
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,715 |
تعداد مقالات | 14,055 |
تعداد مشاهده مقاله | 34,044,593 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,632,153 |
زمینشیمی آپاتیت و سنگهای میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه (شمالخاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پترولوژی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 5، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41، اردیبهشت 1399، صفحه 73-102 اصل مقاله (3.31 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/ijp.2020.115080.1118 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
میثم قلی پور1؛ مهرداد براتی* 2؛ ابراهیم طالع فاضل3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1زمین شناسی, علوم پایه, دانشگاه بو علی سینا, همدان, ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2زمین شناسی، علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا, همدان، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3زمین شناسی, علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان, ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منطقة لکهسیاه در پهنة ایران مرکزی و در 40 کیلومتری شمالخاوری شهرستان بافق در استان یزد جای دارد. واحدهای سنگی منطقه به سن کامبرین زیرین و دربردارندة ریولیت، آندزیت و سنگهای آذرآواری هستند. این سنگها بیشتر بافت پورفیری تا گلومروپورفیری نشان میدهند. سنگهای آذرین درونی منطقه به شکل استوک و دایک جایگزین شدهاند و ترکیب مونزونیتی و دیوریتی و بافت اینترگرانولار و گرانولار دارند. برپایة ویژگیهای زمینشیمیایی این سنگها از سری ماگمایی کالکآلکالن بهشمار میروند و متاآلومینوس تا پرآلومینوس هستند. الگوی فراوانی عنصرهای خاکی کمیاب در کانی آپاتیت کانسار از LREE نسبت به HREE غنیشدگی نشان میدهد. این الگو از ویژگیهای کانسارهای آهن تیپ کایروناست. همچنین، در سنگ میزبان LILE (مانند: Rb، Ba، La، U، K و Th) غنیشدگی و HFSE (مانند: Nb، Ta، Zr و Y) تهیشدگی نشان میدهند. این ویژگی نشانة ماگماتیسم در پهنههای فرورانشی است. برپایة میزان غلظت عنصرهای کمیاب و فرعی، از دیدگاه زمینساختی، سنگهای آتشفشانی و آذرین درونی به محدودة کمان ماگمایی متعلق هستند. شواهد نشان میدهند ماگمای نخستینِ سازندة این سنگها پیامد ذوببخشی پوستة اقیانوسی فرورو در پهنة فرورانش است و هنگام بستهشدن حوضه اقیانوسی پروتوتتیس پدید آمده است. ماگمای اکسیدی سرشار از آهن و فسفر از جدایش ماگماهای مافیک نخستین پدید آمده است و از راه گسلها و شکستگیها به سطوح بالاتر راه یافته است. بررسی ترکیب ایزوتوپی اکسیژن و هیدروژن کوارتز همراه با کانسنگ مگنتیت در این کانسار و محاسبة سیال در تعادل با آن نشان میدهد سیال کانهزا در این کانسار خاستگاه ماگمایی داشته است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لکهسیاه؛ ریولیت؛ پهنة فرورانش؛ پروتوتتیس؛ جدایش ماگمایی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منطقة معدنی بافق با نام حوضة زریگان- چاهمیر نیز شناخته میشود و از مهمترین ایالتهای فلززایی در ایران بهشمار میرود. این منطقه میزبان بسیاری از کانسارها مانند کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت، آهن- منگنز بروندمی، سرب و روی رسوبی- بروندمی (سدکس) است (Heidarian et al., 2017; Rajabi et al., 2015; Daliran, 2010; Daliran et al., 2007; Ramezani and Taker, 2003). بیشتر این ذخایر در توالی آتشفشانی- رسوبی کامبرین زیرین (Cambrian Volcano- Sedimentary Unit= CVSU) جایگزین شدهاند که به نام سازند ساغند نیز شناخته میشود (Ramezani and Tucker, 2003; Samani, 1988; Haghipour, 1977). واحد CVSU دربرگیرندة ریولیتهای کالکآلکالن، ریوداسیت، بازالت و مقدار اندکی تبخیری، واحدهای کربناته، گلسنگ و ماسهسنگ است. جریانهای گدازهای مهمترین فراوردههای آتشفشانی در این ناحیهاند (Rajabi et al., 2012; Stoch et al., 2011; Torab, 2008; Daliran, 2002; Samani, 1998). از دیدگاه ساختاری، کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه در خردقاره ایران مرکزی و در منطقة معدنی بافق جای گرفته است که کهنترین پیسنگ را دارد (Haghipour, 1977; Stöcklin, 1971). فرایندهای آتشفشانی- آذرین درونی منطقه بیشتر به سن کامبرین- کامبرین زیرین دانسته میشوند. از دیدگاه سنگشناسی، سنگهای این منطقه دربردارندة سنگهای اسیدی و حد واسط گوناگوناند. بسیاری از پژوهشگران بررسیهای گستردهای دربارة چگونگی پیدایش کانسارهای این منطقه انجام دادهاند (Heidarian et al., 2017; Mokhtari, 2015; Sabet- Mobarhan- Talab et al., 2015; Bonyadi et al., 2011; Jami, 2005; Taghipour et al., 2013; Hafezian and Jamali, 2015)؛ اما تا کنون بررسی جامع و دقیقی روی مادة معدنی و سنگهای میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه انجام نشده است. در این بررسی، برپایة بررسیهای سنگشناسی و زمینشیمی عنصرهای اصلی، کمیاب و خاکی کمیاب در کانی آپاتیت و سنگهای پیرامون کانسار، خاستگاه ماگمای پدیدآوردندة این سنگها بررسی و در پایان، الگوی تکتونوماگمایی برای کانسار و سنگهای میزبان آن پیشنهاد میشود.
روش انجام پژوهش این پژوهش شامل دو بخشِ بررسیهای صحرایی و آزمایشگاهی است. بررسیهای صحرایی با گزینش رخنمونهای خوب و برداشت 160 نمونه همراه بود. در آزمایشگاه شمار 70 نمونه که دگرسانی کمتری داشتند برگزیده و از آنها مقطع نازک تهیه شد. بررسیهای میکروسکوپی و بررسیهای سنگنگاری با بهکارگیری میکروسکوپ پلاریزان مدل زایس انجام شد. نام اختصاری کانیها در تصویرهای میکروسکوپی برگرفته از Whitney و Evans (2010) است. در مرحله پایانی و پس از بررسیهای میکروسکوپی، شمار 19 نمونه برای بررسی ترکیب شیمی سنگ کل به روش ICP-MS و XRF برگزیده و به مرکز تحقیقات و فرآوری مواد معدنی ایران فرستاده شد. برای آمادهسازی، نمونههای سنگی نخست با چکش به تکههای کوچک خرد شدند. همچنین، شمار شش نمونه بلور آپاتیت برای اندازهگیری غلظت عنصرهای کمیاب و خاکی کمیاب و چهار نمونه کوارتز برای انجام بررسیهای ایزوتوپی اکسیژن- هیدروژن با خلوص بیشتر از 95 درصد به روش دستی و با میکروسکوپ بیناکولار جدا شدند. بررسیهای ایزوتوپی اکسیژن- هیدروژن کانی کوارتز در دانشگاه کورنل (Cornel) کشور امریکا انجام شد. برای پودرکردن نمونهها نیز هاون آگاتی بهکار برده شد. آستانة آشکارسازی دستگاه برای اکسیدهای اصلی برابربا 1/0 درصدوزنی و برای عنصرهای کمیاب و خاکی کمیاب بهترتیب 1/0 و 1 ppm است. رسم نمودارهای زمینشیمیایی نیز با نرمافزارهای GCDkit و Igpet انجام شد.
زمینشناسی منطقة معدنی لکهسیاه در شمالخاوری شهرستان بافق در استان یزد و در کمان آتشفشانی- آذرین درونیِ کاشمر- کرمان به سن کامبرین زیرین جای دارد (Torab 2008; Jami, 2005; Ramezani and Tucker 2003) (شکل 1). برپایة نقشه زمینشناسی 1:25000 علیآباد (Hushmandzadeh et al., 2012) (شکل 1)، بیشتر رخنمونهای سنگی منطقة بررسیشده به سن کامبرین زیرین و دربردارندة مجموعهای از سنگهای ریولیتی و آذرآواری هستند (شکل 2).
شکل 1- نقشة ساختاری بخش خاوری- مرکزی ایران و جایگاه پهنة زمینساختی کاشمر- کرمان و کانسار لکهسیاه در آن (Ramezani and Tucker, 2003) (SSZ: پهنة سنندج- سیرجان؛ CIZ: پهنة ایران مرکزی؛ PB: بلوک پشتبادام)
شکل 2- نقشة زمینشناسی منطقة بررسیشده و جایگاه اندیسهای گوناگون کانسار لکهسیاه (شمارههای 1، 2 و 3) (با تغییراتی پس از Hushmandzadeh et al., 2012)
سنگهای ریولیتی در منطقه با سه شکل گنبد، گدازه و جریانهای آذرآواری (توف ریولیتی) دیده میشوند. بلندای برخی گنبدهای ریولیتی در منطقه نزدیک به پنجاه تا صد متر است (شکل 3- A). چنین گنبدهای ریولیتی در منطقة کوشک، میشدوان و اسفوردی نیز دیده میشوند (Forster and Jafarzadeh, 1994). سنگهای آندزیتی در منطقه گسترش و رخنمون کمتری نسبت به سنگهای ریولیتی دارند. سنگهای آذرآواری در منطقه نیز سه ترکیبِ ریولیتی، آندزیتی و داسیتی نشان میدهند و ساخت جریانی در آنها بهخوبی دیده میشود (شکل 3- B). تودههای آذرین درونی در منطقه رخنمون بسیار کمی دارند. بیشتر این سنگها بهصورت استوکهای مونزونیتی و دایکهای دیابازی دیده میشوند و در برخی بخشها واحدهای ریولیتی را قطع کردهاند (شکلهای 3- C و 3- D). ترکیب و جنس واحدهای رسوبی (سری ریزو و دزو) منطقه نیز بیشتر دولومیتی- آهکی و ماسهآهکی است. بخشهای جنوبی و باختری این ناحیه بیشتر با رسوبهای کواترنری و رسوبهای رودخانهای پوشیده شدهاند. در کانسار لکهسیاه مادة معدنی اصلی مگنتیت با مقدار فرعی آپاتیت همراه است و به شکل تودهای تا عدسیشکل و با بزرگی گوناگون در میزبان آتشفشانی پدید آمده است. هماتیت، لیمونیت و گوتیت نیز در پی پدیدههای هوازدگی و برونزاد پدید آمدهاند. ترمولیت- اکتینولیت، گارنت، پیروکسن، کوارتز، کلسیت و کانیهای خاکی کمیاب (مانند: مونازیت، زنوتیم و آلانیت) از دیگر کانیهای دیده شده در مقیاس میکروسکوپی در این کانسار هستند (Gholipoor et al., 2019).
شکل 3- تصویرهای میدانی از واحدهای سنگی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) ریولیتها و جریانهای آذرآواری میزبان کانسار (دید رو به خاور)؛ B) جریانهای آذرآواری و گدازههای ریولیتی در منطقه با ساخت جریانی؛ C) دایکهای دیابازی تزریق شده در واحدهای آتشفشانی منطقه؛ D) نمایی از رخنمون واحد مونزونیتی در منطقه
کانهزایی کانهزایی در اندیسهای آهن منطقة لکهسیاه به شکل مگنتیت- آپاتیت رخ داده است (شکل 4- A). برپایة بررسی ویژگیهای صحرایی و میکروسکوپی، مگنتیت مهمترین و فراوانترین کانه در این کانسارهاست. در بررسیهای صحرایی این کانه بهصورت تودهای است و بیشتر از 80 درصدحجمیِ بیرون زدگیها را دربر گرفته است. برای رنگ سیاه این کانی و پیدایش آن در ریولیتهای سفید رنگ، این اندوخته را لکهسیاه مینامند. در مقطعهای میکروسکوپی مگنتیت بهصورت تودهای و برشی دیده میشود و با آپاتیت درهمرشدی نشان میدهد (شکل 4- B). آپاتیت فراوانترین کانی باطله همراه با کانسنگ در منطقه است؛ هرچند کانیهایی مانند آمفیبول و پیروکسن نیز دیده میشوند. بلورهای آپاتیت با فراوانی بالا، بهصورت کاملاً خوشوجه و با اندازهای تا 5 سانتیمتر، در زمینهای از مگنتیت یافت میشوند. هماتیت، لیمونیت و گوتیت از دیگر کانههای همراه با کانسنگ آهن لکهسیاه شمرده میشوند.
شکل 4- A) نمونة دستی از کانسنگ آهن- آپاتیت منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق)؛ B) تصویر میکروسکوپی (در PPL) از کانسنگ آهن- آپاتیت (Mag: مگنتیت؛ Ap: آپاتیت)
- ریولیت: از دیدگاه کانیشناسی، این سنگها بیشتر از کوارتز، پتاسیمفلدسپار (ارتوکلاز)، پلاژیوکلاز و مقدار ناچیزی آمفیبول (ترمولیت- اکتینولیت) ساخته شدهاند. بافت این سنگها پورفیری با خمیرهای میکرو- تا کریپتوکریستالین از کوارتز است. بیشتر پلاژیوکلازها شکلدار هستند و ماکل پلیسینتتیک نشان میدهند (شکل 5- A). در برخی بلورهای پلاژیوکلاز جابهجایی و دگرریختی ماکلها بهخوبی دیده میشوند. این پدیده نشاندهندة دگرریختی این کانی در پی گسلش در منطقه است (شکل 5- B).خاموشی موجی و بازتبلور دینامیکی کوارتز از سیماهای بافتی این سنگهاست. سایة فشاری در پیرامون پورفیروکلاستهای پلاژیوکلاز و کمبودن مقدار تنش در این بخشها بازتبلور دینامیکی کوارتز در این بخشها را بهدنبال داشته است (شکل 5- B). رویداد این ریزساختارها نشاندهندة اعمال نیروهای زمینساختی به این سنگهاست.برخی بلورهای کوارتز در این سنگها مرز خلیجی دارند (شکل 5- C). در این بافت، مرز دانهها بهصورت گردشده و گاه خلیجی به درون دانه کشیده شده است. این بافت نشاندهندة افت فشار و در پی آن، ذوب و انحلال بخشهایی از کانی در مذاب میزبان است. به گفتة دیگر این پدیده پیامد رشد نامتعادل و تأثیر انحلال در پی کاهش فشار هنگام بالاآمدن ماگماست (Shelley, 1993). همچنین، این بافت چهبسا در پی نبود تعادل و آمیختگی و آلایش ماگمایی نیز روی بدهد. در برخی بخشها، رگه- رگچههای کلسیت سنگ را تحتتأثیر قرار دادهاند. زیرکن، سانیدین، بیوتیت و کانیهای تیره از فازهای فرعی در این سنگها بهشمار میروند.
شکل 5- تصویرهای میکروسکوپی از ریولیتهای منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) مجموعه کانیایی سازندة ریولیتهای منطقه با بافت پورفیری؛ B) دگرریختی ماکلهای پلاژیوکلاز و بازتبلور دینامیکیِ کوارتز؛ C) خوردگی خلیجیشکل در فنوکریست کوارتز (در XPL) (Qz: کوارتز؛ Pl: پلاژیوکلاز؛ Amp: آمفیبول؛ Cal: کلسیت؛ Afs: آلکالیفلدسپار)
- آندزیت: درشتبلورهای پلاژیوکلاز، آمفیبول و به مقدار کم کوارتز از کانیهای اصلی سازندة این سنگها هستند که در خمیرهای ریزدانه از همین کانیها دیده میشوند (شکلهای 6- A و 6- B). در این سنگها، پلاژیوکلاز شکلدار تا نیمهشکلدار است و ماکل پلیسینتتیک نشان میدهد. این کانی نزدیک به 70 تا 80 درصدحجمی سنگ را دربر گرفته است. همچنین، برخی بلورهای کوارتز نیز مرز خلیجی دارند. بافت پورفیری فراوانترین بافتِ این سنگهاست (شکلهای 6- A و 6- B)، هرچند در برخی بخشها، انباشتگی و چسبیدن بلورهای درشت پلاژیوکلاز بافت گلومروپورفیری را نیز پدید آوردهاند (شکل 4- C). در برخی بخشها، شدت دگرسانی در این سنگها بسیار بالاست و پلاژیوکلازها و آمفیبولها بهطور کامل به سریسیت و کانیهای رسی دگرسان شدهاند؛ بهگونهای که تنها قالبهایی از این کانیها بهجای مانده است (شکل 4- B). همچنین، هورنبلند، کلریت، سریسیت، کانیهای رسی و کلسیت از کانیهای فرعی و ثانویة این سنگها شمرده میشوند.
شکل 6- تصویرهای میکروسکوپی (در XPL) از آندزیتهای منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A، B) آندزیتهای با بافت پورفیری؛ C، D) آندزیتهای با بافت گلومروپورفیری (Pl: پلاژیوکلاز؛ Amp: آمفیبول؛ Mag: مگنتیت؛ Hbl: هورنبلند)
- سنگهای آذرآواری: از دیدگاه سنگشناسی، ارتوکلاز و کوارتز کانیهای اصلی سازندة سنگهای آذرآواری منطقة لکهسیاه هستند. این کانیها در زمینهای ریزبلور از همین کانیها و آمفیبول دیده میشوند (شکلهای 7- A و 7- B). ارتوکلاز کانی اصلی این سنگ است و بهصورت شکلدار تا نیمهشکلدار با بزرگی متوسط 2/0 میلیمتر دیده میشود. پس از ارتوکلاز، کوارتز فراوانترین کانیِ این سنگ است. این کانی بهصورت دانههای بیشکل، ریزدانه تا متوسط دانه و با بزرگیِ 05/0 تا 2/0 میلیمتر دیده میشود. برپایة بررسیها، زمینة این سنگ از تکههایی با لبههای تیز ساخته شده است. همچنین، زمینة سنگ حفرههایی دارد که از کنارهها با کوارتز پر شدهاند. چهبسا این حفرهها در پی خروج گاز از گدازه پدید آمدهاند و ویژگیهای بافت توفی را نشان میدهند. فنوکریستهای کوارتز نیز در این سنگ بافت خلیجی دارند و پیامد کاهش فشار هنگام بالاآمدن ماگما هستند (شکل 7- B). در برخی واحدهای آندزیتی، این سنگها قطعات زاویهداری در زمینه دارند و ازاینرو،آنها را توف آندزیتی مینامند. بافت حاشیه اُپاسیتی مهمترین بافت دیدهشده در این سنگهاست (شکلهای 7- C و 7- D). این بافت، بافت رایج در کانیهای آبدار سنگهای آتشفشانی (مانند: آمفیبول و بیوتیت) است. این کانیها در هنگام بالاآمدن ماگما و در پاسخ به کاهش فشار آب دچار واپاشی میشوند و آب ساختاری خود را در ماگما آزاد میکنند. این واپاشی بهصورت یک هالة سیاه رنگِ ساختهشده از اکسیدآهن در پیرامون کانی دیده میشود (Plechov et al., 2008). در این شرایط آمفیبول نخست در پاسخ به تغییر فشار، آب و یا هیدروژن خود را آزاد میکند و جای خود را به آمفیبولی فقیر از آب میدهد. ازاینرو، جای واحد هیدروکسیل در ساختار آمفیبول خالی بماند و این پدیده ناپایداری و از هم پاشیدهشدن آمفیبول را بهدنبال دارد (Harford and Sparks, 2001).
شکل 7- تصویرهای میکروسکوپی از توفهای داسیتی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) پراکندگی کوارتز و ارتوکلاز در زمینهای ریزدانه و شیشهای؛ B) کوارتزهای با مرز خلیجی؛ C، D) بافت اُپاسیتی کانی آمفیبول در توفهای آندزیتی؛ E، F) بافت جوشخورده همراه با نشانههایی از جریانیافتگی در توفهای ریولیتی (خط نقطهچین نشاندهندة حالت جریانی است) (همة تصویرها در نور XPL هستند مگر تصویر C که در PPL است؛ Qz: کوارتز؛ Amp: آمفیبول؛ Afs: آلکالیفلدسپار)
توفهای با ترکیب ریولیتی نیز از دیگر واحدهای آذرآواری منطقه هستند. بافت جوشخورده مهمترین بافت دیدهشده در این سنگها است (شکلهای 7- E و 7- F). این بافت نوعی بافت توفی است که دچار فشردگی شده و ازاینرو، حفرههای آن از میان رفته است. هنگامیکه گازهای داغ از درون یک جریان تفرای در حال سردشدن فرار میکنند از سرعت جریان تفرا کاسته میشود و موادی که هنوز داغ هستند شروع به نهشتهشدن میکنند. بخشهای بالا و پایین روانه که در همبری مستقیم با هوای آزاد و زمین است با سرعت بیشتری سرد میشود. به دنبال این سردشدن سریع، نهشتههایی نرم و اندکی سنگیشده پدید میآیند که شباهت بسیاری به توفهای خاکستر دارند. این در حالیست که بخشهای درونی جریان هنوز دمای بالایی دارند. وزن لایههای بالایی فشردگی بخشهای درونی را بهدنبال دارد و در پی گرمای موجود در آن منطقه، تکههای ریز خاکستر، قطعات سنگی و شیشههای آتشفشانی بههم جوشخورده و بافت جوشخورده را پدید میآورند (Sepahi and Miri, 2015). معمولاً در این بافت نشانههایی از جریانیافتگی توفها بهخوبی دیده میشوند (شکلهای 7- E و 7- F).
- مونزونیت: این سنگها مهمترین واحدهای آذرین درونی در منطقه هستند که پراکندگی و رخنمون کمی در منطقه دارند و بیشتر در بخشهای مرکزی منطقة لکهسیاه دیده میشوند. برپایة بررسیهای صحرایی، این تودهها به درون واحدهای آتشفشانی منطقه نفوذ کردهاند و نشاندهندة پیدایش پس از آنهاست. این سنگها در نمونة دستی به رنگ سبز روشن هستند و دانهبندی متوسط از خود نشان میدهند. پلاژیوکلاز و ارتوکلاز از کانیهای اصلی سازندة این سنگها هستند که بیشتر از 75 درصدحجمی سنگ را دربر گرفتهاند. در مقطعهای بررسیشده، این سنگها دانهبندی متوسط دارند و بافت آنها گرانولار همبعد است (شکل 8- A). در بخشهایی، ارتوکلاز بافت پرتیتی به نمایش میگذارد (شکل 8- B). فراوانی کوارتز در این سنگ کمتر از 10 درصدحجمی است. بیوتیت و آپاتیت (10 درصدحجمی) از کانیهای فرعی این سنگ و اپیدوت، کلریت و کلسیت (5 درصدحجمی) از کانیهای ثانویه هستند. همچنین، در برخی بخشها بلورهای پلاژیوکلاز بهصورت بسیار اندک به سرسیت دگرسان شدهاند.
- دایکهای دیابازی: بیشتر این سنگها که رنگ سبز تیره و دانهبندی ریز تا متوسط دارند از پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت ساخته شدهاند. برپایة بررسیهای انجامشده، این دایکها ترکیب دیوریتی دارند و به دو شکل ریزدانه و درشتدانه دیده میشوند (شکلهای 8- C و 8- D). برپایة بررسیهای میکروسکوپی، بافت این سنگها اینترگرانولار تا اینترسرتال است. در این بافتها بلورهای پلاژیوکلاز بهصورت زاویهدار با یکدیگر برخورد میکنند و فضای میان آنها با کانیهای فرومنیزین و یا با مواد نهانبلور پر میشود (Sepahi and Miri, 2015). پلاژیوکلازها به شکل تیغهای و با فراوانی 70 تا 80 درصدحجمی ماکل پلیسینتتیک دارند. در برخی بخشها، سریسیت به مقدار کم از دگرسانی پلاژیوکلازها پدید آمده است. پیروکسن با فراوانی 5 تا 10 درصدحجمی و آمفیبول با فراوانی نزدیک به 5 درصدحجمی بهصورت شکلدار تا نیمهشکلدار در این سنگها دیده میشوند.
شکل 8- تصویرهای میکروسکوپی (در XPL) از تودههای آذرین درونی مونزونیتی و دایکهای دیابازی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) مجموعه کانیایی مونزونیت با بافت گرانولار؛ B) آلکالیفلدسپار با بافت پرتیتی در مونزونیتهای منطقه؛ C) دایک دیابازی درشت دانه با بافت اینترگرانولار؛ D) دایک دیابازی ریزدانه با بافت اینترگرانولار (Afs: آلکالیفلدسپار؛ Bt: بیوتیت؛ PL: پلاژیوکلاز؛ Ep: اپیدوت؛ Amp: آمفیبول؛ Px: پیروکسن؛ Chl: کلریت؛ Cal: کلسیت)
زمینشیمی برپایة تجزیههای شیمیایی سنگهای آذرین میتوان به سرشت سنگها، تغییرات ترکیبی آنها و تا اندازهای به فرایندهای مؤثر در پیدایش آنها پی برد (Rollinson, 1993). در این راستا، برای بررسی شیمیایی سنگکل نمونهها، نمونههای سالم و با دگرسانی کمتر برگزیده شدند. دادههای تجزیه زمینشیمیایی نمونهها در جدولهای 1 تا 4 آورده شدهاند. مهمترین کاربرد عنصرهای اصلی در ردهبندی سنگهای آذرین است. این عنصرها همراه با عنصرهای کمیاب برای درک تحولات زمینشیمیایی، شناسایی پهنة زمینساختی و شرایط پیدایش سنگهای آذرین بهکار گرفته میشوند. برای ردهبندی و پژوهشهای سنگشناسی در این پژوهش، نمودارهای TAS بهکار برده شدند. در نمودار TAS پیشنهادیِ Le Bass و همکاران (1986)، نمونههای آتشفشانی منطقة لکهسیاه بیشتر در محدوده ترکیبی ریولیت، آندزیت و داسیت جای میگیرند (شکل 9- A).
جدول 1- دادههای تجزیة شیمیایی سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) به روش XRF (برپایة wt%)
bdl= below detection limit
جدول 2- دادههای تجزیة شیمیایی سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) به روش ICP- MS (برپایة ppm)
جدول 3- دادههای تجزیة شیمیایی سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) به روش XRF (برپایة wt%)
جدول 4- دادههای تجزیة شیمیایی سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) به روش ICP-MS (برپایة ppm)
ازآنجاییکه شاید دگرسانی روی سنگهای آتشفشانی بیشتر از سنگهای آذرین درونی تأثیر داشته باشد، عنصرهایی که امکان جابهجایی کمتری در هنگام دگرسانی دارند برای نامگذاری این سنگها بهکار برده شدند (Karimpour, 1988). ازاینرو، از نمودار SiO2 دربرابر Zr/TiO2 بهره گرفته شد. در این نمودار، نمونهها در گسترة ریولیت، ریوداسیت، داسیت و آندزیت جای میگیرند (شکل 9- B). از دیدگاه سریهای ماگمایی، نمونههای بررسیشده در نمودار AFM در سری کالکآلکالن جای میگیرند (شکل 9- C). همچنین، در نمودار SiO2 به FeOt/MgO، همة نمونهها در گسترة سری کالکآلکالن جای میگیرند (شکل 9- D).
شکل 9- ردهبندی سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) نمودار TAS (سیلیس دربرابر مجموع آلکالی برپایة درصدوزنی) (Le Bass et al., 1986)؛ B) نمودار Zr/TiO2 دربرابر SiO2 برپایة درصدوزنی (Winchester and Floyed, 1977)؛ C) نمودار AFM (Irvine and Baragar, 1971)؛ D) نمودار SiO2 برپایة درصدوزنی دربرابر FeOt/MgO (Miyashiro, 1974)؛ E) نمودار Co- Th (Hastie et al., 2007)؛ F) بررسی شاخص اشباعشدگی از آلومین برپایة نمودار A/CNK دربرابر A/NK (Shand, 1943)
در نمودار Co- Th، نمونهها در گسترة سری کالکآلکالن و کالکآلکالن پتاسیم بالا و شوشونیتی جای میگیرند (شکل 9- E). این نمودار برپایة دو عنصر با رفتارهای متفاوت پیشنهاد شده است. Th عنصری ناسازگار است که در درجة کم ذوببخشی وارد مذاب میشود؛ اما Co که میدان بلوری پایدار و شباهت شعاع یونی با عنصر Mg نشان میدهد، در درجة بالای ذوببخشی وارد مذاب میشود. برای بررسی مقدار آلومین در ترکیب نمونههای بررسیشده از مولاریته نسبت Al2O3/(Na2O+K2O) دربرابر مولاریته نسبت Al2O3/(CaO+Na2O+K2O) بهره گرفته شد (شکل 9- F). برپایة این نمودار نمونههای بررسیشده در گسترة متاآلومینوس- پرآلومینوس جای میگیرند (شکل 9- F). در نمودارهای ردهبندی سنگهای آذرین درونی، نمونههای بررسیشده در گسترة مونزونیت و دیوریت جای میگیرند (Middlemost, 1985) (شکل 10- A).
شکل 10- A، B) ردهبندی سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) نمودار TAS (سیلیس دربرابر مجموع آلکالی) (Middlemost, 1985)؛ B) نمودار R1- R2 (De La Roche et al., 1980)؛ C) شناسایی سری ماگمایی سنگهای آذرین درونی منطقه در نمودار AFM (Irvine and Baragar, 1971)؛ D) شناسایی سری ماگمایی سنگهای آذرین درونی منطقه در نمودار SiO2 دربرابر K2O (Peccerillo and Taylor, 1976)؛ E) بررسی شاخص اشباعشدگی از آلومین برپایة نمودار A/CNK دربرابر A/NK (Shand, 1943)
همچنین، در نمودارکاتیونی R1- R2، نمونهها بیشتر در گسترة مونزونیت، دیوریت و تونالیت جای میگیرند (شکل 10- B). از دیدگاه شناسایی سریهای ماگمایی، سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه در نمودار AFM، در گسترة کالکآلکالن (شکل 10- C) و در نمودار SiO2 دربرابر K2O در گسترة سری کالکآلکالن با پتاسیم بالا جای میگیرند (Peccerillo and Taylor, 1976) (شکل 9- D). همچنین، برپایة ضریب اشباعشدگی از آلومین (ASI)، بیشتر نمونههای آذرین درونی منطقة بررسیشده در نمودار Al2O3/(Na2O+K2O) دربرابر Al2O3/(CaO+Na2O+K2O) در گسترة متاآلومینوس جای میگیرند (Shand, 1943) (شکل 10- E).
عنصرهای خاکی کمیاب - الگوی فراوانی REE در سنگهای میزبان الگوی فراوانی عنصرهای خاکی کمیاب در سنگهای آتشفشانی و تودههای آذرین درونی که به ترکیب کندریت بهنجار شدهاند (Boynton, 1985)، غنیشدگی نسبی از LREE دربرابر HREE و همچنین، آنومالی منفی و آشکاری از Eu را نشان میدهند. روند غنیشدگی LREE دربرابر HREE از ویژگیهای ماگماهای پدیدآمده در پهنههای فرورانش است (Rolinson, 1993; Wilson, 1989; Gill, 1981) (شکل 11).
شکل 11- ترکیب سنگهای آذرین منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) در: A) نمودار الگوی فراوانی REE بهنجارشده دربرابر ترکیب کندریت برای سنگهای آتشفشانی؛ B) نمودار الگوی فراوانی REE بهنجارشده دربرابر ترکیب کندریت برای سنگهای آذرین درونی بهنجارشده دربرابر ترکیب کندریت؛ C) نمودار چندعنصری بهنجارشده به ترکیب اولیه گوشته برای سنگهای آتشفشانی؛ D) نمودار چندعنصری بهنجارشده به ترکیب اولیه گوشته برای سنگهای آذرین درونی (ترکیب گوشته اولیه از: McDonough and Sun (1995)؛ ترکیب کندریت از: Boynton (1984))
آنومالی منفی Eu نیز چهبسا پیامد جدایش پلاژیوکلازهای کلسیک هنگام تبلوربخشی و یا نبود پلاژیوکلاز در مواد سازندة خاستگاه باشد (Richards et al., 2012; Wang et al., 2007; Rollinson, 1993). برپایة بررسیهای Wu و همکاران (2003)، آنومالی منفی Eu همراه با آنومالی منفی Sr پیامد جدایش پلاژیوکلاز است؛ اما اگر با آنومالی منفی Ba همراه باشد، جدایش بلورین پتاسیمفلدسپار را نشان میدهد. در نمودار چندعنصری بهنجارشده به ترکیب گوشته اولیه، سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه از عنصرهای Ba، Th، U، La، Ce و Ti غنیشدگی و از عنصرهای Nb، Ta، Sr، Zr و Y تهیشدگی نشان میدهند (شکل 11- C). در نمودار بهنجارشده به ترکیب گوشته اولیه برای سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه (شکل 11- D)، عنصرهای با قدرت میدان بالا یا HFSE (مانند: Nb، Ta، Zr، Ti و Y) و برخی عنصرهای REE و عنصرهای لیتوفیل سبک یا LILE (مانند: Rb، K و Ba) در آن نمایش داده شدهاند. در این نمودار، عنصرهای K، Ba، P، Ti، Pb و Ce غنیشدگی و عنصرهای Nb، Ta، Sr، Eu، Zr و Y تهیشدگی نشان میدهند. عنصر Ba در گسترههای دمایی گستردة پهنههای فروانشی متحرک است و همراه با سیالهای آبدار جابجا میشود. Th نیز در سیالهای کمدما کمتحرک و یا نامتحرک است؛ اما در دمای بالا که رسوبهای بالای صفحه فرورو و یا گوة گوشتهای دچار ذوببخشی میشوند متحرک است. آنومالی مثبت عنصرهای Pb و K نشاندهندة دخالت پوسته قارهای در پیدایش و تحول ماگمای سازنده این سنگهاست (Harris, 1983). آنومالی مثبت P، La و Ce در نمونههای آذرین درونی منطقه نیز پیامد حضور کانی آپاتیت در این سنگهاست. غنیشدگی LILE دربرابر HFSE از ویژگیهای وابسته به آلایش پوستهای و یا مذابهای وابسته به پهنههای فرورانشی است (Asran et al., 2012; Zhang et al., 2006; Kelemen et al., 1993; Woodhead et al., 1993; Pearce, 1982). آنومالی مثبت Pb نیز گویای متاسوماتیسم گوة گوشتهای با سیالهای آزادشده از سنگکرة اقیانوسی فرورو یا آلایش ماگما با سنگکرة قارهای است (Atherton and Ghani, 2002). عنصرهای HFSE از عنصرهای نامتحرک هستند و با سیالها جابهجا نمیشوند و خاستگاه گوشتهای از آنها تهی خواهد ماند. ذوب این خاستگاه در مراحل بعدی، تهیشدگی از HFSE و غنیشدگی از LILE در مذاب را در پی خواهد داشت (McCulloch and Gamble, 1991). اگرچه به باور برخی پژوهشگران، تهیشدگی از HFSE در مذابهای پهنههای فرورانشی پیامد برجاماندن کانیهای جذبکنندة HFSE (مانند: روتیل و آمفیبول) در گوة گوشتهای بالای صفحه فرورو است (Green, 2006; Geren and Pearson, 1986). تهیشدگی از HFSE (مانند: Nb، Ta و Ti) و فراوانی از عنصرهای با شدت میدان کم یا LILE (مانند: Ce، La، K، Rb و Th) از ویژگیهای کمانهای آتشفشانی هستند (Yoshida et al., 2013; Tian et al., 2008; Castillo et al., 2006). تهیشدگی از Ti نشاندهندة تمرکز فازهای تیتانیمدار در بخشهای جدایشیافتة ژرف یا مقدار کم این عنصر در سنگ خاستگاه است (Pearce and Peate, 1995). آنومالی منفی Nb و Ti از ویژگی ماگماتیسم وابسته به فرایند فرورانش (Kuster and Harms, 1998) یا از ویژگیهای سنگهای پوسته قارهای و شرکت در فرایندهای ماگمایی باشد (Rollinson, 1993). آنومالی مثبت و منفی Ti را کانیهای تیتانیمدار (مانند: اسفن) و کانیهایی مانند آمفیبول، ایلمنیت و تیتانومگنتیت کنترل میکنند (Glenn, 2004). برپایة بررسیهای ریزپردازش الکترونی، کانیهای کدر همراه با سنگ میزبان مگنتیت هستند و درهمرشدیهایی از کانیهای ایلمنیت، روتیل و تیتانیت دارند (شکل 12).
شکل 12- A، B) تصاویر BSE از درهمرشدی Rt- Ttn- Ilm در مگنتیت سنگ میزبان در منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) (Ttn: تیتانیت؛ Rt: روتیل؛ Ilm: ایلمنیت؛ Qz: کوارتز؛ Amp: آمفیبول؛ Afs: آلکالیفلدسپار)
جایگیری ماگما در بخشهای بالایی پوسته چهبسا بهدنبال گاززدایی از مذاب و حذف آهن فرو با سیالهای ثانویه هنگام سردشدن فوگاسیتة اکسیژن را افزایش میدهد (Bell and and Simon, 2011). افزایش فوگاسیتة اکسیژن حلالیت Ti در مگنتیت را کاهش میدهد و تیغههای اکسلوشن ایلمنیت را در آن پدید میآورد.
- آپاتیت عنصرهای خاکی کمیاب کمتر از دیگر عنصرها در معرض هوازدگی و دگرسانیهای گرمابی هستند. ازاینرو، الگوی فراوانی آنها خاستگاه کانیها و سنگها را نشان میدهد (Rollinson, 1993; Boynton, 1985). برای بررسی زمینشیمی عنصرهای خاکی کمیاب در کانی آپاتیت، شمار شش نمونه از بلورهای آپاتیت همراه با کانسنگ جدا و به روش ICP-MS تجزیه شیمیایی شدند. دادههای بهدستآمده در جدول 5 آورده شدهاند. همچنین، نسبتهای Lacn/Ybcn، Lacn/Smcn و Gdcn/Ybcn بهترتیب برای بررسی تفکیک LREEها و HREEها، تفکیک میان عنصرهای LREEها و تفکیک میان عنصرهای HREEها بهدست آورده شدند. رسم نمودارهای عنکبوتی عنصرهای خاکی کمیاب برای نمونههای آپاتیت پس از بهنجارسازی دربرابر ترکیب کندریت، یک شیب منفی و یکنواخت همراه با آنومالی منفی Eu نشان میدهد (شکل 13- A). این روند کاهشی پیامد غنیشدگی از LREE دربرابر HREE و از ویژگیهای شاخص آپاتیتها در کانسارهای آهن- آپاتیت تیپ کایروناست (Edfelt, 2007; Jinjie et al., 2007). آپاتیتهای تیپ کایرونا آنومالی منفی Eu و غلظتهای ∑REE بیشتر از 2000 تا 7000 پیپیام دارند (Frietsch and Pendahl, 1995). آنومالی Eu در نمونههای زمینشناسی مهمترین ردیاب برای ارزیابی شرایط محیطی در سیستمهای زمینشناسی گوناگون بهشمار میرود (Jiang et al., 2007). پارامتر Gdcn/Ybcn بهدستآمده برای نمونههای آپاتیت نشان میدهد تفکیک میان عنصرهای HREE نسبت به عنصرهای LREE (که تفکیک میان آنها با پارامتر Lacn/Smcn اندازهگیری میشود) کمتر روی داده است. الگوی فراوانی عنصرهای خاکی کمیاب که در شکل 13- A نمایش داده شده است نیز این نکته را بهخوبی نشان میدهد. پارامتر Lacn/Ybcn بهدستآمده برای نمونهها نیز نشان میدهد تفکیک بالایی میان عنصرهای LREE و HREE روی داده است. تهیشدگی Eu در نمونههای آپاتیت این کانسار شاید با تبلوربخشی فلدسپار از ماگمای مادر وابسته باشد (Frietsch and Pendahl, 1995; Andreoli et al., 1994). آپاتیتها در کانسارهای تیپ کایرونا فراوانی بالایی از Na (wt%37/0wt%<Na<07/0) و همچنین، S (wt%49/0wt%<S<08/0) و مقدار کمی از Mn (40- 245 ppm) دارند. فراوانی کم Mn در این تیپ کانسارها پیامد همزیستی اکتینولیت و مگنتیت با آپاتیت است؛ زیرا Mn وارد ساخـتار هر دوی آنها میشود. بهتازگی نمودار سهتایی V-Mg-Mn برای تفکیک آپاتیت در کانسارهای تیپ IOCG و IOA پیشنهاد شده است (Mao et al., 2016). آپاتیتهایِ کانسارهای آهن- آپاتیت در پهنههای فرورانش مقدار Mn کمتری نسبت به کانسارهای IOCG دارند. همچنین، کمبودن مقدار V نیز شاید پیامد کمبودن فوگاسیتة اکسیژن در محیط باشد؛ زیرا محتوای بالای V در آپاتیت پیامد فوگاسیتة بالای اکسیژن هنگام تبلور آپاتیت در پی جانشینی V+5 در آپاتیت است (Sha and Chappell, 1999; Kutoglu, 1974). در نمودار سهتایی V-Mg-Mn، نمونههای آپاتیت لکهسیاه در گسترة کانسارهای تیپ کایرونا جای میگیرند (شکل 13- B). نسبتهای Eu/Eu* و Ce/Ce* در آپاتیت برای ارزیابی مراحل اکسایش- کاهش (redox) ماگما بهکار برده میشود. کمبود فوگاسیتة اکسیژن، نسبت Eu+2/Eu+3 و Ce+3/Ce+4 در مذاب را افزایش، غلظت Eu+3 را کاهش و غلظت Ce+3 را افزایش میدهد (Sha and Chappell, 1999). این پدیده حضور Eu+3 نسبت به Ce+3 در آپاتیت را کاهش میدهد و ازاینرو، آنومالی منفی قوی Eu و آنومالی مثبت شاخص Ce در آپاتیت پدید میآورد. آپاتیت گرایش بیشتری برای افزودن Eu+3 و Ce+3 (نسبت به Eu+2 و Ce+4) به ساختار خود دارد؛ زیرا شعاع یونی Eu+3 و Ce+3 به شعاع یونی Ca+2 نزدیکتر است. جدای از فوگاسیتة اکسیژن، Ce بیشتر بهصورت Ce+3 وارد آپاتیت میشود. در نمودار Ce/Ce* دربرابر Eu/Eu*، نمونههای آپاتیت لکهسیاه در گسترة ترکیبی کانسارهای تیپ کایرونا و IOCG جای میگیرند (شکل 13- C).
جدول 5- دادههای تجزیة شیمیایی عنصرهای کمیاب و خاکی کمیاب (برپایة ppm) در کانی آپاتیت منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) به روش ICP- MS
شکل 13- A) الگوی فراوانی REE در کانی آپاتیت منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) بهنجارشده به ترکیب کندریت (Boynton, 1985)؛ B) نمودار سهتایی V-Mn-Mg برای شناسایی آپاتیتها در کانسارهای IOCG و IOA؛ C) نمودار Ce/Ce* دربرابر Eu/Eu* برای آپاتیتهای تیپ کانسارهای گوناگون (Mao et al., 2016)
زمینشیمی ایزوتوپی انجام بررسیهای ایزوتوپی در نمونههای کانساریاز روشهای مرسوم برای شناسایی و شناسایی ترکیب نخستین سیال کانهساز در کانسارهاست (Yan et al., 2014). برای شناسایی خاستگاه و سرشت سیال کانهساز تجزیههای ایزوتوپهای پایدار اکسیژن و هیدروژن روی نمونههای کوارتز همراه با کانسنگ مگنتیت این کانسار انجام شد. خلوص نمونهها در زمان جداسازی در زیر میکروسکوپ بیناکولار برابربا 95 تا 98 درصد بود. دادههای بهدستآمده از این تجزیه که برپایة استاندارد میانگین آب اقیانوس گزارش شدهاند، در جدول 6 آورده شدهاند. از آنجاییکه دما کنترلکنندة جدایی ایزوتوپی ایزوتوپهای پایدار میان کانی و سیالهای گرمابی است، با درنظرگرفتن دمایی برابربا 360، 370 و 390 درجة سانتیگراد برپایة بررسی سیالهای درگیر برای پیدایش کوارتز این کانسار، مقدار18Oδ سیال در حال تعادل با این کانی بهدست آورده میشود (Clayton et al., 1972). برای شناخت خاستگاه سیال کانهزا در کانسار لکهسیاه نمودار Dδ دربرابر 18Oδ بهکار برده شد (شکل 14). در این نمودار، نمونههای بررسیشده درون و نزدیک محدوده سیالهای ماگمایی جای میگیرند. Foerster و Jafarzadeh (1994) نیز از پژوهشگرانی هستند که خاستگاه ماگمایی را برای کانسارهای آهن منطقة بافق پیشنهاد کردهاند.
جدول 6- مقدار 18Oδ و DH2Oδ (برپایة ‰) در کانی کوارتز لکهسیاه و مقدار 18Oδ بهدستآمده برای سیال در تعادل با آن
شکل 14- نمودار Dδ دربرابر 18Oδ سیال برای شناسایی خاستگاه سیال مؤثر در کانهزایی در منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق)
جایگاه زمینساختی برای شناخت و تفسیر پهنههای زمینساختی بیشتر عنصرهای نامتحرک یا کم تحرک کاربرد دارند. عنصرهای با شدت میدان بالا (مانند: Zr، Nb، Y و Ti) کاربرد بیشتری دارند؛ زیرا در سیالها کمابیش نامتحرک هستند و شرایط گرمابی، هوازدگی و دگرگونی درجه بالا آنها را چندان تغییر نمیدهند. در نمودار نسبت عنصرهای Ta/Yb دربرابر Th/Yb، سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه در پهنة مرز فعال قارهای جای میگیرند (شکل 15- A). همچنین، نمودارهای تغییرات SiO2 دربرابر عنصرهای کمیاب (مانند: Y، Rb، Nb) برای بررسی جایگاه زمینساختی نمونهها بهکار برده شدند (Pearce et al., 1984). در این نمودارها، پهنههای زمینساختی گوناگون (مانند: گرانیتوییدهای درونصفحهای، گرانیتوییدهای میان اقیانوسی، گرانیتوییدهای کمان ماگمایی و گرانیتوییدهای برخوردی) از یکدیگر جدا شدهاند. نمونههای آتشفشانی منطقة لکهسیاه در شکلهای 15- B و 15- C در گسترة ترکیبی گرانیتوییدهای VAG، ORG و COLG جای میگیرند؛ اما در شکل 15- D، نمونهها آشکارا در گسترة گرانیتوییدهای کمان ماگمایی دیده میشوند.
شکل 15- شناسایی جایگاه زمینساختی ماگمای سازنده سنگهای آتشفشانی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) در: A) نمودار Th/Yb دربرابر Ta/Yb (Schandl and Gorton, 2002)؛ B) نمودار SiO2 دربرابر Y(Pearce et al., 1984)؛ C) نمودار SiO2 دربرابر Nb (Pearce et al., 1984)؛ D) نمودار SiO2 دربرابر Rb (Pearce et al., 1984) (ACM: Active Continental Margin; WP: Within Plate; WPG: Within Plate Granite; ORG: Oceanic Ridge Granite; VAG: Volcanic Arc Granite; COLG: Collision Granite)
برای شناسایی پهنة زمینساختی سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه نیز نمودارهای پیشنهادیِ Pearce و همکاران (1984) و Harris و همکاران (1986) بهکار برد شدند. برپایة این نمودارها، نمونههای بررسیشده در گسترة ترکیبی گرانیتهای کمربندهای آتشفشانی پهنههای فرورانش (VAG) جای میگیرند (شکلهای 16- A تا 16- D). در نمودارهای Nb و Y دربرابر Rb/Zr که برای درجه تکامل کمانهای ماگمایی پیشنهاد شدهاند، نمونههای آتشفشانی و آذرین درونی منطقة لکهسیاه در گسترة ترکیبی کمانهای ماگمایی نرمال جای میگیرند (شکلهای 17- A و 17- B).
شکل 16- جایگاه زمینساختی پیدایش سنگهای آذرین درونی منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق) در نمودارهای پیشنهادیِ Pearce و همکاران (1984): A) Y+Nb دربرابر Rb؛ B) Y دربرابر Nb؛ C) Ta+Yb دربرابر Rb؛ D) نمودار سهتایی Hf-Rb/30-3Ta (Harris et al., 1986) (نماد ها همانند شکل 10 هستند) (WPG: Within Plate Granite; ORG: Oceanic Ridge Granite; VAG: Volcanic Arc Granite; Syn-COLG: Syn- Collision Granite)
بررسی ویژگیهای تکتونوماگمایی پهنة ایرانمرکزی کانسارهای آهن تیپ کایرونا بیشتر همراه با سنگهای آتشفشانی کالکآلکالن (ریولیت و داسیت) و سنگهای ساب ولکانیک دیده میشوند (Frietsch and Perdhal, 1995; Nystrom and Henriquez, 1995). این کانسارهای مگنتیت با Ti کم و مقدارهای متفاوتی از آپاتیت، اکتینولیت، مقدار کم سولفید و دگرسانی محلی سدیک دارند. جایگیری این تیپ کانسارها بیشتر در ارتباط با گسلهای ناحیهای است و در جایگاههای زمینشناسی متفاوتی مانند پشت کمان (Back-arcs)، ریفتهای درون قارهای (anorogenic) و پهنههای فرورانشی (Subduction zones) پدید میآیند (Ramezani and Tucker, 2003). پراکندگی و رخداد کانهزایی آهن- آپاتیت در منطقة لکهسیاه نیز با سیستمهای گسلی کنترل شده است (Rostami and Tale Fazel, 2018).
شکل 17- نمودارهای نشاندهندة درجه تکامل کمانهای ماگمایی (Brown et al., 1984) برای سنگ میزبان کانسار آپاتیت و آهن در منطقة لکهسیاه (شمالخاوری بافق): A) نمودار Nb دربرابر Rb/Zr؛ B) نمودار Y دربرابر Rb/Zr
دربارة تکامل تکتونوماگمایی ایران مرکزی، بهویژه ناحیه بافق و کانسارهای همراه آن، الگوهای گوناگونی پیشنهاد شده است. الگوی ریفتزایی و کشش پوستهای الگوی تکتونوماگمایی عمومی است که مدتهاست برای ماگماتیسم در ایران مرکزی پیشنهاد شده است (Mohseni and Aftabi, 2007; Azaraein and Aftabi, 2003; Samani, 1988; Yaghubpur and Mehrabi, 1997; Beberian and King, 1981). این الگو بر این پایه استوار است که مراحل پایانی کوهزایی پانآفریکن در سپر عربی با جایگیری گرانیتهای آلکالن نوع A و سنگهای آتشفشانی آلکالن پس از کوهزایی همراه بوده است (Nadimi, 2007; Omrani and Khabbaznia, 2003; Jackson et al., 1984). همچنین، Yaghubpur و Mehrabi (1997) جایگاه زمینساختی درونقارهای را برای کانسارهای سرب و روی این منطقه پیشنهاد کردهاند. Talbot و Alavi (1996) الگوی ریفت نابالغ که پیامد بالاآمدگی گوشتة سستکرهای است را برای این منطقه پیشنهاد کردهاند. برپایة این الگو، پوستة قارهای اینفراکامبرین دچار کشش شده است؛ اما به مرحله تکامل ریفت بالغ نرسیده است. به باور Ramezani و Tucker (2003)، تودههای آذرین درونی و سنگهای آتشفشانی ریولیتی- داسیتی با سن کامبرین زیرین سرشت کالکآلکالن دارند و در مرز فعال قارهای پدید آمدهاند. ازاینرو، نمیتوان آنها را به ماگماتیسم آلکالنِ وابسته به ماگماتیسم درون صفحهای است نسبت داد. دادههای سنگشناسی (مانند: بررسیهای کانیشناسی، ویژگیهای زمینشیمیایی کالکآلکالن و سرشت کوهزایی) نشاندهندة جایگاه کمان ماگمایی برای پیدایش این سنگها در منطقة لکهسیاه هستند. گمان میرود این سنگها در پی فرورانش سنگکرة اقیانوسی پروتوتتیس به زیر صفحة ایران مرکزی در زمان پیوستن به مرز شمالی گندوانا پدید آمدهاند. ازاینرو، جایگاه کمان ماگمایی برای آنها پیشنهاد میشود. بررسیهای اخیر پیدایش یک پهنة کمان ماگماییِ در راستای مرز پروتوتتیس گنـدوانا را پیشنهاد کردهاند (Ramezani and Tacker, 2003). سنگهای آتشفشانی- آذرین درونی بخشی از کمربند تکتونوماگمایی کاشمر- کرمان هستند که بهصورت کمان آتشفشانی- آذرین درونی قارهای و در پی فرورانش اقیانوس پروتوتتیس به زیر صفحة ایران مرکزی پدید آمدهاند. بیشتر کانسارهای اکسید آهن- آپاتیت گسترش زمانی متفاوتی در جایگاه مرزهای همگرا دارند (Williams et al., 2005). ترکیب دلایل کلیدی زمینشناسی (مانند: همراهی گسترده سنگهای آتشفشانی ریولیتی- داسیتی- آندزیتی و سنگهای آذرین درونی حدواسط با ترکیب مونزونیتی، وابستگی کالکآلکالن سنگها در ناحیه لکهسیاه) نشان میدهد کانهزایی آهن چهبسا در ارتباط با فرورانشِ پدیدآورندة کـمربند آتشفشـانی- آذرین درونی کاشـمر- کرمان روی داده باشد.
برداشت در منطقة لکهسیاه رخنمونهای گستردهای از سنگهای آتشفشانی و آذرآواری دیده میشوند که میزبان اصلی کانسار آهن± آپاتیت لکهسیاه هستند و بیشتر ترکیب ریولیتی، آندزیتی و داسیتی دارند. تودههای آذرین درونی در این منطقه رخنمونهای کمی دارند و ترکیب سنگشناسی آنها دیوریتی و مونزونیتی است. بافتهای پورفیری و گلومروپورفیری فراوانترین بافت سنگهای آتشفشانی هستند. بافت دایکها و تودههای آذرین درونی نیز اینترگرانولار و گرانولار است. برپایة بررسیهای زمینشیمیایی، سنگهای این منطقه از سری ماگمایی کالکآلکالن هستند. در نمودارهای عنکبوتی و چندعنصری بهنجارشده به ترکیب کندریت و گوشته اولیه، سنگهای این منطقه غنیشدگی بیشتری از LREE و LILE نسبت به HREE و HFSE نشان میدهند. این روند نشاندهندة سنگهای وابسته به کمانهای ماگمایی در پهنههای فروروانشی است. نمودارهای شناسایی پهنة زمینساختی نیز که برپایة اکسیدهای اصلی و عنصرهای کم تحرک و فرعی پیشنهاد شدهاند محیط پیدایش این سنگها را کمان ماگمایی وابسته به پهنههای فروروانش نشان میدهند. برپایة بررسی سنگهای آتشفشانی و تودههای آذرین درونی و همچنین، وابستگی مکانی این سنگها، گمان میرود سریهای آتشفشانی و آذرین درونی از دیدگاه ماگمایی خاستگاه زمینساختی مشابهی داشتهاند. همچنین، برپایة جایگاه جغرافیایی و زمینشناسی منطقة بررسیشده گمان میرود این مجموعه در پی فرورانش پوستة اقیانوسی پروتوتتیس و برخورد بخشهایی از ایران مرکزی با پیسنگ عربی پدید آمده باشد. برپایة الگوهای تکتونوماگمایی، صفحة ایران در پرکامبرین مرز فعال قارهای دانسته شده است که پیامد فرورانش پروتوتتیس به زیر لبة شمالی ابر قاره گندواناست. درنظرگرفتن جایگاه مرز فعال قارهای برای ایران مرکزی در زمان پرِکامبرین بالایی- کامبرین زیرین نیازمند جایگیری این خردقاره در لبة شمالی گندوانا و فرورانش پهنة اقیانوسی پروتوتتیس به زیر آن است. گمان میرود سنگ میزبان و ذخیره آهن- آپاتیت لکهسیاه نخست در پهنة فرورانش از ماگمای نخستین مافیک تا الترامافیک سرچشمه گرفتهاند. سپس هنگام بالاآمدن و حرکت بهسوی بالا، ماگما در پی اعمال نیروی شناوری (بویانسی) در طول مسیر خود دچار جدایش بلورین در بخش سیلیکاته شده است و در پایان، سنگهای آتشفشانی گوناگونی را بهعنوان سنگ میزبان پدید آورده است. ویژگیهای ایزوتوپی اکسیژن و هیدروژن کوارتز همراه با کانسنگ و محاسبه مقدار 18Oδ سیال در حال تعادل با آن نیز نشان میدهند سیال کانهزا در کانسار لکهسیاه نیز سیال ماگمایی بوده است. این سیال با کمی تأخیر و در پی همان فرایندهای جدایش بلورین و آغشتگی در سنگ میزبان تزریق شده است؛ ازاینرو، هر دو خاستگاه و رژیم زمینساختی کمان ماگمایی داشتهاند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aghanabati, A. (2004) Geology of Iran. Geological Survey of Iran, Tehran (in Persian). Andreoli, M. A. G., Smith, C. B., Watkeys, M., Moore, J. M., Ashwal, L. D. and Hart, R. J. (1994) The geology of the Steenkampskraal monazite deposit, South Africa: Implications for REE-Th-Cu mineralization in charnockitegranuliteterranes. Economic Geology 89(5): 994–1016. Asran, M., Ezzat, M. and Rahman, A. (2012) The pan- African calck- alkaline granitoids and the associated mafic microgranular enclaves (MME) around Wadi Abu Zawal area, North Eastern desert, Egypt: Geology, Geochemistry and petrogenesis. Journal of Biology and Earth Sciences 2(1): 1-16. Atherton, M. P. and Ghani, A. A. (2002) Slab Breakoff: A Model for Caledonian, late granite syncollisional magmatism in the orthotectonic (metamorphic) zone of Scotland and Donegal, Ireland. Lithos 62(3-4): 65-85. Azaraein, H. and Aftabi, A. (2003) A model of sedimentary-exhalative Pb-Zn-Femineralization at Kushk and the Bafq mining district, Yazd. Unpublished M.Sc. thesis, University of Shahid Bahonar, Kerman, Iran (in Persian). Bell, A. S. and Simon, A. (2011) Experimental evidence for the alteration of the Fe3+/ Fe of silicate melt caused by the degassing of chlorine-bearing aqueous volatiles. Geology 39(5): 499-502. Berberian, M. and King, G. C. P. (1981) To wards a paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Science 18(2): 210–265. Bonyadi, Z., Davidson, G. J., Mehrabi, B., Meffre, S. and Ghazban, F. (2011) Significance of apatite REE depletion and monazite inclusions in the brecciated Se-Chahun iron oxide-apatite deposit, Bafq district, Iran: Insights from paragenesis and geochemistry. Chemical Geology 281(3-4): 253-269. Boynton, W. V. (1984) Geochemistry of rare earth elements: meteorite studies. In: Rare Earth Element Geochemistry (Ed. Henderson, P.) 2: 63-114. Elsevier, New York, US. Brown, G. C., Thorpe, R. S. and Webb, P. C. (1984) The geochemical characteristics of granitoids in contrasting arcs and comments on magma sources. Journal of Geological Society of London 141(3): 413-426. Castillo, P. R., Rigby, S. J. and Solidum, R. U. (2006) Origin of high field strength element enrichment in volcanic arcs: geochemical evidence from the Sulu Arc, Southern Philippines. Lithos 97(3-4): 271-288. Chappell, B. W. (1999) Aluminium saturation in I- and S-type granites and the characterization of fractionated haplogranites. Lithos 46(3): 535–551. Clayton, R. N., O'Neil, J. R. and Mayeda, T. K. (1972) Oxygen isotope exchange between quartz and water. Journal of Geophysical research 77(17): 3057-3067. Daliran, F. (2002) Kiruna-type iron oxide-apatite ores and apatitites of the Bafq district, Iran, with an emphasis on the REE geochemistry of their apatites: Hydrothermal iron oxide copper gold and related deposits. A Global Perspective 2: 303-320. Daliran, F. (2010) Lower Cambrian iron oxide-apatite-REE (U) deposits of the Bafq district, east-central Iran. In: Exploring for Iron-Oxide Copper-Gold Deposits (Eds. Corriveau, L. and Mumin, H.) 143–155. Canada and Global Analogues, Geological Association of Canada, Short Courses Notes: Calgary, AB, Canada. Daliran, F., Stosch, H. G. and Williams, P. (2007) Multi Stage Metasomatism and Mineralization at Hydrothermal Fe oxide-REE-Apatite Deposits and “Apatitites” of the Bafq District, Central-East Iran. Proceedings of the 9th Biennial Meeting of the Society for Geology Applied to Mineral Deposits, Dublin, 1501-1504. De La Roche, H., Leterrier, J., Gran Caludc, P. and Marcher, M. (1980) A classification of volcanic and plutonic rocks using R1- R2 diagrams and major element analysis. Chemical Geology 29(1-4): 183- 210. Edfelt, A. (2007) The Tjårrojåkka Apatite-Iron and Cu (-Au) Deposits, Northern Sweden. Ph.D. thesis, Division of Ore Geology and Applied Geophysics, Luleå University of Technology, Sweden. Förster, H. and Jafarzadeh, A. (1994) The Bafqmining district in Central Iran–A highlymineralized infracambrian volcanic field. Economic Geology 89(8): 1697–1721. Frietsch, R. and Perdahl, J. A. (1995) Rare earth elements in apatite and magnetite in kiruna – type iron ores and some other iron ore type. Ore Geology Reviews 9(6): 489-510. Gholipoor, M., Barati, M., Tale Fazel E. and Hurai, V. (in press) Chemical-textural relations of Apatite-monazite-xenotime in the Lakeh-Siah iron± apatite deposit (Northeastern Bafq): evidences for a hydrothermal system development. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy (in Persian). Gill, J. B. (1981) Orogenic Andesites and Plate Tectonics. Volume 16, Springer Science and Business Media, Berlin. Glenn, A. G. (2004) The influence of melt structure on trace element partitioning near the peridotite solidus. Contributions to Mineralogy and Petrology 147(5): 511- 527. Green, N. L. (2006) Influence of slab thermal structure on basalt source regions and melting conditions: REE and HFSE constraints from the Garibaldi volcanic belt, northern Cascadia subduction system. Lithos 87(1-2): 23-49. Green, T. H. and Pearson, N. J. (1986) Ti-rich accessory phase saturation in hydrous mafic-felsic compositions at high P-T. Chemical Geology 54(3-4): 185-201. Hafezian, G. and Jamali, H. (2015) Geochemistry and genesis of magnetite- apatite mineralization in Gazestan, east of Bafq. Iranian Journal of Petrology 24: 39- 64 (in Persian). Haghipour, A., Valeh, N., Pelissier, G. and Davoudzadeh, M. (1977) Explanatory Text of the Ardekan Quadrangle Map, 1:250,000. Geological Survey of Iran, Tehran. Harford, C. L. and Sparks, R. S. J. (2001) Recent remobilization of shallow- level intrusions on Montserrat revealed by hydrogen isotope composition of amphiboles. Earth and Planetary Science Letters 185(3-4): 285- 297. Harris, C. (1983) The petrology of lavas and associated plutonic of Ascension Island. Journal of Petrology 24(4): 424-470. Harris, N. B. W., Pearce, J. A. and Tindle, A. G. (1986) Geochemical characteristics of collision –zone magmatism. In: Collision Tectonics (Eds. Coward, M. P. and Ries, A. C.) Special publication 19(1): 67-81. Geological Society of London, UK. Hastie, A. R., Kerr, A. C., Pearce, J. A. and Mitchell, S. F. (2007) Classification of altered island arc rocks using immobile trace elements: development of the Th-Co discrimination diagram. Journal of Petrology 48(12): 2341-2357. Heidarian, H., Alirezaei, S. and Lentz, D. R. (2017) Chadormalu Kiruna-type magnetite-apatite deposit, Bafq district, Iran: Insights into hydrothermal alteration and petrogenesis from geochemical, fluid inclusion, and sulfur isotope data. Ore Geology Reviews 83: 43-82. Houshmandzadeh, A., Sabzehei, M., Ghaemi, J. and Haddadan, M. (2012) Geological map of Ali Abad, scale, 1:25000. Sheet No. 7153 IV SE, Parskani Co. (in Persian). Irvine, T. N. and Baragar, W. R. A. (1971) A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks. Canadian Journal of Earth Sciences 8(5): 523-548. Jackson, N. J., Walsh, J. N. and Pegram, E. (1984) Geology, geochemistry and petrogenesis of late Precambrian granitoids in the central Hijaz region of the Arabian Shield. Contributions to Mineralogy and Petrology 87(3): 205-219. Jami, M. (2005) Geology, geochemistry and evolution of the Esfordi phosphate-iron deposit, Bafq area, central Iran. Unpublished PhD thesis, University of New South Wales, Australia. Jiang, S. Y., Zhao, H. X., Chen, T. Y., Yang, T., Yang, J. H. and Ling, H. F. (2007) Trace and rare earth element geochemistry of phosphate nodules from the Lower Cambrian blak shale sequence in the Mufu Mountain of Nanjing, Jiangsu Province China. Chemical Geology 244(3-4): 584- 604. Jinjie, Y. U., Qi, Z., Jingwen, M. and Shenghao, Y. (2007) Geochemistry of Apatite from the Apatite-rich Iron Deposits in the Ningwu Region, East Central China. Acta Geologica Sinica (English Edition) 81(4): 637–648. Karimpour, M. H. (1998) Igneous petrology and magmatic ore deposit. Mashhad Publication, Mashhad (in Persian). Kelemen, P. B., Shimizu, N. and Dunn, T. (1993) Relative depletion of niobium in some arc magmas and the continental crust: partitioning of K, Nb, La and Ce during melt/rock reaction in the upper mantle. Earth and Planetary Science Letters 120(3-4): 111-134. Küster, D. and Harms, U. (1998) Post-collisional potassic granitoids from the southern and northwestern parts of the Late Neoproterozoic East African Orogen: a review. Lithos 45(1-4): 177-195. Kutoglu, A. V. (1974) Structure refinement of the apatite Ca5(PO4)3(OH). Neues Jahrbuch für Mineralogie- Monatshefte 5: 210-218. Le Bas M. J., Le Maitre R. W., Streckeisen A. and Zanettin, B. (1985) A chemical classification of volcanic rocks based on the Total Alkali-Silica Diagram. Journal of petrology 27(3): 745- 750. Mao, M., Rukhlov, A. S., Rowins, S.M., Spence, J. and Coogan, L. A. (2016) Apatite trace element compositions: A robust new tool for mineral exploration. Economic Geolology 111(5): 1187–1222. McCulloch, M. T. and Gamble, J. A. (1991) Geochemical and geodynamical constraints on subduction zone magmatism. Earth and Planetary Science Letters 102 (3-4): 358-374. McDonough, W. F. and Sun, S. S. (1995) Composition of the Earth. Chemical Geology 120(3-4): 223-253. Middelmost, E. A. K. (1985) Magmas and magmatic rocks: An introduction to igneous petrology. Longmam, London, UK. Miyashiro, A. (1974) Volcanic rock series in island arcs and active continental margins. American Journal of Science 274(4): 321-355. Mohseni, S. and Aftabi, A. (2007) Investigation on the Rapitan banded iron formation andmineralization in Central Iranian iron ore field. M.Sc. thesis, University of Shahid Bahonar, Kerman, Iran (in Persian). Mokhtari, M. A. A. (2015) Posht-e-Badam metallogenic block (central Iran): A suitable zone for REE mineralization. Central European Geology 58(3): 199–216. Nadimi, A. (2007) Evolution of the Central Iranian basement. Gondwana Research 12(3): 324-333. Nystrom J. O. and Henriquez, F. (1995) Magmatic Features of Iron Ores of the Kiruna Type in Chile and Sweden: Ore Textures and Magnetite Geochemistry. Economic Geology 89(4): 820-839. Omrani, J. and Khabbaznia, A. R. (2003) Geological Quadrangle Map of Alut 1:100000. No E6, Geological Survey of Iran, Tehran. Pearce, J. A. (1982) Trace element characteristics of lavas from destructive plate boundaries. Andesites 8: 525-548. Pearce, J. A. and Peate, D. W. (1995) tectonic Implications of the Composition of Volcanic ARC Magmas. Annual Review of Earth and Planetary Sciences 23(1): 251-285. Pearce, J. A., Harris, N. B. W. and Tindle, A. J. (1984) Trace elements discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks. Journal of Petrology 25(4): 956-983. Peccerillo, A. and Taylor, S. R. (1976) Geochemistry of Eocene calc-alkaline volcanic rocks from the Kastamonu area, Northern Turkey. Contributions to Mineralogy and Petrology 58(1): 63-81. Plechov, P. Y., Tsai, A. E., Shcherbakov, V. D. and Dirksen, O. V. (2008) Opacitization conditions of hornblende in Bezymyannyi volcano andesites. Petrology 16(1): 19-35. Rajabi, A., Cant, C., Rastad, E. and Alfonso, P. (2015) Basin evolution and stratigraphic correlation of sedimentary-exhalative Zn–Pb deposits of the Early Cambrian Zarigan–Chahmir Basin, Central Iran. Ore Geology Reviews 64: 328–353. Rajabi, A., Rastad, E., Alfonso, P. and Canet, C. (2012) Geology, ore facies and sulfur isotopes of the Koushk vent-proximal sedimentary-exhalative deposit, Posht-e-Badam block, Central Iran. International Geology review 54(14): 1635–1648. Ramezani, J. and Tucker, R. D. (2003) The Saghand region, central Iran: U-Pb geochronology, petrogenesis andimplications for Gondwana tectonics. American Journal of Science 303(7): 622–665. Richards, J. P., Spell, T., Rameh, E., Razique, A. and Fletcher, T. (2012) High Sr/Y Magmas Reflect Arc Maturity, High Magmatic Water Content, and Porphyry Cu ± Mo ± Au Potential: Examples from the Tethyan Arcs of Central and Eastern Iran and Western Pakistan. Economic Geology 107(2): 295–332. Rollinson, H. R. (1993) Using geochemical data evaluation, presentation, interpretation. Longman Scientific and Technical, UK. Rostami, M and Tale fazel, E. (2018) Geochemistry, mineralization and alkali-Fe oxide alteration of the Lake Siah iron±apatite deposit (northeastern Bafq), Bafq-Saghand metallogenic province. Journal of Economic Geology 10(2): 587- 616 (in Persian). Sabet-Mobarhan-Talab, A., Alinia, F., Ghannadpour, S. S. and Hezarkhani, A. (2015) Geology, geochemistry, and some genetic discussion of the Chador-Malu iron oxide-apatite deposit, Bafq District, Central Iran. Arabian Journal of Geoscience 8(10): 8399- 8418 Samani, B. A. (1988) Metallogeny of the Precambrian in Iran. Precambrian Research 39(1-2): 85–106. Samani, B. A. (1998) Precambrian metallogeny in Central Iran. AEOI Sciences Bulletin 17, 1–16 (in Persian with English abstract). Schandl, E. S. and Gorton, M. P. (2002) Application of high field strength elements to discriminate tectonic settings in VMS environments. Economic Geology 97(3): 629-642. Sepahi, A. A. and Miri, M. (2015) Textures of Igneous and metamorphic rocks. Bu-Ali sina University press, Hamedan (in Persian). Sha, L. K. and Chappell, B. W. (1999) Apatite chemical composition, determined by electron microprobe and laser-ablation inductively coupled plasma mass spectrometry, as a probe into granite petrogenesis: Geochimica et Cosmochimica Acta 63(22): 3861–3881. Shand, S. J. (1943) Eruptive rocks: Their genesis, composition classification and their ralarion to ore-deposits. 3rd Edition, John Wiely Sons, New York, US. Shelley, D. (1993) Igneous and metamorphic rocks under the microscope. Chapman and Hall. Stöcklin, J. (1971) Stratigraphic Lexicon of Iran; Part 1. Geological Survey of Iran, Tehran. Stosch, H., Romer, R., Daliran, F. and Rhede, D. (2011) Uranium–lead ages of apatite from iron oxide ores of the Bafq District, East-Central Iran. Mineralum Deposita 46(1): 9–21. Taghipour, S., Kananian, A. and Khalili, M. (2013) Sodic- Calcic alteration in the host rocks of the Esfordi magnetite- apatite deposit. Iranian Journal of Petrology 13: 67-80 (in Persian). Talbot, C. J. and Alavi, M. (1996) The past of a future syntax across the Zagros. Geological Social Special Publication 100(1): 89-109. Tian, L., Castillo, P. R., Hawkins, J. W., Hilton, D. R., Hanan, B. H. and Pietruszka, A. J. (2008) Major and trace element and Sr-Nd isotope signatures of lavas from the centeral Lau Basin: Implications for the nature and influence of subduction components in the back-arc mantle. Journal of Volcanology and Geothermal Research 178(4): 657-670. Toplis, M. J., Libourel, G. and Carroll, M. R. (1994) The role of phosphorus in crystallisation processes of basalt: an experimental study. Geochim Cosmochim Acta 58(2): 797–810. Torab, F. M. (2008) Geochemistry and metallogeny of magnetite apatite deposits of the Bafq Mining District, Central Iran. Ph.D. thesis, Clausthal University of Technology, Germany. Wang, C. Y., Zhou, F. Z. and Qi, L. (2007) Permian flood basalts and mafic intrusions in the Jinping (SW China)–Song Da (northern Vietnam) district: Mantle sources, crustal contamination and sulfide segregation. Chemical Geology 3(243): 317–343. Whitney, D. L. and Evans, B. W. (2010) Abbreviations for names of rock-forming minerals. American Mineralogist 95(1): 185–187. Williams, P. J., Barton, M. D., Johnson, D. A., Fontbote, L., Haller, A. D., Mark, G., Oliver, N. H. S. and Marschik, R. (2005) Iron oxide copper-gold deposits: geology, space-time distribution and possible modes of origin. Economic Geology 371-415. Wilson, B. M. (1989) Igneous petrogenesis a global tectonic approach. Springer Science and Business Media, London, UK. Winchester, J. A. and Floyd, P. A. (1977) Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products using immobile elements. Chemical Geology 20: 325-343. Wood, D. A. (1980) The application of a Th-Hf-Ta diagram to problems of tectonomagmatic classification and to establishing the nature of crustal contamination of basaltic lavas of the British Tertiary volcanic province. Earth and Planetary Science Letters 50(1): 11-30. Woodhead, J., Eggins, S. and Gamble, J. (1993) High field strength and transition element systematic in island arc and back-arc basin basalts: evidence for multi-phase melt extraction and a deoleted mantle wedge. Earth and Planetary Science Letters 114(4): 491-504. Wu, F., Jahnb, B., Wildec, S. A., Lod, C. H., Yuie, T. F., Lina, Q., Gea, W. and Suna, D. (2003) Highly fractionated I-type granites in NE China II: isotopic geochemistry and implications for crustal growth in the Phanerozoic. Lithos 67(3-4): 191-204. Yaghubpur, A. and Mehrabi, B. (1997) Koushk zinc–lead deposit a typical black-shale-hosted deposit in Yazd State, Iran. Iranian Journal of Science 8: 117–125. Yan, Y., Zhang, N., Li, S. and Li, Y. (2014) Mineral chemistry and isotope geochemistry of pyrite from the Heilangou gold deposit, Jiaodong Peninsula, Eastern China. Geoscience Frontiers 5(2): 205-213. Yoshida, T., Okamura, S., Sakamoto, I., Ikeda, Y., Adachi, Y., Kojima, M., Sugawara, M. and Shitahaku, R. (2013) Petrology of felsic rocks dredged from the Myojin Seamount and the Myojin Rift in the north Izu-Bonin arc - Contribution of intra-oceanic subduction system to making continental middle crust. Meeting of International Association of Volcanology and Chemistry of the Earth's Interior, Kagoshima, Japan. Zhang, H., Zhang, L., Harris, N., Jin, L. and Honglin, Y. (2006) U–Pb zircon ages, geochemical and isotopic compositions of granitoids in Songpan-Garze fold belt, eastern Tibetan Plateau: constraints on petrogenesis and tectonic evolution of the basement. Contributions to Mineralogy and Petrology 152(1): 75-88.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,339 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 522 |