امروزه موج تازه‌ای ازمطالعات، متوجه بررسی عوامل معنوی و روان‌شناسی مثبت‌نگر بررضایت زناشویی زوجین درمعرض طلاق شده است. باتوجه به افزایش ناسازگاری‌های مشـاهده شـده در زنـدگی زوجــین(هــالفورد و اســنایدر 2012؛ بــه نقــل از: ســپهوند، رسول‌زاده طباطبایی، بشارت، الهیاری، 1393‌) و افزایش ازدواج‌های درمعرض طلاق، سبب حجم فراوانی از پژوهش‌ها در رضایت زناشویی شده است. (وینچ و اسپنیر^[1]، به نقل ازماهرمفرد، 1396) معتقدند که رضایت زناشویی^[2] انطباق بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار است. رضایت زناشویی یک تجربه شخصی در ازدواج است که در اثر عوامل مختلفی در زندگی زناشویی ایجاد می‌شود و این احساس نقش مهمی در کارکرد بهنجار خانواده دارد (جیانگ و همکاران، 2015). برخی از مطالعات )هامبد، دونلان، آیکون، مک گیو و بارت، 2010؛ جلیلی، بخشایش و فارسی نژاد، 1388وشاهمرادی، 1395) که در زمینه افزایش رضایت‌مندی زناشویی وعوامل زمینه ساز طلاق صورت گرفته نقش ویژگی‌های شخصیتی زوجین را مهمترین ریشه‌های طلاق می‌دانند. ویژگی‌های شخصیتی عاملی اثرگذار بر رفتارهای آشکار و نهان انسان است (گل‌پرور، 1397). شاکریان، فاطمی و فرهادیان (2010) با اشاره بـه پـژوهش‌های متعدد انجام شده در این زمینه، بر ایـن نکتـه تاکیـد دارنـد کـه رضایت زناشویی بیش از همه، از ویژگی‌های شخصـیتی زوجـین متاثر است. سولومون و جکسون (2014) نیز در پژوهشی نشان دادند که ویژگی‌های شخصیتی پیش بینی کننده‌های مهمی برای رضایت‌مندی زناشویی و طلاق است و ازبین ویژگی‌های شخصیتی، روان آزردگی می‌تواند پیش بینی‌کننده قوی برای شناسایی زوجین درمعرض طلاق باشد. همچنین ویژگی‌های شخصیتی وظیفه شناسی بررضایت زناشویی اثرگذاراست. (شاهمرادی، 1395؛ عباســی، رســولزاده طباطبایی، کبیر، ابراهیم پور و عباسی، 1389). افراد وظیفه شناس برای حفظ و ثبات روابط زناشویی خود تلاش هدفمند بیشتری انجام می‌دهند و تعهد شخصی(جارویس ، 2006)، نیاز بـه پیشـرفت (بوچارد، لوسیر، سابورین1999)وکنترل تکانه (کردک، 1993) که یکی از ویژگی‌های این افراد است، آنها رابه سمت بهبود روابط سوق می‌دهد. وظیفه‌شناسی پایین، احتمال بروز رفتارهای ضـداجتماعی، اسـترس‌های زناشویی با روی آوردن به الکل و خشونت فیزیکی را افزایش می‌دهد(هارت، داتن و نیولاو^[3] ، 1999به نقل ازصادقی، 1394) و رضایت زناشویی را کـاهش دهد. ویژگی شخصیتی تجربه‌گرایی هم به دلیل تجربه عمیق تر هیجان‌های مثبت و منفی (گروسی فرشی، 1376)عامل مهم دررضایت زناشویی است(جلیلی و همکاران، 1388، شاهمرادی، 1395). و از طرفی نتایج پژوهش (کافمن، 2011) نشان داده است که این ویژگی بررضایت زناشویی ارتباط معنی‌داری ندارد. ازآنجا که این سه ویژگی شخصیتی در اکثر پژوهش‌ها به عنوان عوامل اثرگذار بر رضایت‌مندی زناشویی شناخته شده است، دراین پژوهش به عنوان عوامل پیشایندرضایت‌مندی زناشویی موردمطالعه قرارگرفت.

علاوه بر ویژگی‌های شخصیتی، متغیرهای زیادی ازبعدمعنویت محورو روان‌شناسی مثبت نگربررضایت زندگی زناشویی مورد توجه قرار گرفته است. دراغلب پژوهش‌های انجام شده متغیرهای بخشش و امید بیشترین سهم را داشته اند(عیسی زادگان، سلمان پور، ^.احمدی و قاسم‌زاده، 1395). بخشش در بهبود مشکلات روانی (خدایاری فرد و عابدینی، 1394)، افزایش صمیمیت، اعتماددرروابط زناشویی، حل مشکلات و رضایت زناشویی (غفوری، مشهدی، حسن آبادی، 1392؛ فینچام، بیچ و داویلا، ۲۰۰۴( بسیارموثراست. در واقع، بخشش عبارت است از: انگیزشی آگاهانه وارادی که سبب کاهش کناره‌گیری، خشم و انتقام د رقبال فرد خطاکار می‌شود(دی بلاسیو و پروکتور، ۱۹۹۳)، احساسات مثبت راافزایش می‌دهدوجایگزین احساسات منفی می‌کند (مک اسکیل، 2012). درآیات متعددی ازقرآن برگذشت تاکیدوعاملی برای تسکین ورسیدن به آرامش درونی دانسته شده است (حمید، کوچکی وحیات بخش ملایری، 1391). ازطرفی دیگردرمورد مفهوم بخشش اتفاق نظر وجود ندارد( مک کولا، پارامونت وثورسن^[4]، ۲۰۰۰به نقل ازبهاری، 1388). پژوهش­های حیدری (۱۳۸۴)، بورچارد و همکاران (۲۰۰۳)کردند بین بخشش ورضایت زناشویی رابطه معنی داروجودندارد. باتوجه به نتایج تحقیقات متفاوت درجوامع مختلف ودرنظرگرفتن بافت مذهبی شهرمشهدبررسی بیشتراثراین عامل بررضایت‌مندی زناشویی ضرورت دارد.

 امید هم مانندبخشش برکیفیت زندگی(کابرال، ونجلیستا، وتسل، 2012)ورضایت زندگی زناشویی نقش مثبت وموثری دارد. امید، پیش بینی کننده رضا یت از زندگی و شادکامی است( وناک و مارسینکفسکی، 2014). وایس و اسپر یداکوس (2011) معتقداست، کاربست نظریه امید اسنایدر در روان درمانگری، منجر به شکل گیری و طراحی برنامه‌های مداخلاتی برای افزایش نظامند امید در مراجعان شده است. درامید، نگاه به آینده موج می‌زند( لوپز، فلوید، الون واسنایدر، 2000) وامید به آینده نیروی حافظ زندگی است. ازنظرگروپمن( ۰۰5 2)یکی از مؤلفه‌های الگوی امید که محور دو مؤلفه دیگر نیز قلمداد می‌شود، هدف است. هدف در زندگی رابطه نیرومندی با رضایت‌مندی زناشویی دارد. نقش واسطه‌ای هدف در زندگی در رابطه جهت گیری دینی با شادی (سیلیک و کتکارت، 2014 ) تأیید شده وموجب افزایش رضایت زناشویی می‌شود. گروپمن ( ۰۰۵ 2) امید را احساس وجد و نشاطی می‌داند که وقتی ما با چشم عقل راهی بسوی آینده بهتر می‌بینیم، تجربه می‌کنیم. امید موانع مهم و پرتگاههای عمیق را در طی مسیر تصدیق می‌کند. امید با چشمان باز به ما جرات می‌دهد که با شرایط خویش مواجهه شویم و ظرفیت غلبه بر آنها را داشته باشیم. اهمیت امید در زندگی انسان چنان است که قرآن کریم در آیات متعدد به طرح امید برای انسان می‌پردازد. برای نمونه، در سوره یونس(آیات 7و8) اشاره می‌کند، امید به آینده برتردر این دنیا و آخرت است که موجب می‌شود تا انسان باورها و عکس العمل‌های خود را تصحیح کند و به اصلاح و بهسازی اعمال و رفتار خود بپردازد (منصوری، ۱۳۸۷ ). بنابراین دردین اسلام، امیدیکی ازپایه‌های معنویت وسرمایه معنوی محسوب می‌شودکه نیرویی عظیم وبی پایان رابه انسان عطا می‌کندکه فراترازسرمایه مادی وماهیتی زاینده وتنظیم گراست(گل پرور، 1397). بنابراین استفاده از این سرمایه معنوی درافزایش رضایت‌مندی زناشویی مؤثر است.

براساس مواردمطرح شده، به نظر می‌رسد زوجین در معرض طلاق شهرمشهد(پایتخت معنوی کشور)که دریک بافت مذهبی ومعنوی زندگی می‌کنند وگرایش به سرمایه‌های معنوی درزمان تعارضات وتنش‌های خانوادگی زیادتری دارند، دوعامل معنوی امید وبخشش تغییراتی رامی توانددرنگرشها، افکارواحساسات زوجین ایجاد کند واین نگرش واحساسات مثبت برخواسته ازسرمایه معنوی موجب رضایت‌مندی زناشویی ودرنهایت کاهش طلاق شود. برهمین اساس هدف اصلی پژوهش این بودکه اثرامیدوبخشش را به عنوان عوامل میانجی بین ویژگی‌های شخصیتی (پیشایندها) و رضایت زناشویی موردبررسی قراردهدومتغیرهای مورد نظر را به صورت تعاملی و در قالب یک مدل مفهومی مد نظر قراردهد تازمینه قالب کاربردی برای مشاوره زناشویی زوج‌های متقاضی طلاق راایجادکند. بدین منظور فرضیه‌های اثرات مستقیم وغیرمستقیم این پژوهش به ترتیب زیرتنظیم شده اند:

 1. وظیفه‌شناسی اثر مثبت و مستقیم بر رضایت زناشویی دارد. 2. تجربه‌گرایی اثر مثبت و مستقیم بر رضایت زناشویی دارد. 3. امید اثر مثبت و مستقیم بر رضایت زناشویی دارد. 4. بخشش اثر مثبت و مستقیم بر رضایت زناشویی دارد. 5. روان آزردگی اثر منفی و مستقیم بر بخشش دارد. 6. تجربه‌گرایی اثر مثبت و مستقیم بر بخشش دارد. 7. وظیفه‌شناسی اثر مثبت و مستقیم بر بخشش دارد. 8. روان آزردگی اثر منفی و مستقیم بر امید دارد. 9. تجربه‌گرایی اثر مثبت و مستقیم بر امید دارد. 10. وظیفه‌شناسی اثر مثبت و مستقیم بر امید دارد.11. امیداثر مثبت و مستقیم بر بخشش دارد. وفرضیه‌های اثرات غیرمستقیم عبارت بودهد از:

1. وظیفه‌شناسی از طریق امید بر رضایت زناشویی اثر دارد. 2. وظیفه‌شناسی از طریق بخشش بر رضایت زناشویی اثر دارد. 3. روان آزردگی از طریق امید بر رضایت زناشویی اثر دارد. 4. روان آزردگی از طریق بخشش بر رضایت زناشویی اثر دارد. 5. تجربه‌گرایی از طریق امید بر رضایت زناشویی اثر دارد.6. تجربه‌گرایی از طریق بخشش بر رضایت زناشویی اثر دارد.

درنهایت، براساس مباحث وفرضیه‌های بحث شده، مدل پیشنهادی ومفهومی پژوهش مطابق شکل (1) ارائه شد.

شکل 1. مدل پیشنهادی پژوهش

 روش

 روش پژوهش، جامعه آماری ونمونه: این پژوهش، از نوع طرح‌های توصیفی -همبستگی وبه شیوه تحلیل مسیربامدل‌های برگشتی است. جامعه آماری این پژوهش تمامی زوجینی بودند که به دلیل وجود تعارض و درگیری شدید زناشویی (به منظور طلاق) به مراکز مشاوره وخدمات روان شناختی شهر مشهد در سال 1396 مراجعه کرده بودند. انتخاب نمونه به تعداد90 زوج زن و90زوج مرد(یعنی 180نفر) به شیوه تصادفی دردسترس ازبین زوجین مراجعه کننده به4 مرکزمشاوره باداشتن شرایط ورودبه پژوهش انتخاب شدند. معیارهای ورود عبارت بودند از :۱. زو ج‌ها یی که در زمان پژوهش متاهل بودند .2. زوج‌ها یی که دچار اختلالات روانی – شخصیتی مزمن مانند اختلالات شخصیتی، افسرد گی دو قطبی، روان گسستگی، اختلالات سلو کی نبودند .3. زو ج‌ها یی که حداقل یک سال سابقه زندگی مشترک داشتند. 4. زو ج‌ها یی که طبق مصاحبه تشخیصی پرونده مشاوره ای، هر دو یایکی به دلیل نارضایتی اززندگی زناشویی درمعرض طلاق قرارداشتند واقدام قانونی برای طلاق انجام نداده بودند. معیارهای خروج نیز عبارت بودند از:  1. زو ج هایی که مایل به اصلاح روابط خود نبودند. 2. زو ج هایی که یکی از آنها دچار رفتار اعتیادی یا مرتکب خشونت خانگی شده بودند. 3. زوج هایی که سابقه چندین بار فرار از منزل، ترک شغل یا دچار اختلالات جسمی فلج کننده زندگی بوده وقادر به ادامه زندگی زناشویی نبودند. دراین پژوهش با توجه به تعداد مسیرها (10 مسیر)، تعداد واریانس­های متغیرهای برونزاد (3 متغیر)، و تعداد واریانسهای خطای درون مدل(3 خطا) تعداد 16 پارامتر محاسبه گردید. با در نظر گرفتن پیشنهاد (کلین[5]، 1998، به نقل از بشلیده، 1393)، به ازاء هر پارامتر محاسبه شده برای آزمودن مدل دست کم نیاز به 10 شرکت کننده وجود داردبا توجه به اینکه در این پژوهش پارامترهای مشاهده‌شده 16 مورد است، حجم نمونه 180 نفر در نظر گرفته شد (به ازاء هر پارامتر حدود 12 آزمودنی در نظر گرفته شد). پس از اجرای پژوهش از بین پرسش نامه­های توزیع شده حدود65 پرسش‌نامه به دلایل پاسخ تصادفی وعدم برگشت ازروندکار، خارج و با حذف پرسش نامه­های ناقص، درنهایت 115 پرسش‌نامه موردتجزیه وتحلیل قرارگرفت. برای حفظ اصول اخلاقی ازآنان خواسته شد ازذکرنام پرهیز کنندوبااطمینان ازمحرمانه بودن پاسخ هاباصداقت به سوالات پاسخ دهند.

ابزارهای سنجش: پرسش‌نامه شخصیتی نئو[6]: این پرسش‌نامه شامل 60 ماده است که براساس تحلیل عاملی نمرات فرم بلند که در سال 1986 اجرا شده بود، بدست آمده است. لانیون و گوداشتاین[7] (لانیون و گوداشتاین 1382 /1997ترجمه قربانی، شاهی برواتی وارجمند( مطرح کرده است که برای هر عامل12پرسش وجود دارد که این عوامل با توجه به دارا بودن بیشترین بار عاملی در ارتباط با صفت مورد نظر، انتخاب شده اند. شیوه نمره گذاری سؤالات به صورت لیکرت پنج گزینه‌ای کاملاً مخالفم (0)، مخالفم (1)، نظری ندارم (2)، موافقم (3) و کاملاً موافقم (4) است. برخی پرسش‌ها به صورت معکوس نمره گذاری می‌شود. در ایران نتایج پژوهش حق شناس(1385) بر روی یک نمونه 502 نفری در شیراز به این ترتیب بود : ضرایب آلفای کرونباخ برابر 83/0=C ، 71/0= A ، 57/0= O ، 71/0=E و 81/0=N و اعتبار آزمون در فاصله 6 ماه برابر 53/0=N ، 6/0=A ، 76/0=O و 74/0=E گزارش شد (فتحی آشتیانی، 1389).

 پرسش‌نامه رضایت زناشویی ( اینریچ[8]): فرم 47سؤالی این پرسش‌نامه توسط السون، فورینر و دراکمن( 1982) ساخته شده است که11خرده مقیاس داردونمره گذاری سوالات به صورت 0، 1، 2، 3، و4 است. حداکثر نمره آزمودنی در این پرسش‌نامه برابر با 460 است. نمره بالاتر نشان دهنده رضایت‌مندی بیشتر زناشویی است. السون و دیگران اعتبار این پرسش‌نامه را با روش ضریب آلفای کرونباخ، 92% گزارش کرده اند. ضریب همبستگی پرسش‌نامه اینریچ با مقیاس‌های رضایت خانوادگی از 41% تا 60% و با مقیاس‌های رضایت زندگی از 33% تا 41% است که نشانهروایی سازه[9] آن است. کل خرده مقیاس‌های پرسش‌نامه اینریچ، زوج‌های راضی و ناراضی را متمایز می‌کند و این نشان می‌دهد که این پرسش‌نامه از روایی ملاک[10] خوبی برخوردار است ( ثنایی وبراتی، 1379).

 مقیاس سنجش بخشودگی[11]:(FFS)این مقیاس توسط پولارد[12]و همکاران ساخته شد(غفوری و همکاران، 1392). سیف و بهاری آن رابرای خانواده‌های ایرانی هنجاریابی ومیزان سازی نمودند و اعتبار آن را 84/0برآورد کردند. این مقیاس دارای 5خرده مقیاس (بعد)است: درک واقع بینانه، تصدیق خطا، جبران عمل ارتکابی، دلجویی کردن و احساس بهبودی و سبکبالی. این پرسش‌نامه دارای 40 پرسش و دو بخش است که بخش نخست (پرسش‌های 1تا20)،  بخشودگی را در خانواده‌های اصلی و والدین او و بخش دوم (پرسش‌های 20 تا 40) میزان بخشودگی را در خانواده‌های هسته‌ای (همسران) می‌سنجد. همچنین هر خرده مقیاس دارای8 پرسش چهارگزینه‌ای است. که گزینه الف، 1 امتیاز و گزینه د، 4 امتیاز دارد. میانگین 6/121 است و انحراف معیار آن5/23 است. نمرات بالا در این مقیاس، نشان دهنده ی میزان بخشودگی بیشترو نمرات پایین، نشان دهنده ی میزان بخشودگی کمتر است(سیف و بهاری، 1379).

 مقیاس امید اشنایدر[13]:مقیاسی 12 سؤالی و3خرده مقیاس، با لیکرت 8 درجه‌ای از کاملاً مخالف، نمره 1 تا کاملاً موافق، نمره 8 است. خرده مقیاس تفکر عامل شامل چهار سؤال 2، 9، 10 و 12، خرده مقیاس مسیرها شامل چهار سؤال1، 4، 7 ، 8 و4سوال3، 5، 6، 11به عنوان سوال‌های انحرافی است (پدرتی، ادواردز، لوتز، 2008 ). نمره گذاری سؤال‌های انحرافی که برای افزایش دقت آزمون است حذف می‌شود. بنابراین دامنه نمرات بین 8 تا 64 است. دراینجا 8 پائین ترین نمره و64 بالاترین نمره محسوب می‌شود( اسنایدر، 2000 به نقل از خلجی، 1386) اعتبار آن از طریق بازآزمایی بعد از 3 هفته85/0 و برای زیر مقیاس تفکر عامل 81/0 برای مسیرها 74/0 گزارش کرده اند. (لوپز و اسنایدر ، 2007 به نقل ازکوهساریان، 1387) همسانی درونی مقیاس را از طریق آلفای کرونباخ 74/ تا 80/ و ضریب اعتبار آن با روش بازآزمایی تا 80/0گزارش کرده اند( نصیری و جوکار، 1387).

روش اجراوتحلیل: پس ازانجام مجوزهای لازم و هماهنگی بامراکزمشاوره موردمطالعه وداشتن معیارهای ورود، به صورت حضوری نسبت به توزیع پرسش نامه‌های تحقیق اقدام شد. به هنگام توزیع پرسش‌نامه‌ها به پاسخ‌دهندگان متعهد شد اطلاعات جمع‌آوری شده صرفا برای انجام این پژوهش استفاده می‌شود و کاملاً محرمانه خواهد بود. برای آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش تحلیل مسیر با مدل‌های برگشتی استفاده شد.

دراین پژوهش جهت تعیین کفایت برازش الگوی پیشنهادی با داده­ها، ترکیبی از شاخص­های برازندگی مورد استفاده قرار گرفتند در نهایت، برای آزمون ضرایب اثرات غیر مستقیم در مدل واثرمتغیرمیانجی، از آزمون بوت استراپ استفاده شد. معنی­داری فرضیه­های پژوهش در سطح 05/0 قرار داده شدودرنهایت داده‌های به دست آمده بااستفاده ازنرم افزارآماری نسخه 22 Spssو 22Amos تحلیل شد. برای آزمون مدل مفهومی وفرضیه‌های پژوهش مفروضه هایی مطرح اندکه قبل از تحلیل داده­های مربوط، چهار مفروضه معادلات ساختاری شامل: داده­های گمشده[14]، بررسی داده­های پرت[15]، نرمالبودن[16]و هم خطی چندگانه[17] مورد بررسی قرار گرفتند که به ترتیب بیان می­شوند. الف) داده­های گمشده: در این پژوهش، از روش جایگزین کردن میانگین به جای داده‌های گمشده استفاده شد. ب) داده­های پرت: به منظور یافتن داده­های پرت می‌توان، افرادی که نمره­های آنها در کرانه­های توزیع داده­ها قرار می­گیرد را شناسایی کرد(بشلیده، 1391). زمانی که متغیر ویژگی شخصیتی(تجربه گرایی)، به عنوان پیامد در نظر گرفته ­شدنمرات 12 نفربه عنوان داده­های پرت شناسایی شدند که از تحلیل کنار گذاشته شدند. وقتی متغیر رضایت زناشویی به عنوان پیامد در نظر گرفته ­شد، نمرات 13نفر به عنوان داده­های پرت شناسایی شدند که از تحلیل کنار گذاشته شدند. ج) نرمال بودن: در این پژوهش جهت بررسی نرمال بودن متغیرها از کجی و کشیدگی متغیرها استفاده شد. با توجه به معیار نرمال بودن، متغیرهای پژوهش همگی دارای قدر مطلق ضریب کجی کوچکتر از 3 و قدر مطلق ضریب کشیدگی کوچکتر از 10 هستند و لذا تخطی از نرمال بودن داده­ها قابل مشاهده نیست. د) هم خطی چندگانه: همان طور که نتایج نشان می­دهند، ارزش­های تحمل به دست آمده برای متغیرها بالای 10/0 هستند و نشان دهنده عدم وجود هم خطی چندگانه بین متغیرها می‌باشند. همچنین، مقدار عامل تورم واریانس به دست آمده برای متغیرها کوچکتر از 10 هستند و این نشان می­دهد که بین متغیرها هم خطی چندگانه وجود ندارد.

یافته‌ها

یافته­های مربوط به آزمون الگوی پیشنهادی پژوهش: برای آزمون الگوی پیشنهادی ازتحلیل مسیربامدل‌های برگشتی استفاده شد. الف) شناسایی مدل: در مدل پیشنهادی پژوهش، سه متغیر مستقل ویژگی شخصیتی روان رنجوری ، تجربه گرایی و وظیفه‌شناسی وجود دارد. رضایت زناشویی متغیر وابسته و متغیرهای بخشش وامید متغیرهای میانجی هستند.

ب) برآورد مدل در دو گام صورت گرفت: 1) بررسی برازندگی مدل پیشنهادی پژوهش که شامل شاخص­های برازش است، و 2) برآورد پارامترهای (ضرایب مسیر استاندارد). در جدول(1) شاخص­های برازندگی مدل پیشنهادی واصلاحی پژوهش حاضر آورده شده است.

جدول 1. شاخص­های مدل پیشنهادی واصلاحی

همان طوری که نتایج مندرج در جدول(1) نشان می­دهد، بسیاری از شاخص­های برازندگی مانند مجذور کای نسبی (215/1χ²/df =)، شاخص نیکویی برازش تطبیقی (926/0AGFI= )، و شاخص جذر برآورد واریانس خطای تقریب (043/0RMSEA= ) نشان می‌دهد که برازندگی مدل پیشنهادی خیلی خوب است. از آنجا که مسیرهای غیر معنی‌دار از الگوی پیشنهادی حذف شدند وبه منظور اصلاح برازش کامل، یک اصلاح روی مدل صورت گرفت. بین متغیرهایی که مقدار احتمال آن‌ها بیشتر از 05/0 شده است رابطه معنی‌داری در سطح خطای 5 درصد وجود ندارد و بایستی از مدل نهایی حذف شوند. علاوه­بر­این، شاخص­های تعدیل در برونداد 22 AMOS- اصلاحاتی را در جهت ایجاد برازندگی بهتر داده­ها پیشنهاد داده بود. بدین ترتیب بعد از اعمال تغییرات، مدل اصلاح شده ونهایی (مدل 2) مورد آزمون قرار گرفت.

نتایج جدول (1)نشان می­دهدهمه شاخص­های برازندگی مانند مجذور کای نسبی (982/0χ²/df =)، شاخص نیکویی برازش تطبیقی (940/0AGFI= )، شاخص بنتلر- بونت یا شاخص نرم شده برازندگی (997/0NFI= )، شاخص جذر برآورد واریانس خطای تقریب (001/0RMSEA= )، شاخص نیکویی برازش (997/0GFI= )، شاخص تاکر-لویز (001/1TLI=)، شاخص برازندگی فزاینده (002/1 IFI=) و شاخص برازش مقایسه­ای (001/1CFI= )درحد مطلوبی قراردارندکه مدل اصلاحی به طور معنی­داری برازنده داده­ها است وازبرازندگی کاملا قابل قبولی برخورداراست. بنابراین مدل مفهومی پژوهش تاییدشدوبراین اساس می‌توان اثرات مستقیم وغیرمستقیم متغییرهارابررسی کرد.

برآورد پارامترهای مدل پیشنهادی پژوهش: جدول(2) پارامترهای مربوط به اثرات مستقیم متغیرهای پژوهش را نشان می­دهد.

جدول2. پارامترهای اثرات مستقیم بین متغیرهای پژوهش در مدل نهایی

شکل2. برونداد مدل پژوهش

همان طورکه نتایج مندرج در جدول و شکل(2) نشان می­دهد، اثرات مستقیم، سطح معنی‌داری و نتیجه آزمون فرضیه‌های پژوهش به ترتیب بیان شده‌اند که 9 فرضیه تایید شد. نتایج نشان دادند که مسیرهای مستقیم ویژگی‌های شخصیتی(وظیفه شناسی، تجربه‌پذیری) و امید به رضایت زناشویی اثر مثبت و معنی داروهمچنین روان آزردگی به امید اثر منفی و مستقیم داشتند. همچنین فرضیه دوم (بخشش به رضایت زناشویی)، فرضیه هفتم (تجربه پذیری به امید) وفرضیه نهم ( روان آزردگی به بخشش) تاییدنشدند.

جدول 3. نتایج بوت استراپ برای مسیرهای واسطه­ای ونتایج فرضیه‌های اثرات غیرمستقیم