تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,677 |
تعداد مقالات | 13,681 |
تعداد مشاهده مقاله | 31,718,133 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,532,945 |
بررسی ویژگی های رسوب شناختی و آلودگی رسوبات سطحی بنادر سیریک و جاسک به آرسنیک و جیوه | ||
پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی | ||
مقاله 4، دوره 25، شماره 2، آبان 1388، صفحه 47-64 اصل مقاله (398.28 K) | ||
نویسندگان | ||
زهرا پوررحیم* 1؛ بهناز دهرآزما2؛ حیب اله قاسمی3؛ محمد صدیق مرتضوی4؛ بتول تقی پور5 | ||
1کارشناس ارشد زمین شناسی دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
2استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
3دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
4رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان | ||
5استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
ورود فلزات سنگین از قبیل آرسنیک و جیوه به زنجیره غذایی از جمله مهمترین مشکلات زیست محیطی است. حمل و نقل بخش عمده نفت صادره به اروپای غربی و ژاپن از طریق تنگه هرمز سبب شده است که این تنگه نقشی استراتژیک در اقتصاد جهانی ایفا نماید. در تحقیق حاضر برخی از ویژگی های رسوب شناختی و درجه آلودگی رسوبات سطحی بنادر سیریک و جاسک واقع در شرق تنگه هرمز به آرسنیک و جیوه مورد بررسی قرار گرفته است. از رسوبات سطحی 16 ایستگاه در اعماق 5 و 10 متری آب در سیریک و جاسک در دی ماه 1386 نمونه برداری گردیده است. بررسی خصوصیات رسوب شناختی نشان داد که رسوبات مورد مطالعه، دانه ریز و عمدتاً در حد رس هستند. میانگین مقدار ماده آلی و کربنات کلسیم موجود در نمونه ها بهترتیب 25/8 و 17/13 درصد میباشد. همچنین pH این نمونهها در محدوده بین 6/8 تا 2/9 متغیر است. نتایج آنالیز رسوب با استفاده از روش ICP-MS نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک و جیوه در بندر سیریک به ترتیب ppm 28/5 و ppm 027/0 و در بندر جاسک به ترتیب ppm 52/4 و ppm 038/0 میباشد. میانگین فاکتور غنیشدگی آرسنیک و جیوه در سیریک بهترتیب 77/16 و 93/1 و در جاسک بهترتیب 36/11 و 14/2 محاسبه شده است. این امرنشاندهنده غنیشدگی شدید و اندک این عناصر و نیز منشأ غیر پوستهای (فاضلابهای کشاورزی، صنعتی و آلودگیهای نفتی) آن ها در رسوبات منطقه میباشد. با توجه به وجود زمینهای کشاورزی بیشتر در منطقه سیریک و نزدیکی بیشتر ایستگاههای منطقه جاسک به محل وقوع حادثه نفتی خرداد ماه 1384، میانگین فاکتور آلودگی آرسنیک در سیریک (4/0) از میانگین فاکتورآلودگی آرسنیک در جاسک (34/0) بیشتر است. بررسی درجه آلودگی ایستگاهها در سیریک و جاسک (بهترتیب 46/0 و 43/0) حاکی از آلودگی بیشتر ایستگاههای سیریک به عناصر آرسنیک و جیوه است. | ||
کلیدواژهها | ||
رسوب؛ آرسنیک؛ جیوه؛ سیریک؛ جاسک | ||
اصل مقاله | ||
2- مواد و روشها
شکل1: موقعیت ایستگاههای نمونهبرداری در بندر جاسک و محل حادثه نفتی در مقابل کوه مبارک
جدول 2: همبستگی بین خصوصیات رسوب و عناصر مورد مطالعه ** ،سطح معنی داری 01/0 * سطح معنی داری 05/0
جدول4: توصیف مقادیر فاکتور آلودگی ( (Satyanarayana et al. 1994
| ||
مراجع | ||
- اشجع اردلان، آ، خوش خو، ژ، ربانی، م، معینی، م، 1385، مقایسه میزان فلزات سنگین در آب، رسوبات و بافت نرم دوکفهای آنودونت تالاب انزلی در دو فصل پاییز و بهار (1383-1384): پژوهش و سازندگی در امور دام و آبزیان، شماره 73. - جوکار، ک، 1384، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، بخش اکولوژی، نامه شماره 4293. - خان ناظر، ن، مصوری، ح، 1371، نقشه زمین شناسی جاسک-گتان، انتشارات سازمان زمین شناسی کشور. - خراسانی، ن، شایگان، ج، کریمی شهری، ن، 1383، بررسی غلظت فلزات سنگین ( روی، مس، آهن، کروم و سرب) در رسوبات سطحی سواحل بندرعباس: مجله منابع طبیعی ایران، جلد 85، شماره 4، 861-869. - خراط صادقی، م، کرباسی، ع، 1387، مقایسه شاخصهای Igeo وEF در برآورد شدت آلودگیهای زیست محیطی رودخانه شیرود به منظور حفظ معیارهای توسعه پایدار: علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره دهم، شماره 1، 29-38. - دمیزاده، م،1387، گزارش دادههای رقومی اطلاعات منطقه سیریک و جاسک، بخش آبخیزداری تحقیقات جهاد کشاورزی استان هرمزگان. - زاهد، م، محمدی دشتکی، ز، 1372، آلودگی دریا: انتشارات نسق، انتشارات نقش مهر. - شارمد، ت، 1387، بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و غلظت عناصر در آبهای ورقه 100000/1 سیریک و جاسک، اطلاعات انتشار نیافته، سازمان زمین شناسی دریایی، بخش آبشناسی. - شکیبا، ع، جهانی، د، لک، ر، 1386، رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی فلات قاره دریا عمان در منطقه گتان (غرب جاسک): بیست و ششمین گردهمایی علوم زمین. - شهاب پور، ج، 1380، زمینشناسی اقتصادی: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان - مدبری، س، مر، ف، 1383، زمین شیمی زیست محیطی و نقش کانسار زرشوران در آلودگی منابع آب منطقه تکاب: مجموعه مقالات هشتمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه صنعتی شاهرود، ص 551-561. - مر، ف، شرفی، ع، (1373)، ترجمه، اصول ژئوشیمی، چاپخانه مرکز نشر دانشگاه شیراز. - موسوی حرمی، ر، 1380، رسوب شناسی: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. - نوحه گر، ا، یمانی، م، 1385، ژئومورفولوژی ساحل شرقی تنگه هرمز (با تاکید بر فرسایش بادی): انتشارات دانشگاه هرمزگان. -APHA, 1995, standard methods for the examination of water and wastewater: 19th ed. American Publish Health Assocation, Washington, D. C.. -Bellucci, L.G., M., Frignani, D., Paolucci, M., Ravanelli, 2002, Distribution of heavy metals in sediments of the Venice lagoon: the role of the industrial area: The Science of the Total Environment ,v. 295, p. 35–49. -Carver, R.E. 1971, Procedures in sedimentary petrology: Wiley-Interscience, a division of John, Wiley &Sons. Inc: 653p. -Cheggour, M., W.J., Langston, A., Chafik, H., Texier, A., Kaimoussi, S., Bakkas, A., Boumezzough, 2002, Metals in the bivalve mollusks Scrobicularia plana (Da costa) and Cerastoderma edule (L) and associated surface sediments from Oum Er Rbia estuary (Moroccan Atlantic coast): Toxicological and Environmental Chemistry, v. 77, p. 49–73. -Chen, C, W., Kao, C, M., Chen, C, F., Dong, C, D., 2007, Distribution and accumulation of heavy metals in the sediments of Kaohsiung Harbor, Taiwan: Chemosphere, v . 66, p. 1431-1440. -Huang, P.M. 1975, Retention of Arsenic by hydroxy-aluminium on surface of micaceous mineral colloids: Soil Science,v. 39, p. 271. -Kabata- Pendias, A., 2000, Trace Elements in Soils and Plants. (Thtird Edition). 413. -Karbassi, A.R, S, M., Monavari, Gh, R, Nabi Bidhendi, J., Nouri, K, Nematpour, 2007, Metal Pollution assessment of sediment and water in the ShurRiver: Environmental Monitoring Assessment, DOI. 10.1007/S10661-007-0102-8. -Lafabrie, C., G., Pergent, R., Kantin, C., Pergent-Martini, J.-L, Gonzalez 2007, Trace metals assessment in water, sediment, mussel and sea grass species – Validation of the use of Posidonia oceanica as a metal biomonitor: Chemosphere, v. 68, p. 2033–2039. -Lewis, D. W., E. D, McConchi 1994: Analytical Sedimentology, Chapman & Hall. New York. London. -Loska, K., J., Chebual, J., Pelczar, D., Wiechla, and J., Kwapulinski, 1995, Use of environment and contamination factors together with geoaccumulation indexes to evaluate the content of Cd, Cu and Ni in the Rybnik water reservoir in Poland: Water, Air and Soil Pollution, v. 93, p. 347-365. -Nolting, R.F., A., Ramkema, J.M., Everaats, 1999, The geochemistry of Cu, Cd, Zn, Ni and Pb in sediment cores from the continental slope of the Banc d׳Arguin (Mauritania): Continental Shelf Research, v. 19, p. 665-691. -Persian Gulf Region Energy Data, statistics and analysis – oil, gas, Electricity, Coal, June 2007. -Reynolds, R, M., 1993, Physical Oceanography of the Gulf, Strait of Hurmuz and the Gulf of Oman: Result from Mt Mitchell Expeditio, Marine Pollution. Bulletin. 27 v.9 p. 35-59. -ROPME (The Regional organization for the protection of marine environment), 1999, manual of oceanographic observation and pollutant analysis methods, ROPME, Kuwait. -Samanta, G., B.K., Mangal, T., Roy Chowdhury, B.K., Biswr, U.K., Chowdhury, G.K., Basu, C.R., Chana, D., Lodh, K, C., Saha, and D., Chakraborti, 1999, Arsenic in groundwater and suffering of people in eight districts of West Bengal: India, July 11-15, Proc. 5Th Int. Conf. Biogeochem. Trace Elements, Vienna, 256. -Satyanarayana, D., P,K., Panigrahy, S. D, Sahu, 1994, Metal pollution in harbor and coastal sediments of Visakhapatnam, east coast of Indi: Indian Journal of Marine Sciences, v. 23, p. 52-54.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,292 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 642 |