اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات42
تعداد شماره‌ها1,510
تعداد مقالات12,454
تعداد مشاهده مقاله24,682,751
تعداد دریافت فایل اصل مقاله10,421,449
گنجی, نرگس, اشراقی, فاطمه. (1399). توسلات ادبیات عرفانی به هنرهای سنتی نمایشی با تکیه بر نمایش عروسکی. سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12(1), 1-20. doi: 10.22108/liar.2020.119747.1731
نرگس گنجی; فاطمه اشراقی. "توسلات ادبیات عرفانی به هنرهای سنتی نمایشی با تکیه بر نمایش عروسکی". سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12, 1, 1399, 1-20. doi: 10.22108/liar.2020.119747.1731
گنجی, نرگس, اشراقی, فاطمه. (1399). 'توسلات ادبیات عرفانی به هنرهای سنتی نمایشی با تکیه بر نمایش عروسکی', سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 12(1), pp. 1-20. doi: 10.22108/liar.2020.119747.1731
گنجی, نرگس, اشراقی, فاطمه. توسلات ادبیات عرفانی به هنرهای سنتی نمایشی با تکیه بر نمایش عروسکی. سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه اصفهان, 1399; 12(1): 1-20. doi: 10.22108/liar.2020.119747.1731

توسلات ادبیات عرفانی به هنرهای سنتی نمایشی با تکیه بر نمایش عروسکی

فنون ادبی
مقاله 2، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 30، فروردین 1399، صفحه 1-20    اصل مقاله (954.23 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2020.119747.1731
نویسندگان
نرگس گنجی* 1؛ فاطمه اشراقی2
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2پژوهشگر پسادکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
یکی از زمینه‌ها در پژوهش‌های ادبی بررسی پیوند هنر و ادبیات و دادوستدهایی است که از دیرباز میان این دو در جریان بوده است. از جلوه‌‌های آمیختگی ادبیات و هنر که به ‌درستی توجه پژوهش‌های پیشین را جلب نکرده آن است که عارفان ایرانی و عرب، در تألیفات منظوم و منثور خود، توسلات شگفت‌انگیزی به هنر‌های نمایشی عروسکی داشته‌اند. این پژوهش با دقت نظر در رویکرد هنرمندانة عارفان به نمایش عروسکی، به‌ویژه نمایش سایه، و با تکیه بر روش اسنادی‌ـ ‌تحلیلی این نکته را تببین می‌کند که چگونه متون عرفانی عربی و فارسی، تصویر رمزی نمایش عروسکی را به مثابۀ ابزاری برای بیان دریافت‌های شهودی به کار بسته‌اند. سپس با بررسی کهن‌ترین یافته‌های پژوهش در زمینه کاربرد تصویر رمزی نمایش عروسکی، به ترتیب تاریخی، به بیان اسناد و آثار کاربست این هنر در متون عربی و فارسی می‌پردازد تا روشن شود از چه زمانی و چگونه اندیشمندان و ادیبان عارف برای بیان اندیشه‌‌های هستی‌شناسانه و عارفانه خود به این هنر نمایشی تمسک جسته‌اند. یافته‌‌های پژوهش بیانگر آن است که بهره‌جستن ابن‌حزم اندلسی (384 ـ 456هـ.ق) از نمایش عروسکی، در تبیین اوضاع ناپایدار دنیا، از دیرینه‌ترین توسلاتِ هستی‌شناسانه به این هنر است. پس از وی، ابن‌عربی (560 ـ640ق) و گروهی از ادیبان صوفیه در تبیین اندیشه‌‌های خود به‌ویژه مباحث «وحدت وجود» و «توحید افعالی» با تمسک به این هنر سنتی توانسته‌اند پیچیده‌ترین مفاهیم هستی‌شناسانه را به مخاطبان منتقل سازند.
کلیدواژه‌ها
ادبیات عرفانی؛ نمایش عروسکی؛ رمز؛ تصویر رمزی
مراجع

منابع

  1. الأبشیهی، شهاب ‌‌الدین (1412ه). المستطرف فی کلّ فنّ مستظرف، ج 2، بیروت: دار مکتبة‌‌ الحیاة.
  2. ابن‌‌الجوزی، أبو‌‌الفرج (1985). المدهش، تحقیق مروان قبانی، ج 1، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  3. ابن‌ حزم الأندلسی، أبو محمد (1420ه). الأخلاق والسیر، بیروت: دار ابن حزم.
  4. ابن‌‌‌الفارض، أبو حفص (1425ه) شرح‌‌ التائیة، شرح داود بن محمود القیصری، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  5. ابن‌ عربی، محیی‌‌الدین (1416ه). الدیوان، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  6. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1420ه). الفتوحات‌ ‌المکیة، ج 1 و 5، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  7. ـــــــــــــــــــ (1336ه). التدبیرات ‌‌الإلهیة فی إصلاح المملکة الإنسانیة، لیدن: بریل.
  8. افلاطون (1390). جمهوری، ترجمه فؤاد رحمانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  9. ایزوتسو، توشیهیکو (1394). صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه محمدجواد گوهری، تهران: روزنه.
  10. بقلی شیرازی، روزبهان (1360). شرح شطحیات، تصحیح هنری کربن، تهران: طهوری.
  11. بیضایی، بهرام (1392). نمایش در ایران، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
  12. پورنامداریان، تقی (1391). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، تهران: علمی و فرهنگی.
  13. جامی، عبدالرحمن (1360). لوامع و لوایح، تهران: فرهنگ ایران زمین.
  14. ـــــــــــــــــ (1378). هفت اورنگ، تصحیح گروهی از پژوهشگران، تهران: میراث مکتوب.
  15. جهانگیری، محسن (1361). محیی‌الدین بن عربی، تهران: دانشگاه تهران.
  16. چدویک، چارلز (1375). سمبولیسم، ترجمه مهدی سحابی، تهران: مرکز.
  17. الخفاجی، شهاب‌‌الدین (1386ه). ریحانة ‌الألبّاء وزهرة‌ الحیاة ‌الدنیا، تحقیق عبد‌ الفتاح محمد الحلو، ج 1، القاهرة: مطبعة عیسی البابی وشرکاؤه.
  18. رضی، هاشم (1379). حکمت خسروانی، تهران: بهجت.
  19. سهلگی، محمد (1384). دفتر روشنایی: از میراث عرفانی بایزید بسطامی، ترجمه و مقدمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
  20. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392). زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن.
  21. شیمل، آناماری (2006). الأبعاد‌ الصوفیة فی ‌الإسلام وتاریخ‌ التصوف، ترجمة محمد إسماعیل السیّد ورضا حامد قطب، کولونیا: الجمل.
  22. الصفدی، صلاح‌الدین (1305ه). الغیث المسجم فی شرح لامیة العجم، ج 2، القاهرة: الأزهریة المصریة.
  23. الطوسی، أبو نصر السرّاج (1914). اللمع فی التصوف، تصحیح رنولد نیکلسون، لیدن: بریل.
  24. عراقی، فخرالدین (1353). رساله لمعات و رساله اصطلاحات فخرالدین عراقی، تهران: خانقاه نعمت‌اللهی.
  25. عطار، فریدالدین (1362). دیوان عطار، تهران: علمی و فرهنگی.
  26. الغزالی، أبوحامد (1426ه). إحیاء علوم الدین، بیروت: دار ابن حزم.
  27. فرغانی، سعیدالدین (1398ه). مشارق الدراری، مشهد: انجمن فلسفه و عرفان اسلامی.
  28. القاشانی، عبدالرزاق (1976). شرح القاشانی على فصوص الحکم، القاهرة: الیمنیة.
  29. کاشفی سبزواری، حسین (1350). فتوت‌نامه سلطانی، تهران: بنیاد فرهنگ.
  30. کاکایی، قاسم (1382). وحدت وجود: به روایت ابن‌عربی و مایستر اکهارت، تهران: هرمس.
  31. ـــــــــــــ ؛ و آمنه یزدان‌پناه (1392). «تأثیر اعتقاد به توحید افعالی بر پذیرش جبر یا اختیار از نظر غزالی و ابن‌عربی»، پژوهشنامه عرفان، شماره 10، صص 54 ـ 29.
  32. لاهیجی، محمد (1366). مفاتیح ‌‌الاعجاز فی شرح گلشن راز، تهران: محمودی.
  33. المرادی، أبو‌‌الفضل (1301ه). سلک‌‌ الدرر فی أعیان ‌‌القرن ‌‌الثانی عشر، ج 1، القاهرة: المیریظ العامرة.
  34. مولوی، جلال‌الدین (1376). کلیات شمس تبریزی، تهران: امیر کبیر.
  35. ــــــــــــــــــ (1365). مجالس سبعه، تصحیح توفیق سبحانی، تهران: کیهان.
  36. ــــــــــــــــــ (1387). فیه ما فیه، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: زوار.
  37. نظامی، جمال‌الدین (1351). کلیات خمسه، تهران: امیر کبیر.
  38. ـــــــــــــــــ (1378). اقبالنامه، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: قطره.
  39. هدایت، صادق (1313). ترانه های خیام، تهران: جاویدان.
 

40. Buturvić, Amila (1993). Sociology of Popular Drama in Mediaeval Egypt: Ibn Daniyal and his Shadow Play, PhD Dissertation, McGill University, Montreal

41. Cudden, J.A (2013). A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, UK: Wiley-Blackwell

42. Moreh, Shmuel (1987). »The Shadow Play (Khayal al-Zill) in Light of Arabic Literature«, Journal of Arabic Literature, Vol: 18, pp 46 – 61.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 629
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 359


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب