پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 42 |
| تعداد شماره‌ها | 1,537 |
| تعداد مقالات | 12,623 |
| تعداد مشاهده مقاله | 25,834,652 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,662,834 |
تبیین عوامل شناختی تأثیرگذار بر تمایل خانوارهای روستایی به زیست‌پذیری در شرایط خشکسالی در شهرستان هندیجان | ||
| جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
| مقاله 9، دوره 30، شماره 4 - شماره پیاپی 76، بهمن 1398، صفحه 139-160 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/gep.2020.122084.1280 | ||
| نویسندگان | ||
| مسلم سواری* 1؛ مهرداد مرادی2 | ||
| 1استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران | ||
| چکیده | ||
| خانوارهای روستایی شهرستان هندیجان مانند دیگر روستاییان استان خوزستان در چند سال اخیر به دلیل خشکسالی و افزایش گردوغبار با چالش‌های زیادی مواجه شده‌اند و سطح زیست‌پذیری آنان به‌شدت کاهش یافته است. در این زمینه، پژوهش حاضر با هدف کلی تبیین عوامل شناختی تأثیرگذار بر تمایل خانوارهای روستایی شهرستان هندیجان به زیست‌پذیری در شرایط خشکسالی انجام شد. جامعة آماری پژوهش، همة خانوارهای روستایی شهرستان هندیجان واقع در استان خوزستان با تعداد کل 1906 خانوار است. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان[1]، 230 نفر از آنها به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ای استاندارد است که روایی آن با پانل متخصصان و روایی سازه و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. در این پژوهش نظریة رفتار برنامه‌ریزی، مبنای کار قرار گرفت. نتایج نشان داد متغیرهای نگرش، هنجار اخلاقی، دانش سازگاری، خودکارآمدگی و حس تعلق مکانی تأثیر مثبت و معناداری بر تمایل به زیست‌پذیری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی دارند؛ این در حالی است که متغیر هویت فردی و رفتار درک‌شده اثر معناداری بر تمایل به زیست‌پذیری خانوارهای روستایی ندارد. گفتنی است متغیرهای مستقل 5/84درصد از واریانس متغیر وابستة پژوهش (تمایل به زیست‌پذیری) را تبیین کرده‌اند. در این زمینه با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود با بهبود دانش سازگاری و خودکارآمدی خانوارهای روستایی، سطح زیست‌پذیری آنان در شرایط خشکسالی بهبود یابد. [1]. Krejcie and Morgan | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیست‌پذیری؛ سازگاری؛ پایداری معیشت؛ خشکسالی؛ مخاطرات محیطی | ||
| اصل مقاله | ||
|
مقدمه محدودة پژوهش ابزار اصلی این پژوهش، پرسش‌نامه‌ای استاندارد و از پیش آزمون‌شده است؛ شامل بخش‌های ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای سرپرست خانوار روستایی، چهار گویه برای سنجش تمایل به زیست‌پذیری در شرایط خشکسالی (Chan & Bishop, 2013: 102; Lee, 2011: 308; Greaves et al., 2013: 10- 120; Russel & Fielding, 2010: 12)، چهار گویه برای سنجش نگرش (Läpple & Kelley, 2013: 19)، چهار گویه برای سنجش هنجار ذهنی (De Bruijn, 2010: 22; Wauters et al., 2010: 94)، چهار گویه برای سنجش رفتار درک‌شده (De Leeuw et al., 2015: 136)، سه گویه برای هویت فردی (Yue et al., 2012: 562)، چهار گویه برای سنجش احساس تعلق مکان (Lee & Shen, 2013: 308)، سه گویه برای سنجش دانش سازگاری (Movahedi et al., 2017: 111; Smith et al., 2014: 122) و سه گویه برای سنجش خودکارآمدی (Yadav & Pathak, 2016: 128)؛ (جدول ۱).
تمایل 716/0 **595/9 905/0 668/0 856/0
سپاسگزاری | ||
| مراجع | ||
|
منابع آزادی، یوسف، یزدان‌پناه، مسعود، فروزانی، معصومه، محمودی، حسین، (1397). بررسی عوامل مؤثر بر ادراک خطر مواجهه با تغییرات آب و هوایی؛ موردشناسی: گندمکاران شهرستان کرمانشاه، جغرافیا و مخاطرات محیطی، دورة 7، شمارة ۲۷، 121-134. امیرخانی، ستاره، چیذری، محمد، (1388). بررسیعواملمؤثربرنوعمدیریتگندمکارانشهرستانورامیندرزمینةخشکسالی، سومین کنگرة علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران، 107- 118. بنی‌نعیمه، سارا، حسونیزاده، هوشنگ، حمادی، کاظم، نوذریان، لیلا، (1397). بررسیوضعیتخشکسالیبااستفادهازتحلیل‌هایسینوپتیکیدراستانخوزستان، هفتمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران، تهران، 1- 14. خورانی، اسدالله، خواجه، محمد، (1393). بررسیهمزمانیروندخشکسالیوافتسطحآب‌هایزیرزمینی؛ مطالعةموردی:دشتداراب، فصلنامة برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورة 18، شمارة ۲، 58- 79. دلفیان، فرح، یزدان‌پناه، مسعود، فروزانی، معصومه، یعقوبی، جعفر، (1396). بررسیرفتارهایمدیریتیکشاورزاندرهنگامخشکسالیبهعنوانپاسخ‌هایپیشگیرانه؛موردمطالعه: شهرستاندهلران، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات طبیعی، دورة 4، شمارة 4، 79- 92. راحمی اردکانی، علی، اسماعیلپور، یحیی، محمدی، یاسر، غلامی، حمید، (1397). تحلیلعاملیموانعمشارکتجوامعمحلیدرطرح‌هایاحیایزیستیوبیابان‌زداییطرحترسیبکربندرمنطقةلیوپی،زرقان،استانفارس، پژوهش‌های آبخیزداری (پژوهش و سازندگی)، دورة 31، شمارة ۲، 27- 40. رحیمی فیض‌آباد، فاطمه، یزدان‌پناه، مسعود، فروزانی، معصومه، محمدزاده، سعید، برتون، رابرت، (1395). تبیین رفتار حفاظت از آب کشاورزی با استفاده از تئوری توسعه‌یافتة رفتار برنامه‌ریزی‌شده؛ مورد مطالعه: شهرستان الشتر، مجلة علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دورة 12، شمارة 2، 1- 17. سواری، مسلم، شعبانعلی فمی، حسین، ایروانی، هوشنگ، اسدی، علی، (1397). طراحیالگویپایدارسازیمعیشتکشاورزانکوچک‌مقیاسدرشرایطخشکسالیدراستانکردستان، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دورة 5، شمارة ۲، 1- 18. سواری، مسلم، مرادی، مهرداد، (1398). ارائةمدلیبرایسنجشوضعیتزیست‌پذیریخانوارهایروستاییدرشرایطخشکسالی، همایش ملی صنعت و تجاری‌سازی کشاورزی، اهواز، 1- 12. سواری، مسلم، شوکتی‌آمقانی، محمد، (1398). شناسایی راهکارهای سازگاری کشاورزان کوچک‌مقیاس در مقابله با خشکسالی در استان آذربایجان غربی، فصلنامة برنامه‌ریزی فضایی، دورة 9، شمارة 4، 17- 42. سورانی، فاطمه، احمدوند، مصطفی، (1398). تعیین‌کننده‌های رفتار تولید ضایعات مواد غذایی خانوارها در بخش مرکزی شهرستان نجف‌آباد: کاربرد مدل تلفیقی، فصلنامة علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دورة 1، شمارة 15، 1- 17. صافی سیس، یحیی، موحد محمدی، حمید، رضوانفر، احمد، پیشبین، احمدرضا، رضایی، عبدالمطلب، (1398). تحلیل عوامل مؤثر بر سطح به‌کارگیری فناوری تراریخته در مراکز تحقیقات کشاورزی ایران، فصلنامة علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دورة 1، شمارة 15، 1- 22. غلامی، مصیب، علی‌بیگی، امیرحسین، (1393). شناساییروش‌هایبومیدرمدیریتخشکسالی؛مطالعةموردی:شهرستانسرپلذهاب، فصلنامة پژوهش‌های روستایی، دورة 5، شمارة 3، 611- 683. کریمی مشاور، مهرداد، نگین‌تاجی، فرشاد، (1397). تأثیر هویت مکانی بر ایجاد حس وابستگی و نقش آن در شکل‌گیری شهری؛ مطالعة موردی: شهر یاسوج، نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، دورة 9، شمارة 33، 69- 84. مهری‌چروده، میثم، بنی‌نعیمه، سارا، (1392). بررسیخشکسالیونوساناتاقلیمیماهشهر،هندیجانودهملابااستفادهازشاخصاستانداردبارش، همایش ملی پژوهش‌های محیط‌زیست ایران، انجمن ارزیابان محیط‌زیست هگمتانه، همدان، 1- 12. Adimassu, Z., Kessler, A., (2016). Factors affecting farmers’ coping and adaptation strategies to perceived trends of declining rainfall and crop productivity in the central Rift valley of Ethiopia, Environmental Systems Research, Vol 5, 13 p.
Ajzen, I., (1991). The theory of planned behavior, Organizational behavior and human decision processes, Vol 50, Pp 179- 211.
Ajzen, I., (2002). Perceived behavioral control, self‐efficacy, locus of control, and the theory of planned behavior, Journal of applied social psychology, Vol 32, Pp 665- 683.
Alauddin, M., Sarker, M.A.R., (2014). Climate change and farm-level adaptation decisions and strategies in drought-prone and groundwater-depleted areas of Bangladesh: an empirical Investigation,Ecological Economics, Vol 106, Pp 204- 213.
Alzahrani, A.I., Mahmud, I., Ramayah, T., Alfarraj, O., Alalwan, N., (2017). Extending the theory of planned behavior (TPB) to explain online game playing among Malaysian undergraduate students, Telematics and Informatics, Vol 34, Pp 239- 251.
Artikov, I., Hoffman, S.J., Lynne, G.D., Zillig, L.M.P., Hu, Q., Tomkins, A.J., Waltman, W., (2006). Understanding the influence of climate forecasts on farmer decisions as planned behavior, Journal of Applied Meteorology and Climatology, Vol 45, Pp 1202- 1214.
Below, T.B., Mutabazi, K.D., Kirschke, D., Franke, C., Sieber, S., Siebert, R., Tscherning, K., (2012). Can farmers’ adaptation to climate change be explained by socio-economic household-level variables?, Global Environmental Change, Vol 22, Pp 223- 235.
Bremer, J., Linnenluecke, M.K., (2017). Determinants of the perceived importance of organisational adaptation to climate change in the Australian energy industry, Australian Journal of Management, Vol 42, Pp 502- 521.
Bryan, E., Ringler, C., Okoba, B., Roncoli, C., Silvestri, S., Herrero, M., (2013). Adapting agriculture to climate change in Kenya: Household strategies and determinants,Journal of environmental management, Vol 114, Pp 26- 35.
Chan, L., Bishop, B., (2013). A moral basis for recycling: Extending the theory of planned behavior, Journal of Environmental Psychology, Vol 36, Pp 96- 102.
De Bruijn, G.J., (2010). Understanding college students’ fruit consumption‚Integrating habit strength in the theory of planned behavior, Appetite, Vol 54, Pp 16- 22.
De Leeuw, A., Valois, P., Ajzen, I., Schmidt, P., (2015). Using the theory of planned behavior to identify key beliefs underlying pro-environmental behavior in high-school students: Implications for educational interventions, Journal of environmental psychology, Vol 42, Pp 128- 138.
Deressa, T.T., Hassan, R.M., Ringler, C., (2011). Perception of and adaptation to climate change by farmers in the Nile basin of Ethiopia, Journal of Agricultural Science, Vol 149, Pp 23- 31.
Fengjiao, Z., Bing, W., Jie, X., Linbo, L., (2013). Analyzing public transportation competitiveness based on the theory of planned behavior,Fourth International Conference on Transportation Engineering, USA, Pp 3139- 3147.
Figueroa, B., Rotarou, E.S., (2016). Sustainable development or eco-collapse: Lessons for tourism and development from Easter Island, Sustainability, Vol 8, 1093 p.
Foster, A.D., Rosenzweig, M.R., (2010). Microeconomics of Technology Adoption, Economic Growth Center, Yale University Center, Vol 984, 125 p.
Goh, E., Ritchie, B., Wang, J., (2017). Non-compliance in national parks: An extension of the theory of planned behavior model with pro-environmental values, Tourism Management, Vol 59, Pp 123- 127.
Goulao, M.F., (2014). The Relationship between self-efficacy and academic achievement in adults' learners, Athens Journal of Education, Vol 3, Pp 237- 246.
Greaves, M., Zibarras, L.D., Stride, C., (2013). Using the theory of planned behavior to explore environmental behavioral intentions in the workplace, Journal of Environmental Psychology, Vol 34, Pp 109- 120.
Gregory, G.D., Leo, M.D., (2003). Repeated behavior and environmental psychology: the role of personal involvement and habit formation in explaining water consumption, Journal of Applied Social Psychology, Vol 33, Pp 1261- 1296.
Hirsh, J.B., (2014). Environmental sustainability and national personality, Journal of Environmental Psychology, Vol 38, Pp 233- 240.
IPCC‚ (2014). Summary for Policymakers‚ In C.B.‚ Field, V.R.‚ Barros, D.J.‚ Dokken, K.J.‚ Mach, M.D.‚ Mastrandrea, T.E.‚ Bilir et al.‚ (Eds.), Climate Change (2014). Impacts, Adaptation, and Vulnerability‚ Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate.
Keshavarz, M., Karami, E., (2014). Farmers' decision-making process under drought, Journal of arid environments, Vol 108, Pp 43- 56.
Keshavarz, M., Maleksaeidi, H., Karami, E., (2017). Livelihood vulnerability to drought: A case of rural Iranm‚ International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol 21, Pp 223- 230.
Khanal, U., Wilson, C., Hoang, V.N., Lee, B., (2018). Farmers' adaptation to climate change, its determinants and impacts on rice yield in Nepalm‚Ecological Economics, Vol 144, Pp 139- 147.
Khoshmaram, M., Shiri, N., Shinnar, R. S., Savari, M., (2020). Environmental support and entrepreneurial behavior among Iranian farmers: The mediating roles of social and human capital, Journal of Small Business Management, Vol 7, Pp1- 25.
Kichamu, E.A., Ziro, J.S., Palaniappan, G., Ross, H., (2018). Climate change perceptions and adaptations of smallholder farmers in Eastern Kenya, Environment, development and sustainability, Vol 20, Pp 2663- 2680.
Knox, J., Hess, T., Daccache, A., Wheeler, T., (2012). Climate change impacts on crop productivity in Africa and South Asia, Environmental Research Letters, Vol 7, Pp 33- 34.
Koen, J., Klehe, U.C., Van Vianen, A.E., (2013). Employability among the long-term unemployed: A futile quest or worth the effort?, Journal of Vocational Behavior, Vol 82, Pp 37- 48.
Kiu Weber, C.I., Duchateau-Nguyen, G., Solier, C., Schell-Steven, A., Hermosilla, R., Nogoceke, E., Block, G., (2014). Cardiovascular risk markers associated with arterial calcification in patients with chronic kidney disease Stages 3 and 4, Clinical kidney journal, Vol 7, Pp 167- 173.
Lapple, D., Kelley, H., (2013). Understanding the uptake of organic farming: Accounting for heterogeneities among Irish farmers, Ecological Economics, Vol 88, Pp 11- 19.
Lee, K., (2011). The role of media exposure, social exposure and biospheric value orientation in the environmental attitude-intention-behavior model in adolescents‚ Journal of environmental psychology, Vol 31, Pp 301- 308.
Liu, Z., Smith, W.J., Safi, A.S., (2014). Rancher and farmer perceptions of climate change in Nevada, USA‚ Climatic change, Vol 122, Pp 313- 327.
Livingston, M., Bailey, N., & Kearns, A., (2008). People’s attachment to place: the influence of neighborhood deprivation, Chartered Institute of Housing, for the Joseph Rowntree Foundation, 1457 p.
Movahedi, R., Izadi, N., Aliabadi, V., (2017). Estimating of Environmental Knowledge and Attitude and Its Relation-ship with Socio-Political Factors (Case Study: Agricultural Knowledge-Based Companies Staffs of Hamedan and Kermanshah)‚ Journal of Environmental Education and Sustainable Development, Vol 5, Pp 97- 111.
Neo, S.M., Choong, W.W., Ahamad, R.B., (2017). Differential environmental psychological factors in determining low carbon behavior among urban and suburban residents through responsible environmental behavior model, Sustainable cities and society, Vol 31, Pp 225-233.
Nevitt, J., Hancock, G.R., (2001). Performance of bootstrapping approaches to model test statistics and parameter standard error estimation in structural equation modeling, Structural equation modeling, Vol 8, Pp 353- 377.
Pozzi, W., Sheffield, J., Stefanski, R., Cripe, D., Pulwarty, L.G. de Goncalves, J.G. de Mattos, B., Lawford, R., (2015). Toward global drought early warning capability: Expanding international cooperation for the development of a framework for monitoring and forecasting, Bulletin of the American Meteorological Society, Vol 12, Pp112- 191.
Rahmanian Koushkaki, M., Chizari, M., Havasi, A., (2012). Study of factors affecting agricultural students' entrepreneurial Intentions University of Ilam, Entrepreneurship Development, Vol 4, Pp 125- 144.
Rahut, D.B., Ali, A., (2017). Coping with climate change and its impact on productivity, income, and poverty: evidence from the Himalayan region of Pakistan, International journal of disaster risk reduction, Vol 24, Pp 515- 525.
Russell, S., Fielding, K., (2010). Water demand management research: A psychological perspective, Water resources research, Vol 46, 12 p.
Sawitri, D.R., Hadiyanto, H., Hadi, S.P., (2015). Pro-environmental behavior from a social cognitive theory perspective, Procedia Environmental Sciences, Vol 23, Pp 27- 33.
Shikuku, K.M., Winowiecki, L., Twyman, J., Eitzinger, A., Perez, J.G., Mwongera, C., Läderach, P., (2017). Smallholder farmers’ attitudes and determinants of adaptation to climate risks in East Africa, Climate Risk Management, Vol 16, Pp 234- 245.
Smith Jr, W.J., Liu, Z., Safi, A.S., Chief, K., (2014). Climate change perception, observation and policy support in rural Nevada: A comparative analysis of Native Americans, non-native ranchers and farmers and mainstream America, Environmental science & policy, Vol 42, Pp 101- 122.
Tesfaye, W., Seifu, L., (2016). Climate change perception and choice of adaptation strategies: Empirical evidence from smallholder farmers in east Ethiopia‚ International Journal of Climate Change Strategies and Management, Vol 8, Pp 253- 270.
Tisen, O.N., (2014). The Institute of Pre-Judicial Arrangement on Cooperation as a Simplified Form of Justice‚Russ, Jurid‚ Vol 12, 94 p.
Trell, E.M., van Hoven, B., Huigen, P., (2012). It's good to live in Järva-Jaani but we can't stay here’: Youth and belonging in rural Estonia, Journal of Rural Studies, Vol 28, Pp 139-148.
Ubisi Nomcebo, R., Mafongoya Paramu, L., Kolanisi, U., Jiri, O., (2017). Smallholder farmer’s perceived effects of climate change on crop production and household livelihoods in rural Limpopo province, South Africa,Change and Adaptation in Socio-Ecological Systems, Vol 3, 27 p.
Wauters, E., Bielders, C., Poesen, J., Govers, G., Mathijs, E., (2010). Adoption of soil conservation practices in Belgium: an examination of the theory of planned behavior in the agri-environmental domain‚ Journal of Land Use Policy, Vol 27, Pp 86- 94.
Yadav, R., Pathak, G.S., (2016). Intention to Purchase Organic Food among Young Consumers: Evidences from a Developing Nation, Appetite, Vol 96, Pp 122- 128.
Yaro, J.A., Teye, J.K., Bawakyillenuo, S., (2016). An assessment of determinants of adaptive capacity to climate change/variability in the rural savannah of Ghana, In Adaptation to Climate Change and Variability in Rural West Africa, Springer Cham, Vol 25, Pp 59- 82.
Yazdanpanah, M., Forouzani, M., (2015). Application of the Theory of Planned Behavior to Predict Iranian Students' Intention to Purchase Organic Food, Journal of Cleaner Production, Vol 107, Pp 342- 352.
Yazdanpanah, M., Forouzani, M., Hojjati, M., (2015). Willingness of Iranian Young Adults to Eat Organic Foods: Application of the Health Belief Model, Food Quality and Preference, Vol 41, Pp 75- 83.
Yazdanpanah, M., Komendantova, N., Ardestani, R.S., (2015). Governance of energy transition in Iran: Investigating public acceptance and willingness to use renewable energy sources through socio-psychological model, Journal of Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol 45, Pp 565- 573.
Yazdanpanah, M., Zobeidi, T., Bakhtiari, Z., (2017). Determinate of factors influencing intention to stay and reside in rural among rural students,Journal of Research & Rural Planning, Vol 6, Pp 105- 117.
Yegbemey, R.N., Biaou, G., Yabi, J.A., Kokoye, S.E.H., (2014). Does Awareness Through Learning About Climate Change Enhance Farmers’ Perception of and Adaptation to Climate Uncertainty?, In International Perspectives on Climate Change, Vol 332, Pp 227- 238.
Yue, Z., Li, S., Feldman, M. W., Du, H., (2010). Floating choices: a generational perspective on intentions of rural–urban migrants in China, Environment and Planning, Vol 42, Pp 545-562
Zarafshani, K., Sharafi, L., Azadi, H., Hosseininia, G., De Maeyer, P., Witlox, F., (2012). Drought vulnerability assessment: The case of wheat farmers in Western Iran,Global and Planetary Change, Vol 98, Pp 122- 130.
Zhang, P., Zhang, J., Chen, M., (2017). Economic impacts of climate change on agriculture: The importance of additional climatic variables other than temperature and precipitation, Journal of Environmental Economics and Management, Vol 83, Pp 8- 31. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 434 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 233 |
||