تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,472 |
تعداد مقالات | 12,039 |
تعداد مشاهده مقاله | 22,271,964 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,787,182 |
بررسی انتقادی یک واژه و دو ترکیب در دیوان سوم حکیم رکنا | ||
متن شناسی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 آذر 1401 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/rpll.2022.134214.2100 | ||
نویسندگان | ||
نسرین توکلی1؛ سید مهدی نوریان2؛ تقی اژه ای* 3؛ محسن محمدی فشارکی4 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
4گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران | ||
چکیده | ||
مقالة حاضر به بحث در بارة بار معنایی دو ترکیب «به طرح دادن و سینه کردن» و خاستگاه و معنای واژة «سُنگ» در ترکیب «خرابهدهِ سٌنگ» و کاربرد آن میپردازد. امّا بسته به اهمّیّت موضوع، ضمن آوردن نمونهها نخست در مورد تعبیر «به طرح دادن» و ایراداتی که با توجّه به ابیات شاعران و متون نویسندگان از جمله: عبارت معروف حکایت گلستان سعدی بر معانی شارحان وارد است، سخن میگوییم؛ مخصوصاً با شاهد آوردن بیتی از حکیم رکنا در یکی از غزلیات دیوان سوم که بیشتر مدّ نظر است و اساس کار بر آن بنا نهاده شده و دستاورد آن میتواند پایانی بر آن همه جدال لفظی، عبارات بیمفهوم و استدلالات نادرست نویسندگان مقالات و شروح بر معنای این ترکیب باشد، چرا که شاعر با آوردن قرینة " به خرمن دادن" در کنار ترکیب "به طرح دادن" کاملا مطلب را روشن می کند: ما بلبلیم لیک به گلشن نمیرویم تا گل به ما به طرح و به خرمن نمیدهند سپس گفتاری در نقد و بررسی واژة «سُنگ»، معنا، املاهای مختلف این کلمه و عبارت کنایی «خرابهدهِ سٌنگ» و دیگر ترکیبات کنایی ساخته شده با آن، میآوریم و خاستگاه این واژه و چرایی راهیافتن آن به دیوان حکیم همراه با ذکر اشعار شاعرانی که از این واژه و ترکیباتش استفاده کردهاند، تبیین میشود. آنگاه در مورد ترکیب کنایی «سینه کردن»، از اصطلاحات قرن پنجم و ششم _که در رباعی حکیم (قرن یازدهم) آمده_ سخن میگوییم و با کمک نمونههایی که از جمله عطّار در منطقالطیر و نظامی در مخزنالاسرار آوردهاند، به اهمیت آن اشاره خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: حکیم رکنا؛ به طرح دادن؛ سُنگ؛ سینه کردن | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 24 |