تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,639 |
تعداد مقالات | 13,339 |
تعداد مشاهده مقاله | 29,952,067 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,980,994 |
بررسی آستانههای توپوگرافیکی وتحلیل نقش نوع سازندهای سطحی در توسعه خندقها در دامنههای کوهستانهای نواحی نیمه خشک مطالعه موردی: حوضه شورچای | ||
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی | ||
مقاله 2، دوره 22، شماره 1، خرداد 1390، صفحه 15-34 اصل مقاله (873.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مریم بیاتیخطیبی* 1؛ معصومه رجبی1؛ فریبا کرمی2 | ||
1دانشیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
2استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
در سطوح دامنههای مناطق نیمه خشک انواع فرسایش و با شدتهای متفاوت فعال است. فرسایش خطی بویژه فرسایش خندقی در بین انواع فرسایش مهمترین عامل تخلیه و ورود مواد دامنه ای به دشتهای سیلابی وآبهای جاری محسوب میشود. این نوع فرسایش در محدودههای کوهستانی نواحی نیمه خشک که دامنههابه خوبی توسط پوشش گیاهی محافظت نمیشوند، بیشتر دیده میشود. در تشدید فرسایش عوامل مختلفی دخیل هستند، اما سرعت تشکیل عوامل مختلفی دخیل از پدیدههای مربوط به فرسایش، به ویژه خندقها در سطوح شیبدار متشکل از سازندهای سطحی مستعد به فرسایش خطی قابل ملاحظه است. در حوضه شورچای واقع در دامنههای شرقی کوهستان سهند (واقع در موقعیت جغرافیایی از́ 05˚ 36 تا́ 20 ˚37 عرض شمالی واز́ 43 ˚ 46 تا́ 15́˚ 47 طول شرقی )بر روی دامنههای متشکل از سازندهای سطحی متشکل از مارن، سیلت و رس حضور خندقهای عمیق ودر حال توسعه در بخشهای مختلف حوضه، بویژه در شیبهای منتهی به رودخانه اصلی بیشتر دیده میشود. در این مقاله با استفاده از شاخصها وضرایب مختلف مانند شاخصهای V و TCI عوامل تشکیل وتوسعه این پدیده بررسی و تحلیل شده. نتایج حاصل از این بررسیها نشان می دهد که در بخشهای مختلف حوضه شورچای، شیب و نوع سازندهای سطحی دامنهها نقش اولیه را در فراهم نمودن زمینه لازم برای تشکیل خندقها ایفا نموده است. تحلیل مقادیر حاصل از به کارگیری شاخصها در بخشهایی از محدوده مورد مطالعه نشان می دهد که در مواردی مقادیر حاصل از حد آستانهها تجاوز نموده است، که این امر از پتانسیل بالای دامنههای محدوده مذکور برای فرسایش خطی، حکایت میکند | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش خطی؛ فرسایش خندقی؛ عوامل توپوگرافی؛ سازندهای سطحی؛ کوهستان سهند | ||
مراجع | ||
concentrated flow for a loess-derived soil under two contrasting tillage practices.soil & Tillage Research , 94, 425–440.
Knapen, A., J. Poesen., G. Govers., G. Gyssels & J. Nachtergaele. (2007). Resistance of soils to concentrated flow erosion: A review ,Earth-Science Reviews, 80, 75–109.
-Laaha, G & G. Bloschl. (2005). Low flow estimates from short stream from flow records a compararison of methods, Journal of Hydrology, 306-286.
Marker, M., Angeli, L., Bottai, L., cCostantini, R. (2008). Assessment of land degradation susceptibility by scenario analysis. Geomorphology, 93, p120-129.
McIntosh, Peter & Mike Laffan. (2005). Soil erodibility and erosion hazard: Extending these cornerstone soil conservation oncepts to headwater streams in the forestry estate in Tasmania .Forest Ecology and Management 220 , 128–139 139.
Pelacani, S., Marker, M & Rodolfi, G. (2008). Simulation of soil erosion and deposition in a changing land use. Geomorphology., 99 p329-340.
Peugeot, S., B. Cappelare., B. E. Vieux., L.Seguis & A. Maia. (2003). Hydrologic process simulation of a semiarid endoreic catchment in Sahelan west ,model-aided data analysis and screening,Journal of Hydrology ,279:224-243.
Poesen, J., Nachtergaele, G. Verstraeten & C. Valentin. (2003). Gully erosion and environmental change:importance and research needs,Catena, 50, 91– 133.
Rahman, M. (2009). Soil erosion hazard evalution.Ecological modeling. 220, p 1724-1734.
Ries, J. B & I. Marzolff. (2003). Monitoring of gully erosion in the Central Ebro Basin by large-scale aerial photography taken from a remotely controlled blimp, Catena 50, 309– 328.
Sang-Arun, J., M. Mihara, Y. Horaguchi & E. Yamaji. (2006). Soil erosion and participatory remediation strategy for bench terraces in northern Thailand, Catena, 65, 258 – 264.
Torri, D., J. Poesen.b, L. Borselli & A. Knapen. (2006). Channel width–flow discharge relationships for rills and gullies, Geomorphology, 76, 273–279.
Valca´rcel, M.M., T. Taboada., A. Paz & J. Dafonte. (2003). Ephemeral gully erosion in northwestern Spain .Catena 50 , 199– 216.
Vanacker, Veerle., Gerard Govers., Jean Poesen., Jozef Deckers.,Gerd Dercon and George Loaiza. (2003). the intensity and spatial pattern of water erosion in a semi-arid mountainous Andean environment,Decrease of sheet, Catena, 51, 329–347 .
Vandekerckhove, L., J. Poesen., D. Oostwoud Wijdenes., G. Gyssels., L. Beuselinck & E. de Luna. (2000). Characteristics and controlling factors of bank gullies in two semi-arid mediterranean environments, Geomorphology, 33, 37–58.
Vanwalleghem., T., J. Poesen., J. Nachtergaele & G. Verstraeten . (2005). Characteristics, controlling factors and importance of deep gullies under cropland on loess-derived soils./, Geomorphology, 69, 76–91 .
Vente, Joris T & Jean Poesen. (2005). Predicting soil erosion and sediment yield at the basin scale:Scale issues and semi-quantitative models./, Earth-Science Reviews, 71 , 95–125.
Yadav, R. (2003). Development of hydrologically optimal and formation practice for gully erosion susceptible soil.Agricultural water management, 59, p 112-135.
ygarden, Lillian. (2003). Rill and gully development during an extreme winter runoff event in Norway,Catena, 50, 217– 242.
Wilkinson, S., Prosser,J. (2009). Modelling and testing spatially distributed sediment buget to relate erosion processes to sediment yields.Environmental modelling and software. 24, p 489-501.
Zhou, P. (2008). Effect of vegetation cover on soil erosion in a mountainous watershed.Catena.75, p 319-325. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 328 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 353 |