تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,657 |
تعداد مقالات | 13,549 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,074,551 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,237,787 |
شناسایی منابع ماسههای بادی ارگ نوق با استفاده از تحلیل باد و مورفومتری ذرات ماسه | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 1، دوره 22، شماره 3، آذر 1390، صفحه 1-16 اصل مقاله (1.24 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مهران مقصودی* 1؛ مجتبی یمانی2؛ ناصر مشهدی3؛ مهدی تقیزاده4؛ سمیه ذهاب ناظوری5 | ||
1استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3استادیار مرکز بینالمللی تحقیقات همزیستی با کویر، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
4کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
5دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
جلوگیری از حرکت رسوبات بادی در مناطق برداشت، یک کار بنیادی است و عملیات اجرایی باید در منطقه برداشت بیشتر متمرکز شود. به منظور منشأیابی رسوبات بادی منطقه ارگ نوق ، از روش گام به گام (اریفر) استفاده شد. این کار طی دو مرحله انجام می گیرد. ابتدا جهت یابی مناطق برداشت و سپس مکان یابی به منظورجهت یابی قطاع برداشت منطقه ارگ نوق. ابتدا اطلاعات مربوط به جهت طوفانهای گرد و خاک منطقه با تکمیل پرسشنامه از ساکنان محدوده اطراف ارگ به دست آمد. سپس تصاویرماهوارهای و عکسهای هوایی مربوط به دو دوره زمانی با یکدیگر مقایسه شد و با استفاده از تصویر ماهوارهای و بازدیدهای صحرایی، مورفولوژی تپههای ماسهای ارگ، تعیین گردید. درنهایت، با مطالعه رژیم باد و رسم گلبادها، بادهای فرساینده ومؤثر در تشکیل تپههای ماسهای شناسایی شد. پس از مشخص شدن قطاع برداشت (جنوبغربی و شمالشرقی)، مرحله مکانیابی نقاط برداشت آغاز گردید. در این مرحله با نمونه برداری از رسوبات، اقدام به مطالعه کانی شناسی و مورفوسکپی رسوبات تپههای ماسهای نموده و ارتباط ژنتیکی عناصر با یکدیگر بررسی گردید. ابزارهای این پژوهش شامل نقشههای توپوگرافی1:25000، نقشههای زمین شناسی 1:250000، عکسهای هوایی 1:55000 و 1:4000، تصاویر ماهوارهای منطقه مورد مطالعه، نرم افزارهای GIS و Wind Rose Plote است. نتایج با توجه به شواهد مورفولوژی تپههای ماسهای همانند: سیفها (در بخش جنوب شرقی) و پیکانهای ماسهای و برخانها در بخش غربی منطقه، شدید بودن میزان انرژی باد جنوبغربی را نشان میدهد. همچنین وجود درصد زیاد کانیهای آذرین (کانی سنگین) در نمونههای بخش غربی، زیاد بودن میانه قطر نمونهها (293 میکرون)، رابطه میانگین قطر ذرات با فاصله حمل (کمتر از 20کیلومتر)، کج شدگی برخی نمونهها به سمت ذرات درشت دانه، ضرایب گردشدگی نیمهزاویه دار را در اکثر نمونهها نمایش میدهد. همچنین ضرایب هاله مانند: نمونهها نماینده حمل آنها توسط آب بوده و نشان دهنده این واقعیت است که منشاء رسوبات تپههای ماسهای در منطقه نزدیک و از سطوح مخروط افکنه (دشتسر) و اراضی زراعی متروکه واقع در شرق منطقه و همچنین بستر رودخانه شور و سطوح دشتسر در بخش جنوب غرب و غرب منطقه است. | ||
کلیدواژهها | ||
تپههای ماسهای؛ ژئومورفولوژی؛ فرسایش بادی؛ منشأیابی؛ دشت نوق | ||
مراجع | ||
منابع احمدی، حسن، (1387)، ژئومورفولوژی کاربردی، جلد دوم، بیابان– فرسایش بادی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم. احمدی، حسن و همکاران، (1385)، بررسی تاثیر مناطق بحرانی در تولید رسوبات بادی در دوره خشکسالی1382-1376 (پژوهش موردی: دشت سیستان)، مجله منابع طبیعی ایران، جلد59، شماره4، صص 765-759 اختصاصی، محمدرضا، (1375)، منشأیابی تپههای ماسهای در حوزه دشت یزد- اردکان، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، چاپ اول، تهران، شماره145. تقی زاده زانوقی، مهدی، استاد راهنما مهران مقصودی، (1388)، ژئومورفولوژی و منشأ ماسههای بادی در شمال غرب بهرمان (استان کرمان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.استاد راهنما مهران مقصودی. حسینی مرندی، حمید و سادات فیض نیا، (1387)، نقش ویژگی های بافتی و کانی شناسی رسوبها در منشأیابی تپههای ماسهای (مطالعه موردی: غرب ایرانشهر)، مجله منابع طبیعی ایران، جلد61، شماره2، صص 304-297. دهواری، عبدالحمید، استاد راهنما سادات فیض نیا، (1373)، بررسی رسوبات بادی در سراوان بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق– مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. سازمان جغرافیایی ارتش و نیروهای مسلح، (1334)، عکس های هوایی مقیاس1:55000 سال1334. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، (1383)، رودهای کشور- جلدسوم- حوضه آبریز ایران مرکزی، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، (1383)، فرهنگ آبادیهای استان کرمان- شهرستان رفسنجان- جلد هفتم، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، چاپ اول، تهران. سازمان زمین شناسی کشور، (1351)، نقشه های زمین شناسی 1:250000، یزد، راور، انار، رفسنجان. سازمان نقشه برداری کشور، (1380)، نقشه های توپوگرافی رقومی 1:25000، مزرعه همت آباد به شماره شیت 70522جنوب شرقی ، الهیه و جوادیه به شماره شیت 71523 جنوب غربی. سازمان نقشه برداری کشور، (1381)، عکسهای هوایی مقیاس1:40000 سال1381. صادقی نژاد، ابراهیم، استاد راهنما حسن احمدی، (1378)، منشأیابی تپههای ماسهای در حوزه نرماشیر بم، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق– مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. ضیایی، نوید و همکاران، (1385)، بررسی وضعیت رسوبات بادی با استفاده از مطالعات مرفوسکپی و شاخصهای گرانولومتری (مطالعه موردی: دشت آق قلا در استان گلستان)، مجله علمی- تخصصی تاغ، جلد8، شماره1، صص 25-19. طباطبایی، سیدجواد وجمال بخشی، (1387)، بررسی منشأ رسوبات بادی حاشیه غربی باتلاق گاوخونی، فصلنامه جنگل و مرتع، شماره78، صص67-59. طهماسبی بیرگانی، علی محمد، (1378)، بررسی منشأ رسوبات بادی دشت نگار بردسیر، مجله منابع طبیعی ایران، جلد52، شماره1، صص 21-9. طهماسبی بیرگانی، علی محمد، استاد راهنما حسن احمدی، (1377)، مقایسه دو روش برآورد رسوب پسیاک اصلاح شده و اریفر با روش اندازه گیری مستقیم در حوزه آبخیز آب بخشاء، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق– مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. قانعی بافقی، محمدجواد ،استاد راهنما حسن احمدی، (1379)، منشأیابی تپههای ماسهای جنوب بافق و بررسی شیوههای کنترل آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق– مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. کبریائی، حسین، استاد راهنما حسن احمدی، (1371)، بررسی و تحقیق در مورد فرسایش بادی در منطقه حسن آباد بافق، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق– مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. مشهدی، ناصر، استاد راهنما حسن احمدی، (1386)، مطالعه فرآیندهای رخسارههای فرسایش بادی در منطقه برداشت و حمل رسوب در منطقه خارتوران، رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. معتمد، احمد، (1367)، بررسی منشاء و نحوه انتشار ماسهها در حوزه شمال کاشان، پژوهش نامه خبری دانشگاه تهران. معتمد، احمد، (1370)، بررسی منشأماسههای منطقه یزد- اردکان، مجله بیابان، شماره20، نشریه علمی مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، 169صفحه. معتمد، احمد، (1376)، مطالعه منشأ ماسههای بم و مبارزه با هجوم ماسه در منطقه، مجله بیابان، شماره4-3-2-1، نشریه علمی مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، 98 صفحه. معماریان خلیلآباد، هادی و همکاران، (1387)، منشأیابی رسوبات بادی منطقه فدیشه نیشابور، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان، جلد 15، شماره1، صص41-26. معماریان خلیل آباد، هادی، استاد راهنما حسن احمدی، (1383)، منشأیابی رخسارههای فرسایش بادی و روشهای کنترل آن (مطالعه موردی: منطقه رفسنجان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه احیای مناطق- مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. Bagnold, R. A. (1941). The Physics of Blown Sand and Desert Dunes. London: Methuen. pp. 265. Chao Sung Chiao. (1985). Drifting sand hazard and its control in north west arid china sand transport and desertification in arid land, Word Scientific, PP.438-449. Daniel R. Muhs. (2002). Federal center, Denver, Colorado 80225 USA, The concept of mineralogical maturity and the origin and evaluation of dune files in the western united states, (Daniel R. Mush, U.S, Geological Survey, MS 980, Box 25 046, Federal center, Denver, Colorado 80225 USA, P408). Eric J. R. Partelia, Orencio Duránb, Haim Tsoarc, Veit Schwämmled, and Hans J. Herrmanna, Dune formation under bimodal winds,December 29, 2009 vol. 106 no. 52. Lancaster N. Andy bass, (1998). Influence of vegetation cover on sand transport by wind filed sandy at Owens lake, California, Earth surface processes and landform, John Wiley, PP69-82. McCave. I.N. )2008(.SIZE SORTING DURING TRANSPORT AND DEPOSITION OF FINE SEDIMENTS: SORTABLE SILT AND FLOW SPEED, Department of Earth Sciences, University of Cambridge, Cambridge, UK Developments in Sedimentology, Elsevier, Volume 60. Patrick P. Pease et al. (1999). Mineralogical characterization and transport path ways of dune sand using landsat TM data, Geomorphology, Elsevier, Number 29, PP 235-249. Richard F. Madole. (2008). On the origin and age of the great sand dunes, Colorado, Geomorphology, Elsevier, Number 99, PP 99-119. Silvestro S., G. Di Achille , G.G. Ori . (2010).Dune morphology, sand transport pathways and possible source areas in east Thaumasia Region (Mars), Geomorphology 121,PP 84–97 Zhiao Dong et al. (2002). Aerodynamic roughness of gravel surface, Geomorphology , Elsevier, Number 43, PP 17-31. Zhu Zhenda & et al. (1985). The characterization of sand dune and its stabilization in china, sand transport and desertification in arid land, World Scientific.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 541 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 908 |