بررسی انتخاب مکان گذران اوقات فراغت سالمندان با تأکید بر عوامل فردی (مطالعه موردی مناطق 3 و 5 اصفهان)

مقدمه

آن چه امروزه به عنوان سالمندی یا پیری می‌شناسیم ساخته و پرداخته دوره معاصر نیست؛ به این معنا که در گذشته تعریف سالمندی بر مبنای سن مطلق نبود بلکه عواملی چون تغییر شکل ظاهری و توانایی‌های جسمانی که لزوماً سن خاصی را مبنا قرار نمی‌داد، معیار سالمندی شناخته می‌شد ولی امروزه برای سالمندی تعریف مشخصی وجود دارد: «سنی که در آن اکثر مردم از کار بازنشسته می‌شوند و از انواع خاصی از مزایای رفاهی مانند حقوق بازنشستگی برخوردار می‌گردند» ( گیدنز، 1376: 653).

جمعیت دنیا به سرعت در حال سالخورده شدن است و بخش بزرگی از این تغییر در قرن اول هزاره سوم و در کشورهای در حال توسعه در حال شکل گیری است. طبق پیش‌بینی‌های بخش جمعیت سازمان ملل متحد نسبت جمعیت سالمند در جهان از حدود 5/10 درصد در سال 2007 به حدود 8/21 درصد در سال 2050 افزایش خواهد یافت (سازمان ملل متحد،2006). ایران نیز، اگرچه در این راه نسبت به کشورهایی مثل چین و کره متأخر محسوب می‌شود (سازمان ملل متحد،2006) اما در پی تغییرات وسیع و سریع دموگرافیک طی دو دهه اخیر به سرعت به سمت سالخوردگی پیش می‌رود. «فعالیت و مسن شدن»[1] عنوان کتاب معروف جان کلی[2] است که در آن به تئوری مسن شدن پرداخته و بر اهمیت فعالیت به عنوان تعیین کننده اصلی در کیفیت زندگی برای بزرگسالان تأکید شده است. در این کتاب به نظرات جامعه شناسان مختلف اشاره شده است. طبق نظریات اشلی[3] ( 1989) افراد با افزایش سن تغییر نمی‌کنند بلکه از نظر ویژگی‌های پیشین خود رشد می‌کنند. استمرار الگوی فکری، فعالیتی و عادتی افراد علی‌رغم تغییرات در شرایط جسمی و اجتماعی آنها منجر به ایجاد تئوری استمرار شده این نظریه به بررسی فرآیندهای سازگاری می‌پردازد که طی آن افراد با شرایط جدید سازگار می‌شوند. هر چند افزایش سن لزوماً با ناتوانی همراه نیست، تغییرات زیادی در بردارد. بازنشستگی، داغدار شدن و محدودیت‌های جسمی، زندگی روزانه، فعالیت اجتماعی و نحوه گذران وقت افراد را تغییر می‌دهد. طبق نظریه استمرار، حفظ الگو‌های فکری، فعالیتی و عادتی بهترین روش سازگاری است. از سوی دیگر، نظریه استمرار منکر وجود تغییرات در اثر افزایش سن نمی‌شود بلکه، این استمرار و تغییر نوعی همزیستی ایجاد می‌کند (Agahi & Ahacic,2006:2). مطالعات فراغت محصول ظهور جامعه‌ای است که در آن گذراندن اوقات فراغت عامل مؤثری در شکل دادن به زندگی روزمره و هویت افراد است. طبق الگوی سنتی، کار و شغل افراد تعیین کننده رفتارهای فراغت ایشان پنداشته می‌شود. اما به تدریج شواهدی برای این نظر و حتی تردید در کارآمدی متغیرهای سن، جنسیت و طبقه اجتماعی برای تبیین الگوهای رفتار فراغت به دست آمد. جان کلی درباره بروز ایده سبک زندگی در مطالعات فراغت به این نکته اشاره می‌کند که مطالعات انجام شده در دهه‌های 1970 و 1980 نشان دادند که تحلیل چند متغیره با استفاده از متغیر‌هایی نظیر سن، جنس و درآمد افراد فقط می‌تواند بین پنج تا ده درصد واریانس فعالیت‌ها را تبیین کند ( فاضلی، 1382: 63 ). تحقیقات نشان می‌دهد که رابطه‌ای میان مشارکت در اوقات فراغت و سلامتی وجود دارد. فعالیت، سلامت را بهبود می‌بخشد و درعین حال مشارکت در فعالیت‌ها وابسته به سلامتی است. در واقع بالا بودن فاکتورهای سلامتی منجر به افزایش مشارکت می‌شود که در مورد فعالیت‌های فیزیکی صدق می‌کند. علاوه بر این عواملی چون جنسیت، موقعیت اجتماعی و اقتصادی و شرایط زندگی بر میزان فعالیت افراد تأثیر دارند (احمدی، 1386: 106). بر اساس طبقه‌بندی گردشگران شهری از نظر نوع و پایگاه گروه اجتماعی، سالمندان دارای یک گروه اجتماعی مجزا هستند که ویژگی‌ها و نیازهای عمده فراغتی و تفریحی آنان نیاز به استراحت و آرامش، تجدید خاطره، دیدار با نزدیکان و... است (سعیدنیا، 1380: 65).

پیشینه تحقیق

سالمندی همراه بازنشستگی، پایین آمدن درآمد، قطع درآمد، از کارافتادگی و دریافت حقوق ثابت بازنشستگی است. معمولاً سالمندان از نظر شرایط جسمی در فعالیت‌های بیرون از خانه محدود می‌شوند در نتیجه نقش کمتری در جامعه و اقتصاد شهری به عهده می‌گیرند. زندگی سالمندان از جهات اجتماعی - اقتصادی در شهرهای مختلف جهان به شکل‌های کاملاً متفاوتی دیده می‌شود. در کشورهای توسعه یافته، دراغلب موارد مهاجرت سالمندان به شهرهای آفتاب خیز، شهرهای ساحلی و نقاط خوش آب و هوا صورت می‌گیرد و در پاره‌ای از آنها، سازمان‌ها (خدمت به سالمندان) عهده دار پرستاری، درمان، خرید، تهیه غذا، شستشو و تمیز کردن اطاق‌های سالمندان هستند. در ژاپن سالمندان علاقمندند در مجاورت سالمندان دیگر زندگی کنند و دوست دارند که در همه ساعات روز و شب صدای فرزندان و نوه‌های خود را از آپارتمان مجاور بشنوند و دست حمایت فرزندانشان را در همه روز احساس کنند. در شهرهای ممالک در حال توسعه، در دوران بازنشستگی نه تنها انتخاب محل زندگی غیر ممکن است بلکه، وضع نابسامان مسکن، پایین آمدن میزان حقوق دریافتی و سوء تغذیه به سرعت دوران بازنشستگی را کوتاه می‌کند و چه بسا که یکی دو سال بعد از دریافت ابلاغ بازنشستگی، مرگ فرا می‌رسد (شکوئی،1369، 101).

در شهرهای امروزی، تحرک و حرکت سالمندان تابع عوامل چندی است:

سالمندان کم درآمد، بیش از سالمندان پر درآمد تحرک دارند؛

تحرک و حرکت سالمندان تحصیل کرده کمتر از سالمندان فاقد تحصیلات کافی است؛

تحرک و حرکت سالمندان مالک خانه از سالمندان اجاره نشین بیشتر است؛

سالمندانی که دارای ابعاد خانواده گسترده‌ای هستند از سالمندانی که ابعاد خانواده محدود دارند تحرک و حرکت بیشتری دارند؛

سالمندان متأهل کمتر از سالمندان مجرد و جدا شده از همسر تحرک و حرکت دارند؛

با افزایش عمر از میزان تحرک و حرکت کاسته می‌شود (همان منبع، 102).

در ادامه به تحقیقات و مقالات چندی که در این رابطه انجام شده است اشاره می‌شود:

- زهرا احمدی (1386) در پژوهش خود با عنوان مطالعه تطبیقی نیازهای فرهنگی برای گذران اوقات فراغت در شهر اصفهان به دنبال شناخت نیازهای فرهنگی و شناخت الگوی فراغتی هر یک از دو منطقه مورد مطالعه خود بوده و به همین منظور عواملی که بر انتخاب الگوی گذران اوقات فراغت و متغیرهای وابسته دیگر همچون رضایت از اوقات فراغت و آزادی در انتخاب الگو موثر است. جنس، سن، پایگاه اجتماعی- اقتصادی و محل سکونت بررسی شده و در هر مورد مقدار میانگین‌ها به دست می‌آورد.

- سید باقر مداح (1388) در پژوهشی تحت عنوان وضعیت فعالیت‌های اجتماعی و نحوه گذران اوقات فراغت در سالمندان ایران و سوئد به یافته‌های ذیل دست یافت.

یافته‌های این مطالعه شامل نتایج حاصل از ارزیابی وضعیت فعالیت اجتماعی و نحوه گذران اوقات فراغت و مقایسه این ابعاد در سالمندان ساکن در منزل در دو کشور ایران و سوئد بود. آزمودنی‌ها در هر سه گروه به دامنه سنی 60 تا 77 سال تعلق داشته و عمدتاً متأهل بودند. نتایج نشان داد که به رغم اشتراک بسیار، فراوانی و نوع فعالیت‌های اجتماعی و ایام فراغت در سه گروه فوق به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و محیطی مختلف است. عواملی مانند گسترش شهرنشینی، کمبود تسهیلات، عدم آشنایی با توجه به شیوه زندگی سالم سبب شده است که میزان رضایت شهروندان سالمند ایرانی از روابط اجتماعی و نحوه گذران ایام فراغت از سالمندان سوئدی کمتر باشد. از سوی دیگر توجه به بُعد معنوی سلامت در سالمندان ایرانی قویتر بوده و با سالمندان سوئدی اختلاف معنی داری دارد در حالی که در مورد فعالیت‌های گروهی این رابطه کماکان معنی دار ولی معکوس می‌شود. همچنین توجه ناکافی به تحرک فیزیکی و ورزش، خصوصاً در زنان سالمند ایرانی از نکاتی است که باید مورد عنایت برنامه‌ریزان و سیاست گذاران عرصه بهداشت کشور قرار گیرد.

سرلی و جکسون[4] (1985) در تحقیقی به بررسی موانع مشارکت سالمندان و بزرگسالان در فعالیت‌های ورزشی تفریحی در شهر مانیتوبا در کانادا پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد: نداشتن همراه در فعالیت‌های ورزشی تفریحی، تعهدات خانوادگی، کمبود وسایل و ناتوایی‌های جسمانی از مهم‌ترین عوامل بازدارنده سالمندان و بزرگسالان در فعالیت‌های ورزشی تفریحی است. (انصاری، 1387، 42).

اهداف

طبق الگوی سنتی، کار و شغل افراد تعیین کننده رفتارهای فراغتی ایشان پنداشته می‌شود. اما به تدریج شواهدی برای این نظر و در کارآمدی متغیرهای سن، جنسیت و طبقه اجتماعی برای تبیین الگوهای رفتار فراغت به دست آمد.

پیش از هر برنامه‌ریزی به دست آوردن شناخت و آگاهی از خصوصیات و ویژگی‌های جامعه هدف و بررسی تأثیر خصوصیات فردی و اقتصادی جامعه مورد برنامه‌ریزی در انتخاب نوع مکان حهت‌گذران اوقات فراغت ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش سعی شده به وجود یا عدم وجود تأثیر عوامل شخصی مانند سن، جنسیت، میزان تحصیلات و وضعیت تأهل و عوامل اقتصادی مانند میزان درآمد، نوع شغل سابق و نوع منزل در انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت سالمندان دو منطقه 3 و 5 شهر اصفهان پرداخته شود.

فرضیه‌ها

پژوهش حاضر به دنبال بررسی فرضیه ذیل است:

عوامل فردی و اقتصادی در انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت سالمندان مؤثر است.

معرفی موقعیت جغرافیایی محدوده مورد پژوهش

از آنجایی که هر تحقیق و پژوهشی در مکان رخ می‌دهد و محدوده جغرافیایی این تحقیق مناطق 3 و 5 شهر اصفهان است، ابتدا به معرفی اجمالی این دو منطقه ‌پرداخته می‌شود.

منطقه 3 اصفهان از سمت شمال به خیابان سروش و آیت اله مدرس، ازسمت جنوب به رودخانه زاینده رود، از سمت شرق به خیابان بزرگمهر و از سمت غرب به خیابان چهارباغ عباسی محدود می‌شود. مساحت کل این متطقه براساس آمار وضع موجود طرح بازنگری در سال 1387 برابر 9/1180 هکتار و جمعیت این منطقه 111816 نفر است. تراکم (نفر در هکتار) در این منطقه برابر با 2/88 است (روابط عمومی منطقه 3 اصفهان). منطقه 5 اصفهان از سمت شمال به خیابان بوستان ملت، از سمت جنوب به بزرگراه شهید اقارب پرست، از سمت شرق به خیابان چهارباغ بالا و از سمت شمال غربی به خیابان حبیب اللهی و از غرب به خیابان شهید میثمی محدود می‌شود. مساحت کل این منطقه براساس آمار وضع موجود طرح بازنگری در سال 1387 برابر 2/1549 هکتار و با احتساب اراضی نظامی به 7/2016 هکتار می‌رسد. جمعیت این منطقه 142000 نفر است. تراکم ( نفردر هکتار) در این منطقه برابر 70 است (روابط عمومی شهرداری منطقه 5 اصفهان).

شکل 1- موقعیت جغرافیایی محدوده مورد مطالعه

مأخذ: شهرداری اصفهان، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)

روش تحقیق

این تحقیق از حیث هدف، یک تحقیق کاربردی، از حیث ارتباط بین متغیرها از نوع علی و از جهت نحوه گردآوری داده‌ها به روش پیمایشی است و با استفاده از پرسشنامه در سطح دو منطقه شهری (اصفهان) اجرا شده است. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ساکن در دو منطقه 3 و 5 شهر اصفهان بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از میان سالمندان دو منطقه مذکور شهر اصفهان انتخاب گردیده و پرسشنامه در اختیار آنان قرار گرفت. از آنجایی که جمعیت سالمند در هر دو منطقه به صورت مساوی نبود، با انجام عملیات نسبت گیری (نسبت به جمعیت سالمند هر منطقه) حجم نمونه برای هر کدام از مناطق به دست آمد. حجم نمونه به دست آمده در کل 377 نفر بود که با استفاده از روش کوکران و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 و به تفکیک مناطق شهری جدید اصفهان که به وسیله معاونت برنامه‌ریزی استانداری اصفهان انجام شده بود، به دست آمد.

در ابتدای سوالات بسته‌ایی مبنی بر سن، جنسیت، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، نوع شغل پیش از سالمندی و بازنشستگی، نوع منزل و میزان درآمد مورد سئوال قرار گرفت. در ادامه با توجه به فضاهای گذران اوقات فراغت موجود در شهر، آن دسته از فعالیت‌ها و مکان‌هایی که جهت سالمندان مناسب‌تر است انتخاب و مورد پرسش قرار گرفت. مکان‌های مورد بررسی به پارک و فضای سبز، مکان‌های فرهنگی مانند سینما، تئاتر، موزه، فرهنگسرا و کتابخانه، مجموعه‌های ورزشی، اماکن مذهبی تقسیم شدند.

برای سنجش هر یک از متغیرهای ذکر شده در این تحقیق، گویه‌ها با استفاده از طیف لیکرت طراحی شد و با استفاده از تکنیک پرسشنامه داده‌های مورد نیاز از پاسخگویان جمع آوری گردید. پس از تکمیل پرسشنامه توسط پاسخگویان داده‌ها به کمک نرم افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد پردازش قرار گرفت که برای بررسی تأثیر عوامل شخصی و اقتصادی سالمندان در انتخاب نوع مکان فراغتی برحسب داده توصیفی مورد نظر از آزمون همبستگی پیرسن، آزمون من- ویتنی (آزمونU) و آزمون همبستگی کروسکال- والیس (آزمونH) استفاده شده است. ضریب همبستگی پیرسن (r) زمانی به کار می‌رود که متغیرهای تحقیق در سطح سنجش فاصله‌ای باشند. به ضریب همبستگی پیرسن، ضریب همبستگی ساده نیز می‌گویند که این ضریب از یک متغیر مستقل و یک متغیر وابسته تشکیل شده است ( ساعی، 1377، 159).

از آزمون (U) برای مقایسه میانگین دو جامعه و از آزمون (H) برای مقایسه میانگین دو یا چند جامعه است استفاده می‌گردد (مومنی،1386: 41).

روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات صاحبنظران و پایایی آن به وسیله ضریب آلفای کرونباخ تعیین و تأیید شد. ضریب آلفای کرونباخ برابر 76/0 بود که نشان دهنده پایایی خوب و مناسب بودن ابزار برای گردآوری داده‌ها بود.

در جدول شماره (1) جمعیت سالمندان مورد پرسشگری به تفکیک دو منطقه شهری و در کل آمده است.

جدول 1- تعداد سالمندان ساکن در دو منطقه، سال 1385

مأخذ: معاونت برنامه ریزی استانداری اصفهان

یافته‌ها

براساس تحلیل پرسشنامه‌ها در هر دو منطقه مورد بررسی فراوانی سالمندان گروه سنی 65 تا 74 سال حائز اکثریت هستند. وجود اکثریت این گروه سنی نشان از سالم تر و مهیاتر بودن شرایط موجود در مکان‌های فراغتی سطح شهر جهت حضور این دسته از سالمندان تا سالمندان کهنسال تر^[5] است. برحسب جنسیت سالمندان در هر دو منطقه به طور کلی 66% مردان و 34% زنان مورد پرسشگری قرار گرفتند، که نتیجه حضور بیشتر مردان در سطح جامعه است. از نظر میزان تحصیلات از مجموع پاسخگویان مورد مطالعه، 7/24 درصد بیسواد، 43 درصد افراد زیر دیپلم، 1/15درصد افراد دیپلم، 4 درصد افراد فوق دیپلم، 7/7 درصد کارشناسی، 9/1 درصد افراد کارشناسی ارشد و 7/3 درصد پرسش شوندگان دارای تحصیلات دکتری بوده­اند. از مجموع پاسخگویان، 4/85 درصد متأهل و 6/14 درصد آنان به دلیل فوت همسر و غیره مجرد هستند. طیف نوع شغل سالمندان پیش از دوران سالمندی از مجموع پاسخگویان، 22 درصد دارای شغل آزاد، 9/36 درصد کارمند، 4/28 درصد خانه دار، و 7/12 درصد کارگر هستند

برحسب میزان درآمد، گزینه مربوط به درآمد 800 هزار تومان به بالا در منطقه 3 انتخاب نشد ولی در منطقه 5 اصفهان 1/20% این سطح درآمد را پاسخگو بودند در نتیجه از وضعیت درآمد بهتری برخوردار هستند.

از نقطه نظر نوع منزل محل سکونت در منطقه 3 اصفهان 5/91% دارای منزل ویلایی و 5/8% در منزل آپارتمانی سکونت داشتند در حالی که در منطقه 5 به دلیل بافت جدیدتر شهری و افزایش آپارتمان سازی 1/49% دارای منزل ویلایی و 9/50% در آپارتمان سکونت داشتند.

در جداول ذیل میزان پاسخگویی سالمندان به هر کدام از گویه‌های مربوط به متغیرهای فراغتی آمده است تا به وسیله آن شناخت اولیه نسبت به نیازها و سلیقه‌های فراغتی سالمندان دو منطقه به دست آید.

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی و سن سالمندان

از آنجا که مقیاس متغیرهای این فرضیه (فاصله‌ای- فاصله‌ای) است، بنابراین، جهت آزمون فرضیه از همبستگی پیرسن استفاده شده است. با توجه به این آزمون، از آنجا که سطح معناداری در همه متغیر‌ها کمتر از 05/0 و از سطح معناداری مورد نظر 05/0=sig کوچکتر است، فرض (H) رد و فرضیة پژوهش تأیید می‌گردد. با توجه به مقادیر منفی ضریب همبستگی پیرسن می‌توان گفت که بین متغیر سن و انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت در سطح اطمینان 95/0 رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. جدول شماره 2 نتایج این آزمون را نشان می‌دهد.

جدول 2- نتایج ضریب همبستگی بین انتخاب مکان‌های فراغتی و سن سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی و میزان تحصیلات سالمندان

با توجه به این که سطح معناداری کمتر از 05/0 است، با اطمینان 95/0 می‌توان (H.) مبنی بر عدم

وجود رابطه بین میزان تحصیلات در انتخاب و استفاده از مکان‌های فراغتی در دوران سالمندی رد و فرضیه تحقیق به تأیید رسید.

جدول 3- نتایج ضریب همبستگی پیرسن بین انتخاب مکان‌های فراغتی و میزان تحصیلات سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به جنسیت سالمندان

این آزمون برای مقایسه میانگین دو جامعه است، بنابراین، برای آزمون فرضیه از آزمون همبستگی آزمون من - ویتنی (آزمونU) استفاده شده است. براساس جدول شماره (4) و با توجه به مقادیر Z با سطح معناداری به دست آمده که از سطح معناداری 05/0= sig کوچکتر است می‌توان گفت فرض (H) در مورد مکان‌های ورزشی، رفتن به مکان‌های مذهبی و استفاده از پارک رد و فرضیة پژوهش تأیید می‌شود و رابطه معناداری میان همه ی متغیرها غیر از متغیر استفاده از مکان‌های فرهنگی وجود دارد بنابراین، فرضیه (H.) در مورد تأثیر جنسیت در انتخاب و استفاده از مکان‌های فرهنگی رد و قابل قبول نیست.

جدول 4- نتایج ضریب (U) بین متغیرهای مکان‌های فراغتی نسبت به جنسیت سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به وضعیت تأهل سالمندان

جهت آزمون فرضیه از آزمون همبستگی آزمون من - ویتنی (آزمونU) استفاده شده است. با توجه به این آزمون و طبق جدول شماره (5)، سطح معناداری در متغیرهای استفاده از مکان‌های ورزشی، استفاده از مکان‌های فرهنگی، رفتن به مکان‌های مذهبی و رفتن به پارک بیش از سطح معناداری مورد نظر (05/0) بوده که نشان دهنده عدم تأثیر فاکتور وضعیت تأهل در آنها است. بنابراین، فرضیه (H.) رد می‌شود و قابل قبول نیست.

جدول 5- نتایج ضریب (U) بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به وضعیت تأهل سالمندان

  مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به نوع شغل سابق سالمندان

برای آزمون این فرضیه از آزمون همبستگی کروسکال- والیس (آزمونH) استفاده شد که برای مقایسه میانگین دو یا چند جامعه استفاده می‌شود. با توجه به این آزمون، سطح معناداری در همه متغیرها کمتر از 05/0 بوده است و از آنجا که این رقم از سطح معناداری مورد نظر (05/0) کوچکتر است، فرض (H ) رد و فرضیة پژوهش تأیید می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت که متغیر شغل قبل از سالمندی در استفاده از نوع اماکن فراغتی تأثیر دارد. جدول (6) نتایج این آزمون را نشان می‌دهد. همچنین حجم و میانگین رتبه‌های هر یک از داده‌ها در هر گروه نشان داده شده است.

جدول 6- نتایج ضریب (H) بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به شغل سابق سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به سطح درآمد سالمندان

با توجه به نتایج جدول شماره (7)، فرضیه (H.) تحقیق مورد تأیید است. زیرا سطح معناداری به دست آمده در آزمون ضریب همبستگی پیرسن کوچکتر از سطح معناداری 05/0= sig بوده بنابراین، می‌توان گفت میزان درآمد سالمندان در همه متغیرها به غیر از استفاده از پارک به دلیل رایگان بودن مؤثر است.

جدول 7- نتایج ضریب همبستگی پیرسن بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به سطح درآمد سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان

- آزمون مربوط به رابطه ی بین متغیرهای مکان‌های فراغتی نسبت به نوع منزل سالمندان

برای سنجش میانگین دو جامعه از آزمون همبستگی آزمون من - ویتنی (آزمونU) استفاده شده است. فرض وجود تفاوت در میانگین دو جامعه در مورد متغیرهای مکان‌های فراغتی نسبت به نوع منزل سالمندان فرض و ادعای محقق است. با توجه به مقادیر Z در جدول شماره (8) و سطح معناداری کمتر از 05/0= sig می‌توان این فرضیه را نیز تأیید کرد.

جدول 8- نتایج ضریب (U) بین انتخاب مکان‌های فراغتی نسبت به نوع منزل سالمندان

مأخذ: مطالعات میدانی نگارندگان