تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,682 |
تعداد مقالات | 13,758 |
تعداد مشاهده مقاله | 32,153,679 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,729,609 |
شناخت الگووارههای فرهنگی و ادبی غالب در ترجمههای گلستان سعدی: تحلیل تطبیقی سه ترجمه از راس، رهاتسک و دوفرمری | ||
فنون ادبی | ||
مقاله 11، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 30، فروردین 1399، صفحه 167-184 اصل مقاله (1.01 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2020.123687.1880 | ||
نویسندگان | ||
حسن ذوالفقاری* 1؛ سیده زیبا بهروز2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی | ||
چکیده | ||
قابلیت گلستان از حیث پذیرفتگی فرهنگی و نیز غلبۀ عناصر آزاد از فرهنگ و مبتنیبر منطق انسانی و همگانی در آن، شاخصهای مهم است. در این مقاله، بهمنظور درک و دریافت بهتر این خصیصه، سه ترجمة معروف و قدیم از گلستان سعدی برای پژوهش انتخاب شدند؛ دو ترجمه به زبان انگلیسی از جیمز راس و ادوارد رهاتسک و سومی به زبان فرانسه از شارل دوفرمری. روش تحقیق مبتنیبر بررسی الگووارة ذهنی مترجم و نحوۀ درک مطلب و درجات پذیرش یا مقاومت در برابر آن است. بدین منظور از نظریات دو زبانشناس و مترجم، یعنی فرغال و آنتوان برمن، بهگونهای تلفیقی و براساس مبنایی نو استفاده شده و در انتهای بحث نیز نتیجه بررسیها در ترجمۀ باب هفتم گلستان (در تأثیر تربیت)، بهصورت کمّی ارائه شده است. نتایج این تحلیل، افزونبر مقایسه و ارزیابی ضمنی متون مقصد، نشان میدهد که در چهارچوب سه الگووارۀ مقید به فرهنگ، پذیرای فرهنگ و آزاد از فرهنگ، مترجمان در موارد بسیار کمی نسبت به فرهنگ زبان مبدأ مقاومت نشان دادهاند و غالباً الگووارۀ ذهنی آزاد از فرهنگ یا پذیرای فرهنگ، ساختار ذهنی آنان را شکل داده است؛ حتی موارد کمشمار مقاومت فرهنگی نیز تأثیر چندانی در کل دریافت آنان نداشته و خواننده به درک لازم و درست معنا رسیده است. همچنین در خصوص دو الگوی ادبی-زبانی (یعنی همخوانی و ناهمخوانی)، موارد نسبتاً اندک عدول از هنجار زبانی بیشتر ناشی از بدخوانی متن یا نارسایی در ترجمه بوده است نه غرابت معنایی یا دوریابی لفظی در متن مبدأ. | ||
کلیدواژهها | ||
ترجمۀ گلستان سعدی؛ الگوواره فرهنگی- ادبی؛ جیمز راس؛ رهاتسک؛ دوفرمری | ||
مراجع | ||
منابع 1. افضلی، علی و عطیه یوسفی (1395). نقد و بررسی ترجمه عربی گلستان سعدی بر اساس نظریه آنتوان برمن (مطالعه موردی کتاب الجلستان الفارسی اثر جبرائیل المخلع)، مجله پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، پیاپی ۱۴، بهار و تابستان، 65-84. 2. خرمی مشکانی، اکبر و احمد معینزاده (1386). بررسی مقابلهای برگردان انگلیسی اصطلاحات فرهنگمحور گلستان سعدی، مطالعات ترجمه، تابستان، شمارة ۱۸، 30-49. 3. سعدی، مصلحبن عبدالله (1379). گلستان: با معنی واژهها و شرح جملهها و بیتهای دشوار و برخی نکتههای دستوری و ادبی و فهرست آیات و اعلام و امثال و قوافی و قواعد دستوری، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ دوازدهم، تهران، صفیعلیشاه. 4. کهنموییپور، ژاله؛ منیرۀ قنبری (1395). «زیباییشناسی دریافت گلستان سعدی نزد مترجمان فرانسوی»؛ پژوهش ادبیات معاصر جهان، دورۀ 21، ش1، بهار و تابستان، 93-115. 5. هاشمی میناباد، حسن (1383). «فرهنگ در ترجمه و ترجمۀ عناصر فرهنگی»، فصلنامۀ مطالعات ترجمه، س 2، ش 25. 6. Anderson, R. C. )1977(. The Notion of Schemata and the Educational Enterprise:General Discussion of the Conference. In R. C. Anderson, R. J. Spiro and W. E. Montague (eds.), 1977:415-431 7. Beekman, J. & Callow, J. (1974). Translating the Word of God. Grand Rapids, MI: Zondervan. Berman, A. (2000). Translation and the Trials of the Foreign, in: Lawrence Venuti (ed.), The Translation Studies Reader, London: Rutledge, (p. 284-297). 8. Farghal, Mohammed, Literary Translation between Arabic and English: A schema-theoretic Model, Al-'Arabiyya, Georgetown University Press, Vol. 37 (2004), pp. 21-35 https://www.jstor.org/stable/43195529 9. Garro, L.C. (2000). Remembering what one knows and the construction of the past: A comparison of Cultural Consensus Theory and Cultural Schema Theory. Ethos, 28.3, 275-319. 10. Harvey, Sandor & Ian Higgins (1992). Thinking translation: A course in translation method, French to English, London: Routledge. 11. Ivir,V. (1991). Procedures and Strategies for the translation of culture. International Journal of Translation, 3: 48-60. 12. Newmark, P. (1988). A textbook of translation, New York: Prentice Hall. 13. Sadi Shirazi, Sheikh Moslehoddin (1823). SADI: Gulistan or Flower-Garden: Translated with an essay by James Ross: And a note upon the translator by Charles Sayle, London, 317 ps. Retrieved from https://archive.org/details/SadiGulistan 14. ------------------------- (1858). Gulistan ou le parterre des roses, par Sadi traduit par M. Ch. Defrémery, Paris: Librairie de firmin didot fréres, fils et CE,imprimeurs de l'institut de France 15. -------------------------- (2004). Selections from Saadi’s Gulistan, Translated by Ricard Newman, Based on the 1888 translation of Edward Rehatsek, New york: Global Scholarly Publications, International Society for Iranian Culture. 16. -------------------------- (2014). The Gulistan of Sa’di. Translated by Edward Rehatsek, created and published by Global Grey,©GlobalGrey 17. Samsami, Nayyere (1936). L’Iran dans la litterature francaise, A Phd. dissertation, Paris. 18. Shariati, Mohammad & Shariati, Ahmad (2014). A point about the quality of the English translation of Gulistan of Saadi by Rehatsek. International Journal of Laanguage & Translation Studies. 2(2), 1-10 Retrieved from http://www.eltsjournal.org | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 656 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 426 |