تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,486 |
تعداد مقالات | 12,203 |
تعداد مشاهده مقاله | 23,241,466 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,021,623 |
ساختار معنادار و جهاننگری در منظومة مهر و ماه (برمبنای نظریة ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن) | ||
متن شناسی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 فروردین 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2022.134913.2133 | ||
نویسندگان | ||
رعنا کیانی1؛ محمدرضا نصراصفهانی* 2 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران. | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
چکیده: تا پیش از قرن بیستم آرایء جامعهشناختی در زمینة ادبیات برخاسته از الگوهای پوزیتیویسمی بود. بر این اساس در حوزة نقد سنّتی، منتقدان بر پیوند محتوایی آگاهی جمعی با اثر تأکید داشتند. سپس در قرن بیستم لوسین گلدمن بر مبنای آرایء جورج لوکاچ و ژان پیاژه یکی از کارآمدترین نظریهها در حوزة نقد جامعهشناختی یعنی نظریة ساختگرایی تکوینی را مطرح کرد.از جمله مفاهیم مرکزی گلدمن برای تبیین این نظریه، دو مفهوم «ساختار معنادار» و «جهاننگری» هستند. ساختار معنادار مبیّن ارتباط متقابل اجزای یک اثر ادبی و جهان نگری کلیّت معناداری از هنجارها و ارزش هاست. یکی از آثاری که به دلیل دارا بودن الگوی ساختاری منسجم،کاربست نظریة ساختگرایی تکوینی در درک بهتر آن کارگشاست، منظومة «مهر و ماه» است. این منظومه از آثار برجستة شاعر قرن دهم هجری، جمالی دهلوی است. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چگونه ساختار معنادار و جهان نگری منظومة مهر و ماه هم ارز با بسترهای فراگیر اجتماعی اثر خلق شده است؟ بررسی این منظومه در چارچوب نظریة ساخت گرایی تکوینی گویای آن است که دو بستر عمدة اجتماعی عصر شاعر یعنی برتری مسلمانان بر هندوها از منظر گفتمان حاکم در روزگار جمالی و گسترش و نفوذ عرفان میان همة طبقات اجتماعی در نظام مفهومی، عناصر مکانی، الگوی نظام مند روابط شخصیّت ها و ساحت زیباییشناختی منظومه که خالق ساختار معنادار آن هستند به صورت یک آفرینش هنری - نه بازتاب عکس وارانة حوادث اجتماعی- نمود یافته اند. این عناصر در ارتباط دیالکتیک با یکدیگر مبیّن جهاننگری حاکم براثر و همارزی کلیّت اثر با بستر فراگیر اجتماعی آن هستند. کلیدواژهها: جامعه شناسی ادبیات، ساختگرایی تکوینی، ساختار معنادار، جهاننگری، مثنوی مهروماه. | ||
کلیدواژهها | ||
ساختگرایی تکوینی؛ ساختار معنادار؛ جهاننگری؛ مثنوی مهروماه | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 35 |