پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,510 |
| تعداد مقالات | 12,450 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,648,427 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,412,936 |
آموزش نیکوکاری در مدارس دوره ابتدایی ایران | ||
| پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 شهریور 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/ecs.2023.135586.1035 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا عیاری1؛ نعمت الله موسی پور* 2 | ||
| 1دکترای علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، مدرس دانشگاه فرهنگیان،تهران،ایران | ||
| 2نویسنده مسئول :استاد گروه علوم تربیتی(برنامه ریزی درسی)، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران | ||
| چکیده | ||
| دوره کودکی دارای اهمیت بنیادین برای آموزشهای اساسی و همگانی است. یکی از این آموزشهای اساسی، انتقال مفاهیم مرتبط با ارزشهای اخلاقی از جمله نیکوکاری می باشد. در واقع، نیکوکاری از نیازهای اساسی برای حیات اجتماعی محسوب می شود که به میزان تنسپردن به قانون، دارای اهمیت است. به دلیل جایگاه مهم نیکوکاری در کسب کمال فردی و اجتماعی، ایجاد حس علاقه به نیکوکارشدن در کودکان و نوجوانان جزو رسالت های مهم آموزش و پرورش قلمداد میشود. لذا؛ در این مقاله تلاش شده است که سیاستگذاری و برنامهریزی درسی آموزش ابتدایی ایران از نظر اهمیت و جایگاه نیکوکاری مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور؛ محتوای اسناد بالادستی و کتابهای درسی دوره ابتدایی از لحاظ میزان پرداختن به نیکوکاری و مصادیق آن با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای استقرایی بررسی شد. جامعه پژوهش شامل اسناد بالادستی حوزه آموزش یعنی «چشم‌انداز بیست ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 شمسی»، «سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش»، «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، «برنامه درسی ملی» و «تمام کتب درسی دوره ابتدایی» بود؛ که انتخاب از آنها به شیوه هدفمند صورت گرفت. نتایج تحلیل اسناد بالادستی نشان دهنده این بود که واژه نیکوکاری یکبار در قالب «گسترش فرهنگ نیکوکاری» در سند تحول بنیادین مطرح شده است و در سایر اسناد مفاهیم و مصادیق همتای آن مورد توجه قرار گرفته است. در نتیجه این تحلیل پنج دستاورد شناسایی شد که تبیینکننده آموزش نیکوکاری در مدارس ابتدایی ایران هستند: "پرورش دانشآموز نیکوکار (به معنای کمک مادی به فقرای خودی)، محدودسازی ایثار و فداکاری به خودیها، باورداشتن کمک به دیگران خودی، تشویق امور خیر و وقف در قالبهای حاکمیتی و کمک مادی به دیگران". همچنین، پیگیری سیاستها و آموزههای مربوط به نیکوکاری و مفاهیم همتای آن در آموزش کودکان، در برنامه درسی آشکار مدرسه یعنی «کتابهای درسی» دوره ابتدایی تبلور یافته است که بیش از همه کتابهای درسی «قرآن» و «هدیههای آسمان» برای طرح آموزههای این مفهوم مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این بررسی آشکار شد که مجموعه آموزهها و اندیشههای مورد نظر در ارتباط با نیکوکاری در مدارس ابتدایی ایران تحت سیزده مبحث اساسی سازماندهی و دنبال میشوند؛ که عبارتند از: "منطق، مفهوم، منش، جایگاه، انواع، مصادیق، تاثیرات، الگو و راهنمایان، آموزش، سفارش(توصیه)، ضرورت، بزرگداشت، نیروهای واسط و گستره نیکوکاری". | ||
تازه های تحقیق | ||
تحلیل اسناد سیاستگذاری حوزه آموزش ابتدایی ایران نشان میدهد که نیکوکاری در آنها با این رویکرد که «امر نیکوکاری پدیدهای مذهبی است و در گستره مومنان اصولا و در مواقع لازم برای پوشش دادن به دوستان» باید دنبال شود، مورد نظر بوده است. واقعیتها آشکار میکند که مبحث نیکوکاری با لحاظ همه مفاهیم مربوط به آن (حتی با مشابهت اندک)، در اسناد فرادستی از جمله «چشم‌انداز بیست ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 شمسی» شش مورد، «سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش» سه مورد و «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» سی مورد مطرح شده است؛ که اصولا تاکید آنها بر «ایثار و فداکاری» با معنای دفاع از ایدههای حاکمیت است. در سند مربوطتر به حوزه برنامه درسی یعنی «برنامه درسی ملی» بیست و هشت مورد از مفاهیم مربوط به نیکوکاری با تمرکز بر ایثار به معنای دفاع از حق (به روایت حاکم)، استفاده شده است. همین سیاستگذاریها در برنامه درسی مدرسه یعنی «کتابهای درسی» دوره ابتدایی تبلور یافته و بیش از همه کتابهای درسی «قرآن» و «هدیههای آسمان» برای طرح آموزهها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزش نیکوکاری؛ سیاست‌های آموزش نیکوکاری؛ واقعیت‌های آموزش نیکوکاری دوره ابتدایی؛ اسناد بالادستی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |
||