. Journal Of Cleaner Production, 229(10), 157–168. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.04.212 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 316 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206 |