پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,513 |
| تعداد مقالات | 12,475 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,709,431 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,427,896 |
انیس‌العارفین یا مثنوی ناخدا یک منظومۀ عاشقانۀ فارسی ناشناخته در شبه‌قارّه | ||
| متن شناسی ادب فارسی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مرداد 1402 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2023.136752.2200 | ||
| نویسنده | ||
| شهرت معرفت* | ||
| استادیار گروه تصحیح متون، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| انیس‌العارفین (مثنوی ناخدا) منظومه‌ای است داستانی. این مثنوی سرودۀ آغا محمّدحسین صاحب شیرازی، متخلّص به «ناخدا»ست. آغا محمّدحسین صاحب شیرازی این منظومه را در سال 1293ق (در عصر حکومتِ ناصرالدّین شاه) و به گفتۀ خود در روزگار پیری و در زمانی که سفیر ایران در بنگالۀ هند بود، سرود. محور این مقاله، بررسی و تحلیل زبانی منظومۀ انیس‌العارفین بر اساس دو چاپ سنگی موجود از این منظومه است، منظومه‌ای به زبان فارسی از سراینده‌ای ترک‌زبان که در شبه‌قارّۀ آن عصر خوانندگانی داشته است. همچنین این متن گذشته از فواید زبانی، از نظر ادبی، اطّلاعات تاریخی عصر قاجار و حکومتیان، به‌ویژه فتحعلی شاه و ناصرالدّین شاه و برخی از مرزبانان محلّی هند و اطّلاعات جغرافیایی به‌ویژه دربارۀ شیراز و هند، زادگاه و زیستگاه شاعر، از دید یک ناظر حاضر در آن عصر، دارای توضیحات و تازگی‌هایی است. انیس‌العارفین همچنین از نظر ادبیات عامیانه، حکایت‌ها، افسانه‌ها و تمثیل‌ها قابل توجّه، خواندنی و تازه است. این منظومه در حوزۀ صورخیال و برخی توصیفهای شاعرانه نیز تازگی‌هایی دارد. شاعر این منظومه شخصیّتی سیاسی ـ ادبی بوده است. این منظومه در شناخت شاعر، سندِ منحصری است و با آن می‌توان به برخی از اطّلاعات شخصی و خانوادگی او دست یافت و برخی از شخصیّت‌های سیاسی ـ تاریخی را شناخت که نشانی از آنها در تاریخ نمانده است. همچنین به پیوند این اثر با دیگر آثار، به‌ویژه خسرو و شیرین نظامی که سرایندۀ انیس‌العارفین این منظومه را با توجّه به آن سروده است، نیز اشاره کردیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انیس‌العارفین؛ آغا محمّدحسین شیرازی؛ نسخه‌شناسی؛ متن‌شناسی؛ عصر قاجار؛ شبه‌قارّه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 34 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||