اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,386 |
| تعداد مقالات | 11,416 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,684,840 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,982,666 |
تحلیل رتبه بندی آبراهه های حوضه های آبریز ایران | ||
| برنامه ریزی فضایی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 خرداد 1401 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/sppl.2022.131181.1619 | ||
| نویسندگان | ||
غلام حسن جعفری  1؛ کژال غفوری2
| ||
| 1دانشگاه زنجان دانشکده ادبیات گروه جغرافیا | ||
| 2گروه جغرافیای دانشگاه زنجان | ||
| چکیده | ||
| افزایش رتبه آبراهه‌های یک حوضه آبریز تحت تأثیر کانتکست‌های مختلف ژئومورفولوژیکی، ژئولوژیکی، کلیماتولوژی، اکوسیستمی و... قرار دارد. معمولاً محققان در برخورد با سیستم‌های باز، فرض را براثر گذاری بردارهای مشخص و در دسترس می‌گذارند و رفتار سیستم را در ارتباط با آن‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهند. در این مقاله افزایش رتبه آبراهه‌های حوضه‌های آبریز ایران در غالب 984 زیر حوضه در ارتباط با نسبت انشعاب، طول کل آبراهه‌ها، میانگین کل آبراهه‌ها و مساحت حوضه موردبررسی قرارگرفته است. به این منظور، ابتدا لایه رودخانه‌های اصلی و آبراهه‌ها از 30*30 DEM مستخرج از ماهوارهی SRTM تهیه گردید. پس از استخراج آبراهه در نرم‌افزار ArcGIS 10.3 بر اساس نظریه هورتن-استرالر رتبه‌بندی گردید. رابطه بین رتبه برابر آبراهه با مساحت حوضه آبریز و همچنین ارتباط بین ثابت نگهداشت ویژه با شیب و تراکم زهکشی، به عنوان خصوصیات فیزیوگرافی حوضه آبریز، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بین دو پارامتر مجموع رتبه آبراهه‌های یک حوضه آبریز و مساحت حوضه آبریز، در مجموع، رابطه مستقیمی وجود دارد به‌گونه‌ای که در اکثر حوضه‌های آبریز ضریب تبیین این دو پارامتر به 99% برآورد شده است. در حوضه‌های آبریز ایران مقدار ضریب تبیین نسبت انشعاب و افزایش رتبه رودخانه‌های از 35% در حوضه کویر سیاه کوه تا 82% در حوضه آبریز سفیدرود متغیر است. مساحت حوضه آبریز امکان دارد نسبت انشعاب را با ضریب تبیین 99% تحت تأثیر قرار دهد. در برخی از حوضه‌های آبریز ایران که تکتونیک فعال دارند یا رودخانه‌ها دچار اسارت و انحراف شده‌اند، گاه طول جریان در رتبه‌های پایین کمتر از رتبه‌های بالاتر است. به‌شرط آنکه توپوگرافی حوضه در طی زمان متعادل گردیده باشد، با افزایش رتبه آبراهه‌ها، میانگین طول جریان در همان رتبه افزایش می‌یابد. این فرض که هرچه ثابت نگهداشت حوضه بیشتر شود تراکم زهکشی حوضه کاهش می‌یابد، در اکثر حوضه‌های آبریز ایران با ضریب تبیین بالاتر از 90% قابل‌تعمیم است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فیزیوگرافی؛ نگهداشت ویژه؛ رده بندی رودخانه؛ حوضه آبریز | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 14 |
||
