پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,972 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,580,485 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,314,261 |
مدل جامع عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران به روش نظریه‌پردازی زمینه بنیان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نشریه پژوهش های حسابداری مالی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 38، اسفند 1397، صفحه 21-42 اصل مقاله (1.08 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/far.2019.112553.1301 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| میر حافظ امیرآزاد1؛ رسول برادران حسن‌زاده* 2؛ احمد محمدی3؛ هوشنگ تقی زاده4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1حسابداری ، مدیریت اقتصاد حسابداری ، دانشگاه آزاد واحد تبریز ، تبریز ، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2دانشیار گروه حسابداری، دانشکدۀ مدیریت، اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز ، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4استادگروه مدیریت ، دانشکدۀ مدیریت، اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرایندی متشکل از چند جزء است که عوامل زیادی می تواند بر آن تاثیر گذاشته و همین‌طور خود نیز بر عوامل مختلفی تاثیر بگذارد. با توجه به اینکه کیفیت گزارشگری مالی تاثیر با اهمیتی بر بازارهای سرمایه دارد و بر نحوه تصمیم‌گیری کاربران گزارش‌های مالی اثر می‌گذارد فلذا کشف و شناسایی صحیح عوامل تاثیرگذار بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه گروه‌های مختلف، می‌تواند گزارش‌های مالی را به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده‌کنندگان تبدیل کند. هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی مفهومی عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری با استفاده از روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان است. در پژوهش حاضر جامعه‌آماری خبرگان صاحب نظر در خصوص کیفیت گزارشگری مالی از چهار گروه عمده تهیه‌کنندگان اطلاعات حسابداری، استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابداری، حرفه حسابرسی و پژوهشگران هستند که با توجه به هدف پژوهش از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی یا زنجیره‌ای برای مصاحبه انتخاب شده‌اند. پس از کسب نظر خبرگان از طریق مصاحبه مدل مفهومی کیفیت گزارشگری مالی شامل عوامل علّی، ساختاری، مداخله‌گر و همچنین راهبردهای مربوط به ارتقای کیفیت گزارشگری مالی و پیامدهای آنها ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان داده‌است که هزینه‌های سیاسی، فشار بازار سرمایه، اجتناب مالیاتی، معامله با اشخاص وابسته، عدم تقارن اطلاعاتی، شرایط قراردادهای وام، انگیزه پاداش مدیران و رقابت در بازار بر کیفیت گزارشگری مالی موثر هستند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کیفیت گزارشگری مالی؛ نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان؛ خبرگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
گزارشگری مالی یکی از منابع اطلاعاتی در دسترس بازارهای سرمایه است که انتظار می‌رود نقش مؤثری در توسعۀ سرمایه‌گذاری و افزایش کارایی آن ایفا کند. افزایش کیفیت گزارشگری مالی ابزاری برای ایفای مسئولیت پاسخگویی به نیازهای جامعه است. با همۀ این تفسیرها، کیفیت گزارشگری مالی مفهومی چند‌بعدی است و تعریفی وجود ندارد که همگان نسبت به آن اتفاق نظر داشته باشند [14]. کیفیت گزارشگری مالی سبب پیش‌بینی بهتر جریان‌های نقدی آتی شرکت برای سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی می‌شود. با توجه به آنکه حسابداری و اقتصاد دارای تأثیرات متقابل بر یکدیگرند، سطح کیفیت گزارشگری مالی دارای تأثیرات اقتصادی است. سودمندی صورت‌های مالی یا سایر گزارش‌های مالی، از کیفیت گزارشگری مالی تأثیر می‌پذیرد که در آن ثبات رویه و صحت اطلاعات، جنبه‌های اساسی کیفیت به‌شمار می‌آیند [12]. کیفیت گزارشگری مالی ضوابطی است که اطلاعات مفید و سودمند را از سایر اطلاعات تفکیک می‌کند و سودمندی اطلاعات مالی را ارتقا میدهد [17]. واضح است قانون‌گذاران و سرمایه‌گذاران برای داشتن گزارشگری مالی با کیفیت بالا هم‌عقیده‌اند؛ زیرا اعتقاد غالب بر این است که کیفیت گزارشگری مالی مستقیم روی بازارهای سرمایه اثر می‌گذارد [12]. زمانی که مشارکت‌کنندگان بازار سرمایه اطلاعات گزارشگری مالی را دریافت میکنند، به‌طور معمول از آن اطلاعات به همراه سایر اطلاعات موجود برای انجام یک قضاوت (برای مثال دربارۀ احتمال ریسک ورشکستگی یا شکاف بین یک نتیجه و یک پیش‌بینی)، یا یک تصمیم‌گیری (برای مثال در کجا و چه مبلغی سرمایه‌گذاری شود) استفاده میکنند؛ بنابراین، مشخص است هدف اولیۀ اطلاعات گزارشگری مالی در بازارهای سرمایه این است که پشتوانۀ قضاوت‌ها و تصمیمات مشارکت‌کنندگان در بازار باشد و کیفیت بالای اطلاعات در گزارشگری مالی به قضاوت‌ها و تصمیمات با کیفیت‌تری منجر شود [11]. همگرایی استانداردهای حسابداری، هماهنگی استانداردهای حسابداری، بحران‌های اقتصادی، رشد و پیشرفت در الزامات افشا و دیگر عوامل باعث تمرکز بیش از حد در گزارشگری مالی شده است. همچنین، افزایش رسوایی‌های حسابداری در جهان در اوایل قرن 21، ضعف در کیفیت گزارشگری مالی را بیشتر نشان داد. افزایش شمار تقلب‌ها که با ورشکستگی شرکت‌های بزرگ (نظیر انرون[1]، وردکام[2]، آدلفی[3]، سیسکو[4]، لیوسنت[5]و زیراکس[6]) در هم آمیخته بود، نگرانی‌هایی را دربارۀ کیفیت گزارش‌های مالی به‌همراه داشت. حرفۀ حسابداری و حسابرسی در راستای چاره‌جویی در این خصوص به تدبیر راهکارهایی همت گماشت. تغییر رویکرد تدوین استانداردهای حسابداری از استانداردهای مبتنی بر قواعد به استانداردهای مبتنی بر اصول، تأکید بر استقلال حسابرسان و حاکمیت شرکتی برای حمایت از منافع سهامداران جزء و تنظیم مقررات انتظامی حرفۀ حسابداری و حسابرسی از جمله تدابیر اتخاذ‌شده برای جلب اعتماد عمومی بود [19]. کیفیت گزارشگری مالی ارزش گزارشگری مالی را تعیین می‌کند و به همین منظور، ارائۀ تعریفی روشن و کامل از کیفیت گزارشگری مالی یک تقاضای جهانی است. به طور کلی، ارائۀ گزارش‌های مالی باکیفیت که در تصمیم‌های سرمایه‌گذاری استفاده‌کنندگان و افزایش کارایی بازار تأثیر گذارد، ضرورت دارد؛ بنابراین، ارائۀ روش‌های ایده‌آل برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی نیاز دیگر در حوزۀ گزارشگری مالی است و هرچه کیفیت گزارشگری مالی بالاتر باشد، منافعی که سرمایه‌گذاران و استفاده‌کنندگان گزارش‌های مالی به‌دست می‌آورند، بیشتر خواهد شد [20]. علاوه بر این، کیفیت گزارشگری مالی مفهوم گسترده‌ای است که نه‌تنها به اطلاعات مالی، به اطلاعات غیرمالی دیگری نیز اشاره دارد که در تصمیم‌گیری‌های استفاده‌کنندگان مفید واقع می‌شود. بر اساس تعریف هیئت استانداردهای حسابداری مالی[7]، هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی[8]، هیئت استانداردهای حسابداری در بریتانیا[9] و هیئت استانداردهای حسابداری استرالیا[10]، کیفیت گزارشگری مالی به ارائۀ صورت‌های مالی با اطلاعات صحیح و منصفانه در مورد وضعیت مالی و عملکرد اقتصادی یک مؤسسه منجر می‌شود [31]. اگر پژوهشگران عوامل تعیین‌کننده در شناسایی کیفیت گزارشگری مالی را از دیدگاه گروه‌های مختلف بررسی نکنند، استنتاج‌های آنان دربارۀ پیامدهای اقتصادی کیفیت گزارشگری از اعتبار چندانی برخوردار نخواهد بود. بدون شک کیفیت گزارشگری مالی و افزایش آن مورد علاقۀ همۀ استفاده‌کنندگان، شامل سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان، مشتریان، عرضه‌کنندگان، کارمندان، دولت و جامعه است. تصمیم‌گیرندگان یا استفاده‌کنندگان مختلف بر اساس تجربه، وزن‌های مختلفی به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی می‌دهند و حسابرسان و تهیه‌کنندگان ممکن است به اهمیت بالقوه‌ای که استفاده‌کنندگان به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی می‌دهند، توجه نکنند. تفاوت بین گروه‌های مختلف به این دلیل اهمیت دارد که توافق‌نکردن روی سیاست انتخاب روش‌های حسابداری ممکن است ناشی از توافق‌نکردن روی عوامل مؤثر بر ویژگی‌های کیفیت اطلاعات حسابداری باشد [31]. کمیتة تدوین استانداردهای حسابداری مالی (FASB)، نیز نگران مشارکت‌نکردن استفاده‌کنندگان در تدوین استانداردهاست، به‌خصوص اگر ارجحیت‌های آنها متفاوت از ارجحیت‌های حسابرسان و تهیه‌کنندگان باشد [27]. هدف پژوهش حاضر این است که عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه چهار گروه عمدۀ درگیر با گزارشگری مالی شامل حسابرسان، تهیه‌کنندگان و استفاده‌کنندگان و پژوهشگران اطلاعات حسابداری بر اساس نظریۀ زمینه‌بنیان شناسایی شود و بدین‌ترتیب، دامنۀ شکاف موجود بین برداشت این چهار گروه برای بهبود و ارتقای کیفیت گزارشگری مالی در وضعیت فعلی و همچنین، حوزه‌هایی از گزارشگری مالی مشخص شود که این شکاف عمیق‌تر است. این چهار گروه عمده بر اساس زنجیرۀ تأمین گزارشگری مالی انتخاب شده‌اند. درواقع، زنجیرۀ تأمین گزارشگری مالی به افراد و فرایندهایی اشاره دارد که در تهیه، تصویب، حسابرسی، تحلیل و استفاده از گزارش‌های مالی نقش دارند. در این زنجیره همۀ اجزا باید دارای ارتباطی نزدیک باشند تا به گزارشگری مالی با کیفیت بالایی بینجامد [7]. درک این مسئله باعث می‌شود اطلاعات مفیدی متناسب با نیاز هر گروه از تصمیم‌گیرندگان اطلاعات مالی ارائه یابد و میزان به‌کارگیری از هر عامل کیفی با توجه به نوع استفاده‌کنندۀ اطلاعات حسابداری مشخص می‌شود. سازوکارهای درونی و بیرونی ناظر بر کیفیت گزارشگری مالی در کشورهای مختلف بر اساس شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر آنها شکل می‌گیرد و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ایران تدوین اصول و ضوابط حسابداری و گزارشگری مالی عمدتاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی حسابداری است. سازمان بورس و اوراق بهادار کشور نیز الزامات گزارشگری اضافی برای شرکت‌های پذیرفتهشده در بورس را تعیین می‌کند. به‌نظر می‌رسد انجام پژوهشی در ایران برای کشف و شناسایی عوامل و سازوکارهای بیرونی حاکم بر کیفیت گزارشگری مالی با استفاده از نظریۀ زمینه‌بنیان علاوه برگشایش چشم‌انداز جدید در مورد پژوهش‌های گزارشگری مالی، زمینۀ لازم برای ارتقای کیفیت گزارشگری مالی را فراهم می‌سازد. با توجه به مطالب عنوان‌شده، پرسش اصلی پژوهش این‌طور مطرح می‌شود که عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه گروه‌های مختلف مرتبط با گزارشگری مالی کدام است.
مروری بر پیشینۀ پژوهش گزارش‌های مالی، محصول نهایی فرایند گزارشگری مالی است. فرایند گزارشگری مالی شامل ایجاد، انتشار، اطمینانبخشی و استفاده از اطلاعات مالی توسط استفاده‌کنندگان از این گزارش‌ها‌ست و حوزۀ آن از اجرای استانداردهای گزارشگری مالی برای تهیۀ گزارش‌های مالی شروع می‌شود و تا اطمینانبخشی، انتشار و استفاده از آنها گسترش می‌یابد. استفاده‌کنندگان برای قضاوت و تصمیم‌گیری در بازار سرمایه و ارزیابی مفاد قراردادی و مباشرت مدیریت، نیاز به اطلاعات سودمند دارند. سودمندی اطلاعات اشاره به مفهوم «کیفیت اطلاعات» دارد. کیفیت گزارشگری مالی نیز یک مورد خاص از کیفیت اطلاعات است [30]. کیفیت گزارشگری مالی به این معناست که تا چه اندازه گزارش‌های مالی، اقتصاد زیربنایی شرکت را به‌طور منصفانه نشان می‌دهند [25]. اقتصاد زیربنایی شرکت به فرایند ایجاد بازده در شرکت اشاره دارد. فرایند ایجاد بازده به مجموعه اقداماتی از قبیل استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات برای تولید محصول، انتخاب بازارهای فروش محصولات، نحوۀ استفاده از نیروی کار و سایر تصمیمات مرتبط با فعالیت‌های عملیاتی و معاملات شرکت نیاز دارد؛ بنابراین، کیفیت گزارشگری مالی از یک‌سو، به ویژگی‌های عملیاتی و معاملاتی شرکت و از سوی دیگر، به نحوۀ ارائه و انعکاس این ویژگی‌ها در گزارش‌های مالی بستگی دارد [10]. در بسیاری از مطالعات حسابداری و مالی، کیفیت گزارشگری مالی، میزان صداقت مدیران در ارائۀ اطلاعات منصفانه و حقیقی برای تصمیم‌گیرندگان تعریف شده است [18]. کیفیت گزارش مالی توسعه‌دادن شفافیت و انتشار گزارش سالانۀ باکیفیت از‌طریق افشای جامع و کامل است [24]. کیفیت گزارشگری مالی عبارت است از دقت اطلاعات گزارش‌شده برای تشریح بهتر عملیات شرکت [4]. ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی نیازمند طیف گسترده‌ای از اندازه‌گیری‌ها با استفاده از الگو‌ها، شاخص‌ها، ویژگی‌های کیفی و سایر عناصر گزارش‌های مالی است. در مطالعات حسابداری، کیفیت سود، معیاری برای اندازه‌گیری کیفیت گزارشگری مالی بیان شده است؛ زیرا سود، بخش اصلی از خروجی‌های فرایند گزارشگری مالی است [29 و 30]. لو[11] (1989)، بیان می‌کند سود اگرچه معیاری کامل برای اندازه‌گیری کیفیت گزارشگری مالی نیست؛ اما حداقل مهم‌ترین خروجی فرایند گزارشگری مالی است. وجود مبنای حسابداری تعهدی سبب شده است سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی برای تعیین ارزش شرکت علاوه بر مقادیر گزارش‌شدۀ سود، به کیفیت سود نیز توجه کنند [2]. با توجه به تمایز پژوهش حاضر با پژوهش‌های پیشین در حوزۀ عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی، از جنبۀ روش پژوهش و جامعیت پژوهش، در ادامه به تعدادی از پژوهش‌های مشابه در این حوزه اشاره می‌شود؛ بیست و همکاران[12] [23]، در پژوهشی با عنوان «کیفیت گزارشگری مالی: اندازه‌گیری ویژگی‌های کیفی» یک ابزار اندازه‌گیری مرکب برای ارزیابی جامع کیفیت گزارشگری مالی از نظر ویژگی‌های کیفی زیربنایی (شامل مربوط‌بودن و بیان صادقانه) و ویژگی‌های کیفی ارتقا‌دهنده (شامل قابل‌فهم‌بودن، قابلیت مقایسه، قابلیت تأیید و به‌موقع‌بودن) ایجاد کردند. عملیاتی‌کردن این ویژگی‌های کیفی به یک شاخص با 21 آیتم منجر شد. دمرجیان و همکاران[13] [26]، رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و توانایی مدیریت را با استفاده از رگرسیون چند‌متغیره بررسی کردند. آنها به این نتیجه رسیدند کیفیت گزارشگری مالی با توانایی مدیریت رابطۀ مثبت دارد. نتیجه بدین صورت است که مدیران می‌توانند بر روی کیفیت قضاوت‌ها و برآوردهایی تأثیر بگذارند که در محاسبۀ سود کاربرد دارند. الصوفی و همکاران[14] [22]، با استفاده از پرسشنامه، تأثیر حاکمیت شرکتی روی کیفیت اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفتهشده در بازار مالی کشور عمان را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند تهیه‌کنندگان و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی از مفهوم نظام راهبری شرکتی کاملاً آگاه هستند و به‌کارگیری کارایی نظام راهبری شرکتی بر کیفیت اطلاعات مالی مؤثر است و باعث دقیق‌تر و باکیفیت‌ترشدن اطلاعات مالی می‌شود. الشائر و همکاران[15] [21]، در پژوهشی به بررسی نقش کمیته‌های حسابرسی به‌عنوان یکی از سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر کیفیت گزارشگری مالی و افشای اطلاعات حسابداری با استفاده از رگرسیون چند‌متغیره در بریتانیا پرداخته‌اند. نتایج پژوهش آنها نشان میدهد شرکت‌های دارای کمیته‌های حسابرسی با کیفیت بالا، افشاهای باکیفیت‌تری دارند و شرکت‌های بزرگ با سهامداران بلوکی، سطوح بالای افشا و کیفیت گزارشگری مالی را دارا هستند. آکجو و باباتوند[16] [20]، در پژوهشی به بررسی رابطۀ حاکمیت شرکتی و کیفیت گزارشگری مالی با استفاده از رگرسیون چند‌متغیره در نیجریه پرداختند. آنها بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی از قبیل ویژگی‌های هیئتمدیره، کمیته‌های حسابرسی، استقلال هیئتمدیره، اندازۀ هیئتمدیره و کیفیت گزارشگری مالی ارتباط معناداری مشاهده کردند و درنهایت نشان دادند حاکمیت شرکتی، کیفیت گزارشگری مالی را افزایش میدهد. نینگتیاس و شونهاجی[17] [32]، در پژوهشی به بررسی تأثیر هزینه‌های سیاسی، ریسک دعاوی حقوقی، قوانین حمایت از سرمایه‌گذار، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بر کیفیت گزارشگری مالی با وارد‌کردن کمیتۀ حسابرسی به‌عنوان متغیر تعدیلگر پرداخته‌اند. یافته‌های آنها بر اساس برآورد رگرسیون چند‌متغیره نشان میدهد هزینه‌های سیاسی و ریسک دعاوی حقوقی، بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر نمی‌گذارد؛ ولی قوانین حمایت از سرمایه‌گذار و نسبت بدهی بر حقوق صاحبان سهام، بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیرگذار است. نتایج همچنین نشان داد کمیتۀ حسابرسی ارتباط بین نسبت بدهی بر حقوق صاحبان سهام، ریسک دعاوی حقوقی و قوانین حمایت از سرمایه‌گذار با مدیریت واقعی سود را تعدیل می‌کند؛ ولی ارتباط بین هزینه‌های سیاسی و مدیریت واقعی سود را تعدیل نمی‌کند. آزادپور و محمدزاده سالطه [1]، در پژوهشی با عنوان «تأثیر عوامل مربوط به هزینه‌های محرمانه بر کیفیت گزارشگری مالی با تأکید بر اجتناب مالیاتی»، تأثیر عوامل مربوط به هزینه‌های محرمانه شامل فرصت‌های رشد، حاشیۀ سودآوری، رقابت در بازار محصول و تمرکز مالکیت بر کیفیت گزارشگری مالی را بررسی کردند. نتایج پژوهش آنها نشان داد معیارهای عوامل مربوط به هزینه‌های محرمانه بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر ندارد. همچنین، اجتناب مالیاتی بر ارتباط بین معیارهای عوامل مربوط به هزینه‌های محرمانه و کیفیت گزارشگری مالی تأثیر ندارد. عزیزپور شیرسوار [11]، در پژوهشی با عنوان «ارتباط بین کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی» با هدف مطالعۀ جنبه‌ای از پیامدهای اقتصادی جایگاه خدمات حسابرسی در ایران، به بررسی ارتباط بین کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی پرداخت. یافته‌ها نشان داد بین کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. بدین‌ترتیب، افزایش کیفیت حسابرسی با کاهش عدم‌تقارن اطلاعاتی و مشکلات نمایندگی بین گروه‌های مختلف ذی‌نفع، موجب افزایش کیفیت گزارشگری مالی می‌شود.
روش پژوهش پژوهش حاضر با توجه به هدف آن که شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی از دیدگاه گروه‌های مختلف با استفاده از نظریۀ زمینه‌بنیان است، از منظر فرایند اجرا (یا نوع داده‌ها)، از نوع کیفی است؛ زیرا از‌طریق مصاحبه به جمع‌آوری اطلاعات در مورد عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی پرداخته است؛ از منظر نتیجۀ اجرا، از نوع بنیادی است که با هدف کشف ماهیت پدیده‌ها و آزمودن نظریه‌ها و گسترش دانش موجود انجام می‌شود. در واقع یک چارچوب مفهومی ایجاد می‌کند تا از این طریق بتوان عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی را با دید همه‌جانبه و به‌صورت گروه‌بندی‌شده شناخت؛ از منظر منطق اجرا (یا نوع استدلال)، از نوع استقرایی است؛ زیرا در این پژوهش مصاحبه‌شوندگان با توجه به تجربه‌های خود در مورد نتایج پدیده‌ها عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری را مطرح میکنند و پژوهشگر از طریق بررسی روابط بین این عوامل الگوی کیفیت گزارشگری را تدوین می‌کند؛ از منظر بعد زمانی، مقطعی بوده؛ زیرا مصاحبه‌ها در سال 1397 انجام شده است؛ از منظر هدف، به سه دلیل از نوع اکتشافی است؛ اول اینکه پژوهش‌های کمتری در مورد موضوع پژوهش صورت گرفته، دوم اینکه این پژوهش به ارائۀ یک نظریه (نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان) منجر شده و سوم اینکه به گسترش مفاهیم در متون حسابداری انجامیده است [2]. نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان[18] که به آن داده‌بنیان نیز گفته می‌شود، یکی از انواع پژوهش‌های کیفی است که هدف آن شناخت و درک تجارب افراد از رویدادها و وقایع در بستری خاص است. نظریه‌پردازی داده‌بنیاد یک روش‌شناسی «استقراییِ» کشف نظریه است که این امکان را برای پژوهشگر فراهم می‌آورد تا گزارشی نظری از «ویژگی های عمومی موضوع» پرورش دهد، درحالی که به‌طور همزمان، پایۀ این گزارش را در مشاهده‌های تجربی داده‌ها محکم می‌سازد [28]. به طور کلی نظریه‌پردازی داده‌بنیان رهیافتی برای بررسی نظام‌مند داده‌های کیفی (نظیر مصاحبه‌های انجام‌شده و پروتکل‌های مشاهده‌ها) با هدف تولید نظریه است [5]. سه رهیافت مسلط در نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان وجود دارد: «رهیافت نظام‌مند[19]» که با اثر استراوس و کوربین[20] (1998) شناخته می‌شود؛ «رهیافت ظاهر‌شونده[21]» که مربوط به اثر گلیسر[22] (1992) است و «رهیافت ساخت‌گرایانه[23]» که چارمز[24] (1990) از آن حمایت می‌کند [5]. در پژوهش حاضر از «رهیافت نظام‌مند» استفاده شده است که برای تدوین نظریه در رابطه با یک پدیده، به‌صورت استقرایی مجموعه‌ای نظام‌مند از رویه‌ها را به‌کار می‌گیرد. در نظریۀ زمینه‌بنیان الگوی گردآوری داده‌ها متفاوت است و فعالیت گردآوری و تحلیل داده‌ها به‌طور همزمان انجام می‌شود. نمونه‌برداری نظری در نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان استفاده می‌شود و به این معناست که اَشکالی از جمع‌آوری داده‌ها را انتخاب می‌کند که متون و تصورات مفیدی را در راستای تولید یک نظریه به‌دست خواهد داد. این بدان معناست که نمونه‌برداری، ارادی و نه تصادفی است و متمرکز بر تولید یک نظریه است [5]. «کفایت نظری»، معیار قضاوت در مورد زمان متوقف‌کردن نمونه‌برداری نظری مقوله‌ها یا نظریه است. گلیسر و استراوس (1967) با این واژه به وضعیتی اشاره دارند که در آن «... هیچ دادة بیشتری یافت نمی‌شود که پژوهشگر به وسیلة آن ویژگی‌های مقوله را رشد دهد. به موازاتی که پژوهشگر داده‌های مشابه را بارها و بارها مشاهده می‌کند، از لحاظ تجربی اطمینان حاصل می‌کند که یک مقوله به کفایت رسیده است...»؛ بنابراین، در نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان، نمونه‌گیری با کمک ظهور مفهومی و نه طرح پژوهش به پیش می‌رود و از سوی کفایت نظری و نه طرح پژوهش محدود می‌شود [5]؛ از این رو، با توجه به هدف پژوهش، داده‌ها از طریق مصاحبه ساختار نیافته و با رویکردی اکتشافی گردآوری شده‌اند [8]. با توجه به اینکه اصول و قواعد حاکم بر کیفیت گزارشگری مالی بازتاب تعامل بین چهار گروه عمدۀ تهیه‌کنندگان اطلاعات حسابداری، استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابداری، حرفۀ حسابرسی و پژوهشگران است و گزارش‌های مالی سالانه حاصل کنش و تقابل بین عملکرد این چهار گروه است و این پژوهش با استفاده از نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان از طریق مصاحبه با این چهار گروه به ارائۀ الگو پرداخته است؛ پس بر این اساس، جامعۀ آماری پژوهش را این چهار گروه تشکیل میدهد. با توجه به گستردگی حجم جامعۀ آماری برای انتخاب نمونۀ آماری اعضای شاخص هر یک از این چهار گروه به‌عنوان نمایندگان این چهار گروه به‌ترتیب: 1- حسابداران، نمایندۀ تهیه‌کنندگان اطلاعات حسابداری؛ 2-حسابرسان، اعضای حرفه؛ 3- سهامداران، سرمایه‌گذاران و ...، نمایندۀ استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابداری؛ و 4- استادان دانشگاه و اعضای هیئت‌‌علمی، پژوهشگران حسابداری فرض شده‌اند. در نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان عموماً نمونه‌ها به‌صورت هدفمند انتخاب می‌شوند. در این راستا، با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی یا زنجیره‌ای برای مصاحبه استفاده شده است. نمونه‌گیری گلوله‌برفی یا زنجیره‌ای، یعنی انتخاب شرکت‌کنندگانی که به نحوی با یکدیگر پیوند دارند و پژوهشگر را به دیگر افراد همان جامعه راهنمایی میکنند [8]. به بیان دیگر در مصاحبه، ابتدا تعدادی از اشخاص صاحب‌نظر و دارای تحصیلات و تجربۀ کافی مرتبط با موضوع انتخاب شدند و در پایان مصاحبه از آنها خواسته شد تا سایر افراد مطلع و صاحب‌نظر در خصوص موضوع پژوهش را معرفی کنند. در مواردی هم که برای تکمیل الگو و خلق نظریه، یا در زمینۀ خاصی نیاز به دریافت نظرات اشخاص با تجارب خاص بود، از مصاحبه‌شوندگان درخواست شد تا افراد صاحب‌نظر با تجارب متناسب را معرفی کنند. با توجه به توضیحات فوق، برای غنای پژوهش تلاش شد تا با افرادی مصاحبه شود که شخصاً موضوع پژوهش را تجربه کرده‌اند و از دانش و تجربۀ بالایی در این زمینه برخوردارند [16]. در مجموع، پس از انجام 40 مصاحبه با خبرگان، داده‌های گردآوری‌شده به اشباع رسید و نیازی به انجام مصاحبه‌های جدید وجود نداشت. مدت هر مصاحبه به‌طور متوسط 45 دقیقه بوده است. در نگارۀ 1 مشخصات خبرگانی ارائه شده است که مصاحبه شده‌اند.
تجزیه و تحلیل داده‌ها مطابق با روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان پس از انجام مصاحبه، طی سه مرحلۀ کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگزاری گزینشی انجام شده است. در کدگذاری باز مجموعه‌ای از مقوله‌های مفهومی از متن‌های مصاحبه (در اینجا مصاحبه‌ها داده‌ها را تشکیل می‌دهند) کشف می‌شود. در واقع کدگذاری باز بخشی از فرایند تحلیل داده‌هاست که به خردکردن، مقایسه‌سازی، نام‌گذاری، مفهوم‌پردازی و مقوله‌بندی داده‌ها می‌پردازد. برای درک بهتر نحوۀ کدگذاری باز نمونه‌ای از آنچه در پژوهش حاضر انجام شده است، در ادامه ارائه می‌شود: «هرچه نظارت داخل شرکتی بیشتر باشد، کیفیت گزارشگری مالی افزایش پیدا می‌کند. بخشی از این قضیه به هیئتمدیرۀ شرکت بر می‌گردد که هرچه تعداد اعضای غیر‌موظف آن بیشتر باشد (استقلال هیئتمدیره)، همین‌طور مدیر عامل سمت ریاست هیئتمدیره را هم نداشته (عدم‌دوگانگی پست مدیرعامل) و تجربه و تخصص کافی داشته باشند (تخصص مالی هیئتمدیره)، بهتر می‌توانند از رفتارهای فرصت‌طلبانه جلوگیری کنند. معمولاً شرکت‌هایی را که سازمان حسابرسی یا مؤسسات بزرگ و معروفی مثل مفید راهبر حسابرسی میکنند (اندازه و شهرت حسابرس)، شفاف‌تر هستند و مورد توجه سرمایه‌گذاران بیشتری قرار دارند». با بررسی نقل قول بالا، چهار مفهوم «استقلال هیئتمدیره»، «عدم‌دوگانگی پست مدیرعامل»، «تخصص مالی هیئتمدیره» و «اندازه و شهرت حسابرس» شناسایی شده است. در سایر نقل قول‌ها نیز به مفاهیم فوق اشاره شده است؛ به عبارت دیگر، داده‌های مصاحبه‌ها به دقت مطالعه و بررسی شده است و داده‌های مشابهی که بار معنایی یکسانی داشتند، تحت کدهای مشترکی کدگذاری شده و سپس مفاهیم متناسبی به هر یک اختصاص داده شده است. پس از استخراج مفاهیم از متن‌های مصاحبه‌ها برای تشکیل مقوله‌های این مفاهیم با یکدیگر مقایسه می‌شوند؛ برای مثال، مفاهیم «استقلال هیئتمدیره»، «کیفیت مؤسسۀ حسابرسی»، «تعداد اعضای هیئتمدیره»، «وجود کمیتۀ حسابرسی» و ... که از مصاحبه‌های مختلف استخراج شده است، همه به موضوع مشترکی اشاره دارند که آن مقوله «نظام راهبری شرکتی یا حاکمیت شرکتی» است. در واقع مقوله‌ها شامل مفهوم‌پردازی در سطح بالاتری از انتزاع است. در اینجا «نظام راهبری شرکتی یا حاکمیت شرکتی» تمام مفاهیم یادشده را پوشش میدهد. در مرحلۀ دوم تحلیل داده‌ها، کدگذاری محوری انجام شده است که در آن مقوله‌های اصلی که از کدگذاری باز حاصل شده‌اند با یکدیگر مرتبط شده‌اند. در کدگذاری محوری بین مقوله‌های اساسی که در کدگذاری باز گسترش یافته‌اند، ارتباطات درونی برقرار می‌شود. در کدگذاری محوری پیوند بین مقوله‌ها به شرح زیر است: شرایط علّی: مقوله‌هایی (شرایطی) هستند که بر مقولۀ اصلی تأثیر می‌گذارند و به وقوع یا گسترش پدیدۀ مورد نظر می‌انجامد. شرایط علّی در داده‌ها اغلب با واژگانی نظیر وقتی، در حالی که، از آنجا که، چون و به‌علت بیان می‌شوند. شرایط زمینه‌ای: مجموعۀ خاصی از شرایط که در یک زمان و مکان خاص جمع می‌شوند تا مجموعۀ اوضاع و احوال یا مسائلی را به‌وجود آورند که اشخاص با عمل خود به آنها پاسخ می‌دهند (همانند فرهنگ عمومی جامعه). مقولۀ اصلی (محوری): در واقع هستۀ مورد مطالعه است که در این پژوهش «کیفیت گزارشگری مالی» است. شرایط مداخله‌گر: شرایط ساختاری که به پدیدها تعلق دارند و بر راهبردهای کنش و واکنش اثر می‌گذارند. آنها راهبردها را در درون زمینۀ خاصی سهولت می‌بخشند و یا آنها را محدود و مقید میکنند. راهبردها: راهبردها مبتنی بر کنش‌ها و واکنش‌هایی برای کنترل، اداره و برخورد با پدیدۀ مورد نظر (کیفیت گزارشگری مالی) هستند. راهبردها مقصود داشته، هدفمند هستند و به‌دلیلی صورت می‌گیرند. پیامدها: نتایجی که بر اثر راهبردها پدیدار می‌شود. پیامدها نتایج و حاصل کنش‌ها و واکنش‌ها هستند [16]. در مرحلۀ سوم تحلیل داده‌ها، کدگذاری انتخابی و خلق نظریه انجام شده است. کدگذاری انتخابی، فرایند یکپارچه‌سازی و بهبود مقوله‌هاست تا نظریه شکل بگیرد. در این مرحله، نظریه‌پرداز داده‌بنیان، یک نظریه از روابط بین مقوله‌های موجود در کدگذاری محوری به نگارش در می‌آورد. در مجموع، هدف از انواع کدگذاری، ساختن نظریۀ انتزاعی دربارة داده‌هاست؛ یعنی نظریه‌ای که در داده‌ها ریشه دارد و زمینه‌ای شده است [16]. در پژوهش حاضر نیز پس از کدگذاری انتخابی«الگوی کیفیت گزارشگری مالی» تدوین شده است.
شکل 1- الگوی یکپارچۀ کیفیت گزارشگری مالی
یافته‌های پژوهش بر اساس تحلیل داده‌ها (مصاحبه‌ها)، پیوند بین مقوله‌ها در قالب شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها به شرح جدول 1 صورت گرفته است:
نتیجه‌گیری پژوهش حاضر یک نظریۀ بنیادی از عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی را برای تمام شرکت‌ها با توجه به شرایط محیطی و ویژگی‌های شرکت‌های ایران ارائه کرده است. طبق یافته‌ها هزینه‌های سیاسی، فشار بازار سرمایه و اجتناب مالیاتی عوامل اصلی و شرط علّی اولیه در کیفیت گزارشگری مالی شناسایی شده است. بر این اساس، برخی از شرکت‌ها با مشخصات اقتصادی خاص، بیشتر موضوع قوانین سختی قرار می‌گیرند که دولت یا سایر گروه‌های قانون‌گذار وضع میکنند و هزینه در پی دارند؛ بنابراین، برای فرار از این‌گونه هزینه‌ها (عواقب اقتصادی)، انگیزۀ بیشتری برای استفاده از گزارشگری در راستای کاهش خروج منافع از شرکت خواهند داشت و رویه‌های حسابداری را به‌گونه‌ای تغییر خواهند داد که این مهم حاصل شود. همین‌طور مدیران شرکت‌هایی که در معرض فشارهای بازار سرمایه برای برآورده‌کردن پیش‌بینی‌های سود هستند و یا پاداش آنها بر اساس عملکردشان در بازار سهام است، انگیزۀ بیشتری برای اقدامات دستکاری‌کنندۀ سود دارند و بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر می‌گذارند. سومین شرط علّی که از نظر خبرگان تقریباً برای تمامی شرکت‌ها قابل بحث است، اجتناب مالیاتی است که بهترین انگیزه برای تأثیرگذاشتن بر کیفیت گزارشگری مالی است. افزون بر این عوامل، معامله با اشخاص وابسته، شرایط قراردادهای وام، انگیزۀ پاداش مدیران، رقابت در بازار و عدم‌تقارن اطلاعاتی نیز بر کیفیت گزارشگری مالی مؤثر هستند. راهبردهایی که برای کیفیت گزارشگری مالی در این نظریه ارائه شده است، با توجه به شرایط علّی یادشده در بستر استانداردهای حسابداری ایران، قوانین و الزامات بورس، فرهنگ عمومی کشور و مراحل چرخۀ عمر شرکت به‌عنوان شرایط زمینه‌ای و عوامل کلان اقتصادی، نظام راهبری شرکتی، پیچیدگی محیط، پیچیدگی حسابداری به‌عنوان شرایط مداخله‌گر متولد می‌شوند. بر طبق این چارچوب کلی که در مورد عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی بر اساس این نحوه از نظریه‌پردازی (زمینه‌بنیان) ارائه شده است، خبرگان معتقدند با متأثرشدن از شرایط زمینه‌ای و مداخله‌گر از قبیل پیاده‌سازی سازوکارهای نظام راهبری شرکتی بر اساس شرایط بازار سرمایۀ ایران و واقف‌بودن بر عوامل کلان اقتصادی غالب بر کشور می‌توان از راهبردهایی برای کیفیت بیشتر گزارشگری مالی از قبیل استقرار نظام کنترل داخلی اثربخش، استقرار سیستم مناسبی برای بهای تمام‌شدۀ محصولات، استفاده از زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر، گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای، اعمال محافظه‌کاری حسابداری، به‌کارگیری مدیران با توانایی و استعداد بالا و درنهایت توجه به سرمایۀ فکری سازمان و افشای آن استفاده کرد؛ بنابراین، افزایش کیفیت گزارشگری مالی پیامدهای مثبتی هم در داخل شرکت، هم در بازار سرمایه و هم در کل اقتصاد، از قبیل کاهش تجدید ارائۀ صورت‌های مالی، کاهش اطلاعات محرمانه، کاهش هزینه‌های تأمین مالی، کاهش عدم‌تقارن اطلاعاتی، کاهش مدیریت سود و تقلب، کاهش هزینۀ حقوق صاحبان سهام، افزایش کارایی بازار و افزایش اعتماد عمومی به گزارشگری مالی و بازار سرمایه به‌همراه دارد. با توجه به عوامل مؤثر شناسایی‌شده بر کیفیت گزارشگری مالی به سازمان بورس اوراق بهادار و کمیتۀ تدوین استانداردهای حسابداری، پیشنهاد می‌شود قوانین لازم‌الاجرا درخصوص استقرار سیستم کنترل‌های داخلی و کمیتۀ حسابرسی اثربخش و نیز پیاده‌سازی سازوکارهای راهبری شرکتی وضع کنند و در صورت تخطی، مجازات‌های لازم را برای شرکت‌ها اعمال کنند. همچنین، دوره‌های آموزشی و سمینارهایی با موضوع ارتقای کیفیت گزارشگری مالی با لحاظ‌کردن شرط حضور اجباری هیئت‌مدیره‌های شرکت‌ها برگزار کنند. به مدیران پیشنهاد می‌شود اثربخشی سیستم کنترل‌های داخلی و سیستم بهای تمام‌شدۀ محصولات را به‌طور مستمر بررسی کنند و برای ارتقای آن از سیستم‌های به‌روزتر استفاده کنند، به سهامداران و سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود در مجامع عمومی حضور داشته باشند و میزان پاسخ‌خواهی خود را از مدیران شرکت‌ها درخصوص کیفیت گزارشگری مالی و نیز، آگاهی خود را نسبت به کارکردها و مسئولیت‌های اعضای هیئتمدیره و حسابرس شرکت افزایش دهند. برای انجام‌دادن پژوهش‌های آتی پیشنهاد می‌شود این نظریۀ بنیادی درخصوص عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی با داده‌های کمّی آزمون شود. همچنین، پیشنهاد می‌شود الگوی زمینه‌بنیانی برای عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی با منشأ درونی و منشأ بیرونی به‌طور مجزا ارائه شود. محدودیت کلی در انجام پژوهش حاضر دسترسی‌نداشتن به برخی افراد خبره برای انجام مصاحبه بود و درصورت دسترسی هم، برخی از آنها از مصاحبه و پاسخگویی امتناع می‌کردند.
[1]. Enron [2]. Wordcom [3]. Adelphia [4]. Cisco [5]. Lucent [6]. Xerox [7]. Financial Accounting Standard Board (FASB) [8]. International Accounting Standard Board (IASB) [9]. Accounting Standard Board in the United Kingdom (ASB) UK [10]. Australia Accounting Standard Board (AASB) [11]. Lu [12]. Beest et al [13]. Demerjian et al [14]. Al Sufy et al [15]. Al-Shaer et al [16]. Akeju & Babatunde [17]. Ningitas & Shonhadji [18]. Grounded Theory [19]. Systematic [20]. Strauss & Corbin [21]. Emergent [22]. Glaser [23]. Constructivist [24]. Charmaz [25]. XBRL: Extensible Business Reporting Language [26]. XML: Extensible Markup Language | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
. آزادپور، محمد و حیدر محمدزاده سالطه. (1396). تأثیر عوامل مربوط به هزینه‌های محرمانه بر کیفیت گزارشگری مالی با تأکید بر اجتناب مالیاتی. پژوهشنامۀ مالیات. شمارۀ 35. صص 179-201. 2. بنی‌مهد، بهمن. عربی، مهدی و شیوا حسن‌پور. (1396). پژوهش‌های تجربی و روش‌شناسی در حسابداری. چاپ چهارم، انتشارات ترمه، تهران. 3. پاکروان، لقمان. (1391). حسابرسی زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر. روزنامۀ دنیای اقتصاد. شمارۀ 2747. 4. پیوندی، محمود و فاطمه خرم. (1392). اهمیت نظام راهبری بنگاه و روابط متقابل کمیتۀ حسابرسی، حسابرسی داخلی و حسابرس مستقل در بهبود کیفیت گزارشگری مالی. مجلۀ حسابرس، شمارۀ 69، صص 118-125. 5. دانایی‌فرد، حسن و مجتبی امامی. (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. اندیشۀ مدیریت، سال اول، شمارۀ دوم، صص 69-97. 6. رحمانی، علی و غلام‌زاده لداری، مسعود. (1388). مالکیت عمومی در بازار سرمایه و محافظه‌کاری در گزارشگری مالی. تحقیقات حسابداری، دورۀ 1، شمارۀ 4، صص 112-129. 7. سجادی، حسن. (1388). ویژگی‌های غیرمالی مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت‌های پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شمارۀ 57، صص 9-14. 8. سجادی، سید‌حسین و توحید کاظمی. (1395). الگوی جامع گزارشگری مالی متقلبانه در ایران به روش نظریه‌پردازی زمینه‌بنیان. فصلنامۀ علمی و پژوهشی پژوهش‌های تجربی حسابداری. سال ششم، شمارۀ 21، صص 185-204. 9. سلیمی، سمیه. (1395). کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری. روزنامۀ دنیای اقتصاد. شمارۀ روزنامه 3968، شمارۀ خبر 1088660. 10. عرب‌صالحی، مهدی و مهدی میرزائی. (1395). «کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی». حسابدار رسمی، شمارۀ 33، صص 50-53. 11. عزیزپور شیرسوار، محسن. (1395). ارتباط بین کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی. ماهنامۀ پژوهش‌های مدیریت و حسابداری. شمارۀ 25، صص 88-105. 12. کردستانی، غلامرضا و مصطفی رحیمی. (1390). بررسی عوامل تعیین‌کنندۀ انتخاب سطح کیفیت گزارشگری مالی و اثرات اقتصادی آن در بازار سرمایه. پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی. سال اول، شمارۀ اول، صص 67-91. 13. کمیتۀ تدوین استانداردهای حسابداری. (1386). استانداردهای حسابداری. نشریۀ 160. چاپ نهم، تهران: انتشارات سازمان حسابرسی. 14. کیانی، آیدین و محمدعلی آقایی. (1395). ارزیابی سودمندی معیارهای اندازه‌گیری کیفیت گزارشگری مالی بر رشد آتی در فرایند چرخۀ حیات شرکت‌ها. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی. سال پنجم، شمارۀ 9، صص 143-172. 15. گادفری، جین و آلن هادسون. (1392). تئوری حسابداری. ترجمۀ علی پارسائیان، انتشارات ترمه، چاپ اول. 16. مشایخی، بیتا. مهرانی، کاوه. رحمانی، علی و آزاده مداحی. (1392). تدوین مدل کیفیت حسابرسی. فصلنامۀ بورس اوراق بهادار. سال ششم، شمارۀ 23، صص 103-137. 17. نوروش، ایرج. (1377). رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و تعداد حسابداران آموزش‌دیده در واحدهای تجاری پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی. شمارۀ 24 و 25، صص 8-33. 18. نوری‌فرد، یداله و حسن چناری بوکت. (1395). تأثیر کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی بر کارایی سرمایه‌گذاری. پژوهشنامۀ اقتصاد و کسب و کار، سال هفتم، شمارۀ سیزدهم، صص 29-44. 19. نیکومرام، هاشم و یونس بادآور نهندی. (1388). تبیین و ارائۀ الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران. فصلنامۀ علمی و پژوهشی مدیریت بهره‌وری. سال دوم، شمارۀ هشتم، صص 141-187. 20. Akeju, J. B., Babatunde, A. A. (2017). Corporate Governance and Financial Reporting Quality in Nigeria. International Journal of Information Research and Review, 4(2): 3749-3753. 21. Al-Shaer, H., Salama, A., Toms, S. (2015). Audit Committees and Financial Reporting Quality: Evidence from UK environmental accounting disclosures. Journal of Applied Accounting Research, 18(1): 2-21. 22. Al Sufy, F. J., Almbaideen, H. I. M., Alabbadi, M. H., Makhlouf, M. H. (2013). “Corporate Governance and Its Impact on the Quality of Accounting Information in the Industrial Community Shareholding Companies Listed in Amman Financial Market-Jordan”, International Journal of Humanities and Social Science, 3(5), 184-195. 23. Beest, F. V., Braam, G., & Boelens, S. (2009). Quality of Financial Reporting: Measuring Qualitative Characteristics. NICE Working Paper, Nijmegan Center for Economics (NICE) 24. Brandt, M.; Brav, A.; Graham, J.; Kumar, A. (2010). The idiosyncratic volatility puzzle: time trend or speculative episodes?, Review of Financial Studies. 23(2): 863-899. 25. DeFond, M., Zhang, J. (2014). A review of archival auditing research. Journal of Accounting and Economics. In Press, doi:10.1016/j.jacceco.2014.08.007. 26. Demerjian, P., B. Lev, and S. McVay. (2012), “Quantifying Managerial Ability: A New Measure and Validity Tests”. Management Science, 58 (7). Available at https://doi.org/10.1287/mnsc.1110.1487 27. FASB (Financial Accounting Standards Board).(2010). Statement of Financial Accounting Concepts No. 8. Conceptual Framework for Financial Reporting, Chapter 1, the Objective of General Purpose Financial Reporting, and Chapter 3, Qualitative Characteristics of Useful Financial Information. Norwalk, CT: FASB. 28. Fernández, Walter D. (2004), Using the Glaserian Approach in Grounded Studies of Emerging Business Practices. Electronic Journal of Business Research Methods, 2 (2). 29. Francis, J., LaFond, R., Olsson, P., and Schipper, K. (2005). The market pricing of accruals quality. Journal of Accounting and Economics, 39, 327–295. 30. Francis, j., Olsson, P., and Schipper, K. (2006). Earnings Quality. Foundation and Trends in Accounting, 4 ( 1), 259-340. 31. Herath, S. K., & Albarqi, N. (2017). Financial Reporting Quality: A Literature Review. International Journal of Business Management and Commerce, 2 (2): 1-14. 32. Ningtias, D. E., Shonhadji, N. (2018). The Effect of Political Costs, Risk Litigation, Investor Protection Debt to Equity Ratio and Quality Audit Committee on the Quality of Accounting Information. Advanced Science Letters, 24(7): 4878-4881.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 26,882 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,549 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||