تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,387 |
تعداد مقالات | 11,427 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,708,833 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,988,967 |
چیستی و چرایی تاثیر ادبیات عرفانی بر نگارگری ایرانی ( با رویکرد نشانه شناسانه ) | ||
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اسفند 1400 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpll.2022.129518.1630 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا شادآرام ![]() | ||
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور | ||
2استادیار گروه زبانشناسی دانشگاه پیام نور قزوین | ||
چکیده | ||
پس از ورود اسلام به ایران، گفتمان عرفانی تبدیل به گفتمان غالب فرهنگی شد و پیش و بیش از هر چیزی در ادبیات فارسی تجلی پیدا کرد. ادبیات عرفانی فارسی در طول قرون جهانبینی بخش عظیمی از جامعه ایرانی را شکل داد و از چنان پویایی و اقبالی برخوردار شد که توانست سایر هنرهای ایرانی از جمله نگارگری، به مثابه یکی از ملموسترین هنرهای قدیمی را تحت تاثیر و در خدمت خود نگه دارد. ادبیات عرفانی به صورت خاص در تکنیکهای زیباییشناسی هنر نگارگری ایرانی از جمله کاربرد نشانههای دیداری و دلالت-های آنها بسیار موثر واقع شد. مطالعه نگارگری ایرانی-اسلامی به مثابه متن فرهنگی- هنری میتواند مخاطب را به مجموعهای از رمزگان نشانهای رهنمون سازد که در بستر عرفان اسلامی شکل گرفتهاند. لذا در این پژوهش با هدف تحلیل چیستی و چرایی ارتباط ادبیات عرفانی و نگارگری ایرانی از منظر نشانهشناسی تلاش کردهایم تا به این پرسش پاسخ دهیم که تاثیر ادبیات عرفانی بر نظام دلالتگر نگارگری ایرانی چه کیفیتی دارد و ویژگیهای آن چگونه در نشانههای دیداری نگارهها متجلی شده است. واکاوی نشانههای دیداری همچون پرسپکتیو، چهره پردازی، رنگ، نور، قاب بندی و صور خیال در نگارههای ایرانی نشان می-دهد که دلالت این نشانههای دیداری بر مضامین عرفانی چون وحدت در کثرت، کیفیت نفس و روح انسانی، معنویت و نظام احسن حاکم بر جهان ، حرکت انسان متعالی از جهان مادی به جهان معنوی و جاودانگی است و نماد پردازی کلامی و تصویری در کنار مضامین ادبیات عرفانی، از مهمترین ویژگیهایی است که در این نگارهها تبلور یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات عرفانی؛ نگارگری ایرانی؛ نشانهشناسی؛ هنرهای تطبیقی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 36 |