تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,639 |
تعداد مقالات | 13,328 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,889,407 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,950,733 |
پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS در شهرستان خرمآباد | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 3، دوره 23، شماره 3، آذر 1391، صفحه 43-60 اصل مقاله (920.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
رامین حاتمی فرد* 1؛ سیدحجت موسوی2؛ مسعود علیمرادی3 | ||
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمینلغزش، بشر در صدد کاهش زیانهای آن برآمده است. از آنجا که پیشبینی زمان دقیق وقوع زمینلغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمینلغزش و رتبهبندی آنها میتوان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در زمینلغزش و پهنهبندی شهرستان خرمآباد به لحاظ وقوع این رخداد، با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS است. در این راستا، ابتدا با توجه به موقعیت زمینلغزشهای به وقوع پیوسته، مطالعات تطبیقی و نتایج سایر محققان، 5 معیار، 13 زیرمعیار و 77 کلاس برای این مهم شناسایی شد. سپس با استفاده از مدل AHP عوامل مربوطه ارزیابی و تعیین وزن گردید. در پایان لایههای رستری عوامل در محیط نرمافزار Arc GIS تهیه و تلفیق گردید. نهایتاً مدل و نقشه پهنهبندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه و ارائه گردید. برای تأیید نتایج، مدل ارائه شده با رخدادهای مشاهده شده مورد ارزیابی مقایسهای قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که در بین عوامل موثر، زیرمعیارهای فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و تراکم آبراهه به ترتیب با اوزان 2043/0، 1717/0 و 1545/0 به عنوان مهمترین عوامل در ایجاد زمینلغزش در منطقه مطالعاتی شناسایی شدهاند. براساس مدل ارائه شده، حدود 51/25 درصد (8/ 1603 کیلومترمربع) از مساحت شهرستان خرمآباد دارای خطر وقوع بسیار زیاد (17/6 درصد) و خطر وقوع زیاد (34/19 درصد) است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت و صحت مدل تهیه شده، روند صعودی شاخص زمینلغزش از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد را نشان داده و نشان دهنده دقت لازم مدل مزبور است. | ||
کلیدواژهها | ||
زمین لغزش؛ پهنه بندی؛ خرم آباد؛ مدل AHP؛ تکنیک GIS | ||
مراجع | ||
احمدی، حسن، اسمعلی، اباذر، فیضنیا، سادات و محسن شریعت جعفری، (1382)، پهنه بندی خطر حرکات تودهای با استفاده از دو روش رگرسیون چند متغیره (MR) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گرمی چای)، مجله منابع طبیعی ایران، جلد 56، ش 4، صص 323-336. امامی، سید نعیم و جعفر غیومیان، (1382)، پژوهشی بر ساز و کار زمینلغزشها برروی واریزههای دامنهای (مطالعه موردی: لغزش افسرآباد استان چهارمحال و بختیاری)، مجموعه مقالات سومین کنفرانس زمینشناسی مهندسی و محیط زیست ایران، دانشگاه بوعلی سینا همدان، صص 113-126. جوکار سرهنگی، عیسی؛ امیر احمدی، ابوالقاسم و حسین سلملیان، (1386)، پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه صفارود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 9، صص 79- 93. رامشت، محمد حسین، (1375)، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامهریزی ملی، منطقهای، اقتصادی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه اصفهان. شادفر، صمد؛ یمانی، مجتبی؛ قدوسی، جمال و جعفر غیومیان، (1386)، پهنهبندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز چالکرود تنکابن)، مجله پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، ش 75، صص117-126. عظیم پور، علیرضا؛ صدوقی، حسن؛ دلال اوغلی، علی و محمد رضا ثروتی، ( 1388)، ارزیابی نتایج مدل AHP در پهنهبندی خطر زمین لغزه (مطالعه موردی: حوضه آبریز اهرچای) مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، ش 26، صص 71-78. علیجانی، بهلول؛ قهرودی، منیژه و ابوالقاسم امیراحمدی، (1386)، پهنهبندی خطر وقوع زمین لغزش در دامنههای شمالی شاه جهان با استفاده ازGIS (مطالعه موردی: حوضه اسطرخی شیروان)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ش 84، صص 116 – 131. علیمحمدی، صفیه؛ پاشایی اول، عباس؛ شتایی جویباری، شعبان و لطفاله پارسایی، ( 1388)، ارزیابی کارایی مدلهای پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سید کلاته رامیان، مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک، جلد شانزدهم، ش اول، صص 59-78. فیضنیا، سادات؛ کلارستاقی، عطااله؛ احمدی، حسن و مهرداد صفایی، (1383)، بررسی عوامل موثر در وقوع زمینلغزشها و پهنهبندی خطر زمین لغزش (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شیرینرود سد تجن)، مجله منابع طبیعی ایران، جلد 57، ش 1، صص 3-22. قدسیپور، سید حسن، (1388)، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ هفتم، تهران. قنبرزاده،هادی و ابوالفضل بهنیافر، (1388)، پهنهبندی خطر زمین لغزشها در ارتفاعات حوضه آبریز کال شور (شهرستان نیشابور)، مجله علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، ش 28، صص 103- 123. مصفایی، جمال؛ اونق، مجید؛ مصداقی، منصور و محسن شریعت جعفری، (1388)، مقایسه کارایی مدلهای تجربی و آماری پهنهبندی خطر زمینلغزش (مطالعه موردی: آبخیز الموت رود)، مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک، جلد شانزدهم، ش 4، صص 43-61. مقتدر، عطیه؛ بحرودی، عباس؛ شریفی، محمدعلی و محمدرضا مهدویفر، (1389)، پهنهبندی خطر زمینلغزش استان لرستان با استفاده از منطق فازی، چهاردهمین همایش انجمن زمینشناسی ایران و بیستوهشتمین گردهمایی علوم زمین، دانشگاه ارومیه، 25 الی27 شهریورماه. مقیمی، ابراهیم؛ علویپناه، سید کاظم و تیمور جعفری، (1387)، ارزیابی و پهنهبندی عوامل موثر در وقوع زمینلغزش دامنههای شمالی آلاداغ (مطالعه موردی: حوضه زهکشی چناران در استان خراسان شمالی)، موسسه جغرافیایی دانشگاه تهران، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 64، صص53-75. Bertolini, M., Braglia, M., & Carmignani, G., (2006), Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract, International Journal of Project Management: 24, Pp. 422–430. Bowen, W.M., (1990), Subjective judgments and data environment analysis in site selection, Computer, Environment and Urban Systems, Vol. 14, Pp.133-144. Cimren, E., Catay, B., Budak, E., (2007), Development of a machine tool selection system using AHP, International Journal of Advanced Manufacturing Technolxgy35, Pp. 363–376 Dyer, R.F., & Forman, E.H., (1991), An analytical approach to marketing decisions, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, USA. Dey, P.K., & Ramcharan, E.K., (2000), Analytic hierarchy process helps select site for limestone quarry expansion in Barbados, Journal of Environmental Management: 88, Pp. 1384–1395. Esmali, A., & Ahmadi, H., (2003). Using GIS & RS in Mass Movements Hazard Zonation -A Case Study in Germichay Watershed, Ardebil, Iran., Map India Conference Disaster Management., Pp :1-5 Hattanji, T., & Moriwaki, H., (2009), Morphometric analysis of relic landslides using detailed landslide distribution maps: Implications for forecasting travel distance of future landslides. Journal of Geomorphology, No, 103, Pp. 447-454. Lopez H.J., & Zink J.A., (1991), GIS-assisted modelling of soil-induced mass movement hazards: a case study of the upper Coello river basin, Tolima, Colombia. ITC Journal: 4, Pp. 202–220. Moreno-Jiminez, J.M., Joven, J.A., Pirla, A.R., & Lanuza, A.T., (2005), A spreadsheet module for consistent consensus building in AHP decision making, Journal of Group Decision and Negotiation, vol. 14, Pp. 89–108. Nefeslioglu, H.A., Duman, T.Y., Durmaz, S., (2008). Landslide susceptibility mapping for a part of tectonic Kelkit Valley (Eastern Black Sea region of Turkey). Journal of Geomorphology, 94 (3-4), Pp. 401-418. Ownegh, M., (2004), Assessing the Application of Australian Landslide databases for hazard management, 13th International Soil Conservation Organization Conference - Brisbane, July. Pradhan, B., (2011). An Assessment of the Use of an Advanced Neural Network Model with Five Different Training Strategies for the Preparation of Landslide Susceptibility Maps. Journal of Data Science, No. 9, Pp. 65-81. Saaty, T.L., (1986), Axiomatic foundation of analytical hierarchy process, Journal of Management science, Vol. 31, No. 7, Pp. 841-855. Vahidnia, M. H., Alesheikh, A. A., Alimohammadi, A., & Hosseinali, F., (2009). Landslide Hazard Zonation Using Quantitative Methods in GIS. International Journal of Civil Engineering, Vol. 7, No. 3, Pp. 176-189. Van Westen, C.J., Rengers, N., Terline, M.T.J., and Soeters, R. (1997) Predication of the Occurrence of slope Instability Phenomena through GIS-Based Zonation. Journal of Geologisches Rundschau, No. 86, Pp. 404-414. Yalcin, A., (2008). GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy Process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of results and confirmations. Journal of Catena, No: 72; Pp. 1 – 12. Yoshimatsu, H., Abe, S., (2006). A review of landslide hazards in Japan and assessment of their Susceptibility using an analytical hierarchic process (AHP) method. Journal of Landslides, No. 3, Pp. 149-158.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 694 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,064 |