تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,674 |
تعداد مقالات | 13,669 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,668,025 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,508,490 |
تغییرپذیری زمانی – مکانی بارشهای حدی در ایران | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 4، دوره 25، شماره 2، شهریور 1393، صفحه 25-36 اصل مقاله (684.74 K) | ||
نویسندگان | ||
همتالله رورده* ؛ یدالله یوسفی؛ جعفر معصومپور سماکوش؛ وحید فیضی | ||
چکیده | ||
بارش از جمله عناصر اقلیمی است که در بُعد زمان و مکان دارای تغییرات بسیاری است. در این بین مطالعه بارشهای حدی به سبب اثرات مخرب و زیانبار آن، دارای اهمیت بسزائی است. هدف اصلی مقاله، بررسی تغییرات درون سالانۀ مقادیر حدی بارش در ایران با استفاده از تکنیک تحلیل هارمونیک است. برای رسیدن به نتیجۀ مطلوب، دادههای بارش از آمار 40 ایستگاه سینوپتیک کشور با دورۀ آماری 2010-1966 (45 ساله) استخراج گردید. تحلیل هارمونیک به واسطۀ عمل در فضای طیفی، دارای قابلیت زیادی در بررسی تغییرپذیری بارش است. تحلیل هارمونیک نشان داد که در بیشتر مناطق کشور، عمدتاً تغییرات مقادیر حدی بارش دارای الگوی سالانه بوده و PVR(1) بیشترین سهم را در توضیح و تبیین واریانس دادهها بر عهده دارد. بیشترین میزان PVR(1) در بخشهای مرکزی و جنوب غربی (به میزان بیش از 80% به طور مثال در ایستگاههای دزفول و کاشان) مشاهده شد. در سواحل جنوبی دریای خزر و سواحل جنوبی ایران، هارمونیک اول از میزان قابل توجهی (بیش از 70%) برخوردار بوده است. به طورکلی دو هارمونیک اول، واریانس دادهها را به میزان زیادی در بیشتر نواحی ایران توضیح داده و نیاز به هارمونیکهای بیشتر وجود ندارد. به عبارتی دیگر، تغییرپذیری سالانه و شش ماهه، مهمترین تغییرات در بارشهای حدی ایران میباشند. بدین ترتیب نقش پدیدههای بزرگ مقیاس جوی در ایجاد بارشهای حدی بیشتر از سایر عوامل است. در بخش-هایی از شمال غرب و جنوب شرق هارمونیک دوم نقش بیشتری در توضیح واریانس دارد. میزان متفاوت T1 بارشهای حدی ایران نیز حکایت از تفاوتهای زمانی و مکانی بسیار بالای رخدادهای حدی بارش در این منطقه دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
هارمونیک؛ واریانس؛ مقادیر حدی؛ بارش؛ درون سالانه؛ ایران | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 295 |