تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,650 |
تعداد مقالات | 13,400 |
تعداد مشاهده مقاله | 30,199,134 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,073,234 |
تحلیل تطبیقی سطح و میزان توسعه یافتگی اجتماعی شهرستانهای استان هرمزگان | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 4، دوره 23، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 53-68 اصل مقاله (218.69 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مسعود تقوایی1؛ محمد صبوری* 2 | ||
1استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف اصلی برنامه ریزی منطقهای در کشورهای مختلف تحقق توسعه و کاهش نابرابریهای منطقهای و نیل به توسعه پایدار است. گام نخست درحل مسائل ناشی ازعدم تعادلهای منطقهای شناخت وسطح بندی مناطق از نظربرخورداری در زمینههای گوناگون اقتصادی، زیربنایی، ارتباطات، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، درمانی، آموزشی، وغیره است. لازمه برنامهریزی منطقهای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر به لحاظ توسعه است. این تحقیق تلاش دارد با بهره گیری از روشهای اسنادی، تحلیلی و علی و با استفاده از روش تحلیل عاملی، با بکاربردن ۳۸ شاخص آموزشی، بهداشتی و درمانی، فرهنگی، زیر بنایی و ارتباطی شهرستانهای استان هرمزگان را از لحاظ میزان توسعه یافتگی رتبه بندی نماید. در این مقاله ابتدا ضمن تشریح تکنیک تحلیل عاملی و با استفاده از نرم افزار spss. ۱۶ شاخصهای مورد مطالعه به ۵ عامل تقلیل یافته و به صورت ترکیبی در عوامل معنی دار ارائه گردیده است. سپس بر اساس نتایج حاصله (امتیازات عاملی) با بکار گیری روش تحلیل خوشهای، سطح بندی شهرستانهای استان هرمزگان در گروههای همگن و مشابه به لحاظ میزان توسعه یافتگی هر یک از آنها صورت پذیرفته است. نتایج حاصله از این تحقیق نشان میدهد که پراکنش سطوح توسعه نامتعادل بوده وبین شهرستانهای استان هرمزگان ازنظرتوسعه یافتگی ناهماهنگی دیده میشود و این تفاوت وپراکندگی دربخشهای مختلف آموزشی، بهداشت و درمان، فرهنگی، ارتباطات و رفاهی وزیربنایی وجود دارد. به طوری که شهرستانهای ابوموسی، پارسیان، بندرعباس توسعه یافته و شهرستانهای بستک، لنگه، حاجی آباد در حال توسعه و شهرستانهای خمیر، رودان، قشم کمترتوسعه یافته و شهرستانهای جاسک و میناب در سطح محروم هستند. راهکارهای این تحقیق میتواند در بهینه سازی وضع موجود و ساماندهی سطوح توسعه در این استان مؤثر باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل عاملی؛ تحلیل خوشه ای؛ شاخصهای توسعه؛ درجه توسعه یافتگی؛ استان هرمزگان | ||
مراجع | ||
آسایش، حسین و استعلاجی، علیرضا(1382)، اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای(مدلها، روشها و فنون) دانشگاه آزاد اسلامی. افشارسیستانی، ایرج(1378)، شناخت استان هرمزگان، انتشارات هیرمند. امینی، نجات و یدالهی، حسین و اینانلو، صدیقه(1385) رتبه بندی سلامت استانهای کشور، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 20. تقوایی، مسعود و نوربخش، سید حسن و زنگی آبادی، علی(1380)، سطح بندی میزان توسعه شهری استان چهار محال و بختیاری با استفاده از تکنیکهای پیشرفته تحلیل عاملی و خوشه ای، سپهر، شماره62. توفیق، فیروز(1372)، تحلیل عاملی و تلفیق شاخص های منطقه ای، مجله آبادی شماره 10. جمعه پور، محمود(1385)، مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی: دیدگاه و روشها تهران، انتشارات سمت. حسین زاده دلیر، کریم(1383)، برنامه ریزی ناحیه ای، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول. حکمت نیا، حسن و موسوی، میرنجف(1385)، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه ریزی شهری و ناحیه ای، یزد، انتشارات علم نوین. رضوانی، محمدرضا(1383)، سنجش و تحلیل سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی در شهرستان سنندج، مجله جغرافیا وتوسعه ناحیه ای، مشهد، دانشگاه فردوسی، شماره سوم. رهنما، محمد رحیم(1372)، سطح بندی نظام شهری و توسعه منطقه ای نمونه استان خرا سان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی شماره 32. زیاری، کرامت الله(1388)، اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه تهران. سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان هرمزگان، سالنامه آماری استان هرمزگان 1385. سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان هرمزگان، سالنامه آماری استان هرمزگان1386. غفاری، احمد(1383)، توانمندیهای اقتصادی استان هرمزگان، استانداری هرمزگان، چاپ صنوبر. کرلینجر، فرد(1376)، پژوهش در علوم رفتاری، ترجمه حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند، انتشارات آوای نور. کلانتری، خلیل(1380)، برنامه ربزی و توسعه منطقه ای(تئوریها و تکنیکها)، تهران، انتشارات خوشبین. کلانتری، خلیل(1387)، پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی _ اقتصادی با استفاده از نرم افزار spss، تهران: نشر شریف. کلاین، پل(1380)، راهنمای آسان تحلیل عاملی ترجمه سید جلال الدین صدرالسادات و اصغر مینایی، تهران، انتشارات سمت. طالبی، هوشنگ و زنگی آبادی، علی(1380)، تحلیل شاخص ها و تعیین عوامل مؤثر در توسعه انسانی شهرهای بزرگ کشور، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره60، مشهد. منصورفر، کریم(1385)، روشهای پیشرفته آماری همراه با برنامه های کامپیوتری، انتشارات دانشگاه تهران. موسوی، میر نجف و حکمت نیا، حسن(1384)، تحلیل عاملی و تلفیق شاخص ها در تعیین عوامل مؤثر بر توسعه نواحی ایران، مجله جغرافیا و توسعه، پائیز و زمستان. Rondinelli, D.A. (1985),applied method of regional analysis, boulder and London,west view press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 560 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |