پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,510 |
| تعداد مقالات | 12,454 |
| تعداد مشاهده مقاله | 24,673,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,419,720 |
بررسی و تحلیل شاخص‌های حکمروایی شهری در کلان‌شهر تهران با استفاده از روش دیمتل فازی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 34، شماره 3 - شماره پیاپی 91، مهر 1402، صفحه 51-64 اصل مقاله (1.1 M) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/gep.2022.133499.1523 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سعید خاتم1؛ سید عباس احمدی* 2؛ مهناز خاتم3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1پژوهشگر فرادکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استادیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3دکترای تخصصی گروه مدیریت، دانشگاه آزاداسلامی واحدسیرجان، سیرجان، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شهر یک منبع توسعه است و مدیریت شهری در روند توسعۀ شهری نقشی بسیار مهم و تعیین‌کننده دارد. یکی از موفق‌ترین الگوها در زمینۀ مدیریت شهری، الگوی حکمروایی شهری است. این الگو یک سیستم مدیریت به‌شکل مشارکتی است که در آن، سه نهاد جامعۀ مدنی، بخش خصوصی و دولت در تمامی تصمیم‌گیری‌های مرتبط مشارکت می‌کنند. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نحوۀ گردآوری داده‌ها، توصیفی است. در این پژوهش، از روش دیمتل فازی، و برای گردآوری داده‌ها، از نظر خبرگان و نمونه‌گیری هدفمند و روش گلوله‌برفی (اشباع نظری) استفاده شد. براساس یافته‌ها، شاخص مسئولیت‌پذیری بیشترین میزان اثرگذاری را بر دیگر شاخص‌ها، و شاخص پاسخگویی بیشترین میزان اثرپذیری را از دیگر شاخص‌ها دارد. پس از پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، با فاصله‌ای بسیار نزدیک، شاخص اثربخشی و کارایی مهم‌ترین شاخص حکمروایی شهری است. براساس داده‌های ستون D-R، شاخص حاکمیت قانون از دیگر پیشایندها در سامانۀ روابط علی و معلولی شاخص‌های حکمرانی خوب شهری است. درمقابل، سایر عوامل برآیندی اثرگذار دارند که در صدر آنها، شاخص تخصص قرار دارد. حکمروایی شهری می‌تواند به کیفیت بهتر مکان‌های شهری و همچنین اعتماد بیشتر شهروندان به نهادهای مدیریت شهری منجر شود. این‌گونه برداشت می‌شود که شاخص‌های پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بنیادی‌ترین عوامل در سامانة شاخص‌های حکمروایی خوب محسوب می‌شوند و ایجاد تغییرات سازنده در آنها به تغییراتی جدی‌تر و اثرگذارتر در بهبود حکمروایی شهری می‌انجامد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حکمروایی شهری؛ مدیریت شهری؛ دیمتل فازی؛ کلان‌شهرتهران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه رشد و گسترش جمعیت در شهرهای بزرگ نگرانی‌های بسیاری را دربارۀ ظرفیت‌های آینده برای رفع نیازهای اساسی نسل‌های آتی بشر ایجاد کرده‌است (Kaufmann et al., 2017). برای اطمینان یافتن از داشتن حداقل استانداردهای زندگی و رفاه جوامع شهری، نیاز اساسی به حکمروایی شهری وجود دارد (Chang, 2019). چالش‌های به‌وجود‌آمده در جهان کنونی، اعم از نقض حقوق شهروندی، حقوق بشر، تبعیض، فساد اخلاقی ـ اجتماعی و اداری، سوء‌استفاده از کارگران، کاهش سطح درآمد و اشتغال، کاهش تولیدات زراعی و مهاجرت نیروی کار، توجه فزایندۀ جوامع و پژوهشگران را به مسئلۀ حکمروایی شهری جلب کرده‌است (Ni and Kresl, 2018). تراکم جمعیت بیش از ظرفیت شهرها و کمبود منابع و امکانات در همۀ ابعاد موجب شده‌است تا بیشتر شهرها با افت شدید قابلیت زندگی، زیست‌پذیری و کیفیت زندگی مواجه شوند (Evans et al., 2020). ازاینرو امروزه شهرها با چشم‌اندازی دوگانه و متناقض‌نما مواجه هستند؛ از یک سو، محل تمرکز امکانات، تأمین نیازها، کانون توسعه، پیشرفت، تحرک و رفاه قلمداد می‌شوند و از سوی دیگر، محل تمرکز و کانون مسائل و مشکلات هستند (Ni and Kresl, 2018). شهرها اگرچه ظرفیت جذب و شکوفایی سرمایه‌های اقتصادی و انسانی را دارند، ولی جرم و جنایت و ناامنی، آلودگی، اتلاف وقت، شلوغی و ازدحام جمعیت، تنازع و درگیری، سردی روابط اجتماعی، مشکلات عصبی و نظایر آن را نیز با خود دارند (شمس و هاشمی بیستونی، 1399). توسعۀ پایدار ابزاری قدرتمند برای سیاست‌گذاران و مدیران شهری و سازمان‌های اجرایی ذی‌ربط است و در زمینه‌هایی ازقبیل بهبود شرایط محیطی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی در زندگی شهروندان تأثیر بسیار زیادی دارد (Ni and Kresl, 2018)، اما با توجه به نتایج بعضی پژوهش‌ها (Evans et al., 2020; Chang, 2019; Ni and Kresl, 2018) و با استناد به مشاهدات نگارنده، می‌توان چنین بیان کرد که توسعۀ پایدار شهری در کلان‌شهری مانند تهران، هنوز با چالش‌های گوناگونی مواجه است و یکی از راهکارهای مؤثر برای برون‌رفت از این چالش‌ها، همان‌گونه که Evans et al., 2020; Chang, 2019; Ni and Kresl, 2018; Porter, 2018 نیز بیان کرده‌اند، توجه به مفهوم حکمروایی شهری است. این روند باعث شده‌است که دولت‌ها با پیگیری سیاست تمرکززدایی و واگذاری بخشی از اختیارات و وظایف خود به نهادهای محلی، درصدد کسب مشروعیت ازدست‌رفته برآیند، اما باز هم کماکان بسیاری از آنها درنتیجۀ شهرنشینی نابسامان، در شرایط نامساعد اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و سیاسی به‌سر می‌برند (ملک‌حسینی و مطلبیان، 1395). سیستم حکمروایی شهری مطلوب مبتنی بر هفت اصل است که عبارت‌اند از: «مشارکت، قانونمندی، پاسخگویی، اجماع‌سازی، کارایی و اثربخشی، شفافیت و عدالت (Broccardo, 2019)». مدیریت شهری مبتنی بر روش‌های مطلوب با چالش‌های پیشِ‌روست. هر شهر با توجه به ویژگی‌های خاص خود مسائل ویژه‌ای را تجربه می‌کند که ویژۀ همان شهر و محیط اطراف آن است و در این میان، ایجاد یک الگوی واحد نسخۀ پذیرفته‌ای نیست (Evans et al., 2020). توسعۀ پایدار شهری در ابعاد و مؤلفه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی با مسائل و چالش‌های بسیاری روبه‌روست که برنامه‌ریزی و آموزش لازم برای افزایش آگاهی و مشارکت فعال مردم در حل معضلات دستیابی به این توسعه را می‌طلبد (Wilson et al., 2019). تمرکز سازمان‌ها و نهادهای دولتی در تهران در کنار مجموعۀ مدیریت شهری، نوعی ناسازگاری در مدیریت کلان‌شهری ایجاد کرده‌است. همچنین فضاهای شهری یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین فضاهای جغرافیایی‌ای هستند که به‌دلیل افزایش تعداد شهرها و شهرنشینی گسترش چشمگیری یافته‌اند. این ناسازگاری و افزایش فضاهای شهری نیازمند تلاش برای سازماندهی فضاها به‌منظور افزایش تاب‌آوری شهری و امکان زندگی مطلوب در فضاهای شهری برای ساکنان و شهروندان است.
مبانی نظری پژوهش حکمروایی شهری McLain نخستین نظریه‌پردازی است که در سال 1973، مفهوم «حکمروایی» را مطرح کرد. ازنظر او حکومت شهری باید به تغییرات در شهر پاسخگوتر، اقداماتش با مسائل شهری و تحول آنها متناسب‌تر و درقبال اجتماع مسئول باشد. همچنین به‌عنوان بخش مهمی از نظام یادگیری اجتماعی بهتر عمل کند و نقش مهمی در پیش‌بینی، کشف و استقبال از آینده داشته باشد (Carlton, 2014). این فرایندها به وجود شبکۀ ارتباطات در داخل سازمان‌های رسمی حکومت و نظام‌های برنامه‌ریزی آن و همچنین شبکۀ ارتباطات میان آن سازمان‌ها و اجتماع و نظام‌های شهری آن بسیار متکی است (Cento Bull and Jones, 2006). پس از مطرح شدن الگوی حکمروایی خوب یا نظام ادارۀ خوب در جهان، بیشتر کشورهای توسعه‌یافته امروزه از این الگو استفاده می‌کنند و کشورهای در حال توسعه فاقد ابزارهای اجرایی آن هستند. بنابراین لازم است بازنگری‌ای کلی در شیوه‌های حکومتی و مدیریتی کشورهای در حال توسعه صورت گیرد (De Guimarães et al., 2020). به‌نظر می‌رسد ضروری است که جوامع در حال توسعه (ازجمله کشور ایران) در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌ها از مشارکت مردمی سود جویند؛ زیرا فقط از این راه می‌توانند مشکلات متعدد شهری و منطقه‌ای را کاهش دهند و به یک الگوی بهینۀ مدیریتی دست یابند (Gani and Duncan, 2007). مدیران شهری با افراد ذی‌نفع متعدد، منابع و اقدامات به‌هم‌وابسته، اهداف مشترک و مرزهای نامشخص میان بخش خصوصی و عمومی و رسمی و غیررسمی و بخش‌های جامعۀ مدنی و دولتی سروکار دارند و با چالش هماهنگی بیشتر، مذاکره و ایجاد اجماع بین همۀ ذی‌نفعان و کنشگران مواجه هستند (Joseph, 2013). این رویکرد از راهبردهای توانمندسازی در جهت تحقق حکمروایی شهری تشکیل شده‌است که عبارت‌اند از: تمرکززدایی از مسئولیت‌ها و منابع و حق تصمیم‌گیری و سهیم کردن مقامات محلی، محاسبه‌پذیری، تشویق جامعۀ مدنی به مشارکت به‌ویژه زنان در طراحی، اجرا و نظارت بر تصمیمات و اقدامات و تعیین اولویت‌های محلی، استفاده از شمار زیادی از شرکت‌های بخش خصوصی برای رسیدن به اهداف عمومی، ظرفیت‌سازی برای تمامی ذی‌نفعان و عاملان شهری به‌منظور مشارکت کامل در تصمیم‌گیری و جریان‌های توسعۀ شهری، توسعۀ امکانات و فناوری‌های ارتباطی و اینترنتی برای حمایت از حکمروایی خوب و توسعۀ پایدار شهری که بر همیاری دولت و جامعۀ مدنی مبتنی است (Korostelev and Flockhart, 2020). ازآنجاکه در ایران، ساختار مدیریت شهری شامل شهرداری و شورای اسلامی شهر، یکی از ابعاد بسیار مهم حکمروایی شهری محسوب می‌شود، با توجه به دو عامل انتخابی بودن و ارتباط نزدیک و مستقیم با مردم، می‌توانند یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تحقق حکمرانی خوب باشند (Lyall and Tait, 2019). با وجود اینکه شوراها برای تمرکززدایی و افزایش مشارکت شهروندان در ادارۀ امور محلی راه‌اندازی شده‌اند، به‌دلیل تعاریف مبهم و ناقص، این شوراها هنوز با سازمان‌های مختلفی نظیر وزارت کشور، نیرو، نفت، پست، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و مسکن و شهرسازی ارتباطی یک‌سویه دارند و هنوز به نقش و جایگاه واقعی خود برای تحقق اهداف مدیریت یکپارچه و حکمروایی خوب شهری نرسیده‌اند (Morel et al., 2020). جدایی و پیچیدگی عملکردی و فضایی ـ کالبدی به‌عنوان بخشی از ویژگی‌های ذاتی مناطق کلان‌شهری، پژوهشگرانی چون John Friedmanرا به ضرورت استقرار یک چارچوب نهادی و سیستم حکومتی کارآمد رهنمون ساخته‌است (Markus and Krings, 2020). این ویژگی‌ها ابعاد و حقایق جدیدی را در نظام جدید برنامه‌ریزی و مدیریت سکونتگاهی مطرح ساخته‌اند (جعفری‌فرد و همکاران، 1398). زیرا مناطق کلان‌شهری مجموعه‌ای بسیار ناهمگن و غیرمتجانس از بازیگران و عوامل گوناگون در زمینه‌های متنوع و با صلاحیت‌ها و توانایی‌های قانونی متفاوت است که می‌توانند سیاست‌گذاری عمومی مناطق کلان‌شهری را به گونه‌ای نسبتاً مستقل از مرزهای سرزمین، نهادها و سازمان‌های محلی شکل دهند (Taşan-Kok et al., 2020). بدون مشارکت فعال شهروندان، حکمروایی شهری در مفهوم واقعی آن تحقق نخواهد یافت و مدیریت شهری در چارچوبی محدود و ایستا با اعمال قدرتی یک‌سویه و مسلط در تصمیم‌گیری برای مسائل شهر و شهروندان باقی خواهد ماند (Yang, 2021). بنابراین می‌توان گفت مشارکت شهروندان موتور محرکۀ مدیریت شهری است که نقش عمده‌ای در حل بسیاری از مشکلات و مسائل شهری دارد (Virtudes, 2016). این مفهوم بر این اصل بنیادین استوار است که دولت‌ها به‌جای آنکه به‌تنهایی مسئولیت کامل ادارۀ جامعه را در تمام سطوح آن بر عهده گیرند، باید در کنار شهروندان بخش خصوصی و مردمی، به‌عنوان یکی از نهادها یا عوامل مسئول ادارۀ جامعه محسوب شوند .با این تعبیر، حکومت نقش تسهیل‌کننده و زمینه‌ساز توسعۀ جامعه را در سطوح ملی، محلی و شهری ایفا می‌کند (De Guimarães et al., 2020). یکی از اهداف اصلی رویکرد حکمروایی این است که ساکنان شهرها از شهروندی منفعل به شهروندی فعال و مسئولیت‌پذیر تبدیل شوند. در این نگرش، شهروندان اشیایی بی‌جان نیستند، بلکه عاملانی فعال‌اند و دولت باید آنها را فعالانه در تمامی مراحل سیاست‌گذاری دخالت دهد (Broccardo et al., 2019). در بیانیۀ گردهمایی Rio de Janeiro که با محوریت توسعۀ پایدار نوشته شد، به هشت اصل راهبردی کارآمدی، شفافیت، پاسخگویی، پیروی از اصول، مدیریت درست، خدمات مؤثر، دسترسی منصفانه به خدمات و التزام به مشارکت به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی حکمروایی خوب اشاره شده‌است (شریف‌زاده و همکاران، 1396).
پیشینۀ پژوهش Omri and Mabrouk (2020) در پژوهشی با عنوان «حکمروایی خوب با اهداف توسعۀ پایدار»، کارایی حساسیت حکمروایی خوب را در بازتوازن اقتصادی، زیست‌محیطی و مؤلفه‌های اجتماعی توسعۀ پایدار بررسی کرده‌اند. در این پژوهش، حکمروایی اقتصادی، سیاسی و سازمانی خوب متغیرهای وابسته در نظر گرفته شده‌اند که تأثیر آن در بازۀ زمانی 1996‑2014 بر اقتصادهای MENA بررسی شده‌است. Majuri et al. (2020) در پژوهشی با عنوان «شیوه‌های مجاز ژئوانرژی در شهرداری‌های فنلاندی و چالش‌های حکمروایی خوب»، مدیریت درست تأسیسات انرژی‌های تجدیدپذیر در فنلاند را بررسی کرده و دریافته‌اند که شیوه‌های مناسب و مجاز می‌بایست با اهداف برنامه‌ریزی سیاست انرژی به‌کار گرفته شود. Escribano et al. (2020) در پژوهشی با عنوان «اتحادیۀ اروپا و حکمروایی خوب در حوزۀ منابع انرژی»، حکمروایی خوب در زمینۀ منابع انرژی و نقش آن در توسعۀ کشورهای تولیدکنندۀ نفت و گاز و درنهایت تأثیر آن بر اتحادیۀ اروپا و پاسخگویی در این زمینه را بررسی کرده‌اند. آنها در این مقاله، نقش اتحادیۀ اروپا در بهبود حکمروایی منابع انرژی را تجزیه و تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که واردات گاز و نفت اتحادیۀ اروپا متأثر از سیاست‌های بهبود شفافیت و حکمروایی خوب منابع در بخش نفت و گاز قرار داشته‌است. Addink (2019) در پژوهشی با عنوان «حکمروایی خوب: مفهوم و بستر»، ایجاد، توسعه و تأثیر مفهوم حکمروایی خوب را ارزیابی می‌کند. وی استدلال می‌کند که همراه با ایده‌های حکومت قانون و دموکراسی، حکمروایی خوب به‌عنوان سومین سنگ‌بنای مفهومی دولت مدرن عمل می‌کند. به اعتقاد وی، حکمروایی خوب را می‌توان مفهومی چندسطحی دانست که تحت تأثیر پیشرفت‌های حقوقی وامنیت منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارد، درحالی‌که ریشه در حقوق اجرایی ملی دارد. Virtudes (2016) در مطالعه‌ای با عنوان «حکمروایی خوب در برنامه‌ریزی فضایی در مقیاس محلی»، حکمروایی خوب محلی را شناسایی و قوت‌ها و ضعف‌های حکمروایی خوب در برنامه‌ریزی فضایی در مقیاس محلی را بررسی کرده است. Healey (2015) در پژوهشی با عنوان «بررسی برنامه‌ریزی شهری خوب و حکمروایی آن»، به نظریه‌های مرتبط با شهرها، حکمروایی، مداخلات برنامه‌ریزی و ایده‌های در حال تغییر در رابطه با شهر خوب، عوامل به‌وجودآورندۀ برابری و یکسان‌سازی، نظریۀ حکمروایی در بهبود مدیریتی و همچنین کیفیت مکان اشاره کرده و شاخۀ حکمروایی خوب شهری را در ادارۀ شهرها مؤثر دانسته‌است. De Oliveira et al. (2013) در پژوهشی با عنوان «اقتصاد سبز، برابری و حکمروایی شهری»، دریافتند که اگر نتوانیم روابط بین شهرها و محیط محلی را با جهان تشخیص دهیم، در بلندمدت حیات شهرها به خطر خواهد افتاد. Smith (2007) در کتاب خود با عنوان حکمروایی خوب و توسعه، پیامدهای حکمروایی خوب در زمینۀ توسعه و مشارکت در کشورهای جدیداً دموکراتیزه‌شده را بررسی کرده‌است. این پژوهش دستورکار حکمروایی خوب را ارزیابی و دیدگاه سازمان‌های بین‌المللی توسعه را بررسی، و درنهایت نقش علوم سیاسی را در فهم هر بعد از حکمروایی تحلیل می‌کند. مجتبی‌زاده خانقاهی و همکاران (1400) در مقاله‌ای با عنوان «بررسی تحلیلی بر حکمروایی شهری مبتنی بر ارائۀ الگوی بهینه، مطالعۀ موردی: شهر گرمدره»، به این نتایج رسیده‌اند که عامل یکپارچه نبودن بخش‌های مختلف مدیریت شهری بیشترین تأثیر را بر عدم اجرای حکمروایی در کشور دارد. در سطح اجرایی شهر گرمدره، در شاخص پاسخگویی عامل ضعف در نظارت مستمر و همگانی، در شاخص حاکمیت قانون عامل وجود قوانین متعدد، موازی، تفسیرپذیر و گاه متناقض، در شاخص شفافیت عامل عدم دسترسی به اطلاعات و در شاخص مشارکت عامل تمرکزگرایی شدید و مدیریت بالا به پایین، بیشترین تأثیر را در اجرا نشدن درست حکمروایی شهری در این شهر دارند. شمس و هاشمی بیستونی (1399) در مقاله‌ای با عنوان «بررسی و اولویت‌بندی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان در شهر بیستون»، هفت متغیر را بررسی کرده‌اند. از بین هفت متغیر، شاخص شفافیت رتبۀ نخست، عدالت رتبۀ دوم، پاسخگویی رتبۀ سوم، مشارکت رتبۀ چهارم، اجماع‌سازی رتبۀ پنجم، اثربخشی و کارایی رتبۀ ششم و قانونمندی رتبۀ هفتم را ازنظر اهمیت به‌دست آورده‌اند. جعفری و همکاران (1398) در مقاله‌ای با عنوان «واکاوی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری، مطالعۀ موردی: شهر کهنوج»، دریافتند که امتیاز کلی شاخص حکمروایی برابر با میانگین زیر متوسط است. این امر گویای وضعیت ضعیف حکمروایی شهری ازنظر هر دو گروه است. همچنین بررسی‌ها نشان دادند که از مجموع هفت شاخص اصلی حکمروایی شهری بررسی‌شده در این پژوهش، در 70 درصد، میانگین امتیازهای شهروندان کمتر از کارشناسان است و فقط در دو شاخص مشارکت و کارایی وضعیت برعکس است. شریف‌زاده و همکاران (1396) در پژوهشی با عنوان «حکمروایی شایسته مبتنی بر سرمایۀ اجتماعی در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار» به این نتیجه دست یافتند که براساس ضرایب همبستگی، با گسترش شبکۀ اجتماعی، اعتماد، آگاهی اجتماعی و شاخص سرمایۀ اجتماعی کل، میزان قانونمندی و عدالت‌محوری، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، شفافیت کارایی و اثربخشی و شاخص حکمروایی شایسته نیز افزایش می‌یابد. ملک‌حسینی و مطلبیان (1395) در «بررسی حکمروایی خوب شهری و نقش آن در ادارۀ شهر» دریافتند که دولت‌های محلی باید با پیروی از الگوی حکمروایی خوب شهری در ادارۀ شهر و گذار از دولت‌های سنتی، حکمروایی خوب شهری را تحقق بخشند. پایه و اساس حکمروایی خوب مشارکت دادن مردم در ادارۀ شهر و سهیم کردن آنان در مدیریت شهر با وجود شاخص‌های شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری است. تقوایی و تاجدار (1388) در پژوهشی با عنوان «درآمدی بر حکمروایی خوب شهری؛ رویکردی تحلیلی»، مفاهیم و اصول مرتبط با حکمروایی خوب شهری و نمونه‌ای از تجارت داخلی مرتبط با این رویکرد را بررسی کرده و تأکید داشته‌اند که با وجود ساختاری شدن پاره‌ای از مشکلات مدیریت شهری در ایران، تبیین درست، نهادینه‌سازی، اجماع و نگاه راهبردی به موضوع حکمروایی خوب شهری کمک می‌کند تا مدیریت پایدار شهری به‌سرعت و با امیدواری بیشتری در شهرهای ایران شکل گیرد.
شاخص‌های حکمروایی شهری براساس ادبیات، عوامل مندرج در جدول 1 به‌عنوان شاخص‌های حکمروایی شهری استخراج شدند. هدف غایی از انجام این پژوهش، تعیین میزان اثرگذاری و تأثیرپذیری این عوامل با استفاده از روش دیمتل فازی است. در ادامه، این متغیرها شرح داده‌است. جدول 1. عوامل به‌دست‌آمده از مرور ادبیات پژوهش Table 1. Factors obtained from research literature review
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
روش‌شناسی پژوهش این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نحوۀ گردآوری داده‌ها، توصیفی و براساس روش، علّی است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص‌های حکمروایی شهری در کلان‌شهر تهران با استفاده از روش دیمتل فازی و تحلیل شبکۀ روابط علی و معلولی میان این شاخص‌ها انجام شده‌است. جامعۀ آماری این پژوهش را خبرگان و استادان دانشگاهی کلان‌شهر تهران تشکیل می‌دهند. برای گردآوری داده‌های پژوهش، از نظر تعدادی از این خبرگان به‌عنوان نمونه استفاده شد تا اشباع نظری حاصل شد. در پژوهش حاضر، با استفاده از تکمیل پرسش‌نامه توسط 30 نفر از خبرگان و استادان دانشگاهی، روش نمونه‌گیری غیراحتمالی و گلوله‌برفی صورت پذیرفت. در این پژوهش، ابتدا با مرور تقریباً جامعی از ادبیات موضوع، شاخص‌ها استخراج شدند. سپس براساس عوامل شناسایی‌شده، پرسش‌نامه‌ای بسته حاوی عوامل یادشده در اختیار خبرگان قرار گرفت و از آنان خواسته شد تا با در نظر گرفتن افق زمانی، نظر خود را دربارۀ میزان تأثیر عامل مندرج در هر سطر بر عامل مندرج در هر ستون برمبنای طیف پنج‌گزینه‌ای از بی‌تأثیر تا تأثیر خیلی زیاد بیان کنند. روایی محتوا: روایی محتوا به حد و میزانی اشاره دارد که یک ابزار منعکس‌کنندۀ محتوای مشخص مدنظر باشد. براساس روش لاوشه، برای ایجاد روایی محتوایی در پرسش‌نامه، پس از مرور ادبیات و حوزۀ مطالعه، دامنۀ محتوا و آیتم‌های ساخت پرسش‌نامه تدوین می‌شود. سپس از اعضای پانل محتوا خواسته می‌شود به میزان مناسب بودن هر آیتم با انتخاب یکی از سه گزینۀ «ضروری»، «مفید، اما نه ضروری» و «غیرلازم» پاسخ دهند. پس از تکمیل پرسش‌نامۀ مربوط به روایی محتوا، CVR به‌دست‌آمده برای همۀ عوامل برابر با یک به‌دست آمد. خبرگان روایی شاخص‌ها را تأیید کردند؛ یعنی همۀ خبرگان عوامل تعیین‌شده را از حیث شاخص‌های اصلی حکمروایی خوب ضروری دانستند. پایایی: برای سنجش پایایی پرسش‌نامۀ دیمتل، از روش آزمون مجدد براساس معیار دسترسی به نخبگان استفاده شده‌است. برای دستیابی به این هدف، پرسش‌نامۀ مزبور برای پنج نفر از خبرگان که دسترسی دوباره به آنها امکان‌پذیر بود، دو بار و به فاصلۀ سه هفته از هم ارسال شد و همبستگی میان پاسخ‌ها در مرحلۀ اول و دوم برابر با 0.908، 0.885 و 0.795 به‌دست آمد. با توجه به اینکه همبستگی پاسخ‌ها بیش از 0.7 است، پایایی پرسش‌نامه قابل قبول است.
یافته‌های پژوهش 30 نفر از کارشناسان و خبرگان دانشگاهی، مدیریتی و تجربی در زمینۀ حکمروایی شهری برای این پژوهش انتخاب شدند. 33/83 درصد از پاسخ‌دهندگان خبره را مردان تشکیل می‌دهند که بیانگر تعداد بیشتر مردان نسبت‌به زنان در پژوهش حاضر است. با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده از پرسش‌نامه، بیشتر پاسخ‌دهندگان سابقه‌کاری بیش از 10 سال دارند. 50 درصد افراد حاضر در این پژوهش مدرک دکتری دارند که بیانگر سطح بالای علمی و تخصصی افراد این سازمان است. گام اول: در این مرحله، عوامل ارزیابی که ماهیت ارتباطات علّی دارند و معمولاً تعداد زیادی از حالات پیچیده را دربرمی‌گیرند، تدوین و برای مواجهه با ابهام قضاوت انسانی، مقیاس کلامی فازی براساس الگوی جدول 2 طراحی شد. جدول 2. الگوی مقیاس کلامی فازی تأثیر هر متغیر بر متغیر دیگر Table 2. Fuzzy verbal scale model of the effect of each variable on another variable
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
گام دوم: در این مرحله، نظرات خبرگان اخذ و میانگین آنها محاسبه شد. برای این کار، با در نظر گرفتن تعداد P خبره، P ماتریس Zp, …, Zz, Z1 داشتیم که هر درایۀ آنها با اعداد فازی مربوط مشخص می‌شدند. برای محاسبة ماتریس میانگین از رابطة استفاده شد. این ماتریس «ماتریس فازی اولیۀ روابط مستقیم» نامیده می‌شود، به‌طوری‌که در آن، zij=(lij, mij, uij) (مقدار هر درایه از ماتریس z) اعداد فازی مثلثی هستند. در ضمن با توجه به اینکه عناصر قطر اصلی صفر بودند، در ماتریس به‌صورت (0 و0 و0) مشخص شدند. گام سوم: در ادامه، از طریق رابطة استانداردسازی زیر، مقیاس‌های شاخص‌ها به مقیاس‌های قابل مقایسه تبدیل شدند. در این رابطه، ماتریس x «ماتریس فازی روابط مستقیم استانداردشده» نامیده می‌شود: فرمول (1)
فرمول (2) گفتنی است که برای رعایت اختصار، از آوردن ماتریس میانگین نظرات خبرگان و ماتریس نرمالیزه‌شده خودداری شده‌است. گام چهارم: در این گام، ماتریس فازی روابط مجموع T به‌دست آمد. توضیح آنکه و مقادیر درایه‌های ماتریس‌های X1، Xm و Xu به‌ترتیب شامل مقادیر و و در ماتریس X هستند:
فرمول (3) نظر به اینکه داریم: فرمول (4)
فرمول (5) ازاینرو همۀ مقادیر درایه‌های ماتریس T به‌صورت اعداد فازی مثلثی و براساس رابطۀ بالا به‌دست آمدند. حال می‌شود مقادیر D+R و D-R را به‌دست آورد، به‌طوری‌که D و R به‌ترتیب مجموع سطر و ستون برای هر عنصر در ماتریس T بودند. جدول 3، ماتریس T با همان ماتریس روابط کل را نشان می‌دهد. در ادامه، مجموع سطرها و ستون‌های ماتریس را با توجه به فرمول‌های 6 و 7 به‌دست می‌آوریم. فرمول (6)
فرمول (7)
که و به‌ترتیب ماتریس و هستند.
جدول 3. ماتریس روابط کل Table 3. Total relationship matrix
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
در مرحلۀ بعدی، میزان اهمیت شاخص‌ها ( ) و رابطۀ بین معیارها ( ) مشخص می‌شود. اگر باشد، معیار مرتبط اثرگذار و اگر باشد، معیار مرتبط اثرپذیر است. جدول 5 و را نشان می‌دهد. جدول 4. اهمیت و تأثیرگذاری معیارها (اعداد فازی) Table 4. Importance and influence of criteria (fuzzy numbers)
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
گام پنجم: مقادیر به‌دست‌آمده برای D+R و D-R اعداد فازی بودند که برای به‌دست آوردن نمودار علّی باید فازی‌زدایی می‌شدند. ازاینرو برای رسم نمودار، به مقادیر (D+R)def و (D-R)def نیاز بود. برای فازی‌زدایی، از روش مرکز ناحیه استفاده شد. در نمودار علّی، محور X شامل (D+R)def بود که مقدار آن همیشه مثبت است و وزن یا اهمیت آن شاخص را نشان می‌دهد و محور Y شامل (D-R)def است که اگر مثبت باشد، یعنی شاخص تأثیرگذار قطعی است و در غیر این صورت، تأثیرپذیر قطعی خواهد بود که از آن با نام «نسبت اثرگذاری در سیستم» یاد می‌شود. در این گام، اعداد فازی و به‌دست‌آمده از مرحلۀ پیشین را براساس فرمول 8 دیفازی می‌کنیم. فرمول (8) B دیفازی‌شدۀ عدد است. جدول 5 اعداد دیفازی‌شدۀ جدول 4 را نشان می‌دهد. جدول 5. اهمیت و تأثیرگذاری معیارها (اعداد قطعی) Table 5. Importance and influence of criteria (definite numbers)
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
گام ششم: در این مرحله، نمودار علّی بین عوامل ترسیم می‌شود. شکل 1 هم میزان روابط علّی بین عوامل را نشان می‌دهد. شکل 1. نمودار دیمتل (نقشۀ روابط شبکه) شاخص‌های حکمروایی شهری Figure 1. Dimtel diagram (map of network relations) of urban governance indicators
منبع: یافته‌های پژوهش، 1401
نتیجه‌گیری براساس داده‌های ستون D در جدول 5، مشخص شد که شاخص مسئولیت‌پذیری بیشترین میزان اثرگذاری را بر دیگر شاخص‌های حکمروایی خوب شهری دارد. پژوهش‌های متعددی بر شاخص‌های حکمروایی خوب شهری صحه گذاشته‌اند. زمانی که برنامه‌های اجرایی با دقت بیشتری برنامه‌ریزی شود، در تحول و توسعۀ بنیادین، سطح بالاتری از شاخص‌های حکمروایی خوب شهری را ایجاد می‌کنند. به همین ترتیب براساس داده‌های ستون R در جدول 5، مشخص شد که شاخص پاسخگویی بیشترین میزان اثرپذیری را از دیگر شاخص‌های حکمروایی خوب شهری دارد. از سوی دیگر، نظر به اینکه براساس نتایج جدول 5 عامل‌های پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری بیشترین مقدار D+R را دارند، این‌طور برداشت می‌شود که شاخص‌های پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بنیادی‌ترین عامل در سامانۀ شاخص‌های حکمروایی خوب محسوب می‌شوند و ایجاد تغییرات سازنده در آن، می‌تواند به تغییراتی جدی‌تر و اثرگذارتر در بهبود حکمروایی شهری منجر شود. همچنین براساس داده‌های ستون D+R در جدول 5، پس از پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری و با فاصله‌ای بسیار نزدیک، شاخص اثربخشی و کارایی مهم‌ترین شاخص حکمروایی خوب شهری است. در توجیه اهمیت و جایگاه ویژۀ اثربخشی و کارایی در شبکۀ روابط میان عوامل مؤثر بر حکمروایی خوب، همین سخن کافی است که بعضی پژوهش‌ها آن را یکی از ارکان سه‌گانۀ شاخص‌های حکمروایی خوب شهری معرفی می‌کنند. براساس داده‌های ستون D-R در جدول 5، معلوم شد که شاخص حاکمیت قانون از دیگر پیشایندها در سامانۀ روابط علّی و معلولی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در کلان‌شهر تهران است. درمقابل، دیگر عوامل برآیندی اثرگذار دارند که در صدر آنها، شاخص تخصص قرار دارد. به‌طور مشخص، آن‌گونه که از شکل 1 یعنی نمودار دیمتل میان پیشایندها برمی‌آید، مسئولیت‌پذیری در بالاترین نقطه قرار دارد و شاخصی است که به‌عنوان تأثیرگذارترین عامل در شبکۀ روابط میان شاخص‌های حکمروایی خوب شهری کلان‌شهر تهران شناسایی شده‌است. حکمروایی شهری می‌تواند به کیفیت بهتر مکان‌های شهری و همچنین اعتماد بیشتر شهروندان به نهادهای مدیریت شهری منجر شود. همچنین می‌تواند شهروندان را با برنامه‌ها و طرح‌های شهری همسو کند و موجبات مشارکت آنها را فراهم آورد. میزان مشروعیت فرایند مشارکت نقش مهمی در توسعۀ برنامه‌های شهری و مدیریت شهر دارد. این مورد در کلان‌شهر تهران به شکلی جدی مدنظر مدیران شهری قرار نگرفته و به آن مشروعیت داده نشده‌است. همچنین در نردبان مشارکتی، شهروندان در جایگاه مشارکت جزئی، یعنی مشاوره و اطلاع‌رسانی قرار می‌گیرند و به سطوح بالاتر آن، یعنی شهروند قدرت نفوذ پیدا نمی‌کنند. شهرهایی می‌توانند کیفیت زندگی را برای شهروندان بیشتر کنند که در فضای مطلوبی ازنظر کیفیت حکمروایی قرار گرفته باشند. بهبود حکمروایی شهرها به بهبود وضعیت شهروندان منجر می‌شود. این نتیجه با نتایج پژوهش‌های مجتبی‌زاده خانقاهی و همکاران (1400)، De Oliveira et al. (2013)، Healey (2015) و Virtudes (2016) مطابقت دارد. بسیاری از صاحب‌نظران حوزۀ کلان‌شهری به‌وجود آمدن چالشی چون تفرق سیاسی به معنی وجود قلمروهای مدیریتی و حکومتی متعدد مانند شهرداری‌ها، فرمانداری‌ها، شهرک‌ها و ... ، بدون هر نوع چارچوب هماهنگ‌کننده را ناشی از بسط و توسعۀ فرایند شهرنشینی می‌دانند که لازم است دیدگاه واحدی برای مدیریت این چالش اتخاذ شود که متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روز جامعه و جهان باشد و توقعات عمومی و مطالبات عمومی در این حوزه را پاسخ دهد. اما در دهۀ پایانی قرن بیستم و آغاز هزارۀ سوم میلادی، بحران‌های کاهش اعتبار و مشروعیت دولت‌ها، افزایش رقابت پیچیدۀ جهانی و افزایش مطالبات شهروندان نشان می‌دهد که پارادایم مدیریت دولتی نوین در مواجهه با این بحران‌ها ناتوان است و فقط در پرتو پارادایم حکمرانی مطلوب و خوب می‌توان این کشتی گرفتارشده در طوفان‌های متلاطم را به سرمنزل مقصود هدایت کرد. بانک جهانی و صندوق پول، حکمروایی خوب را شامل ارتقای شفافیت، پاسخگویی، کارایی، انصاف، مشارکت و مالکیت می‌دانند و بر بعد شفافیت تمرکز بیشتری دارند و تأکید می‌کنند که حکومت باید دسترسی قابل اعتماد، جامع، به‌موقع، قابل فهم و قابل مقایسه در مقیاس جهانی به اطلاعات فعالیت‌های حکومت را برای مردم فراهم کند. همچنین در جایی دیگر، وجوه مختلف حکمروایی خوب را در قالب حکمروایی قانون، ارتقای کارایی و پاسخگویی بخش خصوصی و مبارزه با فساد مطرح می‌کنند و آنها را شرط لازم برای سعادت پایدار یک کشور می‌دانند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
منابع
تقوایی، علی‌اکبر و تاجدار، رسول (1388). «درآمدی بر حکمروایی خوب شهری با رویکرد تحلیلی»، فصلنامۀ مدیریت شهری، دورۀ 7، شمارۀ 23، 45-58.
جعفری‌فرد، جعفر، صابری، حمید، اذانی، مهری و خادم‌الحسینی، احمد (1398). «واکاوی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری، مطالعۀ موردی: شهر کهنوج»، فصلنامۀ کاربردی ـ توسعه‌ای، دورۀ 7، شمارۀ 1، 291-273.
شریف‌زاده، محمدشریف، عبدالله‌زاده، غلامحسین، صالحی تالشی، فاطمه و خواجه‌شاهکوهی، علیرضا (1396). «حکمروایی شایسته مبتنی بر سرمایۀ اجتماعی در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار»، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، دورۀ 7، شمارۀ 23، 105-122.
شمس، مجید و هاشمی بیستونی، محمودرضا (1399). «اولویت‌بندی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری از دیدگاه شهروندان در شهر بیستون»، مجلۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، دورۀ 8، شمارۀ 29، 81-92.
مجتبی‌زاده خانقاهی، حسین، محمدی، ناصر و توکلان، علی (1400). «تحلیلی بر حکمروایی شهری مبتنی بر ارائۀ الگوی بهینه، مطالعۀ موردی: شهر گرمدره»، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ، دورۀ 21، شمارۀ 63، 361-380.
ملک‌حسینی، عباس و مطلبیان، خسرو (1395). «حکمروایی خوب شهری و نقش آن در ادارۀ شهر»، دومین کنگرۀ بین‌المللی علوم زمین و توسعۀ شهری، تبریز.
Addink, H. (2019). Good Governance: Concept and Context, Oxford University Press, Illustrated edition (June 18).
Broccardo, L., Culasso, F., & Mauro, S.G. (2019). Smart City Governance: Exploring the Institutional Work of Multiple Actors towards Collaboration, International Journal of Public Sector Management, 32 (4), 367-387.
Carlton, B. (2014). A Model for Municipal Institutional Capacity Analysis, FCM (Federation of Canadian Municipalities), Retrieved from http://www.cardinalgroup.ca/nua/aif/ aif02.Html.
Cento Bull, A., & Jones, B. (2006). Governance and Social Capital in Urban Regeneration: A Comparison between Bristol and Naples, Urban Studies, 43 (4), 767-786.
Chang, Ha-Joon (2019), Kinking Away the Ladder – Development Strategy in DC.
De Guimarães, J.C.F., Severo, E.A., Júnior, L.A.F., Da Costa, W.P.L.B., & Salmoria, F.T. (2020). Governance and Quality of Life in Smart Cities: Towards Sustainable Development Goals, Journal of Cleaner Production, 253, 1-33.
De Oliveira, J.A.P., Doll, C.N., Balaban, O., Jiang, P., Dreyfus, M., Suwa, A., ... & Dirgahayani, P. (2013). Green economy and governance in cities: assessing good Earth scan UK.
Ene, C., Gheorghiu, A., and Gheorghiu, A. (2011). A Theoretical Approach for Dynamic Modelling of Sustainable Development, Arxiv, 20, 52-57.
Escribano, G., Gazquez, J., San-Martin, E. (2020). The European Union and the good governance of energy resources: Practicing what it preaches? Energy Policy, 147.
Evans, B., Joas, M., Sundback, S., Theobald, K. (2020). Governing sustainable cities.
Gani, A., & Duncan, R. (2007). Measuring Good Governance Using Time Series Data: Fiji Islands, Journal of the Asia Pacific Economy, 12 (3), 367-385.
Governance Indicators Project: Answering the Critics, the World Bank, Washington.
Healey, P. (2015). Planning theory: the good city and its governance, Historical Perspective, Anthem Press, London.
Jane, A., Benites, A., Felipe, S. (2021). Assessing the urban sustainable development strategy: An application of a smart city services sustainability taxonomy, Ecological Indicators, Volume 127, August 2021, 107734.
Joseph, J. (2013). Resilience as Embedded Neoliberalism: A Governmentality Approach, Resilience, 1 (1), 38-52.
Korosteleva, E.A., & Flockhart, T. (2020). Resilience in EU and International Institutions: Redefining Local Ownership in a New Global Governance Agenda, Contemporary Security Policy, 41 (2), 153-175.
Krellenberg, K., Hannah, B., Daria, B., Nele, K., and Katharine, T. (2019). Urban Sustainability Strategies Guided by the SDGs—A Tale of Four Cities, Sustainability 2019, 11, 1116.
Lyall, C., & Tait, J. (2019). Beyond the Limits to Governance: New Rules of Engagement for the Tentative Governance of the Life Sciences, Research Policy, 48 (5), 1128-1137.
Majuri, P., Kumpula, A., Vourisalo, T. (2020). Geoenergy permit practices in Finnish municipalities – Challenges with good governance, Energy Strategy Reviews 32.
Mallick, S. (2021). Prediction-Adaptation-Resilience (PAR) approach- A new pathway towards future resilience and sustainable development of urban landscape, Geography and Sustainability, Volume 2, Issue 2, June 2021, Pages 127-133.
Markus, G.B., & Krings, A. (2020). Planning, Participation, and Power in a Shrinking City: The Detroit Works Project, Journal of Urban Affairs, 42 (8), 1141-1163.
Morel, M., Balm, S., Berden, M., & van Amstel, W.P. (2020). Governance Models for Sustainable Urban Construction Logistics: Barriers for Collaboration, Transportation Research Procedia, 46, 173-180.
Ni, P. and Kresl, P. (20182018), The Global Urban Competitiveness Report, Edward Elgar Chel-tenham, UK Northampton, MA, USA.
Omri, A., Mabrouk, N. (2020(. Good governance for sustainable development goals: Getting ahead of the pack or falling behind? Environmental Impact Assessment Review, 83.
Patias, N., Francisco, R., Stefano, C., Dani, A. (2021). Sustainable urban development indicators in Great Britain from 2001 to 2016, Landscape and Urban Planning, Volume 214, October 2021, 104148.
Rao, S. & Perry, C. (20202020), Convergent interviewing to build a theory in underresearched areas: principles and an example investigation of Internet usage in interfirm relationships, Qualitative Market Research: An International Journal, Volume 6, Number 4, pp. 236-247.
Smith, B.C. (2007). Good Governance and development, Macmillan International Higher Education.
Taşan-Kok, T., Atkinson, R., & Martins, M.L.R. (2020). Hybrid Contractual Landscapes of Governance: Generation of Fragmented Regimes of Public Accountability through Urban Regeneration, Environment and Planning C: Politics and Space, 1-21, In press.
Tonne, C., Linda, A., Deepti, A., Isabelle, A. (2021). Defining pathways to healthy sustainable urban development, Environment International, Volume 146, January 2021, 106236.
Virtudes, A. (2016). ‘Good’Governance Principles in Spatial Planning at Local Scal, Procedia engineering, 161, 1710-1714.
Wilson, A., Tewdwr-Jones, M., Comber, R. (2019). Urban planning, public participation and digital technology: App development as a method of generating citizen involvement in local planning processes. Environ. Plan. B Urban Anal, City Sci., 46, 286–302.
Yang, H. (2021). Holistic Governance: An Explanatory Framework, In: Urban Governance in Transition (pp. 57-95). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 192 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||