پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,685 |
| تعداد مقالات | 13,831 |
| تعداد مشاهده مقاله | 32,707,481 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,925,262 |
ارائه سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی با استفاده از معادلات ساختاری | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نشریه پژوهش های حسابداری مالی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 53، آذر 1401، صفحه 59-84 اصل مقاله (1.22 M) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/far.2023.135570.1930 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| امیررضا خانی ذلان1؛ رضوان حجازی* 2؛ محمد حسین رنجبر3؛ حجت الله سالاری4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دانشجوی دکتری حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استاد گروه حسابداری، دانشگاه خاتم، مدیریت و علوم مالی، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3دانشیار گروه حسابداری و مدیریت مالی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4استادیار حسابداری، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ارتقای سطح سودمندی گزارشگری مالی شرکت‌ها نقش مهمی در تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان از گزارش‌های مالی ایفا می‌کند. یکی از راه‌های بهبود سودمندی گزارشگری مالی، توجه عوامل مؤثر بر آن است. در پژوهش حاضر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی با استفاده از معادلات ساختاری ارائه شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی در حوزه پژوهش‌های کاربردی است. ابزار به‌کاررفته در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته با 48 گویه است. تعداد 125 نفر نمونه از جامعه حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی ایران انتخاب شدند. در راستای هدف پژوهش، عوامل تأثیرگذار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی شناسایی و آزمون شدند. فرضیات پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای PLS و SPSS تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان دادند عوامل رفتار شرکت‌ها، موانع قانونی، ابعاد مالی، صنعت و کسب‌وکار، قوانین بازار سرمایه، حاکمیت شرکتی، دانش و آموزش حسابرس، استاندارد خاص، تقاضا حسابداری، هم‌افزایی، شرایط اقتصادی، شرایطی محیطی، محدودیت‌های ذاتی، اجرایی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر مثبت و معناداری دارد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سودمندی گزارشگری مالی؛ صورت‌های مالی تلفیقی؛ معادلات ساختاری | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
گزارش‌های مالی، محصول نهایی فرآیند گزارشگری مالی است. فرآیند گزارشگری مالی شامل ایجاد، انتشار، اطمینان‌بخشی و استفاده از اطلاعات مالی توسط استفاده‌کنندگان از این گزارش‌هاست و حوزه آن از اجرای استانداردهای گزارشگری مالی برای تهیه گزارش‌های مالی شروع می‌شود و تا اطمینان‌بخشی، انتشار و استفاده از آنها گسترش می‌یابد. استفاده‌کنندگان برای قضاوت و تصمیم‌گیری در بازار سرمایه و ارزیابی مفاد قراردادی و مباشرت مدیریت، نیاز به اطلاعات سودمند دارند. سودمندی اطلاعات اشاره به مفهوم «کیفیت اطلاعات» دارد. کیفیت گزارشگری مالی نیز یک مورد خاص از کیفیت اطلاعات است. کیفیت گزارشگری مالی به این معناست که تا چه اندازه گزارش‌های مالی، اقتصاد زیربنایی شرکت را به‌طور منصفانه نشان می‌دهند (DeFond & Zhang, 2014). اگر پژوهشگران عوامل تعیین‌کننده در شناسایی کیفیت گزارشگری مالی را از دیدگاه استفاده‌کنندگان بررسی نکنند، استنتاج‌های آنان دربارۀ پیامدهای اقتصادی کیفیت گزارشگری از اعتبار چندانی برخوردار نخواهد بود. بدون‌شک کیفیت گزارشگری مالی و افزایش آن مورد علاقۀ همۀ استفاده‌کنندگان، شامل سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان، مشتریان، عرضه‌کنندگان، کارمندان، دولت و جامعه است. تصمیم‌گیرندگان یا استفاده‌کنندگان مختلف براساس تجربه، وزن‌های مختلفی به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی می‌دهند و حسابرسان و تهیه‌کنندگان ممکن است به اهمیت بالقوه‌ای که استفاده‌کنندگان به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی می‌دهند، توجه نکنند. تفاوت بین گروه‌های مختلف به این دلیل اهمیت دارد که توافق‌نکردن روی سیاست انتخاب روش‌های حسابداری ممکن است ناشی از توافق‌نکردن روی عوامل مؤثر بر ویژگی‌های کیفیت اطلاعات حسابداری باشد (Ningtias & Shonhadji, 2018). هدف حسابداری ارائه اطلاعات سودمند برای مقاصد تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان است. ارتقای سطح سودمندی گزارشگری مالی شرکت‌ها نقش مهمی در تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان از گزارش‌های مالی ایفا می‌کند. یکی از راه‌های بهبود سودمندی گزارشگری مالی، توجه عوامل مؤثر بر آن است. طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی، به‌منظور سودمندبودن اطلاعات، در زمان تهیه آنها مجموعه خاصی از خصوصیات کیفی باید رعایت شده باشد. در این راستا مشخص‌کردن رابطه بین سودمندی گزارشگری مالی و خصوصیات کیفی گزارشگری مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت مشخص‌شدن میزان تأثیرگذاریِ این خصوصیات بر سودمندی گزارشگری مالی، می‌توان ازطریق الزام شرکت‌ها (چه ازطریق استانداردها و چه ازطریق قوانین و مقررات) به بهبود خصوصیاتی که تأثیر بیشتری دارند، در جهت ارتقای سودمندی گزارشگری مالی گام برداشت (آقایی و رحمانی، 1392). گرایش به گزارشگری مالی تلفیقی، با جهانی‌شدن موضوع بهسازی مدیریت منابع مالی و پاسخ‌گویی در بخش عمومی در معرض دگرگونی بوده است. در همین راستا بررسی‌هایی در ارتباط با ادبیات بخش عمومی انجام شده است. کیفیت گزارشگری مالی، میزان صداقت مدیران در ارائه اطلاعات منصفانه و حقیقی برای تصمیم گیرندگان تعریف شده است. هرگاه مدیران در ارائه اقلام مندرج در صورت‌های مالی دو واژه بی‌طرفی و عینیت را رعایت کرده باشند، کیفیت گزارشگری مالی وجود دارد (Koo et al., 2017). کیفیت گزارشگری مالی سبب ارتقای سودمندی اطلاعات مالی می‌شود. واضح است که قانون‌گذاران و سرمایه‌گذاران برای داشتن گزارشگری مالی با کیفیت بیشتر هم عقیده‌اند. اگرچه کیفیت گزارشگری مالی به‌طور مستقیم مقایسه‌پذیر نیست، مفسران برجسته آن را به‌عنوان یک عامل اصلی بازار سرمایه، مهم تلقی می‌کنند؛ زیرا کیفیت گزارشگری مالی یک پیش شرط برای عملکرد درست بازار سرمایه و اقتصاد است و تبدیل به یک منبع ضروری برای شرکت‌کنندگان در بازار شده است. همچنین، باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران، سرمایه‌گذاران، سازمان‌های نظارتی، جامعه و سایر ذینفعان می‌شود (Xing & Yan, 2019). اهمیت حسابداری ارائه بینش مالی از داده‌ها و عملکرد سازمانی خاص به‌منظور کمک در تصمیم‌گیری‌های ذی نفعان است؛ در حالی که هدف از تحقیقات حسابداری ارزیابی سودمندی اطلاعات حسابداری برای سرمایه‌گذاران و کاربران دیگر گزارش‌های مالی است که منبع بسیار مهمی از اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذار برای هر تصمیم گیری در زمینه سرمایه‌گذاری مورد نیاز است (گادفری و هادسون، 1395). فرایند دقیق سودمندی اطلاعات حسابداری منجر به تفسیر بازده سهام می‌شود که هنوز هم مسئله‌ای جاری است و موضوع بسیار ضروری در حسابداری و امور مالی است؛ به طوری که این موضوع شواهدی دربارۀ میزان سودمندی اطلاعات مالی مربوط به هر شرکت را که در بازار سرمایه وجود دارد، فراهم می‌کند. بزرگ‌ترین پیشگامان و نویسندگان این حوزه‌اند که کار بسیار زیادی در این زمینه اجرا کردند و شواهد زیادی که از ارتباط ارزش سود حسابداری در تبیین بازده سهام حمایت کرده‌اند، ارائه داده‌اند (Onuorah & Friday, 2016). سودمندی اطلاعات منعکس در سود حسابداری، زمانی تأیید می‌شود که سود حسابداری بتواند سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان را در پیش‌بینی جریانات نقدی، ازنظر مبلغ، زمان دستیابی و میزان عدم اطمینان کمک کند. بازده سهام، انگیزه اصلی سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار است و ارزیابی و پیش‌بینی بازده بازار می‌تواند کمک مؤثری در اخذ تصمیمات منطقی سرمایه‌گذاران به حساب آید و نتیجه این امر نیز تخصیص بهینه منابع محدود جامعه است. همچنین، محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، تأثیر کیفیت حسابداری در حساسیت جریان نقدی سرمایه‌گذاری را از بین می‌برد (Chychyl et al., 2018). گزارشگری مالی تلفیقی نقش عمده‌ای در ادای وظیفه پاسخ‌گویی در یک جامعه دموکراتیک ایفا می‌کند. گزارشگری مالی باید به دولت کمک کند تا وظیفه مسئولیت پاسخ‌گویی عمومی خود را به‌جا آورد و نیز استفاده‌کنندگان را قادر سازد تا به شناسایی مسائل، موانع و چالش‌های عوامل مؤثر بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی در بخش‌های مختلف بپردازند. به نظر می‌رسد انجام پژوهشی در ایران برای کشف و شناسایی عوامل و سازوکارهای بیرونی حاکم بر سودمندی گزارشگری تلفیقی با استفاده از نظریه زمینه بنیان علاوه بر گشایش چشم‌انداز جدید دربارۀ پژوهش‌های گزارشگری مالی، زمینه لازم را برای ارتقای سودمندی گزارشگری تلفیقی فراهم می‌سازد. درمجموع، شناخت بهتر شرکت‌های دارای گزارشگری تلفیقی با توجه به گسنردگی حجم آنها به شناخت بهتر بازار در راستای افزایش کارایی کمک خواهد کرد و موجب ایجاد بازارهای مالی بهتر خواهد شد که از این نظر نیز انجام این پژوهش دارای ارزشمندی است. به‌نظر می‌رسد انجام پژوهشی در ایران برای ارائه الگوی بهینه سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی با استفاده از معادلات ساختاری چشم‌انداز جدید دربارۀ پژوهش‌های گزارشگری مالی، زمینۀ لازم برای ارتقای کیفیت گزارشگری مالی را فراهم می‌سازد؛ بنابراین، در راستای هدف پژوهش، محقق به دنبال شناسایی عوامل و ابعاد تأثیرگذار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی است. در ادامه، در این مقاله ابتدا در بخش مقدمه به شرح و بیان مسئله، بیان اهمیت انتخاب موضوع پرداخته شد. پس از تبیین بخش نظری به بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش پرداخته می‌شود. در بخش سوم، روش پژوهش و نتایج و یافته‌های حاصل از داده‌های پرسشنامه و نتیجه‌گیری آورده می‌شوند. مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش در دنیای امروز، بسیاری از واحدهای تجاری به‌منظور افزودن بر ارزش خود به ترکیب واحدهای تجاری روی آورده‌اند. این واحدها هدف هم‌افزایی ناشی از فزونی ارزش یک مجموعه نسبت به مجموع ارزش اجزای تشکیل‌دهنده آن را دنبال می‌کنند که عموماً درنتیجۀ ترکیب واحدهای تجاری حاصل می‌شود. برخی از مهم‌ترین دلایل ترکیب واحدهای تجاری عبارت‌اند از: حذف برخی از هزینه‌های ثابت و فعالیتهای تکراری، هماهنگی مراحل ساخت در فرآیند تولید محصولات، عمال مدیریت کارآمدتر و افزایش بهره‌وری دارایی‌ها، کاهش مخاطرات در محیط‌های تجاری، دستیابی سریع‌تر به منابع مالی، به‌کارگیری وجوه مازاد، کاهش هزینه‌های مالی یا افزایش اعتبار، انجام توافق‌های راهبردی بین واحدهای تجاری به‌منظور توسعه محصولات و خدمات جدید و ورود به بازارهای جدید و استفاده از مزایای قانونی و مالیاتی (بزرگ اصل، 1394).طبق استاندارد حسابداری شماره ۱۹، با عنوان ترکیب واحدهای تجاری، ممکن است ترکیب به‌صورت‌های زیر انجام شود: خرید حقوق مالکانه (سهام یا سهم‌الشرکه) یا خالص دارایی‌های یک واحد تجاری توسط واحد دیگر، در ازای صدور سهام، پرداخت وجه نقد یا واگذاری سایر دارایی‌ها، معامله بین سهامداران واحدهای ترکیب‌شونده یا بین یک واحد تجاری و سهامداران واحد تجاری دیگر، ایجاد یک واحد تجاری جدید برای کنترل واحدهای ترکیب‌شونده، انتقال خالص دارایی‌های یک یا چند واحد ترکیب‌شونده به واحد تجاری دیگر یا انحلال یک یا چند واحد تجاری ترکیب‌شونده. هرگاه ترکیب واحدهای تجاری به رابطه اصلی و فرعی منجر شود، واحد تحصیل‌کننده یا واحد تجاری اصلی (واحد تجاری دارای یک یا چند واحد فرعی) باید صورت‌های مالی تلفیقی تهیه و ارائه کند (استاندارد حسابداری شماره 13).صورت‌های مالی تلفیقی عبارت‌اند از صورت‌های مالی گروه (واحد تجاری اصلی و کلیه واحدهای تجاری فرعی آن) که با استفاده از ضوابط تلفیق تهیه می‌شود. منظور از تلفیق نیز، فرآیند تعدیل و ترکیب اطلاعات صورت‌های مالی جداگانه یک واحد تجاری اصلی و واحدهای تجاری فرعی آن به‌منظور تهیه صورت‌های مالی تلفیقی است. هدف از تهیه صورت‌های مالی تلفیقی، فراهم‌کردن اطلاعات درباره وضعیت مالی و عملکرد مالی واحد تجاری اصلی و واحدهای تجاری فرعی آن برای استفاده‌کنندگان است)؛ زیرا در مواردی که واحدهای تجاری فرعی تحت کنترل واحد تجاری اصلی قرار می‌گیرند، صورت‌های مالی واحد تجاری اصلی به‌تنهایی تصویر کامل فعالیتهای اقتصادی و وضعیت مالی آن را نشان نمی‌دهد. استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی واحد تجاری اصلی، برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، به اطلاعاتی درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‌های نقدی گروه نیاز دارند. این نیاز ازطریق صورت‌های مالی تلفیقی برآورده می‌شود که اطلاعات مالی مربوط به گروه را به‌عنوان یک شخصیت اقتصادی منفرد و بدون توجه به مرزهای قانونی شخصیت‌های حقوقی جداگانه ارائه می‌کند. معمولاً استفاده‌کنندگان اصلی صورت‌های مالی تلفیقی، سرمایه‌گذاران واحد تجاری اصلی هستند؛ زیرا آنان ازطریق علایق خود در واحد تجاری اصلی در گروه نیز منافعی دارند؛ اما گذشته از سرمایه‌گذاران، صورت‌های مالی تلفیقی اطلاعات مفیدی را برای سایر استفاده‌کنندگان نیز فراهم می‌کند (کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری، 1371). استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، عموماً دارای کیفیت بالا تلقی می‌شوند و درجه بالایی از شفافیت و مقایسه‌پذیری صورت‌های مالی ارائه‌شده مطابق با این استانداردها را تضمین می‌کنند. این عوامل اتحادیه اروپا را مجاب کرد تا از آغاز سال 2002، ارائه صورت‌های مالی تلفیقی مطابق با IFRS را به تمام شرکت‌های پذیرفته‌شده تحمیل کند. در ایران نیز از سال 1394 شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران باید صورت‌های مالی تلفیقی را براساس IFRS تهیه کنند. مطالعات تجربی وجود دارند که به بررسی مربوط‌بودن صورت‌های مالی تلفیقی در بستر تحول IFRSپرداخته‌اند. مجموعه‌ای از مطالعات تجربی، افزایش محتوای اطلاعاتی را به علت تصویب IFRS تصدیق کرده‌اند (Broberg et al., 2018). با این حال، مطالعاتی نیز وجود دارند که نشان می‌دهند IFRS به افزایش محتوای اطلاعاتی صورت‌های مالی تلفیقی منجر نمی‌شود (Phi Thi Diem et al., 2018). با توجه به تمایز پژوهش حاضر با پژوهش‌های پیشین در حوزۀ سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، از جنبۀ روش پژوهش و جامعیت پژوهش، در ادامه به تعدادی از پژوهش‌های مشابه در این حوزه اشاره می‌شود:
نگاره1: خلاصه پیشینه‌های پژوهش
روش پژوهش این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی است و از منظر گردآوری داده‌ها توصیفی – پیمایشی است. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات آمیزه‌ای از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، ادبیات موضوع، سابقۀ تحقیق بررسی و مؤلفه‌هایی استخراج شد. قلمرو زمانی این پژوهش در سال 1401 انجام گرفته است. در این تحقیق از مدل معادلات ساختاری برای تأیید یا عدم تأیید فرضیه‌های تحقیق و از آزمون رگرسیون برای بررسی اثر متغیر مداخله‌ای استفاده خواهد شد. از روش‌های آمار استنباطی برای پاسخ به فرضیه‌ها و سؤالات تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی است. درخور ذکر است مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، 125 نفر خبره بودند. از این میان تعداد 85 نفر دارای تحصیلات دکتری در رشته حسابداری و مدیریت مالی بودند و تعداد 40 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته حسابداری و مدیریت مالی داشتند. نگاره (2) ویژگی مشارکت‌کنندگان در این پژوهش را نشان می‌دهد.
نگاره 2: ویژگی مشارکت‌کنندگان
منبع: یافته‌های پژوهش داده‌های خام به‌دست‌آمده از جامعه آماری با استفاده از تکنیک‌های آماری مناسب و نرم‌افزار SPSS و Smart PLS تجزیه‌وتحلیل و پس از پردازش به شکل اطلاعات ارائه شدند. در پژوهش حاضر، روش‌های مدل‌سازی معادلات ساختاری یعنی روش کمترین مجذورات جزئی (PLS) برای آزمون الگوی اندازه گیری و فرضیه‌های پژوهش استفاده شد. در این پژوهش برای به دست آوردن پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. پرسشنامه‌ها بین تعداد 130 نفر توزیع شد و از این تعداد 125 مورد آن جمع‌آوری شد و مقدار محاسبه‌شده آلفای کرونباخ برابر 79/0 به دست آمد؛ بنابراین، قابلیت اعتماد پرسشنامه تحقیق در حد پذیرفتنی است. هرچه این شاخص به یک نزدیک‌تر شود، به معنی همبستگی درونی بالاتر و همگن‌تر بودن پرسش‌ها خواهد بود. تعیین روایی پرسشنامه‌ها براساس تأییدیه ادبیات و نظرات خبرگان است که با توجه به نظرات جمع‌آوری‌شده، روایی پرسشنامه نیز تأیید شد.
یافته‌های آماری پژوهش آمار توصیفی متغیرهای پژوهش برای توصیف داده‌های پژوهش، برخی مقادیر آمار توصیفی متغیرهای پژوهش در نگاره (3) ارائه شده‌اند.
نگاره 3: یافته‌های توصیفی نمرات متغیرهای پژوهش
نتایج نگاره (3) نشان می‌دهند میانگین متغیرهای حاکمیت شرکتی و سودمندی با مقادیر 29/4 و 26/4 از بقیه متغیرها بیشتر است. نتایج آزمون نرمال‌بودن در آمار استنباطی، در زمان آزمون‌کردن فرضیه‌ها، ابتدا نوع متغیرها و توزیع آنها بررسی می‌شوند. آزمون‌های آماری براساس نوع توزیع متغیرها تغییر می‌کنند و چنانچه متغیرها از توزیع نرمال نباشند، باید از توزیع‌های ناپارامتری استفاده کرد. حال به‌منظور بررسی نرمال‌بودن توزیع داده‌ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنف استفاده شده است. فرض H0 و فرض H1 در آزمون کولموگروف -اسمیرنف به شرح زیر است. : داده‌ها از توزیع نرمال برخوردار است. : داده‌ها از توزیع نرمال برخوردار نیست. آزمون کولموگروف - اسمیرنف را برای متغیرهای تحقیق انجام شد و نتایج در نگاره (4) آمده‌اند.
نگاره 4: نگاره نرمالیتی
منبع: یافته‌های پژوهش
در نگاره (4) سطح معناداری برای متغیرهای این تحقیق بیشتر از 05/0 است؛ بنابراین، آماره اسمیرنف درخصوص متغیرها در سطح 05/0 خطا معنی‌دار نبود و بر این اساس، فرض مقابل (نرمال‌نبودن داده‌ها) رد می‌شود؛ بنابراین، توزیع متغیرها نرمال است. بررسی برازش مدل اندازه‌گیری مقیاس اندازه‌گیری نگرش پاسخ‌دهنده در پرسشنامه، مقیاس لیکرت است. این مقیاس، با مجموعه‌ای منظم از عبارات ساخته می‌شود که به ترتیب خاصی تدوین شده‌اند. عبارات مذکور حالات خاصی از پدیده مورد اندازه‌گیری را به‌صورت عباراتی عرضه می‌کنند که از لحاظ ارزش اندازه‌گیری، دارای وزن مساوی است. پاسخ‌دهنده میزان موافقت خود را با هر یک از عبارات در مقیاس درجه‌بندی‌شده نشان می‌دهد که در پرسشنامه این پژوهش دارای هفت درجه متفاوت است. سپس پاسخ آزمودنی به هر یک از عبارات ازنظر عددی (رتبه) ارزش‌گذاری می‌شود. در این پرسشنامه، پنج سطح متفاوت با پنج عبارت مشخص شده‌اند که رتبه آنها به‌ترتیب از یک تا پنج در نظر گرفته شده است. این مقیاس درجات کاملاً موافقم، نسبتاً موافقم، نظری ندارم، نسبتاً مخالفم و کاملاً مخالفم را در بر می‌گیرد. بررسی پایایی از سه طریق سنجش بار عاملی، آلفای کرنباخ و پایایی ترکیبی صورت می‌پذیرد. در صورتی که مقدار t-values سؤالات یک متغیر با شاخص‌های سازنده از 64/1 کمتر شود، محقق در فاصله اطمینان 90 درصد جایز است که آن سؤالات را از مدل حذف کند. شکل 1: مدل همراه با مقادیرt منبع: یافته‌های پژوهش
همان‌گونه که در شکل (1) مشخص است مقدار t-values در تمام سؤالات از 64/1 بیشتر است؛ بنابراین، تمام سؤالات در مدل باقی می‌مانند. هم‌خطی بین شاخص‌ها در صورت بالابودن هم‌خطی بین شاخص‌ها در مدل سازنده، برازش مدل زیر سؤال می‌رود؛ از این رو، محقق باید شاخص‌هایی را از مدل حذف کند که باعث هم‌خطی بالا می‌شوند. بررسی هم‌خطی شاخص‌ها ازطریق محاسبه یک معیار به نامVIF (فاکتور افزایش نرخ واریانس)1 برای هر کدام از آنها بررسی می‌شود. اگر مقدار این معیار برای شاخص برابر یا بیشتر از 5 باشد، نشان‌دهنده این است که دست‌کم 80 درصد میزانی که آن شاخص سازنده را تعریف می‌کند، توسط شاخص‌های دیگر نیز تبیین می‌شود و بنابراین، احتیاج به باقی‌ماندن آن شاخص در مدل نیست. نحوه محاسبه VIF به‌صورت زیر است:
مقدار R2 برای هر شاخص برابر است با توان دوم بار عاملی بین متغیر و آن شاخص. نگاره بارهای عاملی به‌صورت زیر است:
نگاره 5: نگاره بارهای عاملی سؤالات
منبع: یافته‌های پژوهش
آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی با توجه به اینکه مقدار مناسب برای آلفای کرونباخ 7/0 است و مطابق یافته‌ها در نگاره (6) تمامی این مؤلفه‌ها دربارۀ متغیرهای مکنون مقدار مناسبی اتخاذ کرده‌اند، می‌توان مناسب‌بودن وضعیت پایایی پژوهش حاضر را تأیید کرد.
نگاره6: معیار آلفای کرونباخ وپایایی ترکیبی
منبع: یافته‌های پژوهش
روایی همگرا معیار دوم از بررسی برازش مدل‌های اندازه‌گیری که به بررسی میزان همبستگی هر سازه با سؤالات خود می‌پردازد، روایی همگرا است؛ به این منظور، از معیار AVE در نرم‌افزار smart PLS استفاده می‌شود. مگنر و همکاران (1996) مقدار 0.4 به بالا را برای AVE کافی دانسته‌اند؛ ولی فورنل ولارکر (1981) مقدار مناسب برای AVE را 0.5 به بالا معرفی کرده‌اند.
نگاره 7: معیار روایی همگرا
منبع: یافته‌های پژوهش مطابق با یافته‌ها در نگاره (7)، تمامی مؤلفه‌ها دربارۀ متغیرهای مکنون مقدار مناسبی اتخاذ کرده‌اند؛ بنابراین، می‌توان مناسب‌بودن وضعیت روایی همگرای پژوهش را تأیید ساخت. آزمون فرضیه‌های پژوهش فرضیه فرعی اول: رفتار شرکت بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره8: برآورد ضرایب فرضیه فرعی اول
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که رفتار شرکت بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر رفتار شرکت بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 396/0، نتیجه می‌شود بین رفتار شرکت بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی اول پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی دوم: موانع قانونی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 9: برآورد ضرایب فرضیه فرعی دوم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که موانع قانونی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر موانع قانونی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 457/0، نتیجه می‌شود بین موانع قانونی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی دوم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی سوم: ابعاد مالی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 10: برآورد ضرایب فرضیه فرعی سوم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که ابعاد مالی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر ابعاد مالی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 428/0، نتیجه می‌شود بین ابعاد مالی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی سوم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی چهارم: صنعت و کسب‌وکار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 11: برآورد ضرایب فرضیه فرعی چهارم
منبع: یافته‌های پژوهش در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که صنعت و کسب‌وکار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر صنعت کسب‌وکار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 502/0، نتیجه می‌شود بین صنعت و کسب‌وکار بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی چهارم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی پنجم: قوانین و بازار سرمایه بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 12: برآورد ضرایب فرضیه فرعی پنجم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که قوانین و بازار سرمایه بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر قوانین و بازار سرمایه بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 324/0، نتیجه می‌شود بین قوانین و بازار سرمایه بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی پنجم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی ششم: افشا و اجرای سودمند بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 13: برآورد ضرایب فرضیه فرعی ششم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که افشا و اجرای سودمند بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر افشا و اجرای سودمند بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 362/0، نتیجه می‌شود بین افشا و اجرای سودمند بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی ششم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی هفتم: حاکمیت شرکتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 14: برآورد ضرایب فرضیه فرعی هفتم
منبع: یافته‌های پژوهش در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که حاکمیت شرکتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر حاکمیت شرکتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 498/0، نتیجه می‌شود بین حاکمیت شرکتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی هفتم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی هشتم: دانش و آموزش حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 15: برآورد ضرایب فرضیه فرعی هشتم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که دانش و آموزش حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر دانش و آموزش حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 612/0، نتیجه می‌شود بین دانش و آموزش حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی هشتم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی نهم: مهارت و تجربه حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 16: برآورد ضرایب فرضیه فرعی نهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که مهارت و تجربه حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تأثیر مهارت و تجربه حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 539/0، نتیجه می‌شود بین مهارت و تجربه حسابرس بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی نهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی دهم: استاندارد خاص بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 17: برآورد ضرایب فرضیه فرعی دهم
منبع: یافته‌های پژوهش در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که استاندارد خاص بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب استاندارد خاص بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 451/0، نتیجه می‌شود بین استاندارد خاص بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی دهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی یازدهم: تقاضا حسابداری بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 18: برآورد ضرایب فرضیه فرعی یازدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که تقاضا حسابداری بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب تقاضا حسابداری بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 401/0، نتیجه می‌شود بین تقاضا حسابداری بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی یازدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی دوازدهم: مدرن‌بودن بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 19: برآورد ضرایب فرضیه فرعی دوازدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که مدرن‌بودن بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب مدرن‌بودن بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 647/0، نتیجه می‌شود بین مدرن‌بودن بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی دوازدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی سیزدهم: هم‌افزایی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 20: برآورد ضرایب فرضیه فرعی سیزدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که هم‌افزایی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب هم‌افزایی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 596/0، نتیجه می‌شود بین هم‌افزایی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی سیزدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی چهاردهم: شرایط اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 21: برآورد ضرایب فرضیه فرعی چهاردهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که شرایط اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب شرایط اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 658/0، نتیجه می‌شود بین شرایط اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی چهاردهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی پانزدهم: شرایط محیطی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 22: برآورد ضرایب فرضیه فرعی پانزدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که شرایط محیطی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب شرایط محیطی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 632/0، نتیجه می‌شود بین شرایط محیطی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی پانزدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی شانزدهم: ثبات اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره23: برآورد ضرایب فرضیه فرعی شانزدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که ثبات اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب ثبات اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 469/0، نتیجه می‌شود بین ثبات اقتصادی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی شانزدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی هفدهم: پایبندی به استانداردها بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 24: برآورد ضرایب فرضیه فرعی هفدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که پایبندی به استانداردها بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب پایبندی به استانداردها بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 336/0، نتیجه می‌شود بین پایبندی به استانداردها بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی هفدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی هجدهم: محدودیت اجرا بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 25: برآورد ضرایب فرضیه فرعی هجدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که محدودیت اجرا بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب محدودیت اجرا بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 537/0، نتیجه می‌شود بین محدودیت اجرا بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی هجدهم پذیرفته می‌شود. فرضیه فرعی نوزدهم: محدودیت ذاتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیر معنادار دارد.
نگاره 26: برآورد ضرایب فرضیه فرعی نوزدهم
منبع: یافته‌های پژوهش
در سطح اطمینان 95% با توجه به کمتربودن سطح معناداری از پنج صدم (p≤/05) با فرض ثابت‌بودن سایر عوامل اینگونه بیان می‌شود که محدودیت ذاتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی، تأثیر معناداری دارد. همچنین، با توجه به اینکه میزان ضریب محدودیت ذاتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی مثبت و برابر است با 679/0، نتیجه می‌شود بین محدودیت ذاتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه معناداری وجود دارد؛ درنتیجه، فرضیه فرعی نوزدهم پذیرفته می‌شود.
نتیجه‌گیری پژوهش در این پژوهش، سعی شد با بهره‌گیری از الگوی معادلات ساختاری، این سؤال بررسی شود که آیا مؤلفه‌های شناسایی‌شده بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی تأثیرگذارند یا خیر. بدین منظور و برای بررسی سؤال مذکور، تعداد 19 فرضیه تدوین شد. درخور ذکر است متغیر «شرایط زمینه‌ای» در سه بخش شامل محدودیت‌های اجرایی و امکانات، محدودیت ذاتی و محدودیت حمایتی، متغیر «شرایط علی» در پنج بخش شامل ابعاد رفتاری، دانشی و اخلاقی، ساختاری و مدیریتی، قانونی و مالی، متغیر «عوامل مداخله‌گر» به دو دسته شرایط اقتصادی و محیطی طبقه‌بندی شدند. همچنین، شایان ذکر است جمع‌آوری اطلاعات درخصوص مؤلفه‌های شناسایی‌شده بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی به‌صورت پرسشنامه‌ای بوده است. نتایج فرضیات پژوهش نشان دادند رفتار شرکت، موانع قانونی، ابعادمالی، صنعت کسب‌وکار، قوانین و بازار سرمایه، افشا و اجرای سودمند، حاکمیت شرکتی، دانش و آموزش حسابرس، مهارت و تجربه حسابرس، استاندارد خاص، تقاضا حسابداری، مدرن‌بودن، هم‌افزایی، شرایط اقتصادی، شرایط محیطی، ثبات اقتصادی، پایبندی به استانداردها و محدودیت اجرایی و ذاتی بر سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. روابط به‌دست‌آمده از فرضیات پژوهش نشان می‌دهند این رابطه دربارۀ حساب‌های تلفیقی از شدت بیشتری نسبت به حساب‌های غیر تلفیقی برخوردار است. صورت‌های مالی تلفیقی، تصویر روشنی از اطلاعات مالی شرکت‌های ترکیب‌شده را به‌صورت یک شرکت منفرد ارائه می‌دهد. همچنین، ابعاد مالی، قوانین و بازار سرمایه و حاکمیت شرکتی اطلاعاتی سودمندتری را نسبت به بقیه عوامل ارائه می‌کند و دارای محتوای اطلاعاتی بیشتری است. یافته‌ها بیان‌کنندۀ این است که در بازار سرمایه ایران، سرمایه‌گذاران در تصمیم گیری‌های خود، توجه خاصی به شرایط اقتصادی و محیطی در ارزشیابی سودمندی شرکت‌های اصلی دارند و شرایط علی شامل ابعاد رفتاری، دانشی و اخلاقی، ساختاری و مدیریتی، قانونی و مالی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سودمندی اطلاعات مالی داشته باشند. همچنین، مؤلفه‌های استفاده‌شده در این پژوهش، در هیچ‌یک از پژوهش‌های قبلی آزمون نشده است؛ از این رو، یافته‌های پژوهش حاضر با هیچ‌یک از پژوهش‌های قبلی همسو نبوده است. با توجه به نتیجه پژوهش، به‌منظور سودمندی گزارشگری مالی تلفیقی در تمامی شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌ویژه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پیشنهادهای ذیل مطرح می‌شوند:
یادداشت‌ها
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آقایی، محمدعلی و حلیمه رحمانی. (1392)، ارائه مدلی برای ارزیابی تأثیرگذاری خصوصیات کیفی بر سودمندی گزارشگری مالی، فصلنامه پژوهش‌های حسابداری و حسابرسی، شماره20، صص 1-20.
استاندارد حسابداری شماره 13 صورت‌های مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی.
امیرآزاد، میرحافظ، برادران حسن‌زاده، رسول، محمدی، احمد و هوشنگ تقی‌زاده. (1397). مدل جامع عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران به روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(4)، 21-42.
بزرگ اصل، موسی. (1394). نگاهی به مبانی نظری صورت‌های مالی تلفیقی. فصلنامۀ حسابرس، شماره ۱۲، پاییز، ۳۱-۲۸.
رضایی، شعیب و غلامرضا کردستانی. (1401). بررسی روند سودمندی اطلاعات حسابداری از منظر ارتباط ارزشی. مجله دانش حسابداری، انتشار آنلاین.
رحمانی، علی، عامری، بهاره و فاطمه کرمی. (1393). سودمندی صورت‌های مالی تلفیقی از دیدگاه محتوای اطلاعاتی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 6(24)، 53-70.
خدامی‌پور، احمد و فاطمه دهقان. (1393). ارتباط ارزشی اطلاعات صورت‌های مالی تلفیقی، در مقایسه با صورت‌های مالی جداگانه شرکت اصلی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 6(3)، 51-66.
کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری، استانداردهای بین‌المللی حسابداری. (1371). سازمان حسابرسی. چاپ اول.
گادفری، جین و آلن هادسون. (1395). تئوری حسابداری. ترجمۀ علی پارسائیان. انتشارات ترمه. چاپ اول.
References
Aghaei, M. Rahmani, H. (2012), providing a model to evaluate the impact of qualitative characteristics on the usefulness of financial reporting, Accounting and Auditing Research Quarterly, No. 20, pp. 1-20. (In Persian)
Accounting Standard No. 13 Consolidated Financial Statements and Investment Accounting in Subsidiary Business Units. (In Persian)
Amirazad, M, Baradaran Hassanzadeh, R, Mohammadi, A, & Taghizadeh, H. (2017). A comprehensive model of factors affecting the quality of financial reporting in Iran using grounded theory. Financial Accounting Research, 10(4), 21-42. (In Persian)
Bozorg Asl, M.(1996) A look at the theoretical foundations of consolidated financial statements, Auditor Quarterly No. 12, Fall 2014, 28-31. (In Persian)
Broberg, P., Umans, T., Skog, P. & Theodorsson, E. (2018). Auditors’ professional and organizational identities and commercialization in audit firms. Accounting, Auditing & Accountability Journal, Volume 31, Issue 2. Chan, J. L., (2003). "Government accounting: an assessment of theory, purpose and standards", Public Money & Management 23(1), pp 13-20.
Chen, Anthony & Gong, Jianxin. (2019). Accounting Comparability, Financial Reporting Quality, and the Pricing of Accruals. Anthony Chen, James Jianxin Gong, Accounting comparability, financial reporting quality, and the pricing of accruals, Advances in Accounting, Volume 45, 2019.
Chychyla, R, Leone, A & Minutti-Meza, M. (2018). Complexity of Financial Reporting Standards and Accounting Expertise. Journal of Accounting and Economics. 67.
DeFond, M. & Zhang, J. (2014). A review of archival auditing research. Journal of Accounting and Economics. In Press, doi:10.1016/j.jacceco.2014.08.007.
Godfrey, J, & Alan, H. (2015). Accounting Theory. Translated by Ali Parsaian, Termeh Publications, first edition. (In Persian)
International Accounting Standards Committee. (1974). International Accounting Standards, Auditing Organization, Publication No. 88, First Edition. (In Persian)
Khodamipour, A & Dehghan, F. (2013). Value relevance of consolidated financial statement information, compared to parent company's separate financial statements. Financial Accounting Research, 6(3), 51-66. (In Persian)
Koo, D. S., Ramalingegowda, S., & Yu, Y. (2017). The effect of financial reporting quality on corporate dividend policy. Review of Accounting Studies, 22(2), 753-790.
Ningtias, D. E & Shonhadji, N. (2018). The Effect of Political Costs, Risk Litigation, Investor Protection Debt to Equity Ratio and Quality Audit Committee on the Quality of Accounting Information. Advanced Science Letters, 24(7): 4878-4881.
Onuorah, A. C., & Friday, I. O. (2016). Corporate governance and financial reporting quality in selected Nigerian company. International Journal of Management Science and Business Administration, 2(3), 7-16.
Phi Thi Diem, Hong., Vu Thi, Kim Anh. & Manh Dung, Tran. (2018), Disadvantages and Motivation of Consolidated Financial Statements Preparation in Vietnam. International Journal of Economics and Finance; Vol. 10, No. 3; pp 36-46.
Rezaei, Sh & Kurdestani, Gh. (2023). Investigating the usefulness of accounting information from the perspective of value connection. Journal of accounting knowledge, online publication. (In Persian)
Rahmani, A, Ameri, B & Karmi, F. (2013). The usefulness of consolidated financial statements from the point of view of information content. Financial Accounting and Audit Research, 6(24), 53-70. (In persian)
Srinivasan, P & Narasimhan, M.S. (2012). “The value relevance of consolidated financial statements in an emerging market: The case of India”. Asian Review of Accounting, Vol 20, Iss 1, pp 58-73.
Xing, X. & Yan, S. (2019). Accounting information quality and systematic risk. Rev Quant Finan Acc 52, 85–103 (2019).
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 706 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||