تأملی بر اختلاف در تفسیر شروط انتخاب متولیان در موقوفات اولادی (نمونه موردی : موقوفهء اولادی قلعه صدری قم)

موقوفۀ خاص قلعه صدری قم (نصرت آباد) از مساحت زیاد و جایگاه جغرافیایی و موقعیت اقلیمی مناسب و منابع انسانی خوبی برخوردار است اما اختلافات درون‌خانوادگی بر سر انتخاب متولیان اشتراکی، چگونگی استفاده از موقوفه ، عدم کارآیی متولیان هر بخش ( سه دانگ‌های اشتراکی) ، عدم‌نقش نظارتی مؤثر دستگاه‌های ذیربط حاکمیتی (مطابق قوانین) باعث شده تا این موقوفه از جایگاه شایسته‌ای در میان دیگر موقوفات اولادی بزرگ در کشور برخوردار نباشد. اشتراکی بودن تولیت موقوفات وگذاشتن شروط ارشد و اصلح در انتخاب متولیان توسط صدرالممالک اردبیلی ، زمینۀ اختلاف در مصداق سازی برای انتخاب افراد واجد شرابط را به‌وجود آورده و در مقاطع زمانی مختلف باعث دخالت مراجع دولتی و استفتاء از مراجع شرعی گردیده است. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط زمانی و نظریه‌های نوین مدیریتی، ایجاد یک ساختار مدیریتی به‌روز و قوی بتواند تا حدّ زیادی به رشد و توسعه و بهره‌وری هر چه بیشتر این موقوفه کمک نماید. بدین منظور پیشنهاد حضور افراد هر شاخة اصلی و زیرشاخه‌های آن در این موقوفه ، برای پیگیری و ایجاد « مجمع عمومی خاندانی » ارائه گردیده است. این مجمع می‌تواند دو کار اساسی را پیگیری نماید. اول اینکه پس از فوت یا کناره‌گیری (به هر علت) هرمتولی ، از میان واجدان شرایط طبقه‌ای (که متولی باید از میان آنها انتخاب گردد) فرد ارشد و اصلح را انتخاب نموده و جهت صدور حکم تولیتی به ادارۀ اوقاف معرفی نمایند و کار مهم دیگر این مجمع تعیین افرادی از خاندان است که در اداره امور موقوفۀ بزرگ قلعه صدری قم در کنار تولیت انتخابی باشند و ایشان را در این امر خطیر یاری نمایند. البته نظارت بر کار تولیت و افراد کمک حال ایشان نیز بر عهده این مجمع عمومی خاندانی خواهد بود.