تبیین جامعه‌شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز

مرحمتی, ندا; ایمان, محمد تقی

تعداد نشریات	43
تعداد شماره‌ها	1,686
تعداد مقالات	13,791
تعداد مشاهده مقاله	32,389,892
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	12,793,267

تبیین جامعه‌شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز

جامعه شناسی کاربردی

مقاله 1، دوره 25، شماره 3، اردیبهشت 1393، صفحه 1-20 اصل مقاله (484.55 K)

نویسندگان

ندا مرحمتی؛ محمد تقی ایمان^*

دانشگاه شیراز

چکیده

به علت روند سریع تحولات اجتماعی در نیمه دوم قرن بیستم و پس از آن در آغاز هزاره جدید، ماهیت موجودیتهای اجتماعی به شدت سیال و متحول شده است. در نتیجه جامعه به مفاهیمی جدید برای تحلیل جامعه نیازمند است و مفهوم "سبک زندگی" چنین خصایصی را داراست. مفهوم سبک زندگی را می‏توان در ارتباط با مدرنیته بررسی کرد. مدرنیته با امکانات خود از طریق خلق تنوع، فرد را با انتخابهای گوناگون و پیچیده مواجه می‏سازد و در این پژوهش سبک زندگی مدرن شامل: اعمال و کارها، روشها، الگوها، طرز برخورد و روابط اجتماعی مبتنی بر عناصر زندگی مدرن است. هدف اصلی این مطالعه تبیین جامعه‏شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن است. در این رابطه، متغیرهای سرمایه فرهنگی به عنوان فرضیه اصلی و متغیرهای زمینه‏ای به عنوان فرضیه‏های فرعی با گرایش به سبک زندگی مدرن بررسی شده است . در این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش و اجرای پرسشنامه در میان 451 نفر از جوانان که براساس روش نمونه‏گیری چند مرحله‏ای تصادفی در شهر شیراز انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع‏آوری گردید. برای پایایی ابزار سنجش از روش آماری آلفای کرونباخ و برای سنجش اعتبار تحقیق از روایی صوری بهره گرفته شده است. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و برای آزمون مقایسه میانگین‏ها از تحلیل واریانس و نهایتاً رگرسیون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می‏دهد که با توجه به ضریب تبیین (15/٠ R²= )، 15 درصد از تغییرات سبک زندگی مدرن جوانان توسط سرمایه فرهنگی تبیین می‏شود.

کلیدواژه‌ها

سبک زندگی مدرن؛ سرمایه فرهنگی؛ تحصیلات؛ مصرف رسانه‏ای؛ جنسیت

اصل مقاله

مقدمه

جهان به جای ورود به دنیای پست مدرن به سوی دورهای گام بر میدارد که در آن پیامدهای مدرنیته ریشهای‏تر و جهانیتر از پیش شدهاند (گیدنز، 1383: ۳۰) و تردیدی نیست که دنیای متجدد کنونی به میزان گستردهای فراسوی محیط فعالیتهای انفرادی امتداد مییابد و هیچکس قادر نیست از تحولات ناشی از گسترش تجدد مصون بماند یا خلاف آن گزینشی به عمل بیاورد؛ حتی مدرنیته، مردمی را که در سنتی‏ترین سکونتگاههای ممکن خارج از بخش "پیشرفته" جهان به سر می‏برند، تحت تأثیر قرار می‏دهد (گیدنز، 1383؛ به نقل از رحمت‏آبادی و آقابخشی، 1385: 238). به همین علت، زندگی در دنیای معاصر، اساساً با زندگی در دنیای قدیم متفاوت است. در گذشته اشکال، کارکرد و ساختها به مفهومی که ما امروزه می‏شناسیم، مورد نظر مردم آن زمان قرار نمی‏گرفتند.

به علت روند سریع تحولات اجتماعی در نیمه دوم قرن بیستم و پس از آن در آغاز هزاره جدید، ماهیت موجودیت‏های اجتماعی به شدت سیال و متحول شده است. وقتی دنیای اجتماعی متحول می‏شود، به مفاهیمی نو برای درککردن آن نیازمندیم. مهمترین تحول پدید آمده در قرن اخیر گسترش تاریخی مصرف بوده است (باکاک[1]،1992: 190) و در نتیجه، جامعه به مفاهیمی جدید برای تحلیل جامعه نیازمند است. مفهوم یا مفاهیمی که بتواند تحول پدید آمده را در خود بروز داده و برنامه پژوهشی جدیدی را پیش روی علوم اجتماعی قرار دهند، ظاهراً مفهوم "سبک زندگی" چنین خصایصی را داراست (گیدنز، 1383؛ به نقل فاضلی، 1382: 62).

مفهوم سبک زندگی را می‏توان در ارتباط با مدرنیته بررسی کرد. مدرنیته با امکانات خود از طریق خلق تنوع، فرد را با انتخابهای گوناگون و پیچیده مواجه می‏سازد. "زندگی نوین با افزایش آگاهی و ایجاد فرصت برای ساختن و دوباره ساختن تاریخ زندگی شخصی (هویت و سبک زندگی) نمود پیدا می‏کند (روزنگرن[2]، 1996: 265 ). تلویزیون با پخش تبلیغات تجاری غیر از معرفی کالا و خدمات و نحوه مصرف آنها، سبک و سیاق خاصی از زندگی را در برابر مخاطبان به تصویر می‏کشد. زیرا آگهیهای تجاری در نهایت با هدف انتقال اطلاعات و تغییر در رفتار مخاطبان قصد دارند باعث افزایش مصرف کالایی خاص در جامعه شوند یا باورهای مشخصی را در بین کالاها یا خدمات مرتبط با آن در جامعه رواج دهند (رسولی، 1383 :48). واقعیت آن است که تبلیغات علاوه بر معرفی کالاها و خدمات، رؤیاها و شیوههای آرمانی زندگی و ارزشهای خاصی را نیز در بر می‏گیرند. گویی قرار است سبک زندگی آرمانی که با ارزشهای خاص جوامع غربی و از جمله ارزشهای مدرن همراه است به همراه، با کالاها یکجا به فروش برسند.

صنایع عصر حاضر، همچون: صنعت غذا، مد لباس و خانه‏سازی، ظاهرا ًخرده نظامهای مستقلی را تشکیل میدهند و در عصری که تولید، مصرف را می‏آفریند و مصرف ابزاری می‏گردد، در دست تولیدگران، همچون مدیران و صاحبان ابزار تولید و اندیشمندان و هنرمندان و نه کارگران، در این صورت "سبک زندگی" نیز به صورت یک محصول در می‏آید (لفب‏ور، 1372: 168). در دهه اخیر، زندگی بدون داشتن سبک زندگی؛ یعنی بودن چارچوبهای مشخصی که شباهتها و تفاوتها را آشکار می‏سازد، افراد یک جامعه امکان برقراری ارتباطی معنادار و پایدار میان خود نخواهند داشت. نمایش مدرن اشیا، نمایش سلسله اشیایی است که یکدیگر را تکمیل می‏کنند و حق انتخاب را نشان می‏دهند و جامعه‏ای مملو از نمایش و جلوه که در آن مصرف کننده احساس می‏کند که هرچه را می‏خواهد می‏یابد، به وجود آمده است. کلیدی‏ترین ویژگی این جامعه را باید در اجتناب‏ناپذیری افزایش درجه انتخاب در ساخت و عرضه کالا به حساب آورد (رحمت‏آبادی و آقابخشی، 1385: 238). ظهور جامعه مصرفی به واسطه فزونی کالاهای مادی از یک سو و دموکراتیزه شدن مصرف و عمومیت یافتن آن از سوی دیگر، به انتخابی شدن زندگی روزمره می‏انجامد و همین امر نشاندهنده اهمیت روزافزون "سبک زندگی" در جامعه معاصر است. سبک زندگی نتیجه همه گزینشها، ترجیحات و رفتارهایی است که فرد در ارتباط با کالاهای مادی و فرهنگ مصرفی انجام می‏دهد. در این میان "مفهوم سبک زندگی مدرن" که برای اروپاییان امری تدریجی بوده که در طی چند صد سال تحولات از رنسانس تا به امروز شکل گرفته، در جامعه ایران در یک دهه اخیر کم و بیش در حال تجربه است و فراوانی برخی کالاهای مصرفی در چند سال اخیر و بصری شدن نشانهها و نمادهای منزلتی (آزادارمکی و چاوشیان، 1381 )، باعث شده تا سبک زندگی جوانان با سبک‏بخشی و زیباشناختیکردن مصرف همراه شود، لذا مصرف کالاها برای جوانان نه فقط از سر رفع نیاز، که حامل معنایی فرهنگی و اجتماعی است (رستگار و ربانی،1387: 45) و در واقع، گسترش شبکههای ارتباطی در سطح جهان موجب شده است تا رسانهها نقش عمده‏ای در اشاعه فرهنگ مدرن در جامعه داشته باشند و به عبارتی، سرمایه‏های فرهنگی‏ای که جوانان از آن برخوردارند، می‏تواند نشان‏دهنده تمایل و گرایش آنها در جهت انتخاب سبک زندگی مدرن باشد. این سرمایه‏های فرهنگی که چه از طریق خانواده و یا محیط بیرون از خانواده از طریق رسانه‏ها به افراد منتقل می‏شود، می‏تواند نقش کلیدی در گرایش‏های بعدی جوانان بازی ایفا کند.

جوانان که در هر جامعهای پیشگام استقبال از تغییرات فرهنگی هستند و بخشی از جامعه به شمارمیآیند که استعداد گسست فرهنگی و عدم بازآفرینی شیوههای سنتی زندگی را از خود نشان میدهند، دمدست ترین ابزار برای فاصلهگیری هر چه بیشتر از یقینهای سنتی و هنجارهای الزامآور و نمایش استقلال شخصی را انتخاب سبک زندگی می‏دانند (رستگار، ۱۳۸۷).

علی رغم کنترل و مراقبت سیاستگذاران و متولیان فرهنگی جامعه در جهت پرورش جوانان ایرانی براساس معیارها، ارزشها و هنجارهای سنتی و اسلامی، برخی از جوانان ایرانی تعریف دیگری از هویت به هنجار بودن و زندگی مطلوب دارند که براساس این تعاریف به سبکهای زندگی خاصی تمایل پیدا می‏کنند که گاه با هنجارها و ارزش‏های رسمی و مورد انتظار جامعه فاصله دارد و لذا سؤال اساسی این تحقیق، این است که آیا مؤلفه‏های سرمایه فرهنگی (تحصیلات و نوع مصرف رسانه‏ایی) با سبک زندگی مدرن در میان جوانان رابطه دارد؟ و اینکه کدام یک از عوامل جمعیت‏شناختی جامعه‏شناختی به عنوان متغیرهای زمینه‏ای می‏تواند با سبک زندگی مدرن در میان جوانان ارتباط داشته باشد تا با پاسخگویی به این سؤال‏ها بتوان درک درستی نسبت به زندگی جوانان به عنوان یکی از مهم‏ترین اقشار اجتماعی جامعه داشت.

هدف کلی این پژوهش، بررسی جامعهشناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز است. از اهداف جزئی این تحقیق می‏توان موارد زیر را برشمرد:

- بررسی میزان گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن؛

- بررسی رابطه بین متغیرهای جمعیت‏شناختی و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن؛

- بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن؛

- بررسی رابطه بین هویت طبقاتی و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن؛

- بررسی رابطه بین گرایش‏های دینی و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن؛

- بررسی رابطه بین مصرف رسانه‏ای و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن.

مروری بر تحقیقات پیشین

کلانتری و حسنی در تحقیقی که در سال 1390 با عنوان "تأثیر تلفن همراه بر هویت و سبک زندگی جوانان – رسانه‏های نوین و زندگی روزمره " انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که هویت جوانان تحت تأثیر کاربرد رسانه‏ها ، به ویژه رسانه‏های ارتباطی همانند تلفن همراه قرار دارد و جوانان برای حفظ شبکه‏های اجتماعی خود و شکل دادن روابط جدید از موبایل استفاده می‏کنند

آزاده در سال 1389 در تحقیقی با عنوان "ادعای پایگاهی و سبک زندگی فرهنگی و مادی" به این نتیجه رسید که تمایل زنان، مجردان، غیر شاغلان و پایگاه بالاتر اجتماعی به سبک زندگی با گرایش فرهنگی است، در حالی که تمایل افراد تحصیل‏کرده و دوگانه پایگاهی به سبک زندگی با گرایش مادی است.

شارع‏پور و همکاران در تحقیقی که در سال 1389 با عنوان " تحلیل جنسیتی تصادف با تأکید بر مفهوم سبک زندگی سالم " انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که مصرف فرهنگی و علاقه به انجام امور دینی در بین زنان بیشتر از مردان و مصرف الکل و سیگار و رانندگی پر خطر کمتر از مردان در میان زنان دیده می‏شود و در مجموع، زنان در مقایسه با مردان از سبک زندگی سالم‏تر یا مثبت‏تری برخوردارند.

در تحقیقی در سال 1388با عنوان "بررسی تأثیر برنامه‏های تلویزیونی بر سبک زندگی" تأثیر برنامه‏های تلویزیونی بر سبک زندگی را در پنج بعد (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ذهبی و روانی) سنجیده است. نتایج نشان می‏دهد که در بعد اجتماعی، برنامه‏های تلویزیونی اهمیت خاصی به جامعه مدرن و قشر مرفه داده‏اند.در بعد فرهنگی بی‏توجهی به جایگاه بانوان و اشتغال بانوان و امر تساوی جنسیتی ملاحظه شده است، در بعد مذهبی مشخص شده است که برنامه‏های تلویزیونی در تحکیم روابط خانواده مؤثر بوده است و در بعد سیاسی در زمینه مشارکت در انتخابات، نتایج قابل توجهی به دست نیامده است و در بعد روانی، الگوپذیری و حس همدلی مخاطب مطرح شده و تأثیر خاصی در این زمینه نداشته است.

در پژوهشی که رستگار (1387) با عنوان "جوان، سبک زندگی و فرهنگ مصرفی" انجام داده است، نتایج به دست آمده بیانگر ارتباط معنادار میان متغیرهای دینداری، مصرف رسانه‏ای، سرمایه فرهنگی و سن است و در این میان، دینداری و سبک زندگی رابطه معکوسی داشته‏اند. از دیگر نتایج این مطالعه، عدم ارتباط میان دو متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی و جنس با سبک زندگی مصرفی است .

در رابطه با تحقیقات خارجی انجام گرفته نیز می توان به تحقیقی که دامیس و وارد[3] (2009) با عنوان "سرمایه فرهنگی و نسل اول موفقیت تحصیلی" انجام داده‏اند، اشاره کرد . یافته‏های حاصل از این پژوهش نشان می‏دهد که سرمایه فرهنگی خانواده، طبقات فرهنگی و روش‏هایی که والدین در فرایند به کارگیری دانشگاه مورد کمک قرار می‏دهند، تماماً برای موفقیت تحصیلی فرزندان معنادار است و کمک والدین و کمک دریافت شده دانشجویان، با عملکرد دانشگاهیشان برای فارغ التحصیلی رابطه معناداری دارد.

وی^{^[4]} در سال 2006 تحقیقی با عنوان "سبکهای زندگی و رسانههای جدید: انطباق و استفاده از تکنولوژیهای ارتباطی بی‏سیم در چین"به دنبال بررسی ارتبط بین سبک زندگی مصرف‏کنندگان حومه شهری چین و انطباق و استفاده از پیجر و تلفنهای همراه انجام داد. یافتهها نشان می‏دهند که پاسخگویان تمایل به شناسایی پیجر و تلفن همراه به عنوان ملاک غربی شدن و سبک زندگی اجتماعی فعال دارند.

در تحقیقی که جیجر و هوم[5] (2007) با عنوان "آیا سرمایه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی والدین تبیین‏کننده تأثیر طبقه اجتماعی بر دستیابی به تحصیلات در رژیم اسکاندیناوی است ؟" انجام داده‏اند، نتایج نشان می‏دهد که کنترل هر سه نوع سرمایه که به عنوان بخشی از تأثیر طبقه اجتماعی در نظر گرفته شده، بر کسب تحصیلات تأثیر دارد و دوم اینکه سرمایه اجتماعی و فرهنگی کلیدهای پیش‏بینی کننده کسب تحصیلات هستند.

به علاوه، می‏توان از کارهای انجام شده توسط لوزیکی روزانو^{^[6]} و همکاران (2010)، پاوول و اسونسون ^{^[7]} (2009) پیسینجر^{^[8]} و همکاران (2009) ، چن^{^[9]} (2009)، ایزل و اسمیت^{^[10]} (2009) و بورچارد^{^[11]} (2009) که در ارتباط با سبک زندگی هستند نیز نام برد.

مبانی نظری

ابتدا لازم است برای فهم و درک بهتر مفاهیم به کار گرفته شده در این پژوهش، به شناسایی ریشه‏های دو مفهوم سبک زندگی و مدرن پرداخته شود. سبک زندگی مدرن از دو اصطلاح سبک زندگی و مدرن تشکیل شده است. تبار واژه "مدرن" که در تمام زبان‏های اروپایی و در بسیاری از زبان‏های دیگر، از جمله در فارسی امروزی ما رایج شده، لفظ لاتینیModernus است که خود از قیدModos مشتق شده است. در زبان لاتین Modoبه معنای این اواخر، به تازگی و گذشته بسیار نزدیک بود. به گمان بعضی از تاریخنگاران لفظ Moderni را رومیان در اواخر سده پنجم درمورد ارزشها و باورهای مشکوک جدید به کار می‏بردند؛ ارزشهایی که در تقابل بودند با باوهای پذیرفته شده قدیمی که با لفظAntique مشخص می‏شوند (احمدی، ۱۳۷۷: ۳).

در ارتباط با مفهوم سبک زندگی نیز قابل ذکر است که از آنجا که مفهوم سبک زندگی در رشتههای جامعه‏شناسی، مطالعات فرهنگی و حتی علوم‏پزشکی محل بحث بوده، بخشی از دشواریها و ابهامات موجود در مفهوم سبک زندگی به تعاریف متنوع و گاه متفاوت آن بر می‏گردد. با این همه، می‏توان تعاریف موجود را به دو گروه کلی تقسیم کرد و از رهگذر مرور آنها به نتایجی رسید. گروه اول مجموعه تعاریفی هستند که سبک زندگی را از جنس رفتار می‏دانند و ارزشها و نگرشها و جهتگیریهای ذهنی افراد را از دایره این مفهوم بیرون می‏گذارند و رویکرد دوم، ارزشها و نگرشها را نیز بخشی از سبک زندگی می‏داند (فاضلی، ۱۳۸۲: ٦۷-٦۸) که در این تحقیق صرفاً با تعاریف جامعهشناختی آن سر و کار داشته و زمینه بحث صرفاً بر تعاریف مبتنی بر نگاه به سبک زندگی به عنوان یک رفتار، قرار دارد. از جمله تعاریفی که می‏توان در این زمینه مطرح کرد، عبارتند از : "باسرمن^{^[12]} (۱۹۸۳) سبک زندگی را الگویی از مصرف می‏داند که در بردارنده ترجیحات، ذائقهها و ارزشهاست (باسرمن، ۱۹۸۳). همچنین، ارل^{^[13]} آن را الگویی فردی از گزینشها و فعالیت‏ها تعریف کرده است (ارل، ۱۹۸۳). " مایک فدرستون ^{^[14]} (۱۹۹۱) بدن، لباس‏ها، طرز بیان، فراغت، ترجیحات خوردن و نوشیدن، خانه، اتومبیل، انتخاب محل برای تعطیلات و ... را به عنوان شاخص‏های سبک زندگی به حساب شمار می‏آورد (فدرستون، ۱۹۹۱: ۳۴۳) .به تعبیر ریمر^{^[15]} "ما سبک زندگی خود را در ارتباط با سبکهای زندگی سایر افراد انتخاب میکنیم" (ریمر، ۱۹۹۵ :۱۲۴). دیوید چینی[16] (۱۹۹٦) سبکهای زندگی را مشخصههایی از دنیای مدرن می‏داندو به کارکرد هویتبخشی سبک زندگی نیز اشاره می‏کند (چینی، ۱۹۹٦ : ۱۴). تعریفی که در این جا از سبک زندگی در نظر گرفته شده است، عبارت است از: طیف رفتاری که اصل انسجام بخش بر آن حاکم و عرصه‏ای از زندگی را تحت پوشش دارد و در میان گروهی از افراد جامعه قابل مشاهده است (فاضلی، ۱۳۸۲: ۸۳) و سبک زندگی مدرن: همان اعمال و کارهایی است که به شیوه مدرن طبقه‏بندی شده و حاصل ادراکات خاصی هستند و تجسم یافته ترجیحات افراد به استفاده از عناصر مدرن در زندگی است که به صورت عمل درآمده و همچنین، انتخاب روشها، الگوها، طرز برخورد و روابط اجتماعی مبتنی بر عناصر زندگی مدرن است. سبک زندگی مدرن از تلفیقهای فعالیت‏های فراغتی، اهمیت بدن، ترجیحات غذایی، الگوی انتخاب لباس و نگرش‏های غیرجنسیتی ساخته شده است.

در ارتباط با مفهوم سبک زندگی، نظریه‏پردازان کلاسیک و معاصر نظریه‏های مختلفی در حوزه روان‏شناسی و جامعه‏شناسی مطرح کرده‏اند. در حوزه روان‏شناسی می‏توان از آلفرد آدلر [17] نام برد. او معتقد است که افراد الگوی منحصر به فردی را از ویژگی‏ها، رفتارها و عادتها پرورش می‏دهند که او آن را منش متمایز و یا سبک زندگی نامیده است. سبک زندگی تعیین می‏کند که افراد به کدام جنبههای محیط‏شان توجه نموده یا آنها را نادیده بگیرند (شولتز[18]، 1381: 143). در حوزه جامعه‏شناسی می‏توان به عنوان اولین نظریه‏پردازی که در این رابطه صحبت کرده است، از تورشتاین وبلن[19] نام برد که در خلال بحث‏های مربوط به "مصرف تظاهری" در واقع به نوعی سبک زندگی اشاره دارد. وی سبک زندگی را پدیده‏ای گروهی که محصول تعلق طبقاتی است، می‏داند و طبقه را نیز زنجیره‏ای به هم پیوسته از سلسله مراتب منزلت در نظر می‏گیرد (دی مگیو،2000: 458).

جرج زمیل12 با انتشار مقاله "کلان شهر و حیات ذهنی" تأملاتش را در ارتباط با فرد، فردیت و تناقض درونی فرد در دوران گذار از اروپای قرن نوزدهم به عصر مدرن مطرح می‏کند (باکاک، 1381: 24) و درهمین رابطه شیوه خاص مصرف کردن و سبک زندگی را به عنوان راهی برای بیان خود در رابطه با دیگران و انبوه جمعیت کلان شهر و نظام تقسیم کار پیچیده‏ای می‏داند که دستمایه‏های هویت و تمایز از دیگران را زایل کرده است (کاکرهام، روتن[20]،1997: 323).

ماکس وبر[21] مفهوم سبک زندگی را در ارتباط با گروه‏های منزلت مطرح می‏کند. در نظر وی" ... افتخار منزلت به طور معمول در سبک زندگی خاصی که از همه کسانی که دوست دارند در آن حلقه منزلتی عضو باشند، انتظار می‏رود، بروز می‏کند (همان، 1996: 20). وی دریافت که سبک زندگی بیش از آنکه بر تولید استوار باشد، بر شباهت الگوهای مصرف استوار است (همان: 324).

آنتونی گیدنز[22] مفهوم سبک زندگی را در درون زمینه وسیع‏تر مدرنیته و فردی شدن طرح می‏کند. در نظر او سنتها و رسوم گذشته، زندگی را در محدوده کانالهای از پیش تعیین شده به جریان می‏اندازد. تجدد اما فرد را رو در روی تنوعی از انتخابهای ممکن قرار می‏دهد و یکی از پیامدهای آن، اهمیت یافتن سبک زندگی است (گیدنز، 1383: 119).

نظر " پیر بوردیو[23] " درباره سبک زندگی در کتاب تمایز[24] (1984) مطرح شده است. بوردیو در این کتاب نوعی جامعه‏شناسی سلیقه ارائه می‏دهد و بر نقش زمینهها و عوامل اجتماعی در شکلگیری ذائقههای زیباییشناختی تأکید می‏کند. بوردیو در نظر داشت تحلیل کند که چگونه گروههای خاص، به ویژه طبقات اجتماعی – اقتصادی از میان سایر چیزها، انواع کالاهای مصرفی، روشهای ارائه خوراک و غذا خوردن، مبلمان و تزیین داخلی منزل را به کار می‏گیرند تا روش زندگی مجزای خود را مشخص کنند و خود را از دیگران متمایز سازند. در این متن، بوردیو شیوههایی را تحلیل کرد که گروههای هم‏رده و هم طبقه خود را به وسیله آن از الگوهای مصرفی که شیوه زندگی یک گروه را مشخص می‏کند، متمایز می‏کنند (باکاک، 1381 :92).

چهار چوب نظری این تحقیق متکی بر دیدگاه بوردیو مطرح شده است. وی با ارائه یک تحلیل ساختاری یا رابطه‏ای، گروههای اجتماعی را در یک فضای چند بعدی پیچیده قرار داده و الگویی که برخی رفتارهای ظاهراً متفاوت را در واقع متفاوت می‏نمایاند، رد می‏کند. در نظر بوردیو، جامعه یا عنوان فضای اجتماعی بازنمایی می‌شود. این فضای اجتماعی که جایگاه رقابتی شدید و بی‌پایان است و در جریان این رقابت‌ها تفاوت‌هایی ظهور می‌کند که ماده و چارچوب لازم برای هستی اجتماعی را فراهم می‌آورند. در حقیقت، بوردیو به دنبال تحلیل رابطه بین شبکه روابط اجتماعی، امکانات یا منشها و موضعگیریها یا انتخابهای عاملان اجتماعی در عرصههای متنوع رفتاری است. از نظر وی، یکی از اصول تمایز گذار مهم در فضای اجتماعی که از محورهای اصلی نظام تمایز است، سرمایه فرهنگی است. سرمایه فرهنگی نیز آن دانشی را در بر می‏گیرد که از طریق آموزش و تربیت ناشی از پایگاه اجتماعی انباشته می‏شود. وی میان ذائقه و ساختار اجتماعی ارتباط برقرار می‏سازد. ساختارها به روابط اجتماعی‏ای اطلاق می‏شوند که میان عاملان اجتماعی با قدرتهای نابرابر به وجود می‏آیند و هدف آنها تداوم و باز تولید حاکمیت و استیلا در درون میدانهاست. ذائقه نیز به انتخابهای فرهنگی یا به عبارتی به برداشتها و ارزیابیهای زیبا شناختی‏ای اطلاق می‏شود که بازتاب ساختارهای حاکمیت در منش‏هاست. از نظر بوردیو، شیوه زندگی بیش از هر چیز در ذائقه بازنمایی شده و باعث تمایز میان عاملان اجتماعی و به دنبال آن مرزبندیها و تمایزها در جامعه می‏شود (‌‌شویره[25]،1385: 19؛ به نقل از محمدپور، 1389). بنا به ادعای بوردیو، گروه بندیها واجد نظام ارزشی مشابه و ذائقهها و ذوق و سلیقههای شبیه به هم هستند و در کل، بهتر است بیان کنیم واجد سبک زندگی (الگوی مصرفی) مشابهی هستند؛ یعنی بر پایه عادت وارههای خویش به گزینش شیوههای زندگی متمایز از هم می‏پردازد. مطابق مدلی که بوردیو ارائه میدهد، شرایط عینی زندگی و موقعیت فرد در ساختار اجتماعی با هم ترکیب شده و به ایجاد عادت واره‏ای خاص منجر می‏شود (یعنی ساختاری ساخت یافته و ساخت دهنده)، عادت‏واره ایجاد کننده دو دسته نظام است: نظامی برای طبقه‏بندی اعمال و نظامی برای ادراکات و شناختها (قریحه و سلیقهها )، نتیجه نهایی تعامل این دو نوع نظام سبک زندگی است (نظامی از اعمال طبقه‏بندی شده و طبقه‏بندی کننده و همچنین نشانههای تمایز (بوردیو، 1984: 172). بوردیو ذائقه انسان را امری ذاتی و طبیعی نمی‏داند، بلکه معتقد است که این ذائقه در نظام مبتنی بر تمایز سلسله مراتب فرهنگی و اجتماعی قرار می‏گیرد. نوع ذائقه نشان‏دهنده میزان برخورداری افراد از سرمایه فرهنگی و به طور عامتر طبقه افراد است؛ مثلا میان خورد و خوراک، پوشاک، خانه مسکونی و اتومبیل ما نوعی تناسب برقرار بوده، همگی اینها به عنوان نشانههای زندگی ما معرف تصاویر ذهنی خاص گروه یا طبقه‏ای است که به آن تعلق داریم (همان، 1387: 19). بوردیو با نشان دادن این که سبکهای زندگی محصول منشها و خو و منشها نیز تابعی از انواع تجربهها و از جمله آموزش رسمی و به عبارتی سرمایه فرهنگی هستند و با تبیین این نکته که الگوهای مصرف اصلی‏ترین بروز سبکهای زندگی‏اند، ارتباط میان آموزش رسمی در ساختار سرمایه‏داری و باز تولید آن را تحلیل کرد (باکاک، 1381: 99).

از دیگر متفکرانی که درباره مفهوم سبک زندگی نظریاتی را مطرح کرده‏اند، می‏توان به والتر بنیامین[26] (فالک و کمپل[27] 1997‌). چینی (رسولی، 1383)، ماگلتون[28] (ماگالتون، 2000) و دوسرتو[29] (هایمور، 2002) اشاره کرد .

فرضیات تحقیق

فرضیه‏های اصلی تحقیق

بین سرمایه فرهنگی افراد وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد
بین تحصیلات فرد و والدین وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.
بین مصرف رسانه‏ای افراد وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.

فرضیه‏های مربوط به متغیرهای زمینه‏ای

بین وضعیت اشتغال افراد وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.
بین نوع شغل والدین وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.
بین هویت طبقاتی افراد وگرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.
بین عوامل جمعیت‏شناختی (سن، جنس، تأهل) و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.
بین گرایش‏های دینی افراد و گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن ارتباط وجود دارد.

مدل تجربی تحقیق

تعریف مفاهیم و متغیرها

واقعیات و مفاهیم اجتماعی پیرامون انسان، آنچنان متعدد، متکثر و پیچیده و گسترده‏اند که برای استفاده از آنها باید با ضرورت تبیین و توصیف شود، لذا ضرورت دارد که در این مرحله، ویژگیها، شاخصها و ابعاد مفاهیم استفاده شده را مشخص و تعیین نماییم؛ به این معنا که می‏خواهیم واژههای مفهومی در متغیرها را به بیان ساده و روشن تعریف (مفهومی و عملیاتی) نماییم.

متغیر وابسته

سبک زندگی مدرن : همان اعمال و کارهایی است که به شیوه مدرن طبقه‏بندی شده و حاصل ادراکات خاصی است و تجسم یافته ترجیحات افراد به استفاده از عناصر مدرن در زندگی است که به صورت عمل درآمده و همچنین، انتخاب روشها، الگوها، طرز برخورد و روابط اجتماعی مبتنی بر عناصر زندگی مدرن است. سبک زندگی مدرن از تلفیقهای فعالیت‏های فراغتی، اولویت بدن، ترجیحات غذایی، الگوی انتخاب لباس و ترجیحات موسیقایی ساخته شده است.

الف – فعالیتهای فراغتی مدرن: فراغت وقت آزادی است که فرد در آن به انواع فعالیتهای مطلوب و دلخواه خود می‏پردازد .این فعالیتها در برگیرنده فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و ورزشی است که در قالب یک طیف شانزده گویه‏ای سنجیده شده است .

ب - اولویت بدن: این مؤلفه شامل بعد ذهنی تصور از بدن و بعد عینی نظارت و کنترل مدرن بر بدن می‏شود (رستگار، 1387‌: 49) که به صورت دو جدول برمبنای طیف لیکرت در قالبت 15 و 12 گویه سنجیده شده است .

ج - ترجیحات غذایی مدرن: این مؤلفه شامل دو بعد انتخاب مکانهای مدرن برای صرف غذا و انتخاب غذاهای مدرن است که به صورت دو جدول بر مبنای طیف لیکرت در قالب 7 و 10 گویه سنجیده شده است.

د - الگوی انتخاب لباس: این مؤلفه شامل سنجش دو بعد ملاکهای مدرن انتخاب لباس و انتخاب مکانهای مدرن انتخاب لباس می‏شود، که به صورت دو جدول برمبنای طیف لیکرت، در قالب 6 و 12 گویه سنجیده شده است .

ه- ترجیحات موسیقایی: نوع موسیقی مورد علاقه که در برگیرنده موسیقیهای مدرن و سنتی می‏شود که در قالب یک طیف لیکرت سنجیده شده است .

متغیرهای مستقل

- سرمایه فرهنگی: در برگیرنده تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در فرد انباشته می‏شوند و شامل تحصیلات والدین و فرد و میزان استفاده از رسانهها می‏شود.

الف – تحصیلات: تعداد سالهایی که فرد صرف تحصیل علم و درس خواندن کرده است که در قالب یک سؤال باز پرسیده شده است.

ب – مصرف رسانه‏ای: شامل استفاده از انواع رسانههای مدرن و سنتی داخلی و خارجی، مانند: سینما، رادیو، ماهواره، اینترنت، روزنامه و ... می‏شود.

- گرایش‏های دینی : این متغیر به درک مستقیم از واقعیت غایی و عواطف و احساسات مذهبی ناشی از آن بر می‏گردد. برای سنجش دینداری از نظر "کلاک و استارک "درباره ابعاد دینداری استفاده شده (طالبان،1380) و بعد اعتقادی آن سنجیده خواهد شده است.

- سن: منظور تعداد سالهایی است که از لحظه تولد تا زمان تحقیق از عمر پاسخگو می‏گذرد و در سطح فاصله‏ای سنجیده می‏شود.

- جنسیت: تفاوت زیستشناختی و کالبدشناختی میان زنان و مردان است و در سطح اسمی سنجیده می‏شود.

- هویت طبقاتی: به بخشی از جامعه اطلاق می‏شود که به لحاظ داشتن ارزشهای مشترک، منزلت معین ،فعالیتهای دسته جمعی، میزان ثروت و دیگر داراییهای شخصی و نیز آداب معاشرت با دیگر بخشهای همان جامعه متفاوت باشند (کوئن، 1372: 239). در این تحقیق، ماهیت طبقاتی از نظر خود فرد مورد سؤال قرار گرفته و به صورت (بالا، متوسط و پایین) در نظر گرفته شده است.

- تأهل: این متغیر در قالب یک سؤال بسته که شامل افراد متأهل، مطلقه، متارکه و مجرد و بیوه می‏شود، پرسیده شده است.

- شغل: این متغیر وضعیت کاری افراد را مشخص می‏کند که با گویههای شاغل، بیکار، محصل یا دانشجو و خانه‏دار مشخص می‏شود.

- نوع شغل: نوع کاری است که توسط فرد در هفت روز گذشته انجام شده است (مرکز آمار ایران).

روش‏شناسی تحقیق

روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع پیمایش است. جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه جوانان شهر شیراز هستند. رده سنی جوانان 18 تا 30 سال در نظر گرفته شده، که مطابق با سرشماری سال 1385 تعداد جوانان بالغ بر 736974 نفر در شهر شیراز بوده است. پس از انجام پیش آزمون با حجم نمونه 30 نفر، ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی ابزار سنجش (پرسشنامه) محاسبه گردید. با توجه به حجم وسیع جامعه به منظور تسهیل و تسریع پژوهش و صرفه‏جویی در وقت و هزینه، ناگزیر تعدادی از جامعه آماری به عنوان نمونه معرف به شیوه چند مرحله‏ای تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند که با توجه به ناهمگنی اقتصادی و اجتماعی شهر شیراز، از تقسیم‏بندی انجام شده توسط مقدس که شهر شیراز را به شش منطقه تقسیم کرده بود، استفاده شده است (مقدس، 1374: 47). این مناطق به ترتیب از بالاترین تا پایین‏ترین منطقه اقتصادی را شامل می‏شود. از این مناطق ششگانه، حوزهها و سپس خانوارهایی به طور تصادفی انتخاب شده و آنگاه با یکی از جوانان خانواده که 18 سال به بالا سن دارد، مصاحبه شد. مزیت این روش این است که تمامی جوانان جامعه شانس یکسانی برای انتخاب شدن دارند و انتخاب نمونه به حوزه یا منطقه خاصی محدود نمی‏شود. در این تحقیق، از فرمول لین برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است. در این فرمول با توجه به جمعیت جوانان در سنین مذکور، حجم نمونه در سطح 95 درصد برابر با 384 نفر است. با در نظر گرفتن احتمال وجود پرسشنامههای مخدوش، بی‏جواب و نمونههای غیر معرف، تعداد پرسشنامه‏ها را 451 عدد در نظر گرفتیم.

جدول 1- تعداد حوزه ها و پرسشنامههای اختصاص یافته به هر منطقه در شهر شیراز را نشان می‏دهد. برای محاسبه تعداد نمونههای آماری در هر منطقه، ابتدا حوزههای هر منطقه مشخص و سپس درصد حوزههای هر منطقه نسبت به کل حوزههای مناطق شهر تعیین گردید. در مرحله بعد بر اساس درصد حوزهها، تعداد پرسشنامههای اختصاص یافته به هر منطقه از 400 پرسشنامه شهر شیراز محاسبه گردید.

جدول 1- تعداد حوزهها و پرسشنامههای اختصاص یافته به هر منطقه در شهر شیراز

منطقه	تعداد حوزه‏های منطقه	درصد نسبت به کل	تعداد پرسشنامه های هر منطقه	تعداد حوزههای انتخابی هر منطقه
1	30	2/7	29	2
2	23	5/5	22	1
3	50	9/11	48	6
4	95	7/22	90	22
5	90	5/21	86	19
6	131	3/31	125	40
جمع	419	100	400	90

در پژوهش حاضر برای به‏دست آوردن روایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است .برای اندازه‏گیری متغیرهای جهتگیری های مذهبی، بعد ذهنی توجه به بدن، ملاک انتخاب لباس و از طیف لیکرت استفاده شده است که در این پژوهش فقط این متغیرها از نوع نگرشی بوده‏اند. میزان آلفای کرونباخ گویه‏های مربوطه در جدول زیر آمده است .

جدول 2- میزان آلفای کرونباخ (پایایی)گویههای هر طیف

طیف ها	دینداری	بعد ذهنی توجه به بدن	ملاک انتخاب لباس
تعداد گویه	10	15	12
ضریب آلفا	84/0	82/0	81/0

برای اعتبار صوری نیز پس از طراحی گویههای طیف‏های مربوطه (براساس دیدگاههای نظری؛ به خصوص چهارچوب نظری رایج) در اختیار استادان و کارشناسان دانشگاه قرار گرفت. اظهار نظر این افراد در راستای سنجش گویههای هر طیف، در نهایت به گزینش گویههای مناسب برای هر طیف منجر شد.

در رابطه با تکنیکهای آماری برای تبیین و تحلیل آماری متغیرها باید گفت که داده‏های به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم‏افزار SPSS[30] و لیزرل[31] و اموس[32] در محیط ویندوز پردازش شدند و تجزیه و تحلیل دادهها در دو سطح توصیف و تبیین صورت گرفت.

تجزیه و تحلیل داده‌ها

جدول 3 و 4توزیع فراوانی پاسخگویان مرد و زن برحسب سن، تأهل، وضعیت اشتغال و طبقه اقتصادی را نشان می‏دهد که حدود 30 درصد از مردان مجرد در سن 18-21 سال و حدود 17 % آنها در طبقه اقتصادی متوسط و حدود 15% آنها دانشجو هستند، در حالی که حدود 20 % از زنان مجرد در سن 18-21 سال و حدود 17 % در طبقه اقتصادی متوسط و حدود 14 % از آنان دانشجو هستند.

جدول 3- توزیع فراوانی پاسخگویان مرد بر حسب سن، تأهل، وضعیت اشتغال و طبقه اقتصادی

سن				18-21				22-26				27-30
				طبقه اقتصادی			کل	طبقه اقتصادی			کل	طبقه اقتصادی			کل
مرد	مجرد			پایین	متوسط	بالا		پایین	متوسط	بالا		پایین	متوسط	بالا
		شاغل	فراوانی	4	17	22	23	7	28	2	37	4	15	1	20
		شاغل	درصد	9/0	9/3	5/0	3/5	6/1	4/6	5/0	5/8	9/0	4/3	2/0	6/4
		بیکار	فراوانی	4	6	1	11	6	6	0	12	0	3	0	3
		بیکار	درصد	9/0	4/1	2/0	5/2	4/1	4/1	0	7/2	0	7/0	0	7/0
		دانشجو	فراوانی	10	51	5	66	4	27	1	32	2	2	0	4
		دانشجو	درصد	3/2	7/11	1/1	1/15	9/0	2/6	2/0	3/7	5/0	5/0	0	9/0
		کل	فراوانی	18	74	8	100	17	61	3	81	6	20	1	27
		کل	درصد	1/4	6/16	8/1	9/22	9/3	14	7/0	5/18	4/1	6/4	2/0	2/6
	متاهل	شاغل	فراوانی	0	2	1	3	1	5	0	6	2	10	1	13
		شاغل	درصد	0	5/0	2/0	7/0	2/0	1/1	0	4/1	5/0	3/2	2/0	3
		بیکار	فراوانی	0	1	0	1	1	3	0	4	1	1	0	2
		بیکار	درصد	0	2/0	0	2/0	2/0	7/0	0	9/0	2/0	2/0	0	5/0
		دانشجو	فراوانی	0	1	0	1	1	1	0	2	0	1	0	1
		دانشجو	درصد	0	2/0	0	2/0	2/0	2/0	0	5/0	0	2/0	0	2/0
		کل	فراوانی	0	4	1	5	3	9	0	12	3	12	1	16
		کل	درصد	0	9/0	2/0	1/1	7/0	2/1	0	7/2	7/0	7/2	2/0	7/3

جدول 4- توزیع فراوانی پاسخگویان زن بر حسب سن، تأهل،وضعیت اشتغال و طبقه اقتصادی

سن				18-21				22-26				27-30
				طبقه اقتصادی			کل	طبقه اقتصادی			کل	طبقه اقتصادی			کل
				پایین	متوسط	بالا		پایین	متوسط	بالا		پایین	متوسط	بالا
زن	مجرد	شاغل	فراوانی	1	11	1	13	3	22	3	28	1	10	0	11
		شاغل	درصد	2/0	5/2	2/0	3	7/0	5	7/0	6/4	2/0	3/2	0	5/2
		بیکار	فراوانی	0	10	0	10	2	7	1	10	0	1	0	1
		بیکار	درصد	0	3/2	0	3/2	5/0	6/1	2/0	3/2	0	2/0	0	2/0
		دانشجو	فراوانی	5	54	3	62	2	23	1	26	0	0	0	0
		دانشجو	درصد	1/1	4/12	7/0	2/14	5/0	3/5	2/0	9/5	0	0	0	0
		کل	فراوانی	6	75	4	85	7	52	5	64	1	11	0	12
		کل	درصد	4/1	2/17	9/0	5/19	6/1	9/11	1/1	6/14	2/0	5/2	0	7/2
	متأهل	شاغل	فراوانی	0	1	0	1	1	4	1	6	1	6	0	7
		شاغل	درصد	0	2/0	0	2/0	2/0	9/0	2/0	4/1	2/0	4/1	0	6/1
		بیکار	فراوانی	0	2	0	2	1	8	0	9	2	3	0	5
		بیکار	درصد	0	5/0	0	5/0	2/0	8/1	0	1/2	5/0	7/0	0	1/1
		دانشجو	فراوانی	0	3	0	3	0	1	0	1	0	1	0	1
		دانشجو	درصد	0	7/0	0	7/0	0	2/0	0	2/0	0	2/0	0	2/0
		کل	فراوانی	0	6	0	6	2	13	1	16	3	10	0	13
		کل	درصد	0	4/1	0	4/1	5/0	3	2/0	3/7	7/0	3/2	0	3

جدول 5 توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از رسانهها را نشان می‏دهد. همان طور که از آمارهای جدول فوق پیداست، فیلم و سی دی با میانگین 32/3 و ماهواره با میانگین 82/2 بیشترین میزان استفاده را به خود اختصاص می‌دهد،‌ رادیو ایرانی (رادیو قرآنی،‌ رادیو استانی) با میانگین 57/0 و تلوزیون داخلی (برنامه‏های مذهبی) با میانگین 35/1 کمترین میزان استفاده را به خود اختصاص می‌دهد.

جدول 5- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از رسانه‏ها

انواع رسانه ها		خیلی زیاد	زیاد	متوسط	کم	خیلی کم	اصلا	میانگین
رادیوی ایرانی (رادیو قرآن،رادیو استانی)	فراوانی	2	5	35	31	61	315	57/0
رادیوی ایرانی (رادیو قرآن،رادیو استانی)	درصد	4/0	1/1	8/7	9/6	6/13	2/70	57/0
رادیوی ایرانی (رادیو جوان، رادیو فرهنگ)	فراوانی	4	14	41	58	85	245	89/0
رادیوی ایرانی (رادیو جوان، رادیو فرهنگ)	درصد	9/0	1/3	2/9	13	19	8/54	89/0
رادیو خارجی	فراوانی	11	13	39	42	46	289	85/0
رادیو خارجی	درصد	5/2	3	9/8	5/9	5/10	7/65	85/0
تلوزیون داخلی(گفتگوی سیاسی)	فراوانی	34	49	104	87	61	112	04/2
تلوزیون داخلی(گفتگوی سیاسی)	درصد	6/7	11	3/23	5/19	6/13	1/25	04/2
تلوزیون داخلی (سریال‏های ایرانی)	فراوانی	48	91	133	68	54	53	67/2
تلوزیون داخلی (سریال‏های ایرانی)	درصد	7/10	4/20	8/29	2/15	1/12	9/11	67/2
تلوزیون داخلی (سریال خارجی)	فراوانی	40	77	115	66	76	68	40/2
تلوزیون داخلی (سریال خارجی)	درصد	9	4/17	26	9/14	2/17	4/15	40/2
برنامه ورزشی	فراوانی	77	56	75	57	68	111	29/2
برنامه ورزشی	درصد	3/17	6/12	9/16	8/12	3/15	25	29/2
مستندات و برنامه های آموزشی	فراوانی	42	58	113	75	62	92	25/2
مستندات و برنامه های آموزشی	درصد	5/9	1/13	5/25	17	14	8/20	25/2
اینترنت	فراوانی	67	69	119	60	41	87	55/2
اینترنت	درصد	1/15	6/15	9/26	5/13	3/9	6/19	55/2
ماهواره	فراوانی	111	69	87	52	33	91	82/2
ماهواره	درصد	25	5/15	6/19	7/11	4/7	5/20	82/2
کتاب علمی	فراوانی	51	61	149	69	57	58	56/2
کتاب علمی	درصد	5/11	7/13	5/33	5/15	8/12	13	56/2
کتاب مذهبی	فراوانی	18	28	78	67	76	176	46/1
کتاب مذهبی	درصد	1/4	3/6	6/17	1/15	2/17	7/39	46/1
مجله	فراوانی	43	51	137	79	63	74	35/2
مجله	درصد	6/9	4/11	6/30	7/17	1/14	6/16	35/2
روزنامه	فراوانی	39	55	128	71	75	74	30/2
روزنامه	درصد	8/8	4/12	29	1/16	17	7/16	30/2
فیلم و سی دی	فراوانی	130	102	103	38	43	32	32/3
فیلم و سی دی	درصد	29	8/22	23	5/8	6/9	1/7	32/3
کل								67/32

بررسی فرضیات

جدول 6 آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن برحسب وضعیت اشتغال افراد را نشان می‌دهد. با توجه به آماره‌های موجود در این جدول، میانگین افراد دانشجو- محصل 24/230 ،شاغل 93/229 و بیکار60/214 هستند که با هم تفاوت دارد. این تفاوت مشاهده شده در بین این میانگین‌ها بر اساس آزمون F در تحلیل پراکنش و حداقل در سطح 95 درصد معنی‏دار است. به عبارتی، می‌توان گفت که فرضیه فوق تأیید شده است. و جدول 7 نتایج آزمون شفه را نشان می‏دهد که تفاوت مشاهده شده در گروه بیکار نسبت به شاغل و دانشجو است؛ چرا که فراوانی کمتری را نیز این گروه به خود اختصاص داده است.

جدول 6- آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن بر حسب وضعیت اشتغال

وضعیت اشتغال	فراوانی	میانگین	انحراف معیار	مقدار F	سطح معناداری
شاغل	173	93/229	18/36	94/5	003/
بیکار	70	60/214	78/38
دانشجو	204	24/230	54/35

جدول 7- آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن برحسب وضعیت اشتغال فرد براساس برآورد شفه

وضعیت اشتغال

تفاوت میانگین‏ها

خطای استاندارد

سطح معناداری

شاغل بیکار

دانشجو

78/17

40/2 -

10/6

45/4

015/0

864/0

بیکار شاغل

دانشجو

78/17 –

19/20 -

10/6

96/5

015/0

004/0

دانشجو شاغل

بیکار

40/2

19/20

45/4

96/5

864/0

004/0

جدول 8 آزمون تفاوت میانگین گرایش افراد به سبک زندگی مدرن بر حسب نوع شغل مادر را نشان می‌دهد. با توجه به آماره‌های موجود در جدول، میانگین نمره مادران خانه‏دار برابر با 47/274 است که کمتر از میانگین نمره مادران شاغل است که برابر با 95/290 است. با توجه به مقدار T برابر با 86/2 و سطح معناداری005/0 sig= رابطه معناداری بین نوع شغل مادران و گرایش به سبک زندگی مدرن در میان فرزندان وجود دارد.

جدول 8- نتایج آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن بر حسب نوع شغل مادر

نوع شغل مادر	فراوانی	میانگین	انحراف معیار	مقدار T	سطح معناداری
شاغل	59	95/290	88/40	86/2	005/0
خانه‏دار	358	47/274	73/41	86/2	005/0

فرض تحقیق بر این امر استوار است که افراد طبقه بالا، گرایش مدرن دارند. جدول 9 آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن بر حسب هویت طبقاتی را نشان می‌دهد. آماره‌های موجود در جدول نشان می‌شود که با توجه به اختلاف میانگینهای مشاهده شده طبقه بالا19/245، طبقه متوسط 71/227 و طبقه پایین 70/218و با توجه به مقدار 15/5F= و سطح معناداری 006/0= sig تفاوت میانگینها معنادار است. و فرضیه فوق تأیید می‌گردد؛ به این معنا که افراد طبقه بالا گرایش بالاتری به سبک زندگی مدرن در مقایسه با اعضای دیگر طبقات دارند و جدول 10نتایج آزمون شفه را نشان می‏دهد که تفاوت مشاهده شده در بین اعضای طبقه بالا نسبت به طبقات پایین و متوسط مشاهده شده است .

هویت طبقاتی	فراوانی	میانگین	انحراف معیار	میزان F	سطح معناداری
طبقه پایین	67	70/218	19/40	15/5	006/
طبقه متوسط	355	71/227	08/35
طبقه بالا	26	19/245	58/36

جدول 9 - آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن بر حسب هویت طبقاتی

جدول 10- آزمون تفاوت میانگین گرایش به سبک زندگی مدرن برحسب هویت طبقاتی براساس برآورد شفه

وضعیت اشتغال

تفاوت میانگین‏ها

خطای استاندارد

سطح معناداری

طبقه پایین طبقه متوسط

طبقه بالا

41/8 –

26/31 –

91/4

52/8

233/0

001/0

طبقه متوسط طبقه پایین

طبقه بالا

41/8

85/22 –

91/4

49/7

233/0

010/0

طبقه بالا طبقه پایین

طبقه متوسط

26/31

85/22

52/8

49/7

001/0

010/0

جدول 11 ضریب همبستگی پیرسون برای متغیرهای مستقل در سطح سنجش فاصله‏ای را نشان می‏دهد. آمارهای جدول نشان می‏دهد که رابطه معناداری بین تمام متغیرهای مستقل فاصله‏ای با گرایش به سبک زدگی مدرن وجود دارد. این فرضیه‏ها حداقل در سطح 95 درصد، معنادار بوده و تأیید شده‏اند.

جدول 11- ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل و گرایش به سبک زندگی مدرن

متغیر مستقل

متغیر وابسته

سن

تحصیلات فرد

تحصیلات پدر

تحصیلات مادر

دینداری

مصرف رسانه ای

گرایش به سبک زندگی مدرن

r=153/0-

r=0/127

r=0/269

r=0/293

r= 231/0-

r=0/338

سطح معناداری

Sig=0/001

Sig=0/000

به علاوه، رابطه معناداری بین متغیرهای جنسیت، وضعیت تأهل، نوع شغل پدر، نوع شغل فرد با گرایش به سبک زندگی مدرن وجود ندارد.

مدل علّی رابطه بین متغیر مستقل و متغیر وابسته

مدل تجربی پژوهش یک مدل علی از نوع تحلیل مسیر است. به وسیله تحلیل مسیر، علاوه بر اینکه شبکه روابط موجود بین متغیرها به نمایش در می‏آید، شدت این روابط نیز آشکار می‏گردد. مدل تحلیل مسیر دراین تحقیق با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری برای محاسبه ضرایب مسیر تنظیم گردیده است، که اهمیت و تأثیر نسبی روابط متغیرها را ارزیابی کرده و به کشف دیاگرام مسیر نائل سده است.

جدول 12، شاخص‌های مختلف برای برازش مدل را نشان می‌دهد. اولین شاخص مورد نظر، شاخص کای اسکویر است که مقدار معنی‏داری آن کمتر از 05/0 شده است، ولی با توجه به اینکه این شاخص به شدت تحت تأثیر درجه آزادی است، بنابراین، برای اطمینان به شاخص‏های دیگر رجوع می‏شود. با توجه به اینکه اکثر شاخص‏ها در دامنه مورد قبول قرار ندارند، به منظور کسب نیکویی برازش، به تصحیح مدل بر اساس پیشنهاد نرم‏افزار اقدام می‏شود.

جدول 12- نیکویی برازش مدل

نیکویی برازش شاخص‏ها در مدل	دامنه مورد قبول	شاخص
6/209	Nil
26	≥ 0	Df
000/0	≥ .05	P
915/0	≥ .80	GFI
853/0	≥ .80	AGFI
125/0	≤ .08	RMSEA
000/0	≥ .05	PCLOSE
825/0	≥ .80	NFI
842/0	≥ .90	CFI

جدول 13، شاخص‌های مختلف برای برازش مدل را پس از اعمال تصحیح پیشنهادی نشان می‌دهد. بدین ترتیب، رابطه کوواریانس بین متغیرهای الگوی اوقات فراغت و میزان مصرف رسانه برقرار گردید. مقدار حاصله برای شاخص‏های مدل، حاکی از این است که با انجام تصحیح پیشنهادی، نیکویی برازش مدل به اندازه کافی برآورده شده است. بر این اساس، دادههای این پژوهش کفایت لازم را برای مدل تحقیق فراهم نموده‏اند.

جدول 13- نیکویی برازش مدل

نیکویی برازش شاخص‏ها در مدل	دامنه مورد قبول	شاخص
2/124	Nil
25	≥ 0	df
000/0	≥ .05	P
945/0	≥ .80	GFI
902/0	≥ .80	AGFI
094/0	≤ .08	RMSEA
000/0	≥ .05	PCLOSE
896/0	≥ .80	NFI
914/0	≥ .90	CFI

جدول 14 معنی‏داری ضرایب رگرسیونی را در مدل نشان می‏دهد. بر اساس مقادیر ستون معنی‏داری، تمامی ضرایب معنی‏دار هستند. بر این اساس، ضریب اثر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی مدرن برابر با 39/0 شده است. علامت مثبت حاکی از تأثیر مستقیم آن است. با توجه به مقدار ضریب همبستگی، رابطه متوسطی بین این دو متغیر برقرار میباشد. ضریب تعیین بر اساس جدول 14 نشان می‏دهد حدود 15 درصد از تغییرات متغیر سبک زندگی مدرن توسط مدل تبیین شده است. در بین متغیرهای آشکار بیرونی در مدل، تحصیلات والدین بیشترین بار عاملی سازه سرمایه فرهنگی را داشته است. در بین متغیرهای آشکار درونی در مدل، الگوی انتخاب لباس بیشترین بار عاملی سازه سبک زندگی مدرن را داشته است. بر این اساس، بیشترین تبیین کنندگی سازه سبک زندگی مربوط به متغیر الگوی انتخاب لباس است.

جدول 14- ضرایب رگرسیونی در مدل معادلات ساختاری

			ضریب استاندارد	ضریب تخمین	خطای استاندارد	سطح معنی داری
سبک زندگی مدرن	<---	سرمایه فرهنگی	/0390	/0953	/0220	000/0
تحصیلات پدر	<---	سرمایه فرهنگی	/0857	2/166	/0423	000/0
تحصیلات فرد	<---	سرمایه فرهنگی	/0397	/0575	/0129	000/0
فعالیت‏های فراغتی	<---	سبک زندگی مدرن	/0468	1/000
اولویت بدن	<---	سبک زندگی مدرن	/0720	3/049	/0334	000/0
ترجیحات غذایی	<---	سبک زندگی مدرن	/0502	1/135	/0150	000/0
ترجیحات موسیقایی	<---	سبک زندگی مدرن	/0557	/0675	/0084	000/0
الگوی انتخاب لباس	<---	سبک زندگی مدرن	/0772	1/950	/0210	000/0
تحصیلات مادر	<---	سرمایه فرهنگی	/0844	1/918	/0374	000/0
مصرف رسانه‏ای	<---	سرمایه فرهنگی	/0242	1/000

جدول15ضریب تبیین متغیرهای مدل

			ضریب تبیین
سبک زندگی مدرن			.152
مصرف رسانه‏ای			.059
تحصیلات مادر			.713
الگوی انتخاب لباس			.597
ترجیحات موسیقایی			.310
ترجیحات غذایی			.252
اولویت بدن			.519
فعالیت‏های فراغتی			.219
تحصیلات فرد			.157
تحصیلات پدر			.734

بحث و نتیجه‏گیری

گیدنز معتقد است که جهان به جای ورود به دنیای پست مدرن، به سوی دوره‏ای گام بر می‏دارد که در آن پیامدهای مدرنیته ریشه‏ای‏تر و جهانی‏تر شده‏اند (گیدنز، 1383: 30) و تردیدی نیست که دنیای متجدد کنونی به میزان گسترده‏ای فراسوی محیط فعالیتهای انفرادی امتداد می‏یابد و هیچ کس قادر نیست از تحولات ناشی از گسترش تجدد مصون بماند یا خلاف آن گزینشی به عمل بیاورد. از تحولات پدید آمده می‏توان اولاً به مفهوم "سبک زندگی" اشاره کرد که پدیده جوان و نوظهوری است که کمتر از نیم قرن از عمر آن نمی‏گذرد و دوم، ورود روشها و تکنولوژیهای ارتباطی و اطلاعاتی که هر کدام ، تغییرات بنیادینی در زندگی، احساس، تفکر، شیوه زندگی و فرهنگ انسان امروزی به وجود آورده و می‏آورد و لذا باید با توجه به ویژگیهای زندگی جوانان به دنبال تببین جامعه شناسانه گرایش‏های آنها نسبت به سبک زندگی مدرن به عنوان یکی از مهم‏ترین کلیدهای فهم زندگی جوانان و تبیین علمی آن بود تا بتوان درک درستی نسبت به زندگی جوانان به عنوان یکی از مهم‏ترین اقشار اجتماعی جامعه دست یافت.

در پاسخ به سؤال اصلی تحقیق، رابطه بین سرمایه فرهنگی و سبک زندگی مدرن توسط معادلات ساختاری مورد سنجش قرار گرفت. براین اساس، اثر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی مدرن مثبت بوده و شدت متوسطی داشته است. میزان ضریب تبیین، گویای این است که حدود 15 درصد از تغییرات سبک زندگی مدرن جوانان توسط سرمایه فرهنگی آنها تبیین می‏شود. تصحیح مدل به وسیله برقراری رابطه کوواریانس بین مصرف رسانه و الگوی اوقات فراغت نیز گویای این واقعیت است که نحوه گذران اوقات فراغت به شدت تحت تأثیر رسانه‏ها قرار دارد. از سوی دیگر، می‏توان گفت مصرف رسانه به نوعی بخشی از گذران اوقات فراغت جوانان است. بنابراین، در این یافته‏ها نیز رابطه متفاوت این دو متغیر نسبت به دیگر متغیر ها تأیید کننده این استدلال است.

براساس مباحث نظری و یافتههای این پژوهش، مفهوم کلیدی بحث سرمایه فرهنگی است. عناصر و مؤلفههای سنجیده شده برای سرمایه فرهنگی با توجه به بحث استفاده از رسانههای مدرن و تحصیلات، در واقع نشان می‏دهد که در این پژوهش بحث بر روی مفهوم سرمایه فرهنگی مدرن است. بنا به نظر بوردیو، سبکهای زندگی محصول منظم سرمایه فرهنگی هستند که به نوبه خود به نظامهایی از نشانه تشخص اجتماعی تبدیل می‏شوند (بوردیو، 1984: 172) از آنجا که کلیه سیستم آموزشی در ایران، به ویژه در دانشگاهها، آموزهها و کتابهای ترجمه هستند، بنابراین فرد ناخودآگاه در معرض آموزههای غربی و مدرن قرار می‏گیرد، بنابراین، تحصیلات می‏تواند شاخصی برای درونی کردن ارزشها و نمادهای مدرن در فرد باشد و این مسأله می‏تواند تمایلات قریحی و در نتیجه سبک زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و با خود در راستای سبک زندگی مدرن هم جهت کند. از طرف دیگر، قرار گرفتن فرد در معرض رسانههای جمعی به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم برای انتقال ارزشها و نمادها و پیامها ست که در بسیاری از موارد این رسانهها، در خدمت گروه خاصی عمل می‏کنند و ارزشهای ویژه‏ای را در میان مردم گسترش می‏دهند که از جمله می‏توان ارزشهای مدرنیته برای دنیای سرمایه‏داری را نام برد و این مجموعه، تمایلات قریحه‌ای و درنتیجه سبک زندگی فرد را تحت تأثیر قرار داده، با خود هم جهت می‏کند.

از دیگر متغیرهایی که با گرایش به سبک زندگی مدرن مرتبط است، سن است. در واقع، افراد در سنین مختلف، نیازمندیهای متفاوتی دارند و از توان متفاوتی برای بر آوردن نیاز خود برخوردارند و قریحه آنها نیز در طول عمر متحول شده، هر چه سن افزایش می‏یابد، تجربههای سالهای گذشته به منبعی برای دوباره شکل دادن به سبک زندگی و الگوی مصرف و فعالیت فرد تبدیل می‏شود .

بحث دیگر در ارتباط با وضعیت اشتغال افراد و گرایش به سبک زندگی مدرن است. این متغیر که به صورت شاغل – دانشجو – بیکار سنجیده شده است، نشان می‏دهد که شاغلان نسبت به بیکاران از گرایش بالاتری به سبک زندگی مدرن برخوردارند. از نظر بوردیو، ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اشتغال، همزمان بر سبک زندگی افراد جامعه مؤثر است و در واقع، شاغلان به علت قرار گرفتن در داخل شبکه‏های اجتماعی و در جریان ارتباطات اجتماعی که در این محیطهای کاری قرار می‏گیرند که تحت تأثیر و نفوذ فرهنگ و ارزشهای مدرنیته ساخته می‏شوند، نظام قرایح آنها تحت تأثیر این ارتباطات شکل می‏گیرد و به همین علت، گرایشی به سبک زندگی مدرن در آنها پدید می‏آید.

بحث دیگری که مباحث تئوریک و نتایج پژوهش حاضر بر آن دلالت دارد، این است که هویت طبقاتی افراد با گرایش به سبکزندگی مدرن ارتباط دارد. از نظر بوردیو، سبک زندگی پیامد قریحههاست و از همین رو، نهایتاً سبک زندگی پیامد منش و جامعه‏پذیری طبقاتی انگاشته می‏شود. وی با اتکا بر نظریه منش نشان می‏دهد که منش قادر است ویژگی مصرف و نوع سبک زندگی افراد را در نزد هر طبقه تبیین کنند و بنابر تحلیلهای صورت گرفته، نتایج نشان می‏دهد که طبقات بالا، گرایش بالاتری به سبک زندگی مدرن دارند و آنها این انتخاب و گرایش بالاتر را برای ایجاد تمایزاتی و به مثابه راهی برای بیان تفاوتهایی که در نتیجه رشته خود مختار از عوامل اقتصادی قبلاً به وجود آمده‏اند، به کار می‏گیرند.

بحث دیگری که در اینجا مد نظر قرار می‏گیرد، ارتباط نوع شغل مادر با گرایش به سبک زندگی مدرن است. همان‏طور که یافته نشان می‏دهد، افرادی که مادران شاغل دارند، نسبت به افرادی که مادران خانه‏دار دارند، گرایش بیشتری به سبک زندگی مدرن نشان می‏دهند. اولین مسأله‏ای که در این رابطه خود را نشان می‏دهد، این است که زنان با قرار گرفتن در معرض ارزشهای غیرجنسیتی و نقشهای غیر کلیشه‏ای که کار خانه را مخصوص زنان و کارهای خارج از خانه را مخصوص مردان می‏پندارند، ابتدا نشان می‏دهند که با ارزشهای سنتی حاکم در جامعه مخالف و تا حدودی بیانگر ارزشهای دنیای مدرن در آنان هستند. بنابراین، مسلماً نوع تربیت این دسته از مادران، نسبت به مادران خانه‏دار که هنوز در محدوده سنتهای خانگی عمل میکنند، متفاوت خواهد بود

بحث دیگر در ارتباط با دینداری و ارتباط آنها با گرایش به سبک زندگی مدرن است. باید توجه داشت که نقش ارزشها؛ به‏ویژه ارزشهای دینی و مهم‏تر از آن، تحول ارزشی جامعه در ایجاد سبکهای زندگی بسیار زیاد بوده است و برای درک سبک زندگی فرد، شناخت ساختار ارزش‏های فردی – دینی از اصلی‏ترین عناصر است و از آنجا که جامعه ما، یک جامعه در حال گذار از سنت به مدرنیته است و مدرنیته اغلب در برابر سنت قرار می‏گیرد، بنابراین، ما شاهد گذار از فرهنگ مذهبی به فرهنگ سکولار می‏باشیم. این تحول ارزشی می‏تواند هم باعث ایجاد سبکهای زندگی جدید و هم تغییر در اصول سبک زندگیهای موجود و به اعتقاد بوردیو، برهم خوردن سلسله مراتب قریحهها در جامعه شود و همان‏طور که یافتههای تحقیق نشان می‏دهند، بین دینداری افراد و گرایش به سبک زندگی مدرن رابطه منفی و معکوسی برقرار است؛ به این معنا که هر چه گرایش‏های دینی در افراد کمتر شود، گرایش به سبک زندگی مدرن با تغییراتی که در سلسله مراتب قریحههای افراد ایجاد می‏شود، افزایش می‏یابد.

یکی از مراحل بسیار ضروری هر پژوهشی، ارائه پیشنهادها و راهکارها برای پژوهش‏های بعدی است و مهم‏ترین پیشنهادهای ارائه شده توسط این پژوهش به صورت زیر است:

1- ارتقای سطح برنامههای صدا و سیما در داخل، تا بدین وسیله جذابیت و محتوای برنامههای داخلی سبب ارضای بینندگان و به خصوص جوانان شود و آنها را از توجه به برنامه‏های ماهواره‏ای تولید شده در خارج از کشور که در در راستای باز تولید ارزش‏های کشوری غربی هستند، منصرف کنند.

2- بومی سازی ارزشها و نمادهای مدرن در جهت و در راستای فرهنگ داخلی. برنامه‏ریزان باید بکوشند تا آن عناصر هم جهت با ارزشهای ملی و محلی را گرفته و بی‏سبب در جهت جلوگیری از آنها عمل نکنند.

3- تلاش برای انجام برنامه ریزیهای فرهنگی مناسب و در جهت ارزشهای جامعه؛ همانند همکاری برای اجرای تئاترهای خیابانی، کنسرت‏های موسیقی، مسابقات هنری و ورزشی، که هم روحیه تنوعطلب و لذت‏جویی جوانان را به سمت خود هدایت کند و هم مانع از گرایش آنان به سمت تفریحات و برنامههای فرهنگی تدوین شده توسط سیاست‏های کشورهای غربی شوند.

4- هماهنگی ارزشها و مقررات در جامعه. ارزشهای تبلیغ شده در جامعه باید با مقررات تدوین شده آن همخوانی داشته باشد ولی متأسفانه ما شاهد عدم هماهنگی این ارزش‏های تبلیغ شده با مقررات موجود در جامعه هستیم، همانند بحث اصلاح الگوی مصرف که هیچ قانونی در خصوص آن مطرح نشده است.

5- اجرای کارگاه‏های آموزشی و نشست‏های تخصصی با جوانان برای آموزش‏های کاربردی سبک زندگی و آشناسازی آنان با اهداف و سیاسیت‏های تبلیغاتی در رسانه‏های خارجی.

[1] Bocock

[2] Rosengern

[3]Dumais &Ward

[4] Wei

[5] Jaeger &Homb

[6] Rozycki Lozano,

[7] Pavwels & Svensson

[8] Pisinger

[9] Chen

[10] Ezell & Smith

[11] Borchard

[12] Bosserman

[13] Earl

[14] Featherstone

[15] Reimer

[16]David chaney

[17] Alfred Adler

[18] Sholtz

[19]Thotsein Veblen

[20] Cockerham & Rutten

[21] Max Weber

[22] Anthony Giddens

[23]Pierre Bourdieu

[24]Distinction

[25]Shoyre

[26]Valter Benyamin

[27]Falk & Kampel

[28] Muggleton

[29] De certeau

¹ Statistical Package for Social Science

² lisrel

³Amos

مراجع

منابع

آزاد ارمکی، تقی و چاوشیان، حسن. (1381). «بدن به مثابه رسانه هویت»، مجله جامعه شناسی ایران، دوره چهارم، ش4، ص 57-75.

آزاده، اعظم. (1389). «ادعای پایگاهی و سبک زندگی فرهنگی و مادی»، مجله تحلیل اجتماعی، ش4/59، ص 129-146.

احمدی، بابک. (1377). معمای مدرنیته، تهران: مرکز.

باکاک، روبرت. (1381). مصرف، ترجمه: خسرو صبری، تهران: انتشارات شیرازه.

بوردیو، پیر. (1383). «ذوق و سرمایه فرهنگی»، ترجمه: لیلی مصطفوی، مجله نامه فرهنگ، ش30، صص 106-113.

خوشنویس، ناهید. (1389). « رسانه و سبک زندگی»، ماهنامه علمی – تخصصی انجمن روابط عمومی ایران، ش 69، ص 9-17.

رحمت‏آبادی، الهام و آقابخشی، حبیب. (1385). «سبک زندگی و هویت اجتماعی جوانان»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، ش20، ص 235.

رستگار، یاسر و ربانی، رسول. (1387). سبک زندگی جوانان: جستجوی هویت در فرهنگ مصرفی، ارائه مفهوم نوین در تحلیل هویت اجتماعی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

رسولی، محمدرضا. (1383). «بررسی مؤلفههای سبک زندگی در تبلیغات تجاری در تلویزیون»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش3، ص 43.

شارع‏پور، محمود و ابوعلی،ودادهیر و قربان‏زاده، سکینه. (1389). «تحلیل جنسیتی تصادف با تأکید بر مفهوم سبک زندگی سالم»، زن در توسعه و سیاست، دوره 8، ش2، ص 62-69.

شولتز، دوان. (1381). نظریههای شخصیت، مترجم: یوسف کریمی، تهران: نشر ارسباران.

شویره، کریستین و فونتن اولویه. (1385). واژگان بوردیو، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: نشر نی.

عبدالحسین کلانتری، حسین حسنی. (1389). «تأثیر تلفن همراه بر هویت و سبک زندگی جوانان – رسانه های نوین و زندگی روزمره»، رسانه، سال نوزدهم، ش4، ص 119.

کوئن، بروس. (1372). مبانی جامعه‏شناسی، ترجمه: غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران: انتشارات سمت.

گیدنز، آنتونی. (1383). تجدد و تشخص جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.

لفب‏ور، هنری. (1372). «هر روز و هر روزه»، مترجم: علی اکبر مهدی، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره هشتم، شماره اول و دوم پاییز و بهار، ص 165-172.

مقدس، علی اصغر. (1374). «منزلت مشاغل در جامعه‏شهری: (مطالعه موردی شهر شیراز)»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، مرکز نشر دانشگاه شیراز، دوره دهم، شماره دوم، صص 45-94.

محمدپور، احمد و بهمنی، مریم. (1389). «زنان، پاساژ و مصرف نشانه‏ها»، مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، ش47، ص 41-72.

Bocock, Robert. (1992) Consumption and Life styles In:the Social and Cultural forms of Modernity. (Eds) by Thomson, Kenneth: Robert, Bocock and Stuart, Hall.Polity press and open University pob, pp.120-155.

Bosserman, P. (1983) "Youth Life – Style in Post Industrial ", European Leisure and Recreation Association, Leisure Research, p 249-276.

Bourdieu, Pierre. (1984) Distinction: A social Critique of the Judement of Taste. Routledge.

Borchard, Kurt. (2009) "Between Poverty and a Lifestyle: The Leisure Activities of Homeless People in Las Vegas", Journal of Contemporary Ethnography, Vol. 20, No.7, p 120-155, downloaded at : htt://www.sagepub.com /journals Permissions.

Chaney, David. (1996) Life Styles, New york and London :Routledge

Chaney, D. (2001) "From ways of life to lifestyle: rethinking culture a ideology and sensibility", pp.75-88 in J. Lull (Ed). culture in The Communocation Age, cited in Taylor, Lisa (2002).

Chen, Xiaojin. (2009) "The Linkage between Deviant Lifestyles and Victimization :an Examination from A Life Course Perspective". Journal of Interpersonal Violence. Vol. 24, No. 7, p1083-1110 .

Cockerham,William. & Rutten Alfred. (1997) "Conceptualizing Contemporary Health Lifestyle: Moving Beyond Weber", The Sociological Quarterly, Vol. 38, No. 2, p.321-342.

Dumais. Susan. A. Ward. Aaryn (2009) "Cultural Capital and First-generation College Success", Poetics, vol. 38. P 245-265.

De Certeau, Michel. (1984) The Practice of Everyday Life. Berkeley,University of Clifornia Press.

Earl. (1983) The Economic Imagination: Toward a Behaviioural Analysis of Choice. Brighton, Uk: Wheatsheaf.

Ezell, Michael. E. & Tanner-Smith, Emily. E. (2009) "Examining the Role of Lifestyle and Criminal History Variables on the Risk of Homicide Victimization", Homicide Studies,Vol. 13, No. 2, p.35-50.

Falk, Pasi. & Campbell, Colin. (1997) "The Shopping Experince". London : sage.

Featherstone, Mike. (1991) Consumer Culture and Postmodernism. London :sage.

Held, D. & Thompson, Jb. (1989) Social Theaory of Modern Societies :Anthony Giddens and his Critics. Cambrige: University Press.

Highmore, Ben. (2002) Everyday Life and Cultural Theory, An Introduction. London and New York : Routledg

Jaeger. Mads & Homb Anders (2007) "Does Parents’ Economic, Cultural, and Social Capital Explain the Social Class Effect on Educational Attainment in the Scandinavian Mobility Regime ", Social Science Research, Vol. 36, p 719-744.

Miles. Steven (1996) "The Cultural Capital of Consumption : Understanding postmodern Identities in A Cultural Ontext" Culture & Psychology ,Vol. 2, No. 2, p139-158 .

Muggleton, David. (2000) Inside Subculture: The Post Modern Meaning of Style. Berg Publishers.

Pavels, L. & Svensson, R. (2009) "Adolescent Lifestyle Risk by Gender and Ethnic Background", European Journal of Criminilogy, Vol. 6, No. 1, p 5-23.

Pisinger, Charlotta. & Toft, Ulla (2009) "The Relationship between Lifestyle and Self–Reported Health in General Population", Preventive Medicine Journal, Vol. 49, p 418-423.

Reimer, Bo. (1995) Youth and Modern Lifestyles. London :Sge.

Rosengern, Karl Erik. (1996) Media Effects and Beyond: Culture, Socialization and Lifestyle. London and New York : Routledge.

Rozycki Lozano, Alicia. & Mrgan, D Robert. (2010) "Prison Tattoos as A Reflection of the Criminal Lifesytle", International Journal of Offender Therapy and Comparative Ciiminology, Vol. 5, p 35-50.

Taylor, Lisa. (2002) "From Ways of Life to Lifestyle". European Journal of Communocation, Vol. 14, No. 4, p 479-493

Turner, J. (1998) The Structural of Sociological Theory, Belmond, CA:ades worth Publishinh Company.

Wei, Ran. (2006) "Lifestyles and New Media : Adaption and Use of Wireless Communication Technologies in China", New Media Society, Vol .6, p 991-1008.

Weber, Max. (1996) The Distinction of Power Within the Political Community : Class, Status, Porty. Arnolds Publishers. London

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 4,013

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,320

سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

تبیین جامعه‌شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز