پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,706 |
| تعداد مقالات | 13,973 |
| تعداد مشاهده مقاله | 33,602,335 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,324,981 |
نقشه پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز کارون بزرگ با استفاده از مدل AHP درمحیط GIS | ||
| جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
| مقاله 3، دوره 23، شماره 4، اسفند 1391، صفحه 39-56 اصل مقاله (3.08 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی یمانی* 1؛ سیروس حسن‌پور2؛ ابوالفضل مصطفایی3؛ مجید شادمان‌رودپشتی3 | ||
| 1دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد سنجش از دور، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این تحقیق به موضوع فراوانی و پراکنش زمین لغزشهای بزرگ و وسیع پس از احداث سدهای بزرگ کارون 1 و 2 و 3 در حوضه آبخیز کارون بزرگ میپردازد. با بررسیهای به عمل آمده، عامل اصلی و فراوانی زمین لغزشهای منطقه در احداث سدهای مذکور و تغییرات کاربری اراضی، زه کشی و اضافه شدن انشعابات رودخانهها و کانالهای آبیاری است. از سوی دیگر تغییرات توپوگرافی منطقه به علت جابجایی حجم عظیمی از خاک و سنگ در منطقه به عنوان عاملی دیگر در تشدید زمین لغزشها نقش داشته است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل موثر در زمین لغزشهای منطقه به روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) و تهیه نقشه پهنه‌بندی خطر زمین لغزش نوین حوضه آبخیز کارون بزرگ است. در این تحقیق، ابتدا پس از بررسی ادبیات پژوهش و مطالعات کتابخانهای، 8 عامل شامل: شیب دامنه، ارتفاع از سطح دریا، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زه کشی، کاربری اراضی و سنگ شناسی به عنوان عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزشهای منطقه تشخیص داده شدند. سپس لایههای اطلاعاتی این عوامل در محیط GIS با استفاده از نرم افزارهای 9,3 Arc GIS تهیه شده و وزن کلاسهای هر کدام از عوامل با روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) تعیین گردیدند. آنگاه با تلفیق نقشههای لایههای اطلاعاتی در محیط GIS ، اقدام به تهیه نقشه نهایی در 4 کلاس: خیلی پر خطر، پر خطر، با خطر متوسط و کم خطر صورت گرفت. نتایج نشان میدهد که نواحی خیلی پرخطر متأثر از عامل زمین شناسی منطقه به عنوان عامل اصلی(سنگ‌های آهکی، آهک متخلخل، آهک مارنی، مارن آهکی و مارن ) و عوامل تأثیرگذاری همچون، شیب بین 5 تا 30 درصد، بارندگی بیش از 1250میلیمتر، ارتفاع بین 500 تا 2000 متر، فاصله از شبکه زهکشی بین 0 تا 4 کیلومتر عوامل مؤثر در پراکنش زمین لغزشهای منطقه هستند. با مطالعه نقشه نهایی میتوان گفت، نواحی خیلی پرخطر و پرخطر اغلب در مجاورت مراتع و تپه ماهور با حاشیه دامنههای بلند و متوسط ارتفاع در مجاورت روستاها هستند. تغییرات کاربری اراضی و توپوگرافیکی ناشی از احداث سدها و جابجایی خاک در کنار عوامل جانبی همچون، فعالیت دامها و عشایر کوچ رو به منظور دسترسی به مراتع و آب، زراعت آبی در سطوح شیبدار توسط روستاییان کمک فراوانی به تشدید زمین لغزشهای منطقه میکنند. در نتیجه‌گیری نهایی میتوان گفت که روش AHP به دلیل برخورداری از متغیرهای بیشتر و کلاس بندی اصولی و بدون اعمال نظر مستقیم کارشناسان نسبت به روشها دیگر برتر بوده و از دقت بیشتری برخوردار است. از سوی دیگر مطالعات میدانی صورت گرفته، مشاهدات تصاویر ماهواره‌ای ETM+ تأکیدی بر یافته‌های تحقیق است. که دلیل بر مناسب بودن انتخاب مدل ( AHP ) برای این پروژه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پهنه بندی؛ زمین لغزش؛ تحلیل سلسله مراتبی سیستمها( AHP )؛ GIS؛ حوضه آبخیر کارون | ||
| مراجع | ||
|
منابع علایی‌طالقانی، محمود، (1381)، ژئومرفولوژی ایران، شماره1330و1337.نشرقومس چاپ اول.375 ص مرکز آمار ایران، (1386)، (1375)، سالنامه آماری استان خوزستان اصغرپور، م.ج. (1383)، تصمیم گیریهای چند معیاره (A.H.P)، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران محمد‌خان، ش.1380، ساخت مدل منطقه ای خطرحرکات توده ای با استفاده از ویژگیهای کیفی،تحلیل سلسله مراتبی AHP سیستمها، مطالعه موردی حوضه آبخیزطالقان، پایان نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی. دانشگاه تهران،14 ص44-43 قدسی‌پور، سید حسن.(1381). فرایند تحلیل سلسله مراتبی((AHP انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر احمدی،ح،اسمعیلی عوری، ا.فیض نیا،س.شریعت جعفری،م.(1382) پهنه بندی خطرحرکات‌های توده‌ای با استفاده ازروش رگرسیون چند متغیره(MR )،تحلیل سلسله مراتبی سیستمها(AHP )مطالعه موردی حوضه ابریزگرمی چای.مجاه منابع طبیعی ایران. جلد56.شماره 4. 323-335 ص. گرایی،پ.1385.بررسی حرکات توده ای به منظور ارائه مدله پهنه بندی خطردرحوزه لاجیم رود تجن.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکه منابع طبیعی دانشگاه مازندران.25ص احمدی، حسن، 1377، ژئومورفولوژی کاربردی، جلد 2:بیابان، فرسایش بادی، انتشارات دانشگاه تهران جلالی، نادر، 1381: ارزیابی تعدادی از روشهای پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه طالقان، گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، پژوهشکده حفاظت خاک وآبخیزداری. حق شناس، ابراهیم، 1374:پهنه بندی خطر زمین لغزش وارتباط آن با تولید رسوب در منطقه طالقان،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1383 ص حافظی مقدس،ناصر، 1372، پهنه بندی خطر زمین لغزش در مناطق زلزله خیز (مطالعه موردی زمین لغزشهای تحریک شده در زلزله خردادماه 1369 مجیل). پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس شریعت جعفری،محسن، 1373،بررسی و مطالعه تحلیلی ونوین زمین لغزشهای بزرگ فعال شده در منطقه لاکه بر اثر زلزله خرداد ماه 1369 گیلان، پایان نامه کارشناسی ارشدزمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس.ص51 نظری، ح، سلامتی، ر، 1382، گزارش زمین شناسی خوزستان با مقیاس 100000: 1 با سازمان زمین شناسی کشور وزارت کشاورزی، 1382، نقشه کاربری وپوشش گیاهی اراضی خوزستان شمالی و معاونت طرح وبرنامه، اداره کل آمار واطلاعات کشور اونق، محمد، 1382، مدلسازی وپهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه نرماب، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ص29. کرم، عبدالامیر،فرج اله محمودی، 1384، مدل سازی کمی وپهنه بندی زمین لغزش در زاگرس چین خورده( حوضه آبریزسرخون در استان چهار محال بختیاری) پژوهشهای جغرافیایی، شماره 51، 14-1. سازمان زمین شناسی ایران، نقشههای زمین شناسی محدوده مطالعاتی 250000: 1 و100000: 1 و50000: 1 سازمان فضایی ایران 2009، تصاویر ماهواره ای لندست سنجنده ETM منطقه مورد مطالعه. صالحی پور، علیرضا، 1380، بررسی پارامترهای هیدرو مفیک موثر در حرکات دامنه ای حوضه آبریز قوری چای با استفاده از GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، ص4 Anbalagan ,R ,1992: Land slid hazard development and zonation Geoloey , vol 32, pp. 269_277 Varnes ,David j. UNESCO , 1987 , Landslides hazard Zonation: a review of principles and practice , printed in France Van uestern , C.j. and R. soeters ,1997 ,GISSI Z: Geographig information system in slope instability Zonation , ITC Nether lands , 15 pp.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,191 |
||