تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,686 |
تعداد مقالات | 13,785 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,343,110 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,779,893 |
سبکشناسی لایۀ ترکیبی و بلاغی مناجات منظوم امام علی(ع) | ||
الهیات تطبیقی | ||
مقاله 13، دوره 11، شماره 23، خرداد 1399، صفحه 181-194 اصل مقاله (993.39 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/coth.2020.117927.1306 | ||
نویسندگان | ||
آمنه فروزان کمالی1؛ علی خضری* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
چکیده | ||
بررسی لایههای ترکیبی و بلاغی از مؤلفههای ساختاری آثار ادبی، راهی برای پیبردن به لایههای درونی اندیشۀ خالق اثر است که نقش بسزایی در انتقال مفاهیم دارد و به سخن، تعالی میبخشد. ادعیه و مناجات ائمه(ع)، سرشار از آموزههای بلند عرفانی و معنویاند که از عمق جانشان سرچشمه گرفته و روح حاکم بر آنها احساس عجز و ناتوانی و خواهش و التماس از معبود است. یکی از این آثار پرمایه، مناجات منظوم امام علی(ع) است. این مناجات دربردارندۀ حقایق و معارفی است که بیانکنندۀ توحید و توجه انسانها به ساحت مقدس ربوبی است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل و ارزیابی عوامل ساختاری و سبکی مناجات منظوم امام علی(ع) است تا از این رهگذر، میزان تأثیرگذاری مؤلفههای سبکی در انتقال مفاهیم آن به مخاطب تبیین شود. بر اساس این، با تکیه بر روش توصیفیتحلیلی، شناسههای سبکی مناجات در لایههای ترکیبی و بلاغی چون تقدیم و تأخیر، استفهام، ندا، تکرار، تضاد و ... بررسی شدهاند. یافتهها نشان میدهند ذوق سلیم در انتخاب واژگان متضاد و همنشینی آنها در محور مرکزی کلام، تکرار اصوات و واژگان و ... در تضرع حضرت به درگاه ربوبی و طلب رحمت و عطوفت باریتعالی مؤثر است. | ||
کلیدواژهها | ||
سبکشناسی؛ لایۀ ترکیبی؛ لایۀ بلاغی؛ مناجات منظوم امام علی(ع) | ||
مراجع | ||
منابع 1- قرآن کریم 2- ابنعقیل، بهاءالدین عبدالله، (1980م)، شرح ابنعقیل، الطبعه العشرون، القاهره، دار التراث. 3- بادینلو، الهام، (1393)، «مناجات امیرالمؤمنین(ع) در آئینه هنر»، مجلۀ بساتین، سال اول، شماره 1، صص 212-189. 4- التفتازانی، سعدالدین، (1416ق)، مختصرالمعانی، ط2، قم، دار الفکر. 5- الخطیب القزوینی، جلالالدین أبوعبدالله، (بیتا)، الایضاح فی علوم البلاغه، بیروت، دار الکتب العلمیه. 6- السکاکی، أبی بکر محمد بن علی، (1987م)، مفتاحالعلوم، الطبعه الثانیه، بیروت، دار الکتب العلمیه. 7- سیبویه، أبی بشر عمروبن عثمان بن قنبر، (1988م)، الکتاب، تحقیق و شرح عبدالسلام هارون، الطبعة الثالثة، القاهرة، مکتبة الخانجی. 8- شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1352)، «انواع ادبی و شعر فارسی»، خرد و کوشش، شماره 11 و 12، صص 119-96. 9- شمیسا، سیروس، (1370)، بیان، تهران، فردوس. 10- طبرسى، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمعالبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق، محمدجواد بلاغى، چاپ سوم، تهران، انتشارات ناصرخسرو. 11- طوسى، محمد بن حسن، (بیتا)، التبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیرعاملى، بیروت، دار احیاء التراث العربى، چاپ اول. 12- العلوی، الإمام یحیی بن حمزة بن علی بن إبراهیم، (1995م)، کتاب الطراز، مراجعة و ضبط و تحقیق، محمد عبد السلام شاهین، بیروت، دارالکتب العلمیّة. 13- فتوحی، محمود، (1390ش)، سبکشناسی؛ نظریهها، رویکردها و روشها، تهران، سخن، چاپ اول. 14- قاضی جرجانی، (2007م)، التعریفات؛ تحقیق نصرالدین تونسی، الطبعة الأولی، القاهرة، شرکة القدس للتصویر. 15- قمی، شیخعباس، (1381)، مفاتیحالجنان، قم، مؤسسۀ انتشارات مشهور، چاپ اول. 16- کزازی، جلالالدین، (1368ش)، زیباییشناسی سخن پارسی، تهران، مرکز. 17- گیرو، پی یر، (1380ش)، نشانهشناسی، ترجمۀ محمد نبوی، تهران، آگاه. 18- متقیزاده، عیسی و محمد کبیری، (1434ه)، «الجمله الشرطیه فی اللغه العربیه و مکانتها من سائر الجمل»، مجله اللغه العربیه و آدابها، السنه التاسعه، شماره 3، صص 47-64. 19- مسیری، منیرمحمود، (2005م)، دلالات التقدیم و التاخیر فی القرآن الکریم دراسه تحلیلیه، قاهره، مکتبه وهبه. 20- ملک ثابت، مهدی، (1385)، «نوع ادبی مناجاتهای منظوم فارسی»، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 179، صص 131-142. 21- موسی، حسین یوسف، (1410ق)، الإفصاح فی فقه اللغة، ط4، قم، مکتب الإعلام الإسلامی. 22- المیدانی، عبدالرحمن حسن، (1996م)، البلاغة العربیة أسسها وعلومها وفنونها، ط4، دمشق، دار القلم. 23- نازک الملائکه، (1989م)، قضایا الشعر المعاصر، ، بیروت، دار العلم للملایین، الطبعه الثامنه. 24- وحیدیان کامیار، تقی، (1390ش)، بدیع از دیدگاه زیباییشناسی، تهران، سمت. 25- الهاشمی، أحمد، (1999)، جواهرالبلاغه، ، بیروت، المکتبه العصریه، الطبعه الأولی. 26- همایی، استاد جلالالدین، (1364ش)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، جلد 2، تهران، انتشارات توس، چاپ سوّم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 335 |