تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,658 |
تعداد مقالات | 13,565 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,196,485 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,286,358 |
بررسی فشار جمعیت انسانی بر محیط زیست مطالعه موردی حوضه مسیله کاشان | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 7، دوره 23، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 101-116 اصل مقاله (658.47 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید مرتضی ابطحی* 1؛ عبداله سیف2 | ||
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از عوامل اصلی تخریب سرزمین یا بیابانزایی، فشارهای انسانی و نوع رابطه ٔ طلبکارانه و یکسویه آدمی با زیستبوم است؛ رابطهای که بدون لحاظ خواهشهای بومشناختی منطقه، صرفاً بر بنیاد رفع نیازهای اجتماعی و مصلحتهای اقتصادی کوتاهمدت جوامع انسانی قوام و دوام یافته است. چنین است که در پژوهش حاضر کوشیدهایم تا به عامل جمعیت انسانی و فشار آن بر محیط بپردازیم. فشار جمعیت بر محیط زیست، یکی از مؤلفههای کاهنده ٔ کارایی سرزمین و تشدیدکننده بیابانزایی است که کیفیت و کمیت آن در زیر حوضه ٔ مسیله کاشان مورد مداقه قرار گرفته است. این حوضه در شرق حوضه آبخیز دریاچه نمک واقع شده است. مراکز جمعیتی در جناح جنوبی، غربی و شمال غربی حوضه مستقر است و مابقی حوضه به دلیل حاکمیت شرایط اقلیمی خشک و بیابانی خالی از سکنه است. این توزیع جمعیتی طی سالیان اخیر تغییرات و نوساناتی را به دنبال داشته و باعث تراکم بیش از حد و توان محیطی بعضی نقاط، بخصوص شهرها شده است. به منظور بررسی روند تغییرات، آمار جوامع انسانی حدفاصل دو مقطع ۱۳۳۵ و ۱۳۸۵ این حوضه، یعنی دیرینهترین و جدیدترین آمار موجود به فاصله ۵۰ سال مورد فراکافت (آنالیز) قرار گرفتند. گسترش مساحت مناطق با «بیابانزایی شدید» و کاهش مناطق تحت اثر «بیابانزایی ناچیز» در شمار مهمترین نتایج حاصل از این مطالعه است. افزون بر آن، بررسی نسبت جمعیت بالقوه به بالفعل، گویای این واقعیت است که ادامه روند تغییرات جمعیت انسانی، میتواند گستره ٔ مناطق با بیابانزایی بسیار شدید را افزایش دهد. از این رو، بازمهندسی دوباره مدیریت این حوضه در راستای توسعه پایدار - بخصوص مدیریت آب به عنوان حیاتیترین پیراسنجه، چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی - بایستی در صدر برنامهها قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
جمعیت؛ کیفیت اراضی؛ کاشان؛ بیابانزایی؛ تخریب؛ روش اصلاح شده فائو و یونپ | ||
مراجع | ||
ابطحی، سید مرتضی، (1386)، پایش روند تغییرات شوری و قلیائیت خاک و تغییرات کمی و کیفی منابع آب کاشان، گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور :213 صفحه
بیرودیان، نادر، (1380)، اصول مدیریت مناطق بیابانی، انتشارات رشاد: 206 صفحه درویش، محمّد، (1378)، امکانسنجی مدیریتی در استفاده از روش تهیه نقشه بیابانزایی فائو و یونپ در ایران. دانشنامه کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات. درویش،محمد، (1386)، دستورالعمل اجرایی طرح تحقیقاتی ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی با روش فائو و یونپ در حوضه مرکزی ایران درویش، محمد، (1379)، نگرشی تحلیلی بر مفاهیم و دانش واژه های حوزه ادبیات بیابانی، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره 2 سال نا مه های آماری مرکز آمار ایران عباس پور، مجید، (1380)، بحران های زیست محیطی و برنامه ریزی توسعه پایدار در ایران، مجموعه مقالات بحران های زیست محیطی ایران و راهکار های بهبود آنها، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اهواز، 202-215. حسینی، حاتم، (1388)،جمعیت، محیط زیست و منابع طبیعی، http://populationstudies.blogfa.com/post-409.aspx
Bils borrow, R, E. (1992). Population-Driven changes in land use in developing countries. Ambio, Vol. 21, No. 1:37-45 Chopra, K. (1996). Environmental degradation and population movement. Environmental and Resource economics, Volume 9, Number 4. Engelman, R , Leroy, P. (1993). Sustaining water population and the future of renewable water supplies.Washington, D.C, population Action international, population and Environment program, 56P. Heath, J, Binswanger, H. (1996). Natural resource Rozelle, S. (1997). Poverty, population and environmental degradation in china, Food policy, Volume 22, Issue 3: 229-251 Shi, A. (2003). The impact of population pressure on global carbon dioxide emissions, 1975-1998: evidence form pooled cross country data. Ecological economics, Volume 44, Issue 1: 29-42 Southgate, D, sanders, J, Ehui, S. (1990). Resource degradation in Africa and Latin America: Population pressure, policies and property Arrangements. American journal of agricultural economics. Vol.72, No.5:1259-1263 Suhrke, A. (1994). Environmental degradation and population flows. Journal of international Affairs,Vol.47 Vosti, S, A. (1995). Links between rural poverty and the environment in developing contries: Asset categories and investment poverty. World development, Volume 23, Issue 9: 1495-1506
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 525 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |