تعداد نشریات | 42 |
تعداد شمارهها | 1,514 |
تعداد مقالات | 12,490 |
تعداد مشاهده مقاله | 24,769,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,438,802 |
ارزیابی انتقادات معرفتشناختی سهروردی از ابنسینا در مسأله ابصار | ||
متافیزیک | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 خرداد 1402 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/mph.2023.133798.1420 | ||
نویسندگان | ||
علی اصغر جعفری ولنی* 1؛ دنیا اسدی فخرنژاد2 | ||
1دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه شهید مطهری تهران ایران | ||
2گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه شهید مطهری تهران ایران | ||
چکیده | ||
نظریه ابصار یکی از مباحث مهم معرفتشناختی است که افلاطون و ارسطو در این بحث، دیدگاهی ویژه ارائه کردهاند که مبنای نظریات فلاسفه اسلامی متأخر در این مسأله واقع شده است. از سویی ابنسینا به پیروی از ارسطو، حقیقت ابصار را مبتنی بر نظریه «انطباع صور» تشریح کرده که بر اساس آن، ادراک حسی را به انفعال آلت حسی از محسوس تعریف میکند. از سوی دیگر شیخ اشراق با رد دو نظریه خروج شعاع و انطباع، درصدد برآمد دیدگاه جدیدی را بیان کند. یعنی نمیتوان براساس «خروج شعاع» و «انطباع صور» تحلیل دقیقی از ابصار ارائه کرد؛ درواقع، نه چیزی از چشم خارج میشود و نه چیزی هم در آن وارد میشود، بلکه با اشراق نفس بر امر مورد مشاهده (البته به شرط مقابله) است که ابصار تحقق مییابد. به نظر میرسد زمینه فکری شیخ اشراق در تبیین نظریه ابصار را بتوان چنین ارزیابی کرد که «اشراق» در نظام فکری سهروردی متناسب با «التفات» در فضای فکری ابنسینا و جایگزین آن قابل طرح است؛ چراکه رویکرد فیلسوف مشائی در بستر علم حصولی بوده، که حکمت اشراق آن را در فضای علم حضوری به اشراق تفسیر شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ابصار؛ ابنسینا؛ انطباع؛ سهروردی؛ اشراق | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 41 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 13 |