
تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,704 |
تعداد مقالات | 13,954 |
تعداد مشاهده مقاله | 33,451,017 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,266,698 |
بررسی گردهشناسی و ریزریختشناسی سطح اندوکارپ دانۀ دو گونه تنگرس Rhamnus cathartica L. و Rhamnus pallasii Fisch. & C. A. Mey. از تیرۀ Rhamnaceae در شمال ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تاکسونومی و بیوسیستماتیک | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 4، دوره 9، شماره 31، شهریور 1396، صفحه 43-60 اصل مقاله (1.62 M) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/tbj.2018.101417.1002 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علی ستاریان* 1؛ سمانه مهدیان2؛ میثم حبیبی3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1دانشیار گروه زیستشناسی، دانشکده علوم پایه و فنیمهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد زیست گیاهی، دانشکده علوم پایه و فنیمهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3کارشناس ارشد زیستشناسی، دانشکده علوم پایه و فنیمهندسی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
در پژوهش حاضر، دوگونۀ Rhamnus pallasiiو catharticaRhamnus از تیرۀ Rhamnaceaeدر شمال ایران ازنظر ریزریختشناسی سطح دانه و گردهشناسی بررسی شدند. ویژگیهایی ازجمله محور قطبی (P)، محور استوایی (E) و نسبت طول محور قطبی به طول محور استوایی (P/E) گرده با میکروسکوپ نوری، شکل کلی دانۀ گرده در نمای قطبی و استوایی، تزئینات سطح اگزین و سطح اندوکارپ (درونبر میوه) دانه با عکسبرداری میکروسکوپ الکترونی (SEM) بررسی شدند. نتایج نشان دادند شکل عمومی دانۀ گردۀ گونۀ Rh. pallasii از دید قطبی کروی Spheroidal تا سهگوش Subtriangular و از دید استوایی subprolate، سهشیاره (tricolporate) و دارای پلهای عرضی استوایی در محل شیارهاست. تزئینات خارجی در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisiiمشبک توخالی با ابعاد متفاوت، در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. iranicaمشبک پر با سطح صاف و در Rh. × spathulifolia مشبک و میزان تراکم شبکهها کم است. در تمام تاکسونهای فروگونهای، میوه شفت شامل 2 تا 3 دانه، دانه تخممرغیشکل به رنگ قهوهای روشن و تیره، دارای یک شیار در سطح شکمی و تزئینات سطح آن Foveolate (دارای چالههای آبلهگون و برجستگیهای نامنظم) است. بزرگترین دانه درگونۀ Rh. pallasii، طولانیترینترین شیار در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. pallasii، کوچکترین دانه در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisii، کوتاهترینترین شیار در Rh. × spathulifolia و گونۀ Rh. cathartica و بزرگترین دانه در واریتۀ Rh. cathartica var. cathartica مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهند تزئینات سطحی دانۀ گرده برای جداسازی زیرگونهها و واریتهها مفید است و طبقهبندی کلاسیک در مورد زیرگونه یا بخش را تأیید میکند؛ ازسویی، اندوکارپ دانه صفت تاکسونومیک مناسبی برای تقسیمبندی زیرگونهها نیست و صفتهای بررسیشده بین تاکسونها بسیار مشابه هستند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rhamnaceae؛ Rh. cathartica؛ Rh. pallasii؛ ایران؛ سطح اندوکارپ دانه؛ گردهشناسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقدمه تنگرس با نام علمی Rhamnus L. یکی از بزرگترین و اصلیترین سردههای خانوادۀ Rhamnaceae است (Mabberley, 1987) که حدود 100 تا 125 گونه با پراکنش در مناطق گرمسیری تا معتدل جهان و نیمهحارهای نیمکرۀ شمالی دارد (Kurylo et al., 2007). این گیاه بهطور عمده بومی شرق آسیا و شمال آمریکاست و بهشکل محلی در نیمهگرمسیری نیمکرۀ جنوبی، در بخشهایی از آفریقا و جنوب آمریکا دیده میشود. بر اساس فلور ایران، 1. Rh. cornifolia Boiss. & Hohen. 2. Rh. cathartica L. 3. Rh. pallasii Fisch. & C. A. Mey. 4. Rh. kurdica Boiss. & Hohen. 5. Rh. persica Boiss. 6. Rh. prostrata Jacquem. 7. Rh. oleoides L. 8. Rh. minuta Grub. Rh. × spathulifolia Fisch. & C. A. Mey., Ind. Sem. Hort. Petrop. تابهحال بررسی علمی جامعی دربارۀ جمعیتهای گونههای این سرده انجام نشده است. نگاهی دقیق به مجموعه منابع یادشده نشان میدهد از بین گونههای سردۀ Rhamnus، دو گونۀ Rh. cathartica L. و
روش کار بهمنظور انجام بررسیهای ریزریختشناسی دربارۀ جمعیتهای گوناگون دو گونۀ Rh. pallasii و بهمنظور تهیۀ دانۀ گرده، یک گل سالم و مناسب از هر بوته انتخاب و زیر استریومیکروسکوپ، پرچمها از سایر قسمتهای گل جدا شدند. برای جلوگیری از آلودگی به گردههای سایر گیاهان سعی شد بساکهایی انتخاب شوند که شکوفا نشده باشند. سپس بساکها داخل آب مقطر و با نوک سوزن شکافته شدند تا گردهها در آب پخش شوند و درمرحلۀ بعد، از صافی عبور داده شدند. دانههای گرده به میکروتیوبهای میکروسکوپ SEM امکان تهیۀ تصویر سهبعدی را فراهم میکند؛این امر برای تشخیص شکل دانۀ گرده بسیار باارزش است. وضوح بسیارخوب میکروسکوپ الکترونی ممکن است امکان مشاهدۀ اشکالی را فراهم کند که با میکروسکوپ نوری دیده نمیشوند (Major, (1986. برای مطالعۀ تزئینات سطح دانۀ گرده با میکروسکوپ الکترونی، گلهای سالم و رسیدۀ گونههای موردمطالعه جمعآوری و بساکها با سوزن و پنس زیر لوپ باز شدند و دانههای گرده به سوزن چسبیدند. استاپها به اندکی چسب آغشته شدند و سپس مقدار زیادی گرده روی استاپها قرار گرفتند. پسازآن، استاپها در دستگاه لایهنشان گذاشته و پساز 15 دقیقه از دستگاه خارج شدند و داخل دستگاه SEM، مدل VEGA// TESCAN-LMU با ولتاژ 15 و 22 کیلوولت در مرکز پژوهش متالورژی رازی تهران بررسی شدند. تصویربرداری از دانههای گرده با بزرگنماییهای متفاوت انجام شد. پساز اندازهگیری صفتهای یادشده، تعیین طبقه، اندازه و شکل دانۀ گرده بر اساس طبقهبندی Erdtman (1943) انجام شد.
جدول 1- لیست گونهها و جمعیتهای مطالعهشده در مطالعههای گردهشناسی
برای مطالعۀ سطح اندوکارپ، ابتدا میوهها در آب قرار داده شدند و دانهها جدا و شسته شدند و پساز خشکشدن به روش مرسوم آبگیری، روی صفحههای مخصوص (stage) چسبانده شدند. بذرها پساز ثابتشدن روی پایه بهمنظور طلااندودشدن به دستگاه ION COATER منتقل شدند. نمونهها با میکروسکوپ الکترونی SEM مدل PEMTRON با ولتاژ 15 و 22 کیلوولت تصویربرداری شدند. سپس طول و عرض بذر و طول شیار با نرمافزارImage tools ver 3.0 اندازهگیری شد.
جدول 2- لیست گونهها و جمعیتهای بررسیشده ازنظر ریختشناسی اندوکارپ میوه
نتایج. نتایج مطالعههای گردهشناسی. در مطالعۀ حاضر، صفتهایی مانند طول محور قطبی (P)، قطر استوایی (E)، نسبت P/E، طول شیار، عرض شیار و ضخامت اگزین اندازهگیری شدند. نتایج اندازهگیریها در جدول (3) ارائه شده است. Rh. pallasii subsp. sintenisii: دانههای گرده از دید استوایی بیضویشکل تا حدودی کروی و از دید قطبی کروی و سهلوبی هستند. نسبت P/E بر اساس روش استولیز 17/1 میکرومتر، subprolate و بر اساس میکروسکوپ الکترونی SEM 76/1 میکرومتر، prolate است. تیپ گردهای سهشیاره (tricolporate)، جورقطب (isopolar) با تقارن شعاعی (radiosymmetric) است. شیارها در محور استوایی کشیده و 72 درصد محور قطبی را تشکیل دادهاند. عرض شیارها بهطور متوسط 83/3 میکرومتر است. شیار طویل و در انتها تیز و دارای عمق زیاد است. در میانۀ گرده، پلهای عرضی استوایی در شیارها تشکیل شدهاند که کاملاً مشخص هستند. کل ضخامت اگزین 30/1 تا 80/1 میکرومتر است و دارای تزئینات خارجی مشبک توخالی با ابعاد متفاوت و فرورفتگی و برآمدگی است؛ بهطوریکه برجستگیهایی توسط شبکه در قسمت اگزین دیده میشوند (شکل 1، A1 و A2 و شکل 2، A1-A4) Rh. pallasii subsp. iranica: دانههای گرده از دید استوایی بیضویشکل و از دید قطبی سهگوش و سهلوبی، سهشیاره، جورقطب با تقارن شعاعی هستند. نسبت P/E بر اساس روش استولیز 16/1 میکرومتر، subprolate و بر اساس میکروسکوپ الکترونی SEM 78/1 میکرومتر، prolate است. شیارها در محور استوایی کشیده و Rh. × spathulifolia:دانههای گرده از دید استوایی بیضوی و از دید قطبی سهگوش تا حدودی کروی و سهلوبی، سهشیاره، جورقطب با تقارن شعاعی هستند. نسبت P/E بر اساس روش استولیز 18/1 میکرومتر، subprolate و بر اساس میکروسکوپ الکترونی SEM 71/1 میکرومتر، prolate است. شیارها در محور استوایی کشیده و 74 درصد محور قطبی را تشکیل دادهاند. عرض شیارها بهطور متوسط 05/4 میکرومتر است. شیار طویل و در انتها تیز و عمق شیارها زیاد است. پلهای عرضی استوایی بهطور مشخص تشکیل شدهاند. کل ضخامت اگزین 12/1 تا 00/2 میکرومتر است. تزئینات خارجی مشبک و میزان تراکم شبکهها کم و داخل شبکه با بافت خارجی گرده پر شده است (شکل 1، C1 و C2 و شکل 2، C1-C4). بساک زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. pallasiiو گونۀ Rh. catharticaبرای مطالعۀ دانۀ گرده در دسترس نبود.
جدول 3- صفتهای اندازهگیریشده در دانۀ گردۀ گونۀ Rh. pallasii بر اساس میکروسکوپ نوری
شکل 1- الف- دانۀ گرده Rh. × spathulifolia (A. Polar view, B. Equatorial view, P. Length of polar axis, E. Length of equatorial axis, Ap. aperture, Br: bridge) ب. تصاویر میکروسکوپ نوری (100×) دانۀ گردۀ گونۀ Rhamnus pallasii. A1. دید استوایی، A2. دید قطبیRh. pallasii subsp. sintenisii؛ B1. دید استوایی، B2. دید قطبی Rh. pallasii subsp. iranica؛ C1دید استوایی، C2. دید قطبی Rh. × spathulifolia
شکل 2- تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) دانۀ گرده. A1-A2. دید استوایی، A3. دید قطبی، A4. تزئینات سطح دانۀ گردۀ Rh. pallasii subsp. sintenisii؛ B1-B2. دید استوایی، B3. دید قطبی، B4. تزئینات سطح دانۀ گردۀ Rh. pallasii subsp. iranica؛ C1-C2. دید استوایی C3، دید قطبی، C4. تزئینات سطح دانۀ گردۀ Rh. × spathulifolia
مشاهدهها و نتایج مطالعههای ریختشناسی اندوکارپ دانۀ تخممرغیشکل به رنگ قهوهای روشن در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. pallasiiو قهوهای تیره در دو زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisiiو دانه در Rh. × spathulifolia تخممرغیشکل و رنگ آن قهوهای تیره است. یک شیار در سطح شکمی به طول 33/3 میلیمتر وجود دارد. میانگین طول و عرض دانه بهترتیب 83/3 و 38/2 میلیمتر است. فرم بذر از قاعده بهسمت ناف باریک میشود. تزئینات سطح اندوکارپ دانه Foveolate (دارای چالههای آبلهگون و برجستگیهای نامنظم) است (شکل 3، D و شکل 4، D1-D4). دانه در گونۀ Rh. catharticaتخممرغیشکل و قهوهای تیره است. میانگین طول و عرض دانه بهترتیب 44/5 و 22/3 میلیمتر است. واریتۀ Rh. cathartica var. cathartica دارای میانگین طول و عرض دانه بهترتیب 44/5 و 22/3 میلیمتر و واریتۀ صفتهای بررسیشده در جدول (4) ارائه شدهاند.
جدول 4- لیست صفتهای بررسیشده ازنظر ریختشناسی اندوکارپ میوه در دو گونۀRh. pallasii و Rh. cathartica(اعداد میانگین دادهها هستند)
شکل 3- تصاویر بذر گونۀ Rh. pallasii subsp. pallasii. A. Rh. pallasii subsp. pallasii، B. Rh. pallasii subsp. sintenisii، C. شکل 4- تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) اندوکارپ (درونبر میوه). A1-A4. Rh. pallasii subsp. Pallasii؛ B1-B4. Rh. pallasii subsp. sintenisii؛ C1-C4. Rh.pallasii subsp. iranica؛ D1-D4. Rh. × spathulifolia؛ E1-E4. Rh.cathartica var. cathartica؛ F1-F2: Rh. cathartica var. caucasica
بحث و نتیجهگیری نتایج بررسی دانۀ گرده با میکروسکوپ نوری و الکترونی نشان میدهند شکل کلی بیشتر دانههای گردۀ مطالعهشده از دید قطبی کروی (Spheroidal) تا سهگوش (Subtriangular) و از دید استوایی بیضویشکل است. نسبت طول محور قطبی به طول محور استوایی (P/E) بر اساس روش استولیز در محدودۀ 16/1 تا 18/1 میکرومتر و ازنظر میکروسکوپ الکترونیSEM در محدودۀ 71/1 تا 78/1 میکرومتر است و شکل گردهها طبق طبقهبندی Erdtman (1943) از subprolate تا prolate متفاوت است. کوچکترین دانۀ گرده در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisii (طول محور قطبی و محور استوایی بهترتیب برابر 69/40 و 63/34 میکرومتر) و بزرگترین دانۀ گرده در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. iranica (طول محور قطبی و محور استوایی بهترتیب برابر 97/43 و 62/37 میکرومتر) مشاهده میشود که اختلاف چندانی نشان نمیدهند. طولانیترین شیار 07/35 میکرومتر طول و به گونۀ Rh. pallasii subsp. iranica تعلق دارد. میزان ضخامت اگزین در زیرگونههای مختلف بین 12/1 تا 22/2 میکرومتر متغیر است. دانههای گرده در تاکسونهای مطالعهشده سهشیاره (tricolporate) و دارای پلهای عرضی استوایی در محل شیارها هستند. تزئینات خارجی در زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisiiمشبک توخالی با ابعاد متفاوت است؛ بهطوریکه برجستگیهایی توسط شبکه در قسمت اگزین دیده میشوند. زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. iranicaدارای تزئینات خارجی مشبک پر با سطح صاف است؛ بهطوریکه بافت میان شبکهها پر شده است. در Rh. × spathulifolia تزئینات خارجی مشبک، میزان تراکم شبکهها کمتر و داخل شبکه با بافت خارجی گرده پر شده است. این یافتهها با مطالعههای Zhang Yu-Long (1992) که تزئینات خارجی جنس Rhamnusرا مشبک و شبکهایگزارش کردهاند همخوانی دارد. یافتههای پژوهش حاضر با نتایج مطالعههای Perveen و Qaiser (2005) روی 11 گونه از 5 جنس تیرۀ Rhamnaceae مطابقت دارند؛ آنها بیان کردهاند دانۀ گردۀ این خانواده صفتی تشخیصی و ثابت است که عموماً منفرد، دارای تقارن شعاعی، جورقطب و بهشکل subprolate و شیاردار است. Punt و Marks (1995) در مطالعۀ دانۀ گردۀ این جنس در شمالغرب اروپا، تیپRhamnus catharticus L. را بهواسطۀ شکل سهضلعی مشخص آن در منظر قطبی، شکل بیضی خوابیده در منظر استوایی و تزئینات ناپیدای ریز مشبک تا مشبک مشخص معرفی کردهاند که با مطالعههای انجامشده در پژوهش حاضر مشابهت دارد. دانۀ گردۀ این تیره stenopalynous است (Erdtman, 1952). بررسی دانۀ گرده مانند سایر رشتهها بخش مهمی در مسائل مدرن طبقهبندی گیاهی است (Bashir and Khan, 2003). بر اساس مطالعههای انجامشده، زیرگونههای موردمطالعه ازنظر تزئینات خارجی از هم تفکیک میشوند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، دانه در تاکسونهای فروگونهای تخممرغیشکل و به رنگ قهوهای روشن و تیره دیده میشود و یک شیار در سطح شکمی مشاهده میشود. تزئینات سطح اندوکارپ دانه Foveolate دارای چالههای آبلهگون و برجستگیهای نامنظم) است که در تمام آرایههای درونگونهای یکسان است. در گونۀ Rh. pallasii، زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. pallasiiبا میانگین نسبت طول به عرض 82/1 میلیمتر بزرگترین دانه را دارد و زیرگونۀ Rh. pallasii subsp. sintenisiiبا میانگین نسبت طول به عرض 41/1 میلیمتر دارای کوچکترین دانه است. طولانیترین شیار به طول 11/4 میلیمتر در زیرگونۀ نتایج مطالعههای گردهشناسی وجود تنوع درونگونهای در گونۀ Rh. pallasiiرا تأیید میکنند و با طبقهبندی Soufiyan و Dinarvand (2007) بر اساس ویژگیهای ریختشناختی مطابقت دارند. گفتنی است در کنار بررسی گردهشناسی و سطح اندوکارپ دانه در این پژوهش، مطالعههای جامع بیوسیستماتیکی باتوجهبه ویژگیهای ریختشناسی، تشریحی، سلول شناسی و ... انجام شدهاند و با درنظرگرفتن نتایج آنها، باید ویژگیهای گردهشناسی و اندوکارپ دانه همراه با سایر ویژگیها برای دستیابی به گروهبندی مناسب در این پژوهش بهکار برده شوند. کلید شناسایی گونههای Rh. pallasii،
- رنگ دانه قهوهای روشن و تیره، تزئینات سطح اندوکارپ دانه Foveolate (دارای چالههای آبلهگون و برجستگیهای نامنظم.................................................2
- تزئینات سطح خارجی مشبک توخالی با ابعاد متفاوت، دارای برجستگی....................Rhamnus pallasii subsp. Sintenisii - تزئینات سطح خارجی مشبک پر با سطح صاف.................Rhamnus pallasii subsp. Iranica - تزئینات سطح خارجی با تراکم کم شبکهها، داخل شبکهها پرشده توسط بافت خارجی گرده.........................................Rh. × spathulifolia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bashir, S. and Khan, M. A. (2003) Pollen morphology as an aid to the identification of medicinal plants: Trianthema portulacastrum L., Boerhaavia procumbens Banks ex Roxb. and Alternanthera pungens Kunth. Hamdard Medicus, 46(1): 7-9. Boissier, E. (1872) Flora Orientalis, vol 2, Reimpreesion fac similee A. Asher & Co, 11-22. Georg, Geneva and Basel. Browicz, K. and Zielinski, J. (1977) Flora Iranica, Akademische Druck-U Verlagsanstalt, Graz. El-Ghazaly, G. (1991) Pollen flora of Qatar. Aio Print Ltd, Odense. Erdtman, G. (1943) An introduction to pollen analysis. Chronica Botanica Co., Waltham. Erdtman, G. (1952) Pollen morphology and plant taxonomy: Angiosperms. Chronica Botanica Co., Waltham. Kurylo, J. S., Knight, K. S., Stewart, J. R. and Endress, A. G. (2007) Rhmnus cathartica: Native and naturalized distribution and habitat preferences. The Journal of the Torrey Botanical Society 134(3): 420-430. Mabberley, D. I. (1987) The Plant Book. Cambridge University Press, New York. Major, C. J. (1986) Seed size variation in Rhamnus cathartica L. Unpublished BSc. thesis, University of Western Ontario, London. Mobayen, S. (1995) Flora of vascular plants, vol. 4. Tehran University Press, Tehran (in persian). Mozaffarian, V. (2004) Trees and shrubs Iran. Farhange Moaser Publication, Tehran (in persian). Naimat, R., Khan, M. A., Khan, K. Y., Ali, B. and Zahidullah Mazari, P. (2012) Palynomorphological characterization of some species of selected genera of family Rhamnaceae. Research in Plant Biology 2(3): 04-09. ISSN: 2231-5101. Papagiannes, E. (1974) Genera of Rhamnaceae. MSc thesis, University of Illinois, Chicago. Perveen, A. and Qaiser, M. (2005) Pollen flora of Pakistan-XLIV. Rhamnaceae. Pakistan Journal of Botany 37(2): 195-202. Punt, W. and Marks, A. (1995) Rhamnaceae. In: The Northwest European Pollen Flora-VIII (Eds. Punt, W., Blackmore, S., Hoen, P. P. and Stafford, P.J.) 123: 57-66. Elsevier, Amsterdam. Shishkin, B. K. and Bobrov, E. G. (1974) Flora of the U.S.S.R. vol. 14. Russian Academy of Sciences, 494-516. Soufiyan, K. H. and Dinarvand, M. (2007) Flora of Iran. No. 55: Rhamnaceae. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran (in persian). Zhang Y. L. (1992) A study on pollen morphology of Tribe Rhamnaceae in China. Acta Phytotaxonomica Sinica 30(1): 73-81. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 760 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 598 |