تعداد نشریات | 42 |
تعداد شمارهها | 1,537 |
تعداد مقالات | 12,639 |
تعداد مشاهده مقاله | 26,035,622 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,697,612 |
تحلیل و بررسی انگارۀ دائمیبودن خودآگاهی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی | ||
متافیزیک | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 آبان 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/mph.2023.135105.1442 | ||
نویسندگان | ||
محی الدین احسان دوست1؛ نصراله حکمت* 2 | ||
1دانشجوی دکترا فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2استاد گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
خودآگاهی در مقام یک موضوع فلسفی و انسانشناختی ریشه در مبانی انسانشناسانۀ فیلسوف دارد. در فلسفۀ اسلامی انسانیتِ انسان وابسته به نفس اوست و ازاینرو متعلَق اصلی خودآگاهی نفس انسان است. در دستگاه فکری علامه طباطبایی خودآگاهی علمی حضوری است که انسان به ذات خویش دارد. با توجه به اینکه از دیدگاه ایشان علم به حضور امر مجردی در نزد مجردی تعریف میشود، در خودآگاهی هر دو مجرد نفس انسان است. ایشان معتقد است که انسان از بدو تولد تا پس از مرگ همواره به خود آگاه است و این آگاهی بیداری، خواب، بیهوشی و زندگی پس از مرگ را در بر میگیرد. حتی اگر پس از بیهوشی یا خواب چیزی دربارۀ خودآگاهیمان به یاد نیاوریم، دلیلی بر نداشتن آن نیست. اما به نظر میرسد که برخی از استدلالهای علامه در اینباره اثباتکنندۀ تمام مدعا نیست. همچنین این دیدگاه علامه را میتوان از مسیر توجه صرف به تعریف هستیشناسانۀ علم و تقسیم علم به بسیط و مرکب تحلیل کرد. به نظر میرسد آن خودآگاهی که علامه در مقاطعی از بیهوشی یا خواب به آن قائل است که پس از خواب یا بیهوشی به یاد نمیماند، از نوع علم بسیط است و نمیتواند عامل یا ملاکی برای کمال انسان محسوب شود. | ||
کلیدواژهها | ||
خودآگاهی؛ نفس؛ علامه طباطبایی؛ علم حضوری؛ علم بسیط؛ بیهوشی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 15 |