تحلیل ادراک و الگوی رفتاری گردشگران خارجی در مقاصد روستایی ایران

مقدمه

اطلاع از مزیت رقابتی مقصد‌‌ها، الگوی رفتاری و جذابیت‌‌‌های محلی در برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری برای گردشگران بسیار مهم است. بر این اساس، امروزه از داده‌‌‌های مختلف برای اطلاع از مزیت رقابتی و الگوی رفتاری گردشگران در مقصد‌‌ها استفاده می‌‌شود. یکی از مهم‌ترین داده‌‌‌هایی که در سال‌‌های اخیر به آن توجه شده است، عکس‌‌هایی است که خود گردشگران از مقصد‌‌ها و جاذبه‌‌‌های گردشگری مختلف گرفته‌اند (Deng & Li, 2018). زیرا گردشگران به‌عنوان بازدیدکنندگان از یک مقصد بر‌اساس درک شخصی و با استفاده از جذابیت‌‌‌های مختلف طبیعی، اجتماعی، کالبدی، فرهنگی، اجتماعی اقدام به تهیۀ عکس کرده‌اند و آن را با دیگران به اشتراک گذاشته‌اند (Garrod, 2008; Mackay & Couldwell, 2004). این عکس‌‌ها و فیلم‌‌های تهیه‌شده به‌عنوان منبع بسیار غنی از اطلاعات با مقصد‌‌های گردشگری مختلف است که با انتشار آنها در فضا‌‌های اینترنتی و مجازی عمومی، امکان به اشتراک‌گذاری حس زیبایی و جذابیت، فرهنگ محلی، ارزشمندی جاذبه، شیوۀ زندگی و فعالیت ویژه را فراهم می‌کند (Leung et al., 2016).

در سال‌‌های اخیر، مردم جهان به‌سرعت در‌حال تجربه‌کردن، افزایش استفاده از ابزار‌‌های وب و شبکه‌‌‌های مجازی هستند؛ زیرا به کاربران اینترنت امکان تولید، توزیع و استفاده از محتوا‌‌های چندرسانه‌ای را می‌دهد. این ابزار‌‌ها که به‌عنوان برنامه‌‌‌های وب 2،0 شناخته می‌شوند، می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای همکاری گسترده در‌نظر گرفته شوند (Leung et al., 2013). زیرا برنامه‌‌‌های وب به کاربران این امکان را می‌دهد تا به‌طور فعّالانه با سایر کاربران در تولید، مصرف و انتشار اطلاعات و دانش توزیع‌شده با اینترنت مشارکت داشته باشند. به‌طور کلی کاربران با محتوا و اطلاعات تولید‌شده ازطریق برنامه‌‌‌های وب 2.0 علاوه‌بر آگاهی‌بخشی، تأثیر شگرفی بر انتظارات و رفتار تصمیم‌گیری کاربران اینترنت دارند (Camprubí et al., 2013). صنعت گردشگری نیز از چنین تحولاتی مستثنی نیست؛ زیرا گردشگران نیز از ابزار‌‌های وب و فضای مجازی به‌عنوان شیوه‌ای برای مصرف، انتشار اطلاعات، دانش و تجربۀ گردشگری خود استفاده می‌کنند (Leung et al., 2012). زیرا اطلاعات، عامل پویایی صنعت گردشگری است؛ بنابراین استفاده و انتشار فناوری‌‌‌های وب 2.0 تأثیر چشمگیری در تقاضا و عرضۀ گردشگری پیدا کرده است (Sigala, 2012). روشن است که گردشگری و عکاسی در کنار یکدیگر هستند و گردشگران بخش اعظمی ‌از تجربه‌های جذاب، هیجان‌انگیز، خاص و حتی ناراحت‌کننده را با لنز‌‌های دوربین ثبت می‌کنند (Bruner, 2005; Chalfen, 1979; Lo & McKercher, 2015; Picken, 2014; Scarles, 2009, 2012; Sontag, 1977) و سپس عکس‌های خود را همزمان با ظهور برنامه‌های کاربردی مانند وب 2.0 (Web 2.0 applications) به اشتراک می‌گذارند؛ بنابراین امروزه بیشتر گردشگران اقدام به تصویر‌کشیدن تصاویر مقاصد گردشگری(TDI) (tourism destination image) با به اشتراک‌گذاری محتوای تولید‌شده به‌صورت آنلاین در رسانه‌‌‌های اجتماعی می‌کنند (Deng & Li, 2018). به عبارت دیگر، در عصر اینترنت بسیاری از گردشگران عکس‌‌های سفر خود را در رسانه‌‌‌های اجتماعی و آلبوم‌‌‌های عکس آنلاین منتشر می‌کنند تا تجربه‌های سفرشان را با دوستان و بستگان خود به اشتراک بگذارند. آنها با انتخاب عکس‌‌‌هایی که آپلود و به اشتراک می‌گذارند، نظر‌های شخصی‌شان را دربارۀ مقصد‌‌هایی که رفته‌اند، ارائه می‌دهند که این امر به‌طور مستقیم، روی احساسات و تصمیم‌گیری سایر علاقه‌مندان به سفر و گردشگری تأثیر می‌گذارد (Tham et al., 2013). زیرا یک عکس ارزش هزاران کلمه را دارد. به عبارت دیگر، عکس‌‌ها یا تصاویر نقش مهمی‌ در انتقال تصویر مقصد گردشگری دارند (Deng & Li, 2018) و امروزه مقصد‌‌های سفر بیشتر با تصاویر عکاسی‌شده ترویج می‌شود (Jacobsen, 2007). بنابراین تصاویر منتشر‌شده با گردشگران می‌تواند انتقال‌دهنده و نشرکنندۀ تجربه‌های گردشگران در‌زمینۀ سبک زندگی، الگو‌‌های فرهنگی، شیوۀ فعالیت و معیشت و جاذبه‌‌‌های طبیعی در جوامع محلی باشد.

از آنجایی که گردشگری در گام اول یک تجربۀ بصری ویژه (MacKay & Fesenmaier, 1997) از مقصد‌‌هاست، از این رو عکس‌‌های گردشگران لنز‌‌هایی است که با آنها احساسات گردشگران و تصاویر واقعی مقصد را می‌توان مطالعه و شناسایی کرد (Pan et al., 2014). به همین دلیل، در بسیاری از مطالعات موجود اطلاعات درون و متصل به عکس‌‌‌های آپلود‌شده مانند برچسب‌‌‌ها (هشتک‌‌‌ها) (Zhang & Yun, 2014)، شرح تصاویر (Pan et al., 2014) و بررسی نظر‌ها (Park & Nicolau, 2015) تجزیه‌و‌تحلیل شده است. همچنین، از عکس‌‌ها برای تحلیل‌‌‌های فضایی و جغرافیایی نیز می‌توان استفاده کرد؛ برای نمونه، Geo Tagging فرآیند ضمیمه‌کردن داده‌‌‌های شناسایی‌شدۀ جغرافیایی به اسناد چند‌رسانه‌ای مانند عکس و ویدئوست (Zheng et al., 2012). از آنجایی که دوربین‌‌‌های دیجیتالی و تلفن‌‌‌های هوشمند با عملکرد GPS ساخته شده است، هنگامی ‌که افراد با چنین دستگاه‌‌‌هایی عکس می‌گیرند، تعداد زیادی از عکس‌‌‌های به اشتراک گذاشته‌شده در وب‌سایت‌‌‌های رسانه‌‌‌های اجتماعی حاوی اطلاعات GPS به‌عنوان geo tags هستند. هنگامی ‌که کاربران عکس‌‌‌های گرفته‌شده را در پروفایل‌‌‌های خود به اشتراک می‌گذارند از این geo tags می‌توان برای رفتار فضایی گردشگران و جاذبه‌‌‌های بازدید‌شده در‌طول سفر‌‌ها استفاده کرد؛ حتی اگر گردشگر هیچ متنی هم در زیر عکس ننوشته باشد، می‌توان با مشخصات کاربران و خود عکس‌‌‌ها جزئیات خاصی را برای تحلیل رفتار گردشگران ارائه کرد (Leung et al., 2016). بنابراین چنین اطلاعاتی را می‌توان برای درک بهتر ترجیحات و تفاوت‌‌های رفتاری گردشگران در مقاصد گردشگری تجزیه‌و‌تحلیل کرد؛ اما باید توجه داشت که در مقصد‌‌های مشهور با جاذبه‌‌‌های بی‌نظیر به‌طور تقریبی، الگوی رفتاری گردشگران مشخص است؛ اما در برخی از حوزه‌‌‌های گردشگری مانند مقصد‌‌های روستایی که انزوای جغرافیایی دارند، اندازۀ الگو‌های رفتاری گردشگران کوچک‌تر است، جاذبه‌‌‌های گردشگری متفاوت‌تر و کمتری دارند و در‌سطح فضای جغرافیایی یک کشور نیز پراکنده هستند؛ از این ‌رو تحلیل ادراکات و الگوی رفتاری گردشگران مقاصد روستایی پیچیده‌تر است. ایران کشوری است که بیش از 50 هزار نقطۀ روستایی دارد (مرکز آمار ایران، 1400). برخی نقاط روستایی به‌لحاظ قدمت طولانی جاذبه‌‌‌های تاریخی و فرهنگی بسیار غنی دارند. همچنین، برخی روستا‌‌ها نیز به‌دلیل قرار‌گرفتن در موقعیت جغرافیایی ویژه جاذبه‌‌‌های طبیعی بی‌نظیری دارند (وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، 1399). این ظرفیت‌‌‌های گردشگری به‌عنوان یک فرصت اقتصادی مناسب برای روستا‌‌ها بوده است و می‌تواند برای گردشگران به‌ویژه گردشگران خارجی جذاب باشد؛ بنابراین هدف از این مطالعه کمک به توسعۀ پیشینۀ علمی‌ با الگوی رفتاری گردشگران ازطریق تحلیل محتوای عکس‌‌‌های منتشر‌شدۀ گردشگران خارجی با مقصد‌‌های روستایی است تا از این طریق نقش عکس‌‌‌ها در مطالعات بررسی و سپس ادراک گردشگران خارجی از گردشگری روستایی مشخص، الگوی رفتاری غالب گردشگری روستایی مورد علاقۀ گردشگران خارجی در ایران شناسایی، پراکنش فضایی مقصد‌‌های گردشگری روستایی مورد توجه گردشگران خارجی در ایران استخراج و مبدأ گردشگران خارجی وارد‌شده با روستا‌‌ها مشخص شود؛ از این ‌رو سؤال پژوهش را می‌توان به این صورت مطرح کرد که با‌توجه به عکس‌‌های منتشر‌شده در سایت فلیکر (flickr) وجه غالب تقاضای گردشگری مورد علاقۀ گردشگران خارجی در مقصد‌‌های روستایی ایران بر‌اساس ادراکات ارائه‌شده در عکس‌‌‌ها و نیز الگوی رفتاری گردشگران در فضای جغرافیایی ایران از جنبۀ گردشگری روستایی چگونه است؟

نتایج این مطالعه می‌تواند از جنبه‌‌‌های گوناگون مهم باشد؛ برای نمونه، با عکس‌‌ها نوع تقاضای گردشگری روستایی از‌طرف گردشگران خارجی مشخص می‌‌شود؛ زیرا این عکس‌ها برای برنامه‌ریزان و مدیران ملی و محلی در توسعۀ آیندۀ گردشگری روستایی مؤثر است. از‌طرفی دیگر، این عکس‌ها برای تورگردانان و راهنمایان گردشگری به‌عنوان یک منبع بسیار‌خوب ازجهت برنامه‌ریزی‌‌های سفر روستایی برای گردشگران و تور‌‌های خارجی علاقه‌مند به روستا‌‌هاست. همچنین، عکس‌‌ها می‌تواند بیان‌کنندۀ جنبه‌‌‌های جذاب روستا‌‌های ایران برای گردشگران خارجی باشد. توزیع فضایی، گردشگران خارجی علاقه‌مند به روستا‌‌ها را در جغرافیای وسیع ایران نشان می‌دهد. همچنین، مبدأ کشور‌‌های مختلف را که گردشگران برای بازدید از روستا‌‌ها به ایران می‌آیند، مشخص می‌کند. علاوه بر این، می‌تواند راهنمای خوبی برای گردشگران خارجی در انتخاب مقصد‌‌های گردشگری روستایی نیز باشد.

مبانی نظری پژوهش

امروزه صنعتی‌شدن، شهرنشینی و پیشرفت در حمل‌و‌نقل در جوامع پیشرفته افرادی را که به‌دنبال تجربه‌‌‌های جدید و متنوع بودند به منطقه‌های روستایی هدایت می‌کند؛ از این رو مردم در نواحی شهری به‌طور فزآینده‌ای به‌دنبال استراحت و تفریح در منطقه‌های روستایی هستند (Molera & Albaladejo, 2007). در این زمینه، برخی از فعالیت‌‌‌های سنتی در نواحی روستایی مانند پیاده‌روی، اسب‌سواری، تماشای پرندگان، فعالیت‌‌‌های ماجراجویی و گشت‌و‌گذار به‌طور فزآینده‌ای محبوب شده است (Dashper, 2014). گردشگری روستایی در‌بین بسیاری از افراد به‌عنوان یک روش لذت‌بخش برای شرکت در تمرین به‌منظور زندگی بهتر و سلامتی دیده می‌شود. همچنین، تست غذا‌‌های سنتی و سالم نیز در‌بین این گردشگران محبوب شده است. گردشگری روستایی شامل خدمات ویژه‌ای مانند محل اقامت‌‌‌های سنتی، رویداد‌‌ها و مراسم‌‌‌ها، جشن‌‌‌ها و آداب و رسوم، غذا‌‌های سنتی، تفریحات در فضای باز، تولید و فروش صنایع‌دستی است. علاوه بر این، گردشگری روستایی از‌دیدگاه برنامه‌ریزان روستایی به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر در توسعه و احیای روستا‌‌ها به‌خصوص برای حل چالش‌‌های اجتماعی و اقتصادی پیش روی منطقه‌های روستایی حاشیه‌ای در‌نظر گرفته شده است (Kheiri & Nasihatkon, 2016; Su et al., 2017). بنابراین توسعۀ گردشگری با‌توجه به ویژگی‌‌‌ها و تأثیرات گردشگران بین‌المللی کل منطقه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. با توسعۀ گردشگری بسیاری از منطقه‌های روستایی که فراموش شده‌اند، فرصتی برای توسعه پیدا می‌کنند. به‌طور کلی، ظهور یک مقصد گردشگری روستایی از‌نظر کمّی ‌و کیفی به عوامل بسیاری بستگی دارد. امروزه بسیاری از مقاصد گردشگری روستایی در بازار‌‌های داخلی و بین‌المللی با چالش‌‌‌های زیادی روبه‌رو هستند. در‌واقع، موفقیت توسعۀ گردشگری در منطقه‌های روستایی به توانایی جوامع محلی و صنعت گردشگری در جذب هرچه بیشتر گردشگران بستگی دارد؛ بنابراین ایجاد تصویر از مقاصد گردشگری روستایی با هدف جذب و افزایش تعداد بازدیدکنندگان اهمیت بسیاری دارد (Štetić, 2012). در این راستا، می‌توان گفت عکس‌‌هایی که گردشگران در شبکه‌‌‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌‌گذارند، در برندسازی و ایجاد تصویر این مقاصد تأثیر بسزایی خواهد داشت؛ زیرا فضا‌‌های روستایی به‌دلیل طبیعت متفاوت‌تر و سبک زندگی و فرهنگی خاص و بومی جذابیت‌‌‌های بصری متنوعی دارند.

جذابیت‌‌‌های بصری مقصد‌‌های روستایی

یکی از عواملی که می‌تواند بر روند تصمیم‌گیری سفر و انتخاب محل اقامت تأثیر بگذارد، جذابیت یا کشش مقصد است (Dey et al., 2020). به گفتۀ هو و ریچی «جذابیت یک مقصد سفر منعکس‌کنندۀ احساسات، اعتقادات و نظرات یک فرد در مورد توانایی درک‌شدۀ آن مقصد برای تأمین رضایت در رابطه با نیاز‌‌های ویژۀ تعطیلات خود است» (Hu & Ritchie, 1993).  ژانگ و همکاران تأکید می‌کنند عوامل جذابیت یک مقصد که شامل زیرساخت‌‌‌ها، موقعیت مکانی، خدمات، جاذبه‌‌‌های طبیعی و فرهنگی آن است، ممکن است گردشگران را برای انتخاب یک مقصد خاص ترغیب کند (Zhang et al., 2019). مولرا و آلبالادجو معتقد هستند که جذابیت‌‌‌های مقصد روستایی نیز شامل سبک زندگی روستایی، فرهنگ و محیط زیست روستا‌‌هاست (Molera & Albaladejo, 2007) (جدول 1).

جدول 1: ویژگی‌‌‌های جذابیت بصری مقاصد روستایی

Table 1: Features of visual appeal of rural destinations

منبع: نگارندگان، 1402

بسیاری از گردشگران روستایی در کنار لذت‌بردن از جاذبه‌‌‌های روستایی در مواقعی با تهیۀ عکس‌‌‌ها و فیلم‌‌‌های مختلف از روستا‌‌ها، مردم روستایی، جاذبه‌‌‌های روستایی، ضمن ثبت خاطره‌‌‌ها و لحظه‌‌‌ها تلاش می‌کنند به تبلیغ مکان گردشگری با شبکه‌‌‌های اجتماعی و رسانه‌‌‌های الکترونیکی بپردازند.

مقصد در محتوای عکس گردشگران

از آنجایی که جامعۀ بشری در‌حال قدم‌گذاشتن به هزارۀ سوم اطلاعات است، فناوری اطلاعات از بسیاری جهات به مسافرت و گردشگری متصل شده و امکان دسترسی به انواع داده‌‌‌ها را در مقدار‌های گسترده و در قالب‌‌‌های مختلف و در زمان واقعی احتمالی (potentially real-time) فراهم آورده است. در گذشته فناوری اطلاعات در پژوهش‌های گردشگری فقط ابزاری برای بازاریابی محسوب می‌شد، اما امروزه به ابزاری برای ایجاد دانش تغییر کرده است. محتوای بصری و عکس‌‌‌ها با ظهور اینترنت و رسانه‌‌‌های اجتماعی در برنامه‌ریزی‌‌‌های قبل و بعد از سفر (Pabel & Prideaux, 2016) به الگوی جدیدی در ارتباطات گردشگری تبدیل شده است (Leung et al., 2013). این عکس‌‌‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند؛ زیرا با آنها خصوصیات، مفاهیم، ارزش‌‌‌ها و ایده‌‌‌های یک مقصد گردشگری منتقل و حتی شبیه‌سازی می‌شود. درواقع، این رسانه‌‌‌ها باعث معرفی یک مقصد به گردشگران می‌شود (MacKay & Fesenmaier, 1997; Hunter, 2008). عکس‌هایی که گردشگران ثبت می‌کنند نه‌تنها در آگاهی سایر گردشگران تأثیر دارد، منجر به تحلیل و آگاهی از رفتار گردشگران در مقاصد گردشگری می‌شود. گردشگری یک صنعت تجربی است که بدون شک بصری است (Garrod, 2009; Nelson, 2005; Urry, 1990). نمایش‌‌‌های بصری به‌صورت عملکردی در تبدیل‌شدن مکان‌‌‌ها به مقاصد گردشگری بسیار تأثیرگذار است (Hunter, 2008; Hunter, 2012).

عکس‌‌ها محصول انتخاب، شکل و ساختار عناصر فیزیکی برای بازتاب تصاویر ذهنی خود عکاس هستند (Crawshaw & Urry, 1997). عکاس منبعی است که با سازماندهی محتوای معتبر و موثق، احساسات درونی خود را ابراز می‌کند (Byers, 1964; Schwartz, 1989; Sekula, 1974; Pan et al., 2014). این امر با نماد‌‌ها، اشیا فیزیکی و مکان‌‌هایی اتفاق می‌افتد که افراد به تجربه‌های خود معنا و شکل می‌بخشند (Bandura, 2001; Reijnders, 2011). با‌توجه به تعریف‌های تصویر، تصویر یک پدیدۀ ادراکی است که از افکار منطقی-عاطفی مصرف‌کنندگان تشکیل می‌شود. تصور می‌شود که این تصاویر هر دو مؤلفۀ شناختی و عاطفی را نیز دارند (Baloglu & Bringberg, 1997; Aksoy & Kiyci, 2011). مطابق با این فرضیه‌ها، تصویر مجموع برداشت‌‌‌ها، اعتقادات و نظر‌های مصرف‌کنندگان دربارۀ مقصد و یک فرآیند جامع و عاطفی است (Baloglu & Bringberg, 1997). ارزیابی‌‌‌های مفهومی‌ که به سمت اعتقادات و اطلاعات شخصی افراد دربارۀ مقصد انجام می‌شود، جنبۀ منطقی تصویر را نشان می‌دهد. احساسات فرد دربارۀ مقصد نشان‌دهندۀ جنبۀ عاطفی تصویر است. مؤلفه‌‌‌های عاطفی و مفهومی ‌باعث می‌شوند که تصویر به‌طور کلی مثبت یا منفی تلقی شود (Beerli & Martin, 2004). در عین حال، تصویر چیز‌‌های متفاوتی را برای افراد مختلف بیان می‌کند (White, 2005). در‌زمینۀ تصویر مقصد گردشگری عکاسی نقش بسیار‌مهمی دارد. عکس‌‌های فوری عنصر اصلی تصویر است که بازدید‌کنندگان درک می‌کنند. همچنین، راهی برای درک فرآیند‌‌ها در ساخت نمادین مقصد است. هر بار که یک گردشگر عکس می‌گیرد، به‌طور صریح به ارزش آنچه از آن عکس گرفته شده است، اشاره می‌شود؛ بنابراین هر عکس به‌عنوان عاملی در نشانه‌شناسی گردشگری است (Donaire et al., 2014). یوری معتقد است که عکس‌‌ها چرخۀ هرمنوتیکی از مناظر را ارائه می‌دهند که در آن گردشگران مصرف‌کننده و تولید‌کنندۀ تصاویری هستند که درک کرده‌اند (Urry, 1990). این شرایط ازطرفی، منجر به بازتولید مداوم و چرخش تصاویر گرافیکی-هم‌نمادین و هم‌روزمره و از طرف دیگر، باعث تداوم تصویر سایر گردشگران از مقصد‌‌ها می‌شود (Garrod, 2009).

عکس و مکانمندی گردشگر

تصاویر اطلاعات بسیار زیادی با یک مکان را به شکل ساده‌ای ارائه می‌کنند (Gertner & Kotler, 2004). در حال حاضر، گردشگری از‌نظر تولید و مصرف به میزان زیادی به عکاسی و تصویربرداری وابسته است (Urry, 1990). تولید و توزیع عکس‌‌‌ها و تصاویر ارزش اقتصادی و عاطفی دارند. در‌حقیقت، چنین تصاویر ابزاری را ارائه می‌دهند که با آن می‌توان جهان را توصیف و درک کرد (Hunter, 2008). برای مثال، پلادینو و همکاران جذابیت چندین مقاصد گردشگری مشهور در‌سطح ‌جهانی و محلی را با استفاده از اطلاعات عکس‌‌هایی با برچسب جغرافیایی اندازه‌گیری کرده‌اند (Pladino et al., 2015). روند انتخاب مقصد گردشگران بسیار پیچیده است؛ زیرا این امر تحت‌تأثیر عوامل مختلفی از‌جمله بودجه، زمان آزاد، فصل و تصویر مقصد قرار می‌گیرد (Pizam & Telisman-Kosuta, 1989; Sirakaya & Woodside, 2005; Bornhorst et al., 2010). به‌طور کلی در بازاریابی مکانی تصاویر به ابزاری گسترده و مناسب برای تأثیرگذاری بر تصمیمات گردشگران تبدیل شده است (Hunter, 2008). عکس‌‌ها در شبکه‌‌‌های اجتماعی بیشتر دو بخش مهم از اطلاعات را دارند: 1- ابرداده که جزئیات زیادی دربارۀ یک عکس در‌زمینۀ عنوان، برچسب‌‌‌ها و توضیحات دارد؛ 2- نظر‌ها که اغلب حاوی احساسات صریح است و راهی را برای بینندگان است تا احساسات خود را دربارۀ یک تصویر ابزار می‌کنند؛ بنابراین محتوای این تصاویر در‌حال تبدیل‌شدن به یک رسانۀ اصلی برای معرفی و تبلیغ تصویر مقصد گردشگری به‌صورت آنلاین شده است (Deng & Li, 2018). همان‌طور که اشاره شد، این تصاویر حاوی اطلاعات فراوانی هستند که می‌توانند نظر گردشگران بسیاری را به این مقاصد جلب کنند و باعث بازدید آنها از این مقاصد شوند. همچنین، تصویر در بهبود و بازاریابی گردشگری یک عامل مهم است که بر تقاضا تأثیر می‌گذارد. از این دیدگاه تصویری که از سطح روشنگری عینی، برداشت‌‌‌ها، تعصبات، رویا‌‌ها، انتظارات، احساسات و افکار تشکیل شده است در انتخاب گردشگران برای انتخاب مقصد تعطیلات خود بسیار تعیین‌کننده است (Aksoy & Kiyci, 2011).

الگوی رفتاری گردشگران در مقصد

الگوی رفتاری گردشگران بیانگر نیاز‌‌ها، شخصیت و نحوۀ زندگی گردشگران در هنگام سفر است؛ زیرا رفتار مصرف‌کننده شامل تصمیمات، فعالیت‌‌‌ها، ایده‌‌‌ها یا تجربه‌های خاصی است که نیاز‌‌ها و خواسته‌‌‌های مصرف‌کننده را برآورده می‌کند؛ بنابراین آگاهی از رفتار‌‌های گردشگران در توسعۀ آیندۀ صنعت گردشگری اهمیت فراوانی دارد (Asbollah et al., 2017). از این ‌رو رفتار گردشگران مهم‌ترین شاخص یا پیش‌بینی‌کنندۀ رفتار گردشگران آینده است. با‌توجه به نقش اجتماعی گردشگر رفتار یک گردشگر انفرادی نیز می‌تواند نشانه‌ای از رفتار سایر گردشگران باشد. گردشگران با رفتار خود هنجار‌‌های اجتماعی ویژه‌ای را در بستر گردشگری شکل می‌دهند؛ اما باید توجه داشت که مظاهر رفتار‌‌های گردشگر متنوع است و در‌اصل در چند مرحله اتفاق می‌افتد. هر مرحله شامل فرآیند‌‌های برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و خرید است (Juvan et al., 2017). شناخت و درک الگوی رفتاری گردشگران به شیوه‌‌‌های مختلف ممکن است؛ اما عکس‌‌ها می‌توانند به‌عنوان یکی از منابع بسیار مهم که داده‌‌‌های مکانی و زمانی دارند، یکی از زمینه‌‌‌های شناسایی الگوی رفتاری گردشگران در پهنه‌‌‌های جغرافیایی باشند؛ برای مثال، فلیکر به‌عنوان محبوب‌ترین پلتفرم اشتراک عکس مجموعه عظیمی‌ از عکس‌‌ها را با ابرداده (مکان، زمان، اندازه، نوع دوربین که با آن عکس گرفته شده است) و اطلاعات متنی (عنوان، تگ و غیره) جمع‌آوری کرده است که تا حدودی فعالیت‌‌های مسافرتی افراد را در فضا و زمان ضبط می‌کند (Kennedy et al., 2007). این عکس‌ها با برچسب جغرافیایی (geo-tagged) به‌طور گسترده‌ای برای کشف الگو‌‌های اساسی رفتار‌‌های گردشگر در فضای جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند (Zeng et al., 2012). با کمک عکس‌‌های با برچسب جغرافیایی در فلیکر پیشرفت‌‌های چشمگیری برای درک ما از الگو‌‌های رفتاری گردشگران حاصل شده است (Paldino et al., 2015). بر این اساس در شناخت الگوی رفتاری گردشگران نسبت به مقصد‌‌های روستایی، تحلیل جغرافیایی عکس‌‌ها می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. همچنین، می‌توان برای آیندۀ توسعۀ گردشگری روستایی نیز برنامه‌ریزی انجام داد.

پیشینۀ پژوهش

بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد تاکنون مطالعات متعدّدی دربارۀ تحلیل رفتار گردشگران با محتوا‌‌های تصویری انجام شده است که از‌جملۀ آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

 یه و توسیادیاه در پژوهشی با عنوان «تصویر بصری مقصد و انتظار تجربیات» به این نتیجه رسیدند که تصاویر بصری مقصد معانی متفاوتی را برای گردشگران با انتظارات و تجربه‌های متفاوت دارند؛ بنابراین برای تحریک تخیل و انگیزۀ گردشگران پیشنهاد می‌شود که سازمان‌‌‌های مدیریت مقصد (destination management organizations) راهبرد‌‌های بازاریابی خاصی را برای بازار‌‌هایی که هدف‌های مختلف دارند، به کار گیرند؛ زیرا گردشگران تاریخی بیشتر به سمت چشم‌انداز‌‌ها و بنا‌‌های تاریخی به‌عنوان نماد‌‌هایی با تأکید بر معانی تاریخی تمایل دارند. گردشگرانی که به‌دنبال تجربه‌های آرامش‌بخش هستند، جلب مناظر طبیعی می‌شوند که فضایی راحت و آرامش‌بخش را القا می‌‌کنند (Ye & Tussyadiah, 2011).

 لیونگ و همکاران در پژوهشی با عنوان «بازدید گردشگران و تجزیه‌و‌تحلیل رفتار به اشتراک‌گذاری عکس: مطالعۀ موردی: معابد هنگ‌کنگ» اشاره کردند که کشف رفتار‌‌های گردشگران برای برنامه‌ریزی به‌منظور استراتژی‌‌‌های بازاریابی برای مدیران بسیار جذاب است و از‌طرفی، کشف رفتار‌‌ها در منطقه‌های گردشگری مشهور ازطریق گزارش‌‌‌های سفر با هیئت گردشگری راحت است؛ اما در منطقه‌های گردشگری درجه 2 و 3 بسیار دشوار است. خوشبختانه رسانه‌‌‌های اجتماعی به‌سرعت در زندگی ما توسعه یافته و مورد استفادۀ گسترده قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای امکان به اشتراک‌گذاری تجربۀ سفر با گردشگران به همراه نوشتن نظر‌های متنی و بارگذاری عکس‌‌‌های سفر فراهم شده است. تجزیه‌و‌تحلیل عکس‌‌های آپلود‌شده در رسانه‌های اجتماعی این فرصت را برای دانشمندان و مدیران فراهم می‌کند تا رفتار‌‌های گردشگران و جاذبه‌‌‌های احتمالی مورد علاقۀ آنها را درک کنند (Leung et al., 2016).

 یانگ و همکاران در پژوهشی با عنوان «کمّی‌سازی الگوهای رفتار گردشگران با نقوش سفر و عکس‌های برچسب‌گذاری‌شدۀ جغرافیایی از فلیکر» بیان کردند که درک الگو‌‌های رفتاری گردشگران برای ارائۀ خدمات پیشنهادی به مسافران و توصیۀ سفر بسیار ضروری است. به‌تازگی، عکس‌‌های با برچسب جغرافیایی در رسانه‌‌‌های اجتماعی مانند فلیکر منبع داده‌ای غنی را تهیه کرده است که تاریخچۀ موقعیت مکانی گردشگران را ثبت می‌کند و ترجیحات آنها را بازتاب می‌دهد. الگو‌‌های رفتاری معمولی گردشگران با سلیقه‌‌‌ها و ترجیحاتشان مشخص می‌شود و سپس برای پیشنهاد‌های گردشگری تجزیه‌و‌تحلیل می‌شود (Yang et al., 2017).

 دنگ و لی پژوهشی با عنوان «احساس مقصد از‌طریق عکس‌های درست: مدل یادگیری ماشینی برای انتخاب عکس DMOs» انجام دادند. عکس‌‌‌ها عوامل مهم در ارتباط با تصویر مقصد هستند. عکس‌‌‌هایی که گردشگران از مقاصد گردشگری می‌گیرند در صنعت گردشگری اهمیت بسیاری دارند. به‌عبارتی، عکس‌‌‌هایی که گردشگران به اشتراک گذاشته‌اند در رسانه‌‌‌های اجتماعی می‌تواند به‌راحتی در ترویج تصویر مقصد گردشگری تأثیر داشته باشد (Deng & Li, 2018).

 ژانگ و همکاران در پژوهشی با عنوان «کشف رفتارها و ادراکات گردشگران در یک مقصد گردشگری با تجزیه‌و‌تحلیل محتوای بصری عکس‌ها با یک مدل یادگیری عمیق کامپیوتری: مورد پکن» بیان کردند که تجزیه‌و‌تحلیل محتوای بصری عکس‌‌‌های گردشگر یک روش مؤثر برای کاوش رفتار گردشگران و کشف شناخت گردشگران در مقصد گردشگری است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که فناوری شناخت صحنه (scene recognition technology) شواهد و اطلاعات فراوانی را برای آشکار‌کردن ادراک و رفتار‌‌های گردشگران در مقاصد گردشگری فراهم می‌کند (Zhang et al., 2019).

آنچه از بررسی پژوهش‌‌‌های پیشین قابل درک است، این است که محتوا‌‌های تصویری از مقصد‌‌ها می‌تواند یک ابزار مناسب برای تحلیل سلیقه‌‌‌ها و ترجیحات گردشگران در مقصد‌‌ها باشد و الگوی رفتاری آنها را در بستر جغرافیایی نیز نشان دهد؛ اما آنچه مشخص است این است که تاکنون مطالعه‌ای دربارۀ روستا‌‌ها به‌صورت تخصصی و ویژه بر‌روی تصاویر منتشر با گردشگران انجام نشده است؛ بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است که عکس‌‌های به اشتراک‌گذاشته‌شدۀ گردشگران خارجی از روستا‌‌های ایران در سایت فلیکر تحلیل و ادراکات و الگوی رفتاری گردشگران خارجی نیز در این مقاصد روستایی بررسی شود.

روش‌شناسی پژوهش

هدف از پژوهش حاضر شناسایی گروه‌‌‌های گردشگر از کشور‌‌های مختلف و تحلیل ادراکات و الگو‌‌های رفتاری آنها در مقصد گردشگری روستایی ایران با استفاده از تحلیل محتوای بصری عکس‌‌‌هاست؛ زیرا کشور ایران جمعیتی بالغ بر 81 میلیون نفر، 1300 شهر و 37 هزار روستا دارد (مرکز آمار ایران، 1399). در ایران روستا‌‌های گردشگری متعدّدی وجود دارد که به‌دلیل تاریخی و فرهنگی در‌سطح جهانی و ملی به ثبت رسیده است (وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، 1399) (شکل1).

شکل 1: پراکندگی روستا‌‌های گردشگری ایران (منبع: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، 1399)

Figure 1: Distribution of tourist villages in Iran

با‌توجه به اینکه روستا‌‌های ایران قدمت تاریخی بسیار طولانی دارند، می‌توان گفت که هر‌یک از این نقاط روستایی ظرفیت‌‌‌ها و جاذبه‌‌‌های گردشگری متنوعی از‌قبیل مکان‌‌‌های تاریخی، طبیعی، آداب و رسوم متنوع، غذا‌‌ها، سبک زندگی و معماری خاص روستایی را دارند (وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، 1399) که توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب می‌کند؛ بنابراین گردشگران خارجی عکس‌‌‌های متنوع و بسیاری از روستا‌‌های ایران را در وب‌سایت‌‌‌های مختلف از‌جمله فلیکر به اشتراک گذاشته‌‌اند. این اشتراک عکس‌‌‌ها زمینه‌‌‌های بازدید گردشگران خارجی و معرفی مقصد‌‌های روستایی ایران را به سایر گردشگران را فراهم می‌کند.

نمونه‌‌‌ها و جمع‌آوری داده‌‌‌ها

در پژوهش حاضر کلیۀ نقاط روستایی کشور ایران که گردشگران خارجی اقدام به انتشار عکس از آنها در سایت فلیکر کرده بودند، مدنظر قرار گرفت. در گذشته دسترسی به این تصاویر همیشه یک مشکل روش شناختی بود. خوشبختانه، در عصر دیجیتال بسیاری از گردشگران عادت کرده‌اند که تصاویر خود را به‌صورت آنلاین به اشتراک بگذارند و آنها را با برچسب‌‌‌های جغرافیایی ارائه کنند. این امر دسترسی علاقه‌مندان و سایر گردشگران را به فهرست نمایشی از عکس‌‌‌ها را از یک مقصد خاص آسان می‌کند (Donaire et al., 2014). از‌جمله سایت‌‌‌های اشتراک‌گذاری عکس می‌توان به Flickr, UnSplash, Zooomr, Photobucket و... اشاره کرد.

در این مطالعه برای ایجاد مجموعه داده‌‌‌ها (dataset) از سرچ موجود در سایت فلیکر استفاده شده است. این مجموعه داده شامل بیش از 100 میلیون فراداده چند‌رسانه‌ای است که در فلیکر در‌حال انتشار است (Thomee et al., 2016). از این ‌رو فلیکر یکی از بزرگ‌ترین وب‌سایت‌‌‌های اشتراک عکس است. کاربران از سال 2004 عکس‌‌‌های بی‌شماری را در این سایت ذخیره کرد‌‌ه‌اند. این وب‌سایت هنوز هم یک وب‌سایت فعّال عکس و گالری شخصی است. به‌طور خاص، فلیکر با در دسترس‌گذاشتن این عکس‌ها آنها را به یک منبع آکادمیک شناخته‌شده برای پژوهش‌های تصویری در جهان تبدیل کرده‌ است. فلیکر حاوی اطلاعات مهمی است: 1- عنوان عکس‌‌‌ها، برچسب‌‌‌ها و توضیحات (بیشتر شامل توصیف ساده از محتوای عکس است که کاربران هنگام بارگذاری عکس‌‌‌ها تعریف می‌‌کنند)؛ 2- اطلاعات مربوط به زمان (هنگام عکسبرداری)؛ 3- مختصات مکان (عرض و طول جغرافیایی که عکس گرفته شده است)؛ 4- نوع دستگاه (دستگاهی که عکس با آن گرفته شده است؛ مانند دوربین یا تلفن هوشمند و مارک خاص آن) (Deng & Li, 2018; Zhang et al., 2019). در‌مجموع، عکس‌‌‌ها و فیلم‌‌‌های به اشتراک گذاشته‌شده مربوط به روستا‌‌ها در سراسر جهان در سایت فلیکر 6،288،694 تعداد است؛ بنابراین ما نیز در این پایگاه داده با جست‌وجوی دو اصطلاح «روستا‌‌های ایران یا روستای ایران» عکس‌‌‌ها را شناسایی کردیم. ابتدا در‌مجموع، 2554 عکس را که برچسب جغرافیایی «روستا‌‌های ایران یا روستای ایران» داشتند، شناسایی شدند. از آنجایی که هدف ما انتخاب عکس‌‌‌هایی بود که به نوعی برشی از‌منظر روستا، معیشت و زندگی روستایی، جاذبۀ گردشگری روستایی و افراد روستاییان در آن نشان داده شده باشد، پس از بررسی تمامی‌عکس‌‌‌ها تعداد 548 عکس به‌عنوان نمونه بررسی و تحلیل نهایی شد که حداقل یکی از 4 ویژگی مطرح‌شده را داشته باشند؛ بنابراین به‌صورت دستی تمام عکس‌‌‌ها با مشخصات مبدأ بارگذاری‌کنندۀ عکس استخراج و بانک داده تشکیل شد. از آنجایی که در ایران سایت فلیکر فیلتر شده است و دسترسی به آن برای گردشگران داخلی وجود ندارد، تمامی‌ عکس‌‌‌های موجود در سایت فلیکر با روستا‌‌های ایران همه مربوط به گردشگران خارجی است. به همین دلیل، در این مطالعه تمرکز بر درک تصویر مقصد گردشگری روستایی از‌دیدگاه گردشگران خارجی است که از بازۀ زمانی 2004 تا پایان 2020 به ایران سفر کرده‌اند.

تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌‌ها

 پژوهش حاضر با استفاده از روش تجزیه‌و‌تحلیل محتوای بصری (Visual content analysis) و با الگوگیری از مطالعۀ ژانگ و همکاران (Zhang et al., 2019) انجام شد‌‌ه‌ است. تحلیل محتوای بصری یک روش سیستماتیک و مشاهد‌‌ه‌ای است که برای بررسی چگونگی نمایش پدیدۀ مطالعه‌شده استفاده می‌شود. در‌واقع، این روش این امکان را می‌دهد که بتوانیم محتوا‌‌های قابل مشاهده را در گروه‌‌‌های مجزا دسته‌بندی کنیم (Bell, 2001; Mak, 2017). تجزیه‌و‌تحلیل محتوا مبتنی بر ویژگی‌‌‌های تصاویر است. به این صورت که در ابتدا به توصیف ظاهر مضامین و ویژگی‌‌‌های خاص در مجموعه تصاویر می‌پردازد و سپس آیتم‌‌‌های اصلی و مهم، فراوانی و همزمانی و دسته‌بندی آنها شناسایی و درنهایت، موارد مرتبط با یکدیگر کدگذاری می‌شوند (Stepchenkova & Zhan, 2013). از این‌ رو فرآیند پژوهش در 4 مرحله انجام شد.

مرحلۀ اول: جمع‌آوری و غربالگری عکس‌‌‌های آپلود‌شده در سایت فلیکر ازسوی گردشگران از مقاصد گردشگری روستایی ایران با جست‌وجوی دو اصطلاح «روستا‌‌های ایران یا روستای ایران»؛

مرحلۀ دوم: در این مرحله برای استخراج مواردی که در هر عکس منعکس‌کنندۀ تصویر مقصد و تقسیم‌بندی آنهاست از رویکرد نشانه‌شناسی (Semiotics theory) استفاده شد. رویکرد نشانه‌شناسی برای تفسیر وب‌سایت‌‌‌ها، عکس‌‌‌ها و سایر تصاویر بصری مرتبط با یک مقصد گردشگری مورد استفاده قرار می‌گیرد (Fagence, 2019; Gretzel & Collier de Mendonça, 2019).  Engel (2008) راجع به اهمیت عکس در‌مقابل متن و زبان به این نکته اشاره می‌کند که عکس نشان‌دهندة یک جهان روایت‌شده (جهانی از دلایل و تأثیرات، از فعالیت‌‌‌ها و عواقب آن) است. به همین منظور، عکس‌‌‌هایی که حداقل یکی از این 4 ویژگی منظر روستا، معیشت و زندگی روستایی، جاذبۀ گردشگری روستایی و افراد روستایی را داشتند، به‌عنوان استخراج مناظر غالب و جاذبه‌‌‌ها انتخاب می‌شوند؛ بنابراین هر عکس نمادی از یک مقصد روستایی در‌نظر گرفته شد‌‌ه است (جدول 2).

مرحلۀ سوم: در این مرحله تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌‌ها و بررسی توزیع فضایی و تفاوت الگو‌‌های ادراکی گردشگران از کشور‌‌ها و قاره‌‌‌های مختلف انجام شد. برای تحلیل فضایی از fishnet و kernel density analysis در ArcGIS استفاده شد.

مرحلۀ چهارم: در‌نهایت، نتیجه‌گیری از مطالب آخرین مرحله است.

جدول 2: دسته‌بندی نوع مناظر، جاذبه‌‌‌ها و گردشگری در عکس‌‌‌ها

Table 2: Classification of types of sights, attractions and tourism in photos

منبع: یافته‌های پژوهش، 1402

یافته‌‌‌های پژوهش و تجزیه‌و‌تحلیل

بررسی در چند سال اخیر نشان می‌دهد که در سال 2019 و قبل از شروع کووید 19 نزدیک به 8 میلیون گردشگر خارجی در سال وارد ایران شد؛ اما در سال‌‌های قبل به‌طور متوسط، سالانه حدود 5 میلیون گردشگر خارجی وارد کشور شده بود. رشد تعداد گردشگران در سال 2019 به‌دلیل سیاست‌‌‌های دولت در راستای ارائۀ ویزای الکترونیکی به گردشگران است (شکل2).

شکل2: تعداد گردشگران خارجی وارد‌شده به ایران (منبع: مرکز آمار ایران، 1399)

Figure 2: The number of foreign tourists entering Iran

گردشگران خارجی وارد‌شده به ایران تا پایان سال 2020 تعداد 1.075.020 عکس در سایت فلیکر بارگذاری کردند که از این تعداد 2554 عکس مربوط به روستا‌‌های ایران می‌شود که معادل 23/0 درصد کل عکس‌‌‌هاست. بررسی عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده در سایت فلیکر از مقصد‌‌های گردشگری روستایی ایران بیانگر این مطلب است که گردشگران خارجی وارد‌شده به مقصد‌‌های روستایی از 5 قاره (اروپا، آمریکای شمالی، آسیا، آفریقا، اقیانوسیه) و 23 کشور هستند. بیشترین تعداد گردشگران مربوط به کشور آلمان (167)، آمریکا (58) و تایوان (43) بوده و کمترین تعداد گردشگران از کشور‌‌های سوئیس (1)، نیوزیلند (1) و مصر (1) است (شکل3).

شکل 3: توزیع عکس از مقصد‌‌های روستایی ایران ازسوی گردشگران از کشور‌‌های مختلف (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 3: Photo distribution of rural destinations in Iran by tourists from different countries

بررسی مقدار عکس‌‌های بارگذاری‌شده از مقصد‌‌های روستایی ایران در سایت فلیکر نشان می‌دهد که بیشترین عکس‌‌ها مربوط به گردشگران قارۀ اروپا بوده و کمترین مقدار مربوط به گردشگران قارۀ آفریقاست. عکس‌‌‌های آپلود‌شده از کشور‌‌های اروپایی (297) بوده و قاره‌‌‌های آمریکا (71)، آسیا (52) و اقیانوسیه (12) در رتبه‌‌‌های بعدی قرار گرفته‌اند. گفتنی است به‌دلیل اینکه تعداد گردشگران از قارۀ آفریقا محدود بود، از فهرست قاره‌‌‌های بررسی‌شده حذف شد‌‌ه‌اند (شکل4).

شکل 4: توزیع عکس از مقصد‌‌های روستایی ایران ازسوی گردشگران از قاره‌‌‌های مختلف (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 4: Photo distribution of rural destinations in Iran by tourists from different continents

بررسی پراکندگی موضوعی عکس‌‌‌های منتشر‌شده از مقصد‌‌های روستایی با گردشگران نشان داد که بین گردشگران از قاره‌‌‌های مختلف در درک جاذبه‌‌‌های گردشگری روستایی تفاوت وجود دارد؛ زیرا گردشگران کشور‌‌های اروپایی و آمریکای شمالی و آسیا بیشتر جاذبه‌‌‌های منظر، زیرساخت‌‌‌ها و جاذبه‌‌‌های اجتماعی، فرهنگی-قومی ‌را ترجیح می‌دهند؛ اما گردشگرانی که از قارۀ اقیانوسیه بودند بیشتر جاذبه‌‌‌های تاریخی-باستانی و جاذبه‌‌‌های اجتماعی و فرهنگی-قومی ‌را ترجیح دادند. جاذبه‌‌‌های اجتماعی، فرهنگی-قومی ‌موجود در روستا‌‌ها نظر کل گردشگران از 4 قاره را به خود جلب کرد‌‌ه است. در‌واقع، می‌توان گفت که آداب و رسوم، غذا‌‌های محلی و سبک زندگی روستاییان در روستا‌‌های ایران برای تمامی‌گردشگران از کشور‌‌های مختلف جذابیت داشته است. همچنین، از آنجایی ‌که در سه قارۀ اروپا، آمریکای شمالی و آسیا به جاذبه‌‌‌های منظر و زیرساخت‌‌‌ها توجه شده باید افزود که معماری خاص، چشم‌انداز و کوچه‌‌‌های روستایی نظر این گردشگران را جلب کرد‌‌ه ‌است (شکل 5).

شکل 5: نمودار میله‌ای درصد ادراک گردشگران از جاذبه‌‌‌ها براساس 5 دستۀ شناسایی‌شده (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 5: Bar graph of the percentage of tourists' perception of attractions based on the 5 identified categories

در‌مجموع، 21 منظره در عکس‌‌‌های بررسی‌شده شناسایی شد. بررسی منظرۀ عکس‌‌‌های آپلود‌شده با گردشگران کشور‌‌های مختلف نشان می‌دهد که بین گردشگران از قاره‌‌‌های مختلف در درک مناظر گردشگری روستایی تفاوت وجود دارد؛ به‌طوری که گردشگران از قاره‌‌‌های اروپا و آمریکای شمالی بیشترین توجه را به خانه‌‌‌ها و چشم‌انداز روستایی داشته‌اند و گردشگران آسیایی نیز بیشتر جذب بنا‌‌های مذهبی و خانه‌‌‌های روستایی شده‌اند. گردشگران آمریکای شمالی بیشتر به بنا‌‌های تاریخی و خانه‌‌‌های روستایی و گردشگران اقیانوسیه نیز بیشتر به مناظر بنا‌‌های تاریخی و حیوانات توجه کرد‌‌ه‌اند. همچنین، در بررسی تفاوت قاره‌‌‌های مختلف در 21 منظرۀ درک‌شده با گردشگران مشخص شد که بیشتر گردشگران در 4 قاره مناظری مانند بنا‌‌های تاریخی، خانه‌‌‌های روستایی، پوشش، سبک زندگی روستایی را درک کرده‌اند. اینها مناظری است که می‌تواند مورد علاقۀ بیشتر گردشگران از قاره‌‌‌ها و فرهنگ‌‌‌های مختلف قرار گیرد؛ اما مناظری مانند همکاری بین روستاییان، موسیقی، رودخانه، راه ارتباطی فقط با گردشگران اروپایی درک و توجه شد‌‌ه ‌است (شکل6).

شکل 6: منظره‌‌‌های درک‌شده با گردشگران قاره‌‌‌های مختلف (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 6: Views perceived by tourists from different continents

بررسی انواع گردشگری مورد توجه گردشگران در عکس‌‌ها نشان داد که گردشگران قاره‌‌‌های اروپا و آمریکای شمالی به گردشگری روستایی و گردشگری فرهنگی-قومی بیشتر از سایر گردشگری‌‌‌ها توجه کرده‌اند. در‌صورتی که گردشگران قارۀ آسیا به گردشگری روستایی و گردشگری مذهبی بیشتر توجه کرده‌اند. در قارۀ اقیانوسیه نیز گردشگری تاریخی و گردشگری فرهنگی-قومی ‌مورد علاقۀ گردشگران مقصد‌‌های روستایی بوده است. همچنین، تحلیل عکس‌‌‌ها نشان می‌دهد که گردشگری روستایی، گردشگری فرهنگی- قومی ‌و گردشگری تاریخی بیشترین نوع گردشگری هستند که گردشگران خارجی در مقصد‌‌های روستایی درک کرده‌اند (شکل7).

شکل 7: انواع گردشگری مورد توجه قرار‌گرفته با گردشگران قاره‌‌‌های مختلف (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 7: Types of tourism considered by tourists from different continents

بنابراین بررسی تفاوت‌ بین قاره‌‌‌ها در 21 منظرۀ درک‌شده نشان داد که مناظری مانند همکاری بین روستاییان، موسیقی، رودخانه، وسایل ارتباطی و فعالیت‌‌‌های کشاورزی فقط با گردشگران اروپایی مورد توجه قرار گرفته است. توجه به چشم‌انداز (83%) و سبک زندگی روستایی (73%) در‌مقایسۀ بین قاره‌‌‌ها بیشتر مورد علاقۀ گردشگران اروپایی بود‌‌ه است. در آمریکای شمالی نیز حیوانات (67%)، بازار محلی (50%)، غذای محلی (50%)، بنا‌‌های مذهبی (44%) و کوه (42%) بیشتر از سایر قاره‌‌‌های مورد توجه قرار گرفته است. گردشگران آسیایی نیز به مناظری مانند بنا‌‌های مذهبی (47%)، غذای محلی (25%) بیشتر از سایر مناظر توجه کرد‌‌ه‌اند. به همین ترتیب، گردشگرانی که از اقیانوسیه وارد روستا‌‌های ایران شد‌‌ه‌اند مناظری مانند حیوانات (17%) و بنا‌‌های تاریخی (14%) بیشتر از سایر مناظر توجه‌شان را جلب کرد‌‌ه ‌است (جدول 3).

جدول3: نوع و درصد مناظر غالب در عکس‌‌‌های مربوط به مقصد‌‌های روستایی از گردشگران قاره‌‌‌ها

Table 3: Type and percentage of dominant scenery in photos of rural destinations from continental tourists

 منبع: یافته‌های پژوهش، 1402

توزیع فضایی ردپای گردشگران (tourists' footprints) در مقصد‌‌های روستایی

بررسی توزیع فضایی ردپای گردشگران خارجی در مقصد‌‌های روستایی نشان‌دهندۀ الگوی رفتاری کلی گردشگران است؛ بنابراین بر‌اساس خروجی نرم‌افزار ArcGIS گردشگران اروپایی گسترده‌ترین توزیع ردپا را دارند. در دو روستای میمند واقع در استان کرمان و روستای ابیانه واقع در استان اصفهان بیشترین ردپای گردشگران اروپایی دیده می‌شود. گفتنی است که این دو روستا از‌جمله روستا‌‌هایی هستند که در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. همچنین، روستا‌‌های میمند و ابیانه از‌جمله روستا‌‌هایی هستند که معماری خاص و متفاوتی نسبت به سایر روستا‌‌ها دارند. خانه‌‌‌های موجود در روستای میمند در دل صخره‌‌‌های جای گرفته است و در روستای ابیانه نیز به‌دلیل استفاده از مصالح بومی‌ در ساخت خانه‌‌‌ها به روستای قرمز معروف است که همین عامل این روستا را نسبت به سایر روستا‌‌ها متمایز کرد‌‌ه است. گردشگران آمریکای شمالی از‌نظر توزیع در ردۀ دوم قرار دارند. بیشترین توزیع ردپای گردشگران از این قاره در روستا‌‌های ابیانه و نظرآباد دید می‌شود. هر دو روستا در استان اصفهان واقع شد‌‌ه‌اند. روستای ابیانه به‌دلیل طبیعت و معماری خاصی که دارد توجه گردشگران را از قاره‌‌‌های اروپا و آمریکای شمالی جلب کرد‌‌ه است. قارۀ آسیا از‌نظر توزیع ردپای گردشگران نسبت به دو قارۀ دیگر در ردۀ سوم قرار گرفته ‌است. بیشترین ردپای گردشگران از این قاره در روستای چک‌چک مشاهده می‌شود. این روستا در استان یزد واقع شده و یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین زیارتگاه‌‌‌ها برای پیروان دین زرتشت است. روستای ابیانه نیز از‌جمله روستا‌‌هایی بوده که گردشگران آسیایی به آن توجه کرده‌اند. توزیع ردپای گردشگران قارۀ اقیانوسیه در مقصد‌‌های روستایی نسبت به سایر قاره‌‌‌ها کمتر است. در روستای شفیع‌آباد بیشترین ردپای گردشگران از اقیانوسیه مشاهده می‌شود. این روستا در استان کرمان واقع شد‌‌ه است. نکتۀ جالب توجه این است که روستای ابیانه در‌بین گردشگران قاره‌‌‌های مختلف توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب کرد‌‌ه‌ است (شکل 8 تا 11).

شکل 8: توزیع ردپای گردشگران از قاره اروپا (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 8: Distribution of tourist footprints from the European continent

شکل 9: توزیع ردپای گردشگران در قارۀ آمریکای شمالی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 9: Distribution of tourist footprints in the North American continent

شکل 10: توزیع ردپای گردشگران در قارۀ آسیا (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 10: Distribution of tourist footprints in Asia

شکل 11: توزیع ردپای گردشگران در قارۀ اقیانوسیه (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 11: Distribution of tourist footprints in the Oceania continent

توزیع فضایی گردشگران در درک جاذبه‌‌‌های روستایی

توزیع فضایی درک جاذبه‌‌‌های گردشگری ازسوی گردشگران از قاره‌‌‌های مختلف با نرم‌افزار GIS انجام شد‌‌ه است. درک جاذبۀ منظر، معماری و زیرساخت‌‌‌ها به‌طور عمده در روستا‌‌های چک‌چک، میمند و ابیانه پراکند‌‌ه است. شاید بتوان دلیل این امر را معماری خاص این روستا‌‌ها دانست که توجه گردشگران را به خود جلب کرد‌‌ه است. همچنین، درک پدیده‌‌‌‌های طبیعی ازسوی گردشگران بیشتر در روستا‌‌های ابیانه، خرانق، گرمه و لونک پراکنده است. به‌عبارتی، گردشگران مختلف جاذبۀ پدیدۀ طبیعی را بیشتر در این روستا‌‌ها درک کرد‌‌ه‌اند. توزیع فضایی درک جاذبۀ اجتماعی، فرهنگی-قومی ‌بیشتر در روستا‌‌های ابیانه، میمند و چک‌چک با گردشگران درک شد‌‌ه است. جاذبۀ‌ تاریخی-باستانی به‌طور عمده در روستا‌‌های نظرآباد، خرانق، شفیع‌آباد، اصفهک و کریت ازسوی گردشگران درک شد‌‌ه است. جاذبۀ فعالیت اقتصادی (گردشگری کشاورزی و تجاری-خرید) نسبت به سایر جاذبه‌‌‌ها در روستا‌‌های کمتری مانند روستا‌‌های کندوان، میمند و ابیانه درک شده‌ است. دلیل کم‌توجهی گردشگران به گردشگری کشاورزی شناخت ناکافی از ظرفیت‌‌‌های کشاورزی موجود در روستا‌‌ها، نرفتن به منطقه‌ها با پتانسیل گردشگری کشاورزی و مراجعه در فصل‌های نامناسب است (شکل‌های 12 تا 16).

شکل 12: توزیع فضایی درک جاذبۀ منظر، معماری و زیرساخت‌‌‌ها در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 12: Spatial distribution of perceived attractiveness of landscape, architecture and infrastructure in rural tourism destinations

شکل13: توزیع فضایی درک جاذبۀ پدیده‌‌‌های طبیعی در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 13: Spatial distribution of perception of attraction of natural phenomena in rural tourism destinations

شکل 14: توزیع فضایی درک جاذبۀ اجتماعی، فرهنگی-قومی‌ در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 14: Spatial distribution of perception of social, cultural-ethnic attraction in rural tourism destinations

شکل15: توزیع فضایی درک جاذبۀ تاریخی-باستانی در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 15: Spatial distribution of perception of historical-ancient attraction in rural tourism destinations

شکل 16: توزیع فضایی درک جاذبۀ فعالیت اقتصادی در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 16: Spatial distribution of perceived attractiveness of economic activity in rural tourism destinations

توزیع فضایی انواع گردشگری درک‌شده ازسوی گردشگران در مقاصد گردشگری روستایی

توزیع فضایی درک انواع گردشگری در مقاصد گردشگری روستایی با نرم‌افزار GIS انجام شد‌‌ه است (شکل17). به نظر می‌رسد که گرشگران به اکوتوریسم، گردشگری فرهنگی-قومی، گردشگری تاریخی و گردشگری روستایی را نسبت به سایر انواع گردشگری بیشتر درک کرده‌اند. توزیع فضایی گردشگری تجاری-خرید به‌طور عمده در روستا‌‌های کندوان و ابیانه بود‌‌ه است که شامل فروش و خرید محصولات محلی و صنایع‌دستی است. درک گردشگری کشاورزی بیشتر در روستای کندوان مشاهده می‌شود که دلیل آن توجه گردشگران به مناظر باغ‌ها و زمین‌‌‌های کشاورزی اطراف روستای کندوان است. در واقعیت جاذبه‌‌‌های گردشگری کشاورزی ایران به‌طور عمده در‌زمینۀ زعفران، گل محمدی و چای است که در منطقه‌های روستایی دیگر ایران قرار دارد. گردشگری فرهنگی-قومی ‌بیشتر در روستا‌‌های ابیانه و میمند درک شد‌‌ه است. طبیعت‌گردی نیز که نسبت به سایر گروه‌‌‌های گردشگری بیشتر درک شده‌ اغلب در روستا‌‌های ابیانه، خرانق، گرمه و لونک ازسوی گردشگران مختلف درک شده ‌است. گردشگری غذای محلی در روستا‌‌های کندوان، گازرخانی و لونک بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در روستا‌‌های نظرآباد، خرانق، کریت، اصفهک و شفیع‌آباد بیشتر گردشگری تاریخی ازسوی گردشگران درک شد‌‌ه است. توزیع فضایی گردشگری نوستالوژیک نیز بیشتر در روستای ابیانه پراکنده است. گردشگری مذهبی نیز در روستا‌‌های بارون، ابیانه و چک‌چک بیشتر از سایر روستا‌‌ها درک شد‌‌ه است. توزیع فضایی گردشگری روستایی نیز به‌طور عمده در روستا‌‌های ابیانه هنجن، چک‌چک و میمند است (شکل‌های 17).

شکل 17: توزیع فضایی درک انواع گردشگری در مقاصد گردشگری روستایی (منبع: یافته‌های پژوهش، 1402)

Figure 17: Spatial distribution of perception of tourism types in rural tourism destinations

شناخت علاقۀ گردشگران یکی از عوامل بسیار‌مناسب در برنامه‌ریزی آیندۀ گردشگری است. تحلیل ادراک گردشگران از جاذبه‌‌‌های موجود در مقصد‌‌های گردشگری می‌تواند شیوۀ مناسبی برای این منظور باشد (Asbollah et al., 2017; Juvan et al., 2017). برای این هدف محتوا‌‌های تصویری که گردشگران در مقصد‌‌ها تهیه کرده‌اند، می‌تواند در شناخت ادراک گردشگران و سلیقه‌‌‌های آنها بسیار‌مهم باشد (Deng & Li, 2018; Garrod, 2008; Mackay & Couldwell, 2004). زیرا گردشگران به‌صورت آزاد و بر‌اساس درک زیباشناختی خود اقدام به تهیۀ عکس برای ثبت لحظه‌‌‌ها و انتشار آن برای دیگران می‌کنند (Byers, 1964; Schwartz, 1989; Sekula, 1974; Pan et al., 2014). همچنین، مشخص‌بودن محل جغرافیایی عکس‌‌‌ها علاوه‌بر مشخص‌کردن مکان حضور گردشگران در شناخت الگوی رفتاری گردشگران در عرصۀ فضایی کمک‌کننده خواهد بود (Zeng et al., 2012; Kennedy et al., 2007). وب‌سایت‌‌‌های انتشار عکس گردشگران مانند سایت فلیکر، امکان به اشتراک‌گذاری ادراک از مقصد گردشگران و مقصد‌‌های جدید را برای سایر گردشگران فراهم می‌‌کند (Leung et al., 2012; Deng & Li, 2018). انتشار عکس از مقصد‌‌های کمتر شناخته‌شده و کوچک گردشگری مانند روستا‌‌ها، یک فرصت کلیدی دوسویه برای مقصد‌‌ها جهت معرفی‌شدن به دیگران و گردشگران در شناخت مقصد‌‌ها و جاذبه‌‌‌هایی جدید است؛ زیرا روستا‌‌ها به‌دلیل انزوای جغرافیایی، کوچک‌بودن، امکانات و زیرساخت‌‌‌های گردشگری شهرت فراوانی ندارند. درصورتی که در کشور ایران بسیاری از روستا‌‌ها به‌دلیل قدمت تاریخی، فرهنگ بومی، شیوۀ معیشت محلی، برخورداری از جاذبه‌‌‌های طبیعی ظرفیت گردشگری مناسب و بی‌نظیری دارند؛ بنابراین گردشگری روستایی برای گردشگران خارجی یک فرصت و تجربۀ جدید بوده است و برای اقتصاد محلی روستا‌‌ها (با اشتغالزایی و درآمدزایی) اثر‌های مثبت خواهد دارد؛ بنابراین در این مطالعه بر‌پایۀ تحلیل بصری عکس‌‌‌های منتشر‌شده در سایت فلیکر اقدام به شناخت و تحلیل ادراک و الگوی رفتاری گردشگران خارجی از مقصد‌‌های روستایی شده است.

بنابراین تجزیه‌و‌تحلیل محتوای بصری داده‌‌‌های تصویری روش جدیدی را برای یافتن و درک ترجیحات گردشگران مختلف از قاره‌‌‌های متفاوت فراهم می‌کند (Zhang et al., 2019). این مطالعه با معرفی 21 منظرۀ شناسایی‌شده و گروه‌بندی آنها در 5 جاذبه و گونۀ گردشگری به چارچوب نظری تصویر مقصد گردشگری روستایی کمک کرده‌ است. در‌واقع، در این مطالعه با تحلیل عکس‌‌ها از مقصد‌‌های روستایی ایران علاقۀ گردشگران خارجی و ادراک آنها شناسایی شده است؛ برای مثال، گردشگران به جاذبۀ منظر، زیرساخت و منظر خانه‌‌‌های روستایی بیشتر از سایر جاذبه‌‌‌های ورودی به مقاصد روستایی ایران توجه کرده‌اند. در‌بین انواع گردشگری، گردشگری روستایی بیشتر درک شد‌‌ه است. روستا‌‌های ابیانه و میمند جزء روستا‌‌هایی بود‌‌ه‌اند که بیشترین ردپای گردشگران در آنها توزیع شد‌‌ه است. این در‌حالی است که روستا‌‌های ایران از‌نظر سبک زندگی، غذا‌‌های محلی و آداب‌ و رسوم محلی بسیار غنی هستند؛ اما بسیاری از گردشگران به آن توجه نکرده‌اند؛ بنابراین این امر بیانگر این مطلب است که داشتن قابلیت‌‌‌های بسیار در روستا‌‌ها به تنهایی کفایت نمی‌کند، بلکه باید دربارۀ نحوۀ معرفی و برندسازی این قابلیت‌‌‌ها به‌درستی برنامه‌ریزی کرد تا گردشگران بیشتری جذب این مناظر و جاذبه‌‌‌ها شوند؛ زیرا در ایران روستا‌‌های مقصد گردشگری بسیار متعدّد و متنوعی وجود دارد که هر‌کدام جاذبه‌‌‌های بسیاری دارند؛ اما همان‌طور که اشاره شد بیشترین ردپای گردشگران فقط در دو روستای میمند و ابیانه توزیع شد‌‌ه است. در‌واقع، می‌توان گفت که بیشتر روستا‌‌هایی که در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد‌‌ه‌اند، گردشگران خارجی از آنها بازدید کرده‌اند؛ از این‌ رو لازم است که روستا‌‌های مقصد گردشگری ایران به شیوه‌‌‌های مختلف از‌جمله استفاده از شبکه‌‌‌های اجتماعی متنوع به گردشگران در کشور‌‌های متفاوت شناسانده شود و حتی در‌زمینۀ برندسازی هر‌یک از روستا‌‌ها براساس جاذبۀ موجود در آن روستا‌‌ها اقدام‌هایی انجام شود.

همچنین، ترجیح و انتخاب مناظر در عکس‌‌‌ها ازسوی گردشگران از کشور‌‌های مختلف می‌تواند معیاری برای تبلیغات مناسب و دقیق بازاریابی با سازمان‌‌‌های مدیریت مقاصد روستایی (rural destination management organizations) برای جذب گردشگران خارجی باشد (Ye & Tussyadiah, 2011; Leung et al., 2016; Yang et al., 2017). برای گردشگران اروپایی شناخت خانه‌‌‌ها و کوچه‌‌‌های روستایی که در گروه گردشگری روستایی قرار می‌گیرند نسبت به سایر مناظر جذابیت بیشتری داشته است که این امر علاقۀ گردشگران اروپایی را به معماری روستایی نمایان می‌کند. گردشگران آمریکایی علاقۀ بیشتری به شناخت بنا‌‌های تاریخی و خانه‌‌‌های روستایی داشته‌اند که ترکیبی از گردشگری تاریخی و روستایی است. در‌واقع، گردشگران ورودی از کشور آمریکا به معماری قدیمی ‌موجود در روستا‌‌ها علاقه‌مند هستند؛ در‌حالی ‌که گردشگران آسیایی بیشتر به شناخت بنا‌‌های مذهبی و خانه‌‌‌های روستایی علاقه نشان داد‌‌ه‌اند که بیانگر این است که گردشگران آسیایی به گردشگری مذهبی و روستایی علاقه‌مند بود‌‌ه‌اند. گردشگران ورودی از کشور اقیانوسیه که کمترین ردپا را داشته‌اند، بیشتر شناخت و درک بنا‌‌های تاریخی، حیوانات و سبک زندگی را ترجیح داد‌‌ه‌اند. در‌واقع، این گردشگران به گردشگری تاریخی، قومی-فرهنگی و طبیعت‌گردی علاقه‌مند بود‌‌ه‌اند.

نکتۀ مهم در بررسی کلیت تعداد عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده با مقصد‌‌های گردشگری روستایی ایران این است که تعداد عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده از کشور‌‌های اروپایی و امریکای شمالی بیشتر و در سایر کشور‌‌ها و قاره‌‌‌ها کمتر است. از دلایل وجود تفاوت در تعداد عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده به‌جزء تعداد گردشگران ورودی به مقصد‌‌های روستایی، دسترسی آسان به سایت فلیکر و رواج بیشتر فرهنگ به اشتراک‌گذاری عکس در‌بین کشور‌‌های قارۀ اروپا و آمریکای شمالی نسبت به سایر قاره‌‌‌ها و کشور‌‌هاست. همچنین، آزمون واریانس نشان داد که به‌جزء جاذبه‌‌‌های مربوط به فعالیت‌‌‌های اقتصادی در سایر جاذبه‌‌‌ها تفاوت معناداری در درک گردشگران قاره‌‌‌های مختلف از جاذبه‌‌‌های گردشگری روستایی ایران وجود دارد که می‌تواند دلیل آن تنوع سلیقه‌‌‌های گردشگران و تنوع جاذبه‌‌‌های گردشگری موجود در منطقه‌های روستایی باشد.

نتیجه‌گیری

استفاده از روش تجریه‌و‌تحلیل بصری داده‌‌‌ها در این مطالعه تا حدودی روش جدیدی است؛ زیرا عکس‌‌‌های گردشگران اطلاعات خوبی برای تحلیل‌‌‌های فضایی و جغرافیایی الگوی رفتاری گردشگران در مقصد‌‌هاست. در‌واقع، در این روش با استفاده از عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده‌ در شبکۀ اجتماعی فلیکر تلاش شده است تا نحوۀ رفتار و درک گردشگران از کشور‌‌های مختلف در مقاصد گردشگری روستایی ایران تجریه‌و‌تحلیل شود. بر این اساس، در این مطالعه ادراک و الگوی رفتاری گردشگران خارجی در مقصد‌‌های روستایی تحلیل و بررسی شد. یافته‌‌‌ها نشان داد که تنوع جاذبه‌‌‌های گردشگری در محیط‌‌های روستایی ایران می‌تواند از‌طرفی، به‌عنوان یک فرصت گردشگری خوب برای گردشگران خارجی باشد و از طرف دیگر به‌عنوان یک مزیت رقابتی برای مقصد‌‌های روستایی در جذب گردشگران تأثیرگذار باشد؛ بنابراین با‌توجه به ترجیحات متنوع گردشگران خارجی و ادراک آنها از مقصد‌‌های روستایی می‌توان استراتژی‌‌‌های بازاریابی مختلف را برای گردشگران قاره‌‌‌های مختلف با سازمان‌‌‌های مدیریت مقاصد روستایی اتخاذ کرد تا تأثیر بسزایی در ارتقا مقاصد گردشگری روستایی داشته باشد؛ برای مثال، برای کشور‌‌های آسیایی و قارۀ اقیانوسیه می‌توان متناسب با ادراک گردشگران بسته‌‌‌های گردشگری مختلف روستایی طراحی کرد و سپس بازاریابی را انجام داد. همچنین، می‌توان نتیجه گرفت که در مقصد‌‌های روستایی با‌توجه به رفتار گردشگران بهتر است بر مقصد‌‌های گردشگری روستایی که جاذبه‌‌‌های مرتبط با منظر‌‌های زیبا، آثار تاریخی-باستانی و اجتماعی، فرهنگی و قومی ‌دارند، تمرکز کرد.

بر‌اساس یافته‌‌‌ها می‌توان گفت که با‌وجود تعداد بسیار زیاد مقصد‌‌های گردشگری روستایی در ایران و برخورداری روستا‌‌ها از تنوع جاذبه‌‌‌های مختلف گردشگری، مقصد‌‌های گردشگری روستایی کمتر در‌بین گردشگران خارجی شناخته‌شده هستند؛ به‌گونه‌ای که فقط 23/0 درصد از عکس‌‌‌های بارگذاری‌شده دربارۀ ایران در سایت فلیکر مربوط به روستا‌‌هاست؛ بنابراین می‌توان گفت میان انطباق یافته‌‌‌های پژوهش با پتانسیل‌‌‌ها و جاذبه‌‌‌های گردشگری روستایی در پهنۀ جغرافیایی ایران فاصله بسیار زیادی وجود دارد؛ بنابراین توزیع گردشگران در فضای جغرافیایی ایران با گردشگری روستایی تناسب مناسبی ندارد؛ زیرا بازدید گردشگران خارجی محدود به چند مقصد روستایی خاص است؛ بنابراین به‌طور کلی، توزیع فضایی گردشگران خارجی در‌بین مقصد‌‌های گردشگری ایران را می‌توان متأثر از دو عامل کلیدی دانست: 1- بررسی توزیع جغرافیایی گردشگران خارجی در روستا‌‌ها: این عامل نشان می‌دهد که عمدۀ گردشگران به روستا‌‌های منطقه‌های مرکزی ایران مراجعه کرده‌اند. (منطقه‌هایی که به‌لحاظ جغرافیایی جزء منطقه‌های کویری و بیابانی هستند)؛ 2- تبعیت‌کردن بخشی از توزیع گردشگران خارجی در روستا‌‌ها از مراکز اصلی گردشگری شهری ایران: به‌طوری که اغلب گردشگران به‌دلیل شهرت جهانی شهر‌‌هایی مانند اصفهان، یزد و کرمان به این شهر‌‌ها سفر کرده‌اند و در کنار آن تنها به روستا‌‌های جذاب پیرامون این شهر‌‌ها برای گردشگری مراجعه می‌کنند.

این مطالعه می‌تواند به بسط و گسترش پیشینه علمی ‌مربوط به تحلیل الگوی رفتاری و پراکنش فضایی گردشگران در مقصد‌‌های روستایی و نیز تحلیل محتوایی عکس‌‌‌های منتشر‌شدۀ گردشگران کمک کند و راهنمای خوبی برای سازمان‌‌‌های مدیریت مقصد ازجهت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، مدیریت و توسعۀ گردشگری روستایی باشد. با وجود این، مطالعه محدودیت‌‌‌های خاصی دارد که مسیر و زمینه‌‌‌های متعدّدی را برای پژوهش‌های بیشتر در آینده ارائه می‌دهد. 1- محققان در پژوهش حاضر تنها بر عکس‌‌‌های منتشر‌شدۀ مرتبط با محیط‌‌‌های روستایی ایران تمرکز کردند؛ بنابراین انجام‌دادن پژوهش‌های گسترده با کلیۀ عکس‌‌‌های منتشر‌شده در ایران می‌تواند روشی برای تحلیل الگوی رفتاری و پراکنش فضایی گردشگران خارجی در ایران باشد؛ 2- تمرکز در این مطالعه بر الگوی رفتاری گردشگران در روستا‌‌های ایران است؛ بنابراین انجام مطالعۀ الگوی رفتاری سایر گردشگران داخلی و خارجی در اجتماعات محلی کشور‌‌های دیگر و مقاصد متفاوت‌تر می‌تواند ارزشمند باشد؛ 3- دسترسی آزاد به داده‌‌‌های سایت فلیکر برای محققان وجود داشت؛ بنابراین پژوهش‌های آتی می‌تواند بر‌روی عکس‌‌‌های منتشر‌شدۀ گردشگران بر‌روی سایر بستر‌‌ها مانند شبکه‌‌‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام که دسترسی راحت‌تری به آنها وجود دارد، انجام شود.