اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات43
تعداد شماره‌ها1,682
تعداد مقالات13,778
تعداد مشاهده مقاله32,291,593
تعداد دریافت فایل اصل مقاله12,769,627
منصوری نوری, زهرا, یاری ایلی, معصومه, فاتحی, اقدس. (1397). بررسی مضامین در غزلیات سلمان ساوجی. , 10(1), 99-144. doi: 10.22108/liar.2018.93964.0
زهرا منصوری نوری; معصومه یاری ایلی; اقدس فاتحی. "بررسی مضامین در غزلیات سلمان ساوجی". , 10, 1, 1397, 99-144. doi: 10.22108/liar.2018.93964.0
منصوری نوری, زهرا, یاری ایلی, معصومه, فاتحی, اقدس. (1397). 'بررسی مضامین در غزلیات سلمان ساوجی', , 10(1), pp. 99-144. doi: 10.22108/liar.2018.93964.0
منصوری نوری, زهرا, یاری ایلی, معصومه, فاتحی, اقدس. بررسی مضامین در غزلیات سلمان ساوجی. , 1397; 10(1): 99-144. doi: 10.22108/liar.2018.93964.0

بررسی مضامین در غزلیات سلمان ساوجی

فنون ادبی
مقاله 9، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 22، فروردین 1397، صفحه 99-144    اصل مقاله (789.85 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22108/liar.2018.93964.0
نویسندگان
زهرا منصوری نوری* 1؛ معصومه یاری ایلی2؛ اقدس فاتحی3
1دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
در غزلیات سلمان ساوجی، شاعر قرن هشتم، تلفیق دوگونه غزل عارفانه و عاشقانه بنا به اقتضای عصر و دوره، به گونه‌ای بسیار طبیعی انعکاس یافته است. درونمایه‌‌ها و مضامین این اشعار دربرگیرندة معانی دقیق و ظریفی است که در اثنای کلام و در ظرف الفاظ گنجانده شده است. سلمان با زبانی لطیف، از ترکیب عشق و عرفان، مضامین پربسامدی همچون حجاب بودن جسم و تن، حلقة زلف، زلف مشکین و کفر زلف، رخسار و همچنین چشم مست معشوق و حسن روی او، لب و سخن معشوق، هجران و فراق دوست، وفای عاشق و جفا و بدعهدی معشوق، بی­هنریِ عقل در طورِ عاشقی و باد سحر را با تشخصی جدید بازآفرینی کرده است. همچنین، با استفاده از برخی دیگر از مضمون‌‌های رایج در قرن هشتم، در قالب واژه‌‌ها و عباراتی همچون محتسب و زاهد ظاهرپرست، رند دردی­آشامِ درون­صاف، میِ جام الست، هیچ بودن نقش و نگار جهان، و دررسیدنِ شام اجل بر درِ سرای امل را دریافته و با توصیفات بس هنرمندانه و با توجهی وافر، به سان عارفی تمام­عیار، تصاویری از این گونه مضمون­پردازی‌‌های خود را به رخ کشیده است. از همین منظر است که می‌توان وی را سرآمد مضمون‌آفرینی بدیع در غزل فارسی به‌خصوص غزل‌سرایی قرن هشتم و بعد از آن به حساب آورد.
کلیدواژه‌ها
سلمان ساوجی؛ غزل؛ مضمون
مراجع

منابع

  1. قرآن کریم
  2. آزادمنش، علی و شریفی، عبدالرضا (1391). «بررسی وتحلیل انواع تشبیهات و استعارات در دیوان سلمان»‌‌، بهار ادب، زمستان 91، سال5، شماره4، صص19 تا 38.
  3. آقایی، علی (1379). شرح صد غزل از سلمان ساوجی، پایان نامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان.
  4. اعتصامی، پروین (1382). دیوان اشعاربا مقدمۀ ملک‌الشعرای بهار، تهران: غزل‌سرا.
  5. حافظ، شمس‌الدین محمد (1391). دیوان اشعار، به تصحیح قاسم غنی و محمد قزوینی‌‌، تهران: کلهر.
  6. دهخدا، علی اکبر (1377). لغت­نامه، تهران: دانشگاه تهران.
  7. سازواری، محمودرضا (1389). «تأثیر و تأثر سلمان ساوجی و حافظ شیرازی»، بهار ادب، سال سوم، شمارة دوم. صص 169 تا 182.
  8. ساوجی، سلمان (1389). دیوان اشعار، به تصحیح دکترعباسعلی وفایی، تهران: سخن.
  9. سعدی، مصلح‌الدین (1382). کلیات اشعار، به تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: صدریه.
  10. سمرقندی، دولتشاه (1382). تذکره‌الشعرا، چ1، تهران: اساطیر.
  11. سیدنظری، بهمن. «مضمون­سازی و نکته­پردازی در شعر و ادب فارسی»، شناخت، شماره بیست و یکم، صص 127 تا 141.
  12. شمیسا، سیروس (1374). سبک‌شناسی شعر، تهران: فردوس.
  13. صائب، محمدعلی (1383). دیوان اشعار، به تصحیح محمد قهرمان، تهران: علمی فرهنگی.
  14. صفا، ذبیح‌الله (1371). تاریخ ادبیات در ایران، پنج جلد در هشت مجلد، مجلد سوم، بخش دوم، چ10، تهران: فردوس.
  15. قلی­زاده، حیدر، «زلف و تعابیر عارفانه و عاشقانۀ آن در شعر فارسی»، مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شمارة 192. صص 149 تا 194.
  16. مشتاق مهر، رحمان، «کارکرد زیبا‌شناختی اشارات قرآنی در اشعار سلمان»، نامة پارسی، سال ششم، شمارة21، صص110 تا 128.
  17. مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی (1384). غزلیات شمس، به تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: دوستان.
  18. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1381). مثنوی معنوی، به تصحیح قوام‌الدین خرمشاهی، تهران: دوستان.
  19. ن‍ژادسلیم، رحیم. «جلوۀ عرفان در دیوان سلمان ساوجی»، کیهان اندیشه، شمارۀ 76، صص 142تا147.
  20. ولایتی، علی­اکبر (1393). آفرینندگان فرهنگ و تمدن اسلام و بوم ایران-سلمان ساوجی، تهران: امیرکبیر.
  21. هاشم­پور سبحانی، توفیق (1386). تاریخ ادبیات ایران، چ1، تهران: زوار.
  22. Hornby, A. S.  (1997). Oxford Advanced Learner's Dictionary of current English, London:
Oxford University Press.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,961
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 642


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب