پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شمارهها | 1,638 |
| تعداد مقالات | 13,319 |
| تعداد مشاهده مقاله | 29,877,342 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,946,999 |
بررسی فلور، شکل زیستی و کورولوژی رویشگاههای شمشاد در جنگل حفاظت شده خیبوس مازندران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علوم زیستی گیاهی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 4، دوره 3، شماره 8، شهریور 1390، صفحه 27-40 اصل مقاله (228.69 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حامد اسدی؛ سید محسن حسینی* ؛ امید اسماعیلزاده؛ عباس احمدی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| منطقه حفاظت شده خیبوس، یکی از بهترین و بکرترین رویشگاههای شمشاد (Buxus hyrcana Pojark.) در جنگلهای هیرکانی را در خود جای داده است. این منطقه در محدوده ارتفاعی 400 تا 900 متر از سطح دریا و در شمال شرقی شهرستان سوادکوه استان مازندران واقع شده است. مطالعه فلوریستیک- فیزیونومیک منطقه به روش پیمایش زمینی (از اسفند ماه 1386 تا آذر ماه 1387) نشان داد که در این منطقه 39 تیره، 54 جنس و 60 گونه گیاهی وجود دارند. تیرههای Rosaceae (6 گونه، 10 درصد)، Aspidiaceae و Cyperaceae (4 گونه، 7/6 درصد)، Asparginaceae و Poaceae (3 گونه، 5 درصد) به عنوان مهمترین تیرههای گیاهی موجود در منطقه هستند که در مجموع 4/33 درصد از کل گونهها را شامل میشوند. فانروفیتها (40 درصد)، کریپتوفیتها (3/33 درصد) و همیکریپتوفیتها (7/21 درصد) از مهمترین گروههای ساختاری طیف زیستی منطقه بودند. نتایج مطالعههای کوریولوژیک نشان داد که کوروتیپ اروپا - سیبری، مهمترین فیتوکوریونهای سازنده ساختار کورولوژیک رویشگاههای شمشاد در منطقه حفاظت شده خیبوس بودند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جنگل حفاظت شده خیبوس؛ شمشاد؛ فلور؛ شکل زیستی؛ کوروتیپ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark.) یکی از معدود درختان پهن برگ همیشه سبز جنگلهای خزری است که دیر زیستی بالایی (بالغ بر 500 سال) داشته (مروی مهاجر، 1385)، جزو عناصر اکسین - هیرکانی (Euxino-Hyrcanian) محسوب میشود (بوبک، 1373). خاستگاه اصلی شمشاد خزری مانند برخی دیگر از درختان بومی جنگلهای خزری نظیر شب خسب (Albizia julibrissin Durraz.)و کلهو (Diospyros lotus L.) ناحیه رویشی هند و مالزی (Indo- Malesian) است که قدمت حضور آنها در جنگلهای خزری به دوران سوم زمینشناسی بر میگردد و از این نظر به عنوان یکی از درختان بازمانده اقلیمی دوره پلیوسین در جنگلهای شمال محسوب میشود (Akhani et al., 2010). شمشاد خزری هر چند در منابع به عنوان یک نژاد جغرافیایی از گونه شمشاد اروپایی (Buxus sempervirens L.) معرفی میشود (ثابتی، 1374) اما این گونه به دلیل اختلافات گیاهشناسی و نیز خاستگاه جغرافیایی از گونه مشابه اروپایی متفاوت بوده و به عنوان یک تاکسون گیاهی مجزا در پایگاه بینالمللی نامهای گیاهان مناطق حفاظت شده نمونههای بکر و دست نخوردهای از بومسازگانهای (Ecosystem) طبیعی هستند که به دلیل ذخایر با ارزش گیاهی و جانوری و سایر ویژگیهای استثنایی و متنوع از میراثهای فرهنگی و ملی هر کشور محسوب میشوند. تاکنون تعدادی از این مناطق با رویکرد شناسایی فلور، جامعهشناسی گیاهی و تهیه نقشه پوشش گیاهی بررسی قرار شدهاند. نگاهی به مقالات علمی منتشر شده در این زمینه، روند رو به گسترش این پژوهشها را نشان میدهد که در این خصوص میتوان برای مثال به مطالعه آتشگاهی و همکاران (1388) در جنگلهای شرق دودانگه ساری، رضوی و حسن عباسی (1388) در رویشگاه سرو خمرهای سورکش، Akhani و همکاران (2010) در مطالعه فلوریستیکی و پراکنش جغرافیایی ترکیب گیاهی ناحیه رویشی خزری، اصغرزاده و همکاران (1387) در پارک جنگلی سیسنگان، خوشمو (1387) در جنگلهای اساس سوادکوه، Malekmohammadi و همکاران (2007) در منطقه حفاظت شده قاسملو، Ghahreman و همکاران (2006) در جوامع جنگلی توسکا قشلاقی (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) شمال کشور، نجفی تیره شبانکار و همکاران (1387) در منطقه حفاظت شده گنو، اسماعیلزاده و همکاران (1384) در ذخیرهگاه جنگلی سرخدار افراتخته، اجتهادی و همکاران (1383) در جنگلهای دودانگه ساری، اکبرینیا و همکاران (1383) در رویشگاه توس سنگده و عصری (1382) در ذخیرهگاه بیوسفر کویر اشاره کرد. جنگل حفاظت شده خیبوس یک رویشگاه منحصر به فرد شمشاد در جنگلهای کوهستانی هیرکانی را در خود جای داده است که در آن تودههای خالص شمشاد، جنگل دو اشکوبه راش- شمشاد و تودههای آمیخته راش (فاقد شمشاد) به صورت موزاییکی در سطح منطقه پراکنش دارند. این رویشگاه بستر تبلور درختان انبوه شمشاد (که ارتفاع آنها گاهی بالغ بر 15 متر نیز میرسد) به صورت خالص و یا آمیخته در زیر تاج پوشش درختان قطور راش (Fagus orientalis) و دیگر درختان پهن برگ نظیر پلت (Acer velutinum)، نمدار (Tilia platyphyllos) و شیردار (Acer cappadocicum)است که حالت ویژهای از بومسازگان جنگلهای شمال را ارائه میدهند. هرچند مطالعه فلوریستیک چنین رویشگاهی به لحاظ فراهم ساختن اطلاعات پایه در خصوص شناخت ظرفیتهای بومشناختی گونه شمشاد در نواحی کوهستانی جنگلهای شمال ضرورت فراوان دارد، ولی تاکنون پژوهشی در این ارتباط در جنگل حفاظت شده خیبوس انجام نشده است. مطالعات فلوریستیک یکی از فرآیندهای مهم سیستماتیک گیاهی است که با ارائه دادن ویژگیهای کمّی و کیفی ترکیب پوشش گیاهی، زوایایی از ناشناختههای سیمای فلور پوشش گیاهی آن منطقه را آشکار میسازد (یوسفی، 1388). همچنین، مطالعه جغرافیای گیاهی و بررسی فلوریستیک رُستنیهای هر منطقه، موقعیت آن منطقه را در شبکه جهانی حفاظت از طبیعت (International Union for Conservation of Nature, IUCN) مشخصتر ساخته (ایراننژاد پاریزی و همکاران، 1380)، یکی از مؤثرترین روشها برای شناخت ظرفیتها و حفاظت از ذخایر توارثی زیستمندان تنوع زیستی موجود محسوب میشود (اکبرینیا و همکاران، 1383). بررسی فلور، به ویژه برای یک منطقه حفاظت شده به لحاظ فراهم ساختن اطلاعات زیربنایی در مورد ظرفیت اکولوژیک آن منطقه به منظور بررسی کارآیی مدیریت حاکم بر منطقه، امکان حفظ گونههای در خطر انقراض و آسیبپذیر حایز اهمیت فراوان است (نجفی تیره شبانکار و همکاران، 1387). این تحقیق در نظر دارد تا با مطالعه فلوریستیک و کورولوژیک، به مطالعه ظرفیت تنوع زیستی گیاهی و جغرافیای گیاهی رویشگاههای شمشاد در منطقه حفاظت شده خیبوس به عنوان رویشگاه دست نخورده شمشاد در جنگلهای کوهستانی البرز مرکزی پرداخته، اطلاعات فلور، شکل زیستی و کورولوژی جنگل حفاظت شده خیبوس را ارائه دهد.
مواد و روشها منطقه مورد مطالعه منطقه مورد مطالعه در منطقه حفاظت شده خیبوس در محدوده طرح جنگلداری سری اسراک به مساحت 914 هکتار در حوزه آبخیز تالار (حوزه شماره 63 ب تقسیمبندی طرح جامع جنگلهای شمال کشور) در مختصات جغرافیایی ً55 17 º 36 تا ً50 20 º 36 عرض شمالی و ً20 1 º53 تا 15 4 º53 طول شرقی قرار دارد. این منطقه در محدوده ارتفاعی 400 تا 900 متر از سطح دریا و در 40 کیلومتری شمال شرق شهرستان سوادکوه استان مازندران واقع شده است (شکل 1). در بررسی مشخصات هواشناسی منطقه بر اساس خطوط هم باران و هم دمای تهیه شده از دو ایستگاه هواشناسی شیرگاه و سنگده که نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به منطقه مورد مطالعه هستند، متوسط بارندگی سالیانه منطقه حدود 1600 میلیمتر و متوسط دمای سالیانه آن 4/13 درجه سانتیگراد برآورد گردید. منحنی آمبروترمیک منطقه حاکی از آن است که در منطقه حدود 50 روز دوره خشکی وجود دارد (شکل 2). اقلیم منطقه بر اساس اقلیم نمای آمبرژه در اقلیم مرطوب سرد قرار دارد. قسمت اعظم منطقه را واحد سنگی تشکیل میدهد که به رسوبات پلیوسین مرتبط بوده، از سنگهای کنگلومرایی با کمی آهکهای مارنی تشکیل یافته است (بی نام، 1377).
شکل 1- نقشه موقعیت منطقه مورد مطالعه
شکل 2- منحنی آمبروترمیک جنگل حفاظت شده خیبوس
روش تحقیق برای شناسایی و معرفی فلور منطقه، جمعآوری گونههای گیاهی از اسفند ماه 1386 تا پایان آذر ماه 1387 به تناوب زمانی به روش پیمایش زمینی که یکی از روشهای مرسوم مطالعات تاکسونومیک منطقهای است (کنت و کاکر، 1380)، از تمام نقاط منطقه مورد مطالعه به عمل آمده است. سپس، با استفاده از منابع فلورا ایرانیکا (Rechinger, 1963-1998)، فلور ایران (اسدی و همکاران، 1371-1381)، فلور رنگی ایران (قهرمان، 1375-1379) و فرهنگ نامهای گیاهان ایران (مظفریان، 1375) به طور دقیق شناسایی شدند. شکل زیستی (Life form) گیاهان بر اساس ردهبندی Raunkiaer (1934) تعیین گردید. در این ردهبندی گیاهان بر اساس موقعیت جوانههای تجدید کننده حیات که شاخهها و برگهای جدید پس از فصل نامساعد در آنها منشأ میگیرند، به گروه فانروفیتها (Phanerophytes)، همیکریپتوفیتها (Hemicryptophytes)، کریپتوفیتها (Cryptohytes) و تروفیتها (Therophytes) تقسیم میشوند. سپس اشکال زیستی گیاهان منطقه تعیین و طیف زیستی اشکال زیستی منطقه ترسیم گردید. به منظور بررسی پراکنش جغرافیایی یا کورولوژی (Chorology) گیاهان، ابتدا مناطق انتشار آنها با استفاده از منابع فلوری مذکور و سپس کورولوژی گونهها بر مبنای تقسیمبندی نواحی جغرافیایی و مناطق فلوریستیک Zohary (Zohary et al., 1980-1993) تعیین گردید. طیف پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نیز به صورت هیستوگرام ترسیم گردید.
نتایج مطالعه پوشش گیاهی در منطقه منجر به شناسایی تعداد 60 گونه گیاهی متعلق به 54 جنس و 39 تیره گیاهی گردید (جدول 1). تیرههای Rosaceae بررسی طیف بیولوژیک پوشش گیاهی منطقه به روش Raunkiaer نشان داد که فانروفیتها با 40 درصد (24 گونه)، کریپتوفیتها با 3/33 درصد (20 گونه) و همیکریپتوفیتها با 7/21 درصد (13 گونه) شکلهای زیستی غالب ترکیب رُستنی منطقه بوده؛ در صورتی که کامهفیتها با 5 درصد (3 گونه) به مقدار کم در سطح منطقه حضور دارند. در این رابطه تروفیتها اصلاً در سطح منطقه حضور ندارند (شکل 4). نتایج پراکنش جغرافیایی گیاهان نیز نشان میدهد که 7/46 درصد از گونههای این محدوده متعلق به ناحیه رویشی اروپا- سیبری، 25 درصد گونهها متعلق به ناحیه رویشی اروپا سیبری و مدیترانهای، 20 درصد گونهها متعلق به ناحیه رویشی چند منطقهای هستند و سایر کوروتیپها با مقادیر کمتر در سطح منطقه حضور یافتند (شکل 5).
جدول 1- فهرست گونهها، تیرهها، شکل حیاتی و منطقه رویشی ترکیب گیاهی جنگل شمشادی خیبوس، (شکلهای زیستی: Ph: فانروفیتها، Ch: کامهفیتها، He: همیکریپتوفیتها و Cry: کریپتوفیتها)، (منطقه رویشی: Euro- Sib.: اروپا- سیبری، Ir-Tur: ایرانی- تورانی، Medit.: مدیترانهای و Plurreg.: چند منطقهای)
شکل 3- تعداد گونههای گیاهی مربوط به هر تیره گیاهی در جنگل حفاظت شده خیبوس
بحث در پژوهش حاضر، فلور رویشگاههای شمشاد در جنگل حفاظت شده خیبوس که بستر تبلور جنگل راش با زیرآشکوب شمشاد در جنگلهای کوهستانی هیرکانی مرکزی است، مطالعه شده است و طی آن تعداد 60 گونه متعلق به 39 تیره گیاهی شناسایی شدهاند. تیرههای Rosaceae، Aspidiaceae، Cyperaceae، Asparagaceae و Poaceae به ترتیب مهمترین تیرههای گیاهی منطقه بودند. تیرههای گیاهی Asteraceae و Rosaceae در مطالعات اسماعیلزاده و همکاران (1384) (سرخدار افراتخته)، اصغرزاده و همکاران (1387) (شمشاد سیسنگان)، اکبرینیا و همکاران (1383) (توس سنگده) و خوشمو (1387) (جنگل راش اساس) نیز به عنوان مهمترین تیرههای گیاهی از نظر سهم گونههای گیاهی معرفی شدند. همچنین، همۀ تیرههای گیاهی ذکر شده نیز در مطالعه Esmailzadeh و همکاران (2011) در جنگل راش دارکلا به عنوان مهمترین تیرههای گیاهی قلمداد شدند. بررسی غنای گونهای منطقه و مقایسه آن با سایر تحقیقات مشابه که در مناطقی مشابهی از نظر پوشش گیاهی و اقلیم قرار دارند نظیر جنگل راش دارکلا طیف بیولوژیک منطقه بیانگر فلور تیپیک جنگلهای معتدله است که در آن فانروفیتها و کریپتوفیتها فراوان هستند (کنت و کاکر، 1380). بالا بودن درصد حضور فانروفیتها در منطقه به خاطر توسعه نیافتن گونههای علفی و بوتهای در زیر تاج پوشش انبوه درختان شمشاد است. پس از فانروفیتها، کریپتوفیتها و همیکریپتوفیتها از حضور نسبتاً قابل توجهی در سطح منطقه برخوردار بودند. اکبرینیا و همکاران (1383)، اسماعیلزاده و همکاران (1384) و آتشگاهی و همکاران (1388) نیز به ترتیب در اجتماعات توس سنگده، جوامع گیاهی سرخدار افراتخته و جنگلهای کوهستانی شرق دودانگه ساری، فانروفیتها و همی کریپتوفیتها به همراه کریپتوفیتها را به عنوان فراوانترین شکل رویشی گزارش نمودند. البته، در مطالعات مشابه مذکور، همیکریپتوفیتها به عنوان فراوانترین شکل رویشی مناطق مزبور معرفی شده، از این نظر شکلهای رویشی فانروفیت و کریپتوفیت در درجه دوم و سوم اهمیت قرار داشتند. امّا در تحقیق حاضر، فانروفیتها با حضور 24 گونه به عنوان شکل رویشی غالب منطقه معرفی شده، سپس کریپتوفیتها و همیکریپتوفیتها به ترتیب با ارائه 20 و 13 گونه در درجه بعدی اهمیت قرار گرفتند. از آنجایی که دامنه ارتفاعی منطقه مورد مطالعه (400 تا 900 متر) نسبت به رویشگاههای توس در سنگده ساری (2300-3000 متر) (اکبرینیا و همکاران، 1383)، ذخیرهگاه سرخدار افراتخته (1350-2000 متر) (اسماعیلزاده و همکاران، 1384) و جنگلهای کوهستانی شرق دودانگه (700-2010) (آتشگاهی و همکاران، 1388) در سطح پایینتری قرار دارد، به نظر می رسد که کمینه دمای ماهانه فصل سرد سال در منطقه مورد مطالعه نسبت به رویشگاههای مذکور همواره در سطح بالاتری قرار داشته باشد. بنابراین، آشکاراست که در چنین شرایطی، زمینه حضور برای رویشهای چوبی فانروفیت در جنگل حفاظت شده خیبوس که یک ناحیه جنگلی کوهستانی پایین بند در ناحیه خزری محسوب میشود، نسبت به رویشهای کوهستانی مورد مقایسه بیشتر فراهم باشد. در مقابل، شکلهای رویشی همیکریپتوفیت و کریپتوفیت که در نواحی مرتفعتر با شرایط اقلیمی سردتر از فراوانی بالاتری برخوردارند، در منطقه مورد مطالعه نسبت به رویشگاههای مورد مقایسه در سطح پایینتری قرار داشتند. در این ارتباط، کامهفیتها که تحمل کننده خشکی هستند، در فلور منطقه درصد کمی را به خود اختصاص دادند و تروفیتها که مخصوص نواحی خشک و نامساعد هستند، در منطقه حضور پیدا نکردند (آتشگاهی و همکاران، 1388). طبق نظر Archibold (1996) طیف زیستی غالب در یک اقلیم، معرف چگونگی سازش گیاهان به این اقلیم خاص است. اقلیم تعیین شده طبق روش دومارتون نیز از نوع اقلیم سرد کوهستانی است (بینام، 1377)، بنابراین، ارتباط بین اقلیم و شکل زیستی گیاهان روابط تنگاتنگی را نشان میدهد. در بررسی عرصه انتشار فلور منطقه، عناصر اروپا- سیبری بالاترین میزان حضور را نسبت به عناصر گیاهی سایر نواحی رویشی در منطقه مورد مطالعه نشان دادند. پراکنش جغرافیایی مجموعه گونههای گیاهی یک منطقه بازتاب تأثیرپذیری آن از ناحیه یا نواحی رویشی مختلف است (اکبرزاده، 1386). در واقع، با توجه به اینکه جنگلهای شمال از نظر جغرافیای گیاهی متعلق به ایالت (Province) اکسین- هیرکانی از زیرحوزههای پونتیک (Pontic) از ناحیه بزرگ اروپا- سیبری است، بالا بودن عناصر اروپا- سیبری در فلور آن دور از ذهن نیست. این مسأله در دیگر مطالعات فلور به عمل آمده در سطح جنگلهای شمال نظیر اکبرینیا و همکاران (1383)، اسماعیلزاده و همکاران (1384) و آتشگاهی و همکاران (1388) قابل مشاهده است. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آتشگاهی، ز.، اجتهادی، ح. و زارع، ح. (1388) معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان در جنگلهای شرق دودانگه ساری، استان مازندران. مجله زیستشناسی ایران 22(2): 193-203. اجتهادی، ح.، زارع، ح. و امینی، ط. (1383) مطالعه و ترسیم پروفیل پوشش جنگلی در طول دره رودخانه شیرینرود، دودانگه ساری، استان مازندران. مجله زیستشناسی ایران 17(4): 346-356. اسدی، م.، معصومی، ع. ا.، خاتمساز، م. و مظفریان، و. (1371-1381) فلور ایران. جلد 1-38. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران. اسماعیلزاده، ا.، حسینی، س. م. و اولادی، ج. (1384) معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان رویشگاه سرخدار افراتخته. پژوهش و سازندگی 18(3): 66-76. اصغرزاده، پ.، زارع، ح. و حسینی، س. م. (1387) بررسی فلور، ساختار رویشی و کورولوژی عناصر گیاهی پارک جنگلی سیسنگان. علوم و فنون منابع طبیعی 3(1): 13-25. اکبرزاده، م. (1386) بررسی فلوریستیک، شکل زیستی و کورولوژی گیاهان مراتع ییلاقی واز مازندران. پژوهش و سازندگی 20(2): 198-199. اکبرینیا، م.، زارع، ح.، حسینی، س. م. و اجتهادی، ح. (1383) بررسی فلور، ساختار رویشی و کورولوژی عناصر گیاهی اجتماعات توس در سنگده ساری. پژوهش و سازندگی64: 84-96. ایراننژاد پاریزی، م. ح.، صانعی شریعت پناهی، م.، زبیری، م. و مروی مهاجر، م. ر. (1380) بررسی فلوریستیک و جغرافیای گیاهی پارک ملی خبر و پناهگاه حیات وحش روچون.منابع طبیعی ایران 54(2): 111-130. بوبک، ه. (1373) جنگلهای طبیعی و گیاهان چوبی ایران. ترجمه شاهسواری، ع. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران. بینام. (1377) طرح جنگلداری سری اسراک. اداره کل منابع طبیعی استان مازندران، ساری. ثابتی ح. (1374) جنگلها درختان و درختچههای ایران. انتشارات دانشگاه یزد، یزد. خوشمو، م. (1387) معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه اساس سوادکوه. علوم و فنون منابع طبیعی 3(1): 65-75. رضوی، ع. و حسن عباسی، ن. ع. (1388) بررسی فلوریستیک و کورولوژیک گیاهان رویشگاه سرو خمرهای سورکش (فاضل آباد-گلستان)، علوم و فناوری چوب و جنگل 16(2): 83-100. عصری، ی. (1382) فلور، شکلهای زیستی و کوریوتیپهای گیاهان ذخیره گاه بیوسفر کویر. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی 7(4): 247-260. قهرمان، ا. (1375- 1379). فلور رنگی ایران. جلدهای 1-22. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و دانشگاه تهران، تهران.
کنت، م. و کاکر، پ. (1380) توصیف و تحلیل پوشش گیاهی. ترجمه مصداقی، م. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. مروی مهاجر، م. ر. (1385) جنگلشناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، تهران. مظفریان، و. (1375) فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات مؤسسه فرهنگ معاصر، تهران. نجفی تیره شبانکاره، ک.، جلیلی، ع.، خراسانی، ن.، جمزاد، ز. و عصری، ی. (1387) بررسی رابطه عوامل اکولوژیک با انتشار جوامع گیاهی منطقه حفاطت شده گنو، فصلنامه پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران 15(2): 179-199. یوسفی، م. (1388) فلور ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
Akhani, H., Djamali, M., Ghorbanalizadeh, A. and Ramezani, E. (2010) Plant biodiversity of Hyrcanian relict forests, N Iran: An overview of the flora, vegetation, palaeoecology and conservation. Pakistan Journal of Botany 42: 231- 258.
Archibold, O. W. (1996) Ecology of world vegetation, 1st ed, Chapman and Hall, London.
Esmailzadeh, O., Hosseini, S. M. and Tabari, M. (2011) The Relationship between the soil seed bank and above-ground vegetation of a mixed-deciduous temperate forest in northern Iran. Journal of Agriculture science and Technology 13: 411-424.
Ghahraman, A., Naqinezhad, A., Hamzehee, B., Attar, F. and Assadi, M. (2006) The flora threatened black Alder forests in the Caspian lowlands, Northern Iran. Rostaniha 7(1): 5-30.
Jalili, A. and Jamzad, Z. (1999) Red data book of Iran. Research institute of Forests and rangelands press. Tehran.
Malekmohammadi, L., Mahmoudzadeh A. and Hassanzadeh A. (2007) Floristic study of Ghasemloo (Shohada) valley forest reserve and adjacent area. Pakistan Journal of Biological Science 10(10): 1618-1624.
Raunkiaer, C. (1934). The life forms of plants and statistical plant geography. Clarendon, Oxford.
Rechinger, K. H. (ed.) (1963-1998) Flora Iranica, Vol. 1-173, Akademish, Druck- University Verlagsanstalt, Graz.
Zohary, M., Heyn, C. C. and Heller, D. (1980-1993) Conspectus flora orientalis, an annotated catalogue of the flora of the middle east. Vol. 1-8. Israel Academy of Sciences and Humanities, Israel.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,662 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||