اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات42
تعداد شماره‌ها1,510
تعداد مقالات12,450
تعداد مشاهده مقاله24,649,933
تعداد دریافت فایل اصل مقاله10,413,224
کاظمی, مینا, نجفی, زهره. (1399). تبیین جایگاه صفت در گفتمان مدح. سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12(3), 149-168. doi: 10.22108/liar.2020.121461.1794
مینا کاظمی; زهره نجفی. "تبیین جایگاه صفت در گفتمان مدح". سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12, 3, 1399, 149-168. doi: 10.22108/liar.2020.121461.1794
کاظمی, مینا, نجفی, زهره. (1399). 'تبیین جایگاه صفت در گفتمان مدح', سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12(3), pp. 149-168. doi: 10.22108/liar.2020.121461.1794
کاظمی, مینا, نجفی, زهره. تبیین جایگاه صفت در گفتمان مدح. سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 1399; 12(3): 149-168. doi: 10.22108/liar.2020.121461.1794

تبیین جایگاه صفت در گفتمان مدح

فنون ادبی
مقاله 10، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 32، مهر 1399، صفحه 149-168    اصل مقاله (700.66 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2020.121461.1794
نویسندگان
مینا کاظمی1؛ زهره نجفی* 2
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
شعر مدحی آشکارترین نمونۀ شعر ایدئولوژیک در ادبیات کلاسیک فارسی است که در اصلی‌ترین کارکرد خود، حافظ منافع حاکمیت و تثبیت ­کنندۀ آن است. شاعران مدیحه‌سرا در مقام افرادی متعلق به نهاد قدرت، شعر به ­ویژه قالب قصیده را به ابزار زبانی تولید و گسترش گفتمان قدرت تبدیل کرده‌اند. بر این اساس، زبان در خدمت محتوا قرار گرفته و ابزاری مؤثر در برجسته سازی هدف های حاکمیت به کار رفته است. ایدئولوژی در تمام لایه‌های زبانی، امکان بروز و گسترش دارد و بررسی هریک از مقوله‌های زبانی در شناسایی سازکارهای ایدئولوژیک متن میسّر است. یکی از انواع مؤلفه‌های زبانی در متن، مقولۀ صفت است که از انواع کلمات اختیاری در ساخت متن شناخته می‌شود. مطالعۀ ساختار و محتوای صفت و چگونگی کاربرد آن در نقش عنصری زبانی در زمینۀ مدح، مقولۀ مدنظر این پژوهش بوده است. بررسی صفات به کاررفته در مدح با تکیه بر نمونه‌هایی از شش شاعر برجستۀ مدیحه سرا نشان می دهد شاعران با آگاهی از نقش صفت در شکل‌دهی معنا به خوبی از آن در گفتمان مدح استفاده و اهداف سیاسی خود را با ساخت های مختلف صفت و استفاده از آن در جایگاه های متفاوت در ساخت متن پیگیری کرده‌اند. کاربرد صفت در مدح به تأکید و تثبیت بر اقتدار، تمامیت خواهی، نمایش چهره‌ای آرمانی از ممدوح و قطبی سازی میان خودی و غیرخودی انجامیده است.
کلیدواژه‌ها
مدیحه؛ زبان؛ قدرت؛ صفت
مراجع

منابع

1. آقاگل­زاده، فردوس (1386). «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»، مجلۀ ادب­پژوهی، شمارۀ 1. صص 17-27.

2. احمدوند، شجاع (1396). قدرت و دانش در ایران دورۀ اسلامی، تهران: نی.

3. انوری، اوحدالدین محمد بن محمد (1337). دیوان اشعار انوری، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

4. انوری، حسن، احمدی گیوی، حسن (1387). دستور زبان فارسی 2، تهران: انتشارات فاطمی.

5. باطنی، محمدرضا (1375). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.

6. تاجیک، محمدرضا (1383). گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.

7. تمیم‌داری، احمد (1379). کتاب ایران: تاریخ ادب پارسی، مکتب‌ها، دوره‌ها، سبک‌ها و انواع ادبی، تهران: الهدی.

8. جوانمرد، مولود (۱۳۹۲). تحلیل ساختار و محتوای مدح و ستایش در قرن ششم. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

9. حق­شناس، علی­محمد (1383). زبان و ادبیات فارسی در گذرگاه سنت و مدرنیته، تهران: آگه.

10. خاقانی، بدیل بن علی (1382). دیوان خاقانی، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار.

11. خیامپور، عبدالرسول (1372). دستور زبان فارسی، تهران: کتابفروشی تهران.

12. دبیرمقدم، محمد (1383). زبان­شناسی نظری، پیدایش و تکوین دستور زایشی، تهران: سمت.

13. رضایی، والی و دیانتی، معصومه (1394). «نگاهی رده­شناختی به مقولۀ صفت در زبان فارسی»، فصلنامۀ زبان و ادب فارسی، دانشگاه آزاد سنندج، سال هفتم، شمارۀ 23، صص 113-134.

14. زرین­کوب، عبدالحسین (1351). درآمدی بر نقد ادبی، ج 1، تهران: امیرکبیر.

15. سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1388). دیوان سنایی غزنوی، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: انتشارات سنایی. چاپ هفتم.

16. شفاهی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی، تهران، مؤسسۀ انتشارات نوین.

17. شقاقی، فریبا (۱۳۹۱). بررسی سیر تطور مدح در قصاید فارسی تا پایان قرن هشتم، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

18. شعبانی، الهه (۱۳۹۰). مدح و ستایش در شعر فارسی از آغاز تا پایان قرن پنجم هجری (سبک خراسانی). رسالۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.

19. شمیسا، سیروس (1381). انواع ادبی، تهران: فردوس.

20. __________ (1386). بیان، تهران: میترا.

21. طبیب­زاده، امید (1385). ساخت­های اسنادی و سببی در زبان فارسی، نامۀ فرهنگستان، شمارۀ 32. صص 61-68.

22. ___________ (1388) «ظرفیت فعل»، نامۀ فرهنگستان، سال پنجم، صص 3-26.

23. فرخی سیستانی، علی بن جولوغ (1335). دیوان حکیم فرخی سیستانی، تهران: اقبال.

24. فرشیدورد، خسرو (1382). دستور مفصّل امروز. تهران: سخن.

25. فرکلاف، نورمن (1389). تحلیل انتقادی گفتمان، گروه مترجمان، تهران: دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه­ها.

26. فتوحی، محمود (1390). سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.

27. قریب، عبدالعظیم و همکاران (1370). دستور زبان فارسی (پنج استاد). به کوشش امیر اشرف الکتابی، تهران: سازمان انتشارات اشرفی.

28. کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی (1348). دیوان، به اهتمام حسین بحرالعلومی، تهران: انتشارات کتابفروشی دهخدا.

29. ماهوتیان، شهرزاد ((1387). دستورزبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی، تهران: مرکز.

30. مسیبی، راشین (۱۳۹۰). بررسی موضوع قدرت در مدایح عصر غزنوی، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.

31. مغاریی اصفهانی، ارمغان (۱۳۸۹). تحلیل دگریسی عناصر مدح در شعر سعدی و حافظ، پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهرکرد.

32. منوچهری، احمد بن قوص (1338). دیوان منوچهری دامغانی، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار.

33. مؤتمن، زین‌العابدین (1371). تاریخ تطور شعر فارسی، تهران: سخن.

34. ون­دایک، تئون آدریانوس (1389). مطالعاتی در تحلیل گفتمان، تهران، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

35.___________ (1394). تحلیل متن و گفتمان. ترجمۀ پیمان کی­فرخی، آبادان: پرسش.

36. Fairclough, Norman (1992). Discourse and Social Change, Cambridge: Polity Press.

37. Halliday, M (1985). An Introductional to Functional Grammar. London: Edward Arnold.

38. Van Dijk, Teun, Adrianus(1998). Opinions & Ideologies in the Press in Approaches to Media Discourse, Edited by Allen Belland & Peter Garret. 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 242
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 148


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب