تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,473 |
تعداد مقالات | 12,039 |
تعداد مشاهده مقاله | 22,306,901 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,795,324 |
پرورش مفاهیم کلامی در دیباچه مثنویهای امیرخسرو دهلوی | ||
پژوهشهای ادب عرفانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 بهمن 1400 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/jpll.2022.126943.1570 | ||
نویسندگان | ||
زهره نجفی* 1؛ پروانه سیدی2؛ جنان ایزدی3 | ||
1گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه صفهان، اصفهان، ایران | ||
3گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
دیباچه منظومه های غنایی همواره فضایی برای بیان اعتقادات و دیدگاههای شاعران است که پیش از ورود به داستان با طرح پارهای مسائل کلامی در تبیین اندیشههای خویش میکوشند. یکی از این شاعران امیرخسرو دهلوی است که در منظومههای خویش به پرورش مفاهیم کلامی میپردازد. در این مقاله به بررسی پرورش مفاهیم کلامی از طریق آیات و روایات در دیباچه مثنویهای امیرخسرو دهلوی پرداختهایم. نوع پژوهش، تحلیلی-توصیفی و روش آن کتابخانهای است. پس از بررسی دیباچهها از منظر کلامی، به این نتیجه رسیدهایم که امیرخسرو دهلوی در اکثر ابیاتی که متصضمّن مفاهیم کلامی است، به آیاتی از قرآن کریم و یا احادیثی از ائمۀ معصوم چه به صورت مستقیم و چه به روش غیرمستقیم و ضمنی استناد کرده و از این طریق به دنبال وصول به دو هدف بوده است؛ یکی اینکه سعی در پرورش مفاهیم کلامی از طریق استناد به آیات و روایات داشته تا عقایدش را از این طریق برای مخاطبانش باورپذیر کند و از سوی دیگر، در پی ادای احترام به قرآن کریم و احادیث ائمۀ معصوم بوده است. از میان سه منظومۀ مورد بررسی، مفاهیم کلامی در دیباچۀ منظومۀ هشت بهشت بیش از دو منظومۀ دیگر است و شاعر در دیباچۀ این منظومه مفاهیم متنوّع و متعدّدی از علم کلام را مورد بحث قرار داده است. اکثر مفاهیم کلامی به کار رفته در دیباچۀ این سه منظومه، مفاهیمی است که قبل از دهلوی در منظومههای دیگر شاعران نیز تکرار شده است، لیکن از نظر توجه به آیات و احادیث و روایاتی که به منظور مستندسازی و پرورش مفاهیم کلامی به کار رفته باشد، دهلوی یکی از شاعران برجسته است. | ||
کلیدواژهها | ||
امیرخسرو دهلوی؛ دیباچه؛ علم کلام؛ آیات و احادیث؛ پرورش مفاهیم | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 183 |